IV.01761. 17de Jaarg. Woensdag Feb 1861. De Noodklok. Nieuwstijdingen. ZIERIKZEESGHE werU fflen abonneert zich: In Nederland, bij den Uitgever. Bij alle Bockhandelaren en Postdirecteuren. In Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Grand Rapids, Staat Michigan. Abonnements-Prys: Voor deide uitgaven. Voor 3 maandenf 1,30. Franco per post, in Nederland- 1,60. Voor Noord-Amcrlka, Franco New-York. - 3,90. EIUSRORE Vcrsclijjnti Op Woensdag cn Zaturdag. Advcrtentfiün: 10 cent voor eiken regel. Zegclrcgt voor iedere plaatsing, 35 cent. Dc inzending der Advcrtcntiën kan gcsehicdeq lot Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 10 ure. KB u r e a u x Zicrikzee, Hoek van dc Schuilhaven B, No. 94. Brieven cn Ingezondcne Stukken Franco. ■at.: De noodklok luidt steeds overal, Die klinkt tot over berg en dal, Van af de boorden van den Rijn, Van Duitschland tot aan Loevcstein. Die klok die klinkt in elke stad, Van Groningen tot aan 'tfort Bath, Tot over Neêrlandscli grenzen heen, Hoort men de zuchten en gebeên, Want nimmer was de nood zoo groot In Neerland, door een watersnood, Want Gelderland dat is een zee, Nu sedert ruim een week of twee. Dit land door 't nijverst volk bewoond, Met schoone weiden vol geboomt, Is thans, wat dat het eertijds was: Een bajert, slechts een waterplas. Daar vlugt nu reeds die vlugten kan, Een hoer zoo wel als edelman, En zoekt in oost of west, of noord, Of waar het kan een toevlugtsoord. Daar heeft een rijkman thans geen brood, Geen kleêren, deksel, in dien nood, Want al zijn rijkdom, zijn bestaan, ls in dien zondvloed meê vergaan. Nu dooien door dien waterval, Welligt een dertig duizend tal Van menschen, broodloos in het rond, Waar eens hun huis of landhoef stond. Die roepen nu een ieder toe: Wordt toch het geven nimmer moe, Want vroeger gaven wij in nood, Oók deksel, kleeding, brand en brood. Maar hoeveel er gegeven wordt, Er komen tonnen gouds te kort, Want best is er een half miljoen, 'Per maand voor onderhoud vandoen. Hoe lang dit nog wel duren zal, Weet noch de Koning, noch van Hall, Maar zeker vele weken toch, Duurt dezen onderstand vast nog. Geen spaarpot dus van 't rijkste kind, Noch guldens van een menschcnvrind, Kan helpen, aan dien watersnood, De ramp is daartoe veel te groot. De schatkist dus eens uitgehaald, En alle schaden ruim betaald, Omdat daar rentloos juist in ligt, Een schat waar niets meê wordt verrigt. Een schat, zoo als men weet van ouds, Van tien maal dertig tonnen gouds, Die door het volk daar werd vergaard, En voor den oorlog wordt bewaard. En luid de noodklok dan ook weer, Om oorlogskosten als weleer, Dan brengt het volk van Gelderland, Zijn offers óók aan 'tVaderland. Nijmegen» i Feb. Nadat eergisteren bel ijs in dc rivier zich reeds onderscheidene malen had verzet, ge raakte het na 6 ure los met eenige ophooping van water. Het was echter slechts drijven, geen dusgenoemd »krui- jen zoodat ook reeds spoedig na het lossen der kanon nen het ijs zich weder vastzette. Reeds den avond van dien dag begon het water zeer te wassen lot 24 voet, de dammen hielden echter nog goed, maar het walcr stroomde door dc huizen der benedenstad op de straten, zoodat reeds gisteren morgen het water op dc lage markt niet kon gekeerd worden. Gisteren middag vijf ure vie len weder de schoten, ten bewijze van het andermaal losgaan der rivier. Nog was er weinig drift, doch het ijs is blijven drijven en lieden morgen hebben wij blank water. De voortdurende hooge stand der rivier deed gisteren middag de geheele lage markt en een gedeelte der Pricmslraal onderloopen, maar grootcr ellende wachtte gisteren avond. Ten tien ure brak de dam aan dc haven als met den slag van een kanonschol door cn nu stroomde het walcr met groote stukken ijs beladen in de Bottel- straat, Hezclslraat, Bagijnegas, Brouwerstraat, enz. Ang stige kreten werden geboord van de verschrokken bewo ners; vele huizen, waar men niet op water had gerekend, zijn ondergcloopen. Men vermistte eerst in de kazerne aan de haven tweemanschappen; zij hebben zich echter in een bak welen te redden cn waren daarmede wegge- dieven. In de Botlelstraat zijn onderscheidene varkens verdronken. Heden nacht was het water lot 27 voeten opgeloopcn, doch in den morgen was het water nog al wat weg gevallen. De passage in de benedenstad wordt met schuiten onderhouden". Aan de andere zijde der Waal bij de Stads-Herberg is het ijs huizen hoos op gehoopt. Niettegenstaande de Lulhersche kerk van eenen dam was voorzien, is het water daarin doorgedrongen* ter hoogte van de zitbanken. Heden morgen was weder al het water verdwenen, ecne menigte slib achterlatende. In de Hczclslraat stond het water spoedig zoo hoog dat het over den dam in de poort naar buiten liep. Bui ten de Hczelpoort was door de zorg van de officieren der genie tusschen den Waaldijk en vestingwerken een dam gelegd, om te beletten dat het water niet in het Sche pendom en het Rijk van Nijmegen doordrong, welke dan ook de beste dienst heeft bewezen. Mfjsaiegen, 1 Feb. Gisteren, des avonds ten 9>/3 ure leverde onze stad een beklagenswaardig schouwspel op. Het water, dat tegen den avond meer en meer was gaan wassen, begon nu op verscheidene punten met zoo- voel kracht door te dringen, dat spoedig de zoogenaamde lage markt onder water stond, terwijl de groote kistdam aan den Waalkant slechts met moeite het water keerde. Aan die zijde, die gelukkig door militairen was afgezet, drong het water op vele plaatsen onder den dam door of liep door de kisting, hetgeen bij het walmend licht der flambouwen cn den heerschenden nevel, een somber maar majestueus toonecl opleverde. Plotseling gaven zware slagen het tecken, dat de dam bij gedeelten tegen den grond sloeg en oogcnblikkelijk vermengde zich het gedruisch van hel water, dat als een stortvloed naar bin den drong met hel angstgeschrei en gejammer der vlug- tende menigte. In een oogenblik stond dc geheele bene denstad vol ijs en water, cn niet te voorzien zouden de gevolgen geweest zijn, daar ook het water door zijne vrceselijke kracht door den dam in dc Ilccsclpoort Iieen- bruischte, indien liet niet den genie-officieren, na bui- tengewone inspanning, gelukt was door liet verdedigen der kisting tusschen den dijk naar Weurten de vesting werken, den woedenden stroom te kceren, en daar door de gemeenten Hees, Necrboscli cn zoovele anderen voor overstrooming te behoeden. Gelukkig dat het vallen van het water in den vroegen morgen eenige verligting aan- bragt, terwijl, dank zij de zorgen van ons wakker ge meentebestuur in alle behoeften der overstroomden zoo veel mogelijk wordt voorzien. Groot is het getal derge nen die hierdoor weder in armoede zijn gedompeld, daar velen der bevolking in haast niet dan met moeite het leven hebben kunnen redden. De val van liet water die nog voortduurt, geeft echter de hoop, dat niet lang eze beklagenswaardige toestand zal voortduren en ver langend zien wij het oogenblik te gemoct, waarop wij weder droogvoets alle deelcu der stad zullen kunnen be reiken. Tc Emmerik slaat liet walcr op de markt 4 voel, in de Tempelstraat C voel I1003. Bijna alle kerken staan onder waler. Een bruidspaar dal zich naar dc eenige nog ivalervrije kerk wilde begeven, moest zich van ecne schuit bedienen. Dc bakkers bakken nicl meer en men heeft zicli zoo veel mogelijk van levensmiddelen moeien voorzien. Daar do pompen niet Ie gebruiken zijn, wordt bet gebrek aan goed drinkwater zeer gevoeld. Vele slraten, waarin arme lieden wonen, zijn ontruimd, cn dc bewoners op bet stadhuis onder gebragt. Gisloren middag slond bet waler bij Emmerik nog 24voet hoog. Ten 2 uur 's namiddags zeltc bet ijs zich in beweging. Door de dijkbreuk bij Babbcrich is geheel Ellen overstroomd. Arnhem, 31 Jan. De toestand der rivieren blijft voor deze streken zeer zorgelijk. Dc hooge waterstand li I ij ft overal op de boven-rivier aanhouden, ondanks den sterken was meer benedenwaarts; het ijs blijft bovendien*overal vast, en korten tijd nadat men meende voor sommige dijken verligting te verkrijgen, verneemt men dat de hoop weder yerd wenen is. Gisteren avond ten half zes vernam men hier de drie kanonschoten die het losgaan van liet ijs bij Nijmegen aankondigden, en verwachtte men dat het water in den Rijn daardoor zou vallen. Wel daalde dc water stand eenige duimen, zoodat de Rijn weder als gisteren morgen 6.47 el aan dc peilschaal alhier leekendc, doch die weinige val deed ook vermoeden dat het ijs in dc Waal niet meer drijvende zou zijn. De veronderstelling wordt door een telegram uit Nijmegen bevestigd. Het ijs was toen, sedert gisteren avond 81/2 uur, weder vast, terwijl het water sterk wies en de huizen in het lage gedeelte der stad binnen stroomde. Het stond ten li ure reeds 24 voet. (14,22 cl -J- AP.) Bij den ijsgang waren gis teren twee huizen langs de Waal beschadigd. Boven Huizen liep hel water gisteren middag sterk over den dijk, maar werd gelukkig door kistingen gekeerd. Gisteren namiddag ten half vier brak de zomerdijk om den polder Mal burger door, even beneden de plaats al waar in 1855 eenc doorbraak viel. Arnhem, 2 Fcbr. De zorg, die men gisteren koes terde voor de streken langs de Waal, was helaas niet overdreven. De ijsverstoppingen bij Andeist en Tiel die het water aldaar tot ecne bijna ongekende hoogte opvoerden, zoo zelfs dal de ijsschollcn over den stads wal bij Tiel geworpen werden, bragtcn dc hoogcr op gelegen dijken in groot gevaar. Gisteren ochtend begon plotseling het waler te Tiel sterk te vallen, en reeds terstond werd vermoed, dat men ecne nieuwe ramp te betreuren zou hebben. Eenige uren later vernam men dan ook, dat dc Waaldijk hij Leeuwen bezweken was. Tusschen den afweg bij den Handwijzer cn het huis Veldzicht was de dijk doorgebroken naar men berekende over ecne lengte van 200 a 300 el. Met een ontzaggelijk verval stroomden water en ijs het land van Maas en Waal binnen, en sleepten in hun geweld vier schepen mede, waaronder een met hooi beladen vaartuig. Vele huizen werden weggespoeld en men vreest zelfs dat men menig menschenleven zal te betreuren hebben. Nadere bcrigtcn over dit nieuwe onheil ontbreken tot dusverre; maar reeds nu kan men voorzien, dat het zeer groot moet zijn. Men vreest zelfs grooler dan in 1855, toen de doorbraak in het bcncden-gedcellc van Maas en Waal viel, terwijl nu de doorbraak is ontstaan in het hoogcrc gedeelte, dat thans zoowel als het lagere dreigt tcover- slroomen. Arnhem, 2 Fcbr. Ten gevolge van dc door braak bij Leeuwen, is liians ook hel land lusschen Maas cn Waal geheel ondergcloopen. Dc schade daardoor veroorzaakt overlrcft nog die in den Bommclcrwaard. Nadere bcrigtcn uit Leeuwen zijn hier nog niet ontvangen, do ramp daar overlrefl echter die van den Bommclcrwaard, wat verlies van vee cn menscbcnlcvens aangaat. Dc dorpen cn gemeenten, die door de doorbraak tc Leeuwen gevaar van overslrooming hebben, zijn Drulen, Aefferdcn, Puyflijk, Does! Appel leru Alplicii, Allforst, Maasbommel, Batenburg, Drcutnel, Ilorsscu Waincl, Leeuwen, YVinssen, Ewijk, Hermen, Leur, Beuningcn, Weurl, Berghaven, ofschoon niet alle in dezelfde male. Wegens den woedenden slroom en de groole ijsmassa was aan geciic redding te denken. Gisteren had zich het ijs te Druten en benedenwaarts weder vastgezet, zoodat de toestand hoogst zorgelijk blijft. Bij den Burgemeester van Nijmegen is de medeïlccling ontvangendat Z. M. de Koning voor nemens is die stad te bezoeken, lot het opnemen der rivierwaterkec,rende werken waarvan de dag nader zal worden berigt. Te Leeuwen brak de dijk op twee plaatsen door. Behalve op het punt bij Veldzigtdrie kwartier van Wamcl, bezweek de dijk ook iets liooger. De toestand der overige Waaldijken blijft bovendien zeer verontrustend. Deejf, in Maas cn Waal, tusschen Nijmegen cn Leeuwen, verkeerde gisteren in groot gevaar. In den dijk ontdekte men op verschillende plaatsen afschuivingen, dio het ergste deden vreezen, cn alle krachten deden inspannen om den dijk te behouden. Te Lent was gisteren namiddag liet walcr weder wassende. In 5 uren lijds was dc waterstand 10 duim gerezen, terwijl de rivier met drijfijs bedekt was. Hel dorp IIccs, bij Nijmegen, slaat geheel onder water. De weg naar Kleef is overstroomd cn on bruikbaar. Millingenboven Nijmegen, is geheel geinundeerd tgjigevolge van bet overloopcn van den Ooijdijk cn bet doorbreken van den dwarsdijk aldaar. Dc inwoners zijn er gelukkig in geslaagd alles in lijds te bergen. 3 Febr. Gisteren in den laten avond ontving men nader berigt over dc gevolgen van de door braak bij Leeuwen. Die gevolgen zijn verschrik kelijk. Twee en vijftig mciischeu uil den gegoeden stand, worden vermist en hebben vermoedelijk den dooil in de golven gevonden. Bovendien verkccrcn zij, die bet leven gered hebben, in grootcn nood. Wel is waar zijn zij allen onder dak, doch aan alles is gebrek. De ellende moet bitter zijn. In jaren werd zulk ecne ramp niet beleefd. Hulp is noodig, maar vooral is spoedige hulp een hoofdvcreischlc. Aan levensmiddelen en ook aan klecderen is behoefte. Tiel, 1 Fcbr. Wij zalen heden in grootcn angst. Nadat liet walcr gisteren den gohcclen dag gewassen was, raakte beden nacht ten 2 ure hel ijs in beweging cn dreef dc waterstand op tot 9,31 cl, zijnde nog 23 duim hoogcr, dan bel hoogste punt toen de rivier vast raakte. Kruijeiide staken dc ijsscliolen een stuk van de borstwering der wat- muren weg, tusschen de groole Sociëteit en den molen, vervolgens een stuk uit den muur der zoutkeet. Bij Bellevue liep het water een voet over den dijk. Alles, zoowel bij dc zoutkeet als op do dijken, was met kistingen goed voorzien. Heden morgen ten 7 ure begonnen wij val Ie bespeuren cn boorden aan de overzijde bet luiden der klokken. Daar is dus doorbraak, waarschijnlijk bij Leeuwenwaardoor dan bet Land van Maas en Waal ouder waler raakt. Het is een woest gczigl op dc rivierde oudste van jaren herinneren zich nicl, ooit zóó iets gezien te hebben. Zoo ver liet oog reikt niets dan bergen van ijs. Wij zijn op dit oogenblik wel van angst bevrijd, maar niet zonder zorg. Salt-Bomcnel, 29 Jan. De gemeenschap met 's Bosch is lieden verbroken, daar bel niet meer doenlijk is over liet ijs of den dijk uil die te on derhouden. Ook dc rivier wordt gevaarlijk om Ie passccren; gisteren avond werd lot driemaal toe luiip geroepen; bet eerste was dat van een vader en diens zoontje, liet tweede dat van een schipper, die allen gelukkig werden gored; vau bet laatste heeft men niets meer vernomen cn bet gerucht gaat dal iemand zoude omgekomen zijn. Schreef ik u dat bet kwel water in dc stad zeer vermindert, thans is liet bijna weder zoo als liet voor eenige dagen dagen was, zoodat velen die hunne woningen hadden bctrokkcir op nieuw naar de vroegere schuilplaatsen zullen moe ten wederkecren. Het water blijft langzaam wassende: ook moet dc Ganierschc dijk bier en daar nog ai beduidende scheuren hebben. ïïta!sen, 50 Jan. Heden arriveerde bier de lieer dijkgraaf van Over-Betuwe, zich begevende naar dcii dijk tusschen hier en Angcren, waar heden morgen ecne verzakking is ontstaan, welke men bezig was te herstellen en waaraan nog steeds wordt gearbeid. De bier op-den dijk aangebragtc kistingen zijn bier en daar door liet ijs weggeschoven, doch weder hersteld. Te Malburgen is liet huis van N. van Stuijvenberg, die zich in lijds met dc zijnen naar hier heeft begeven, gedeeltelijk door bel ijs weggestoken. In

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1861 | | pagina 1