Vo. 1650.
Zmturdag, 5 November 1859.
1.6e Jaarg.
Kieuwstijdingen.
enz.,
(ziERIKZEESC
Men Abonneert zich:
Ia Nederlandbij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
Id Nooril-Amerika bij J. QUINTUSte Grand Rapids. (Staat Michigan.)
Abonnemcnts-Prijs:
Voor beide uitgaven.
Voor 3 maandenf 1.30.
Frauco per postin Nederland- 1,60.
Voor Noord-Amerika Franco New-York - 3,90.
NIEUWSRO
Verschijnt:
Woensdag en Zaturdag.
Advertentfiën*
10 cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing, 35 «ent.
Be inzending der Advcrtentiën kan geschieden t«t
Dingsdag cn Vrijdag, des voonniddags 10 ure.
Bureau:
Zierikz«e, Hoek van de Schuithaven, B, No. 94.
Brieven en Ingezundenc Stukken Franco.
Batavia, 7 Sepl. Te Pekalorigan is op 19
Aug. jl. omstreeks 11 ure des morgens, de op-
zigler bij het bouwdepartement van de Rijst, zich
angs deu binnenweg van Sembaug naar zijn werk
Limpong willende begeven, op de hoogte van de
essa Banaran lor door ccnen gewapenden inlander
vervallen; hem zijn twee wonden loegebragt gewor-
fen, waarna de dader nog 8 Javanen, 2 mannen
5ii 5 vrouwen, heeft verwond. De opzigter cn eene
inde vrouw zijn onverwijld ter verpleging opgenomen
a het etablissement te Pelatoengan, doch omtrent
nmuen loesland kan nog niets zekers worden opge-
even; de andere verwonde personen, wier toestand
an minder ernstigen aard is, worden in hunne
[essa's verpleegd. De dader, die door de policie
gevat, blijkt te zijn zekere Projo, inwoner van
!e dessa Banaran lor, waar bij gehuwd en een ge-
clen man is. Aanleiding tot bet plegen van het
:it kan niet worden gevonden en wordt de daad
ittmocd in eene vlaag van krankzinnigheid te zijn
leschied. In de gevangenis der hoofdplaats over-
"tliragt, is hij onder geneeskundig toevoorzigt gesteld,
in einde omtrent zijn toestand met grond kan
orden geoordeeld.
iLonden, 29 Oct. Do storm, welke voor een
lar dagen op de Engelsche kust woeddeheeft
:1e ongelukken veroorzaakt. Behalve de schip-
enk der Royal Charter heeft men reeds vele
ïdcre vernomen men spreekt van 68 en
aaronder eenige, die vele menschenlevens kostten.
a. is bij Beryhead een schoener met zijne be-
ïanning verongelukt een andere, die met asphalt
aar Hamburg op weg wasstrandde bij Doever
faarbij de kapitein en twee matrozen hel leven
erloreu voor Liverpool zonk eene bark met drie
ücnschen bij Hastings verongelukten verscheidene
kchepen, en men kent in het Kanaal naauwelijks
Iceue haven, van waar niet de eene of aoilere
Jieeramp te melden valt. Ook op het land heeft
ie storm eene belangrijke schade aangerigt.
Over de schipbreuk der Royal Charter zijn
thans nadere bijzonderheden hekend geworden.
Van het fraaije schip en de 498 menschen, die
het van Melbourne overbragtzijn nog slechts
onkenbare overblijfselen te vinden en niet meer
dan 59 personen onder de levenden. De reis tot
aan de Iersche kust was door geen enkel ongeval
gestoord in Queenstown werden eenige passagiers
aan wal gebragt, waarna de reis naar Liverpool
werd voortgezet. Dingsdag middag sloeg de wind
eensklaps naar het oost-noord oosten om en bij
liet aanbreken van den nacht was hij in een
woedenden orkaan veranderd. Des avonds ten 6
lire stuurde de kapitein voorbij Point Lynas en liet
rakellen opstijgen om eenen loods aait boord te
seinen. Doch deze kwam niet opdagen, en daar
de kapitein (Taylor) zag, dat zijn schip al te veel
naar de kust dreef, liet hij twee ankers uitwerpen,
om het tot staan te brengen. De ankerkettingen
konden den storm niet weerstaan en braken door
midden. Ook de machine was niet in staat oin
aan den orkaan het hoofd te bieden, en ofschoon
rij met al hare stoomkracht tegen het woeste weder
kampte, werd het ongelukkige vaartuig des mor
gens ten drie ure op de rolsen der kust geworpen.
Daar lag het in ongeveer vier vademen vvalcr op
de eene zijde, en bij de geweldige schokken, waar
aan het thans aanhoudend door de golven was
blootgesteld, begon ook de moed der sloutmoe-
digsten te zinken. Tot dusver hadden slechts
weinige passagierswelke meest uit vrouwen en
kinderen bestonden, kennis gedragen van den ge
vaarlijken toestand, waarin zij verkeerden. De beste
orde en tucht heerschte aan boord, en de kapitein
begaf zich in persoon naar de kajuiten, om de
vrouwen moed in te spreken. Dit gebeurde kor
ten tijd voor de vreesselijke ramp plaats had. Het
schip sliet nu onophoudelijk tegen de rolsen, en
de branding sloeg over het verdek heen en drong
het benedenruim binnen. Vroeger waren reeds de
masten over boord geworpen, zonder dat bet schip
daardoor merkelijk verligling kreeg. Ook was door
een moedig Porlugeescli matroos, die zich door
de branding heenwerkte, een touw naar het nabij
liggende land gebragl, waardoor eenige matrozen
hun leven redden door een ruk van het schip
werd het echlcr weldra door midden gebroken.
Naauwelijks had de kapitein de groote kajuit ver
laten, waar hij insgelijks do passagiers gerust
gesteld had, loen het schip door verscheidene
ras op elkander volgende golfslagen op dc rols
half om zijne eigene as omgeworpen werd. Tegen
zulke geweldige schokken was hout, noch ijzer be
stand. Het schip barstte van een cn begon te zin
ken. Kort daarna spleet nog liet voorsle gedeelte
midden door en doodde of hegroef de meestcu
van hen, die op deze plaats waren opeengedrongen.
De kapitein Taylor was de laatste die levend aan
boord gezien werd. Hij is met al zijne officieren
verdronken. Die nog in leven zijn, hadden zich
óf tijdig langs het louw gered, dat de matroos naar
het land had welen te brengen, óf zij werden be
wusteloos door de golven op het strand geworpen.
©emève, 24 Oct. In Graauwbunderland neemt
de landverhuizing naar Australië meer en meer loc.
Voor eenige dagen is wederreen groot aantal jonge
mannen, gedeeltelijk vaders van huisgezinnen, der
waarts vertrokken.
Gisteren hadden wij het in dit jaargetijde aan
het meer van Genève zeldzame schouwspel van een
sneeuwjagt die den ganschen dag door zonder op
houden aanhield, en heden kan men wegens de
gevoelige koude zich haast verbeelden in Jaimarij
te zijn.
Te Florence is eene zamenzwering ontdekt.
Er hebben een aantal arrestatien plaats gehad. Dc
gearresteerden stonden aan het hoofd van een komplot,
hetwelk voornamelijk ten doel had, dat de zaamge-
zworenen op een bepaalden dag eene valsche procla
matie van Ricasoli in de stad zouden verspreiden.
Die proclamatie zegt ongeveer het volgende: «Onze
pogingen zijn vruchteloos geweest; zij hebben voor
den tegenstand van het verecnigde Europa moeten
zwichten!" Ook in Siena, Pisloja en Lucca zouden
dergelijke proclamatie» worden aangeplakt. Men
hoopte daardoor het gcheele land in opstand te
brengen.
aan overgeven weten misschien niet dat zij zich
blootstellen aan eene straf van drie maanden ge
vangenis ingevolge art. 412 van hel strafwetboek,
waarbij degene die de opbieders door giften of be
loften verwijderd, met die slraf bedreigd is."
tLeenwavden, 29 Ocl. Op maandag den 7den
Nov. e. k. zal voor liet provinciaal gereglshof
van Friesland worden behandeld de zaak van Ype
Baukes de Graaf, oud 46 jaren, van beroep sjou
werman, geboren le Workum, wonende Ie Ballin
gen thans gedelineerd le Leeuwarden, beschuldigd
van moord of moedwillige» doodslag, gepleegd met
voorbedachten rade en met geleider lage en zulks
na reeds le voren tot criminele straffen Ie zij»
veroordeeld geweest. Uit de acte van beschuldi
ging blijkt o. a. het volgende:
dat de beschuldigde in zijne verhnoren voor den
commissaris van politie, te Ballingen en voor den
regler-commissaris, belast met de instructie der
strafzaken, heeft bekend, dat hij, na in de maand
Mei van liet jaar 1859 uit het huis van reciusie
en tuchtiging te Leeuwarden te zijn ontslagen
vruchteloos heeft gepoogd do zamenleving te her
vatten met Aafke Monsma, te Harlingen, hij wie
woonde dat hij des Zalurdags morgens ten 4'/.
ure zijne woning heeft verlaten en terstond is ge
gaan naarde aardapelen-markt, alwaar hij, staande
op de Kalrugspijp, haar, die gewoon was van daar
aardappelen voor de koopers te huis le brengen,
heeft opgewacht met hel oogmerk om haar te ver
moorden, dat hij haar toen niet op de aardappelen-
markt heeft aangetroffen, doch omstreeks half zes
op de Spckmarkt en Voorstraat heeft ontmoet en
op nieutv gevraagd, of zij met hem wilde leven,
waarop zij geantwoord heeft: gij zult de handen
wel van mijn lijf houden, cu hij heeft geantwoord:
dat zult gij straks wel sten dal hij op dat oogen-
blik nog hoopte een gunstig antwoord le krijgen,
en, daar hij ook zijn mes nog niet geopend bad,
de kans voor liet wclgelukken van zijn aanslag niet
gunstig achtte; dat hij toen is gegaan naar dc
Spckmarkl-brug bij de Schrilzen, alwaar bij mei
Wijbrcn Naula heeft gesproken; dat hij van daar
haar een zak met aardappelen heeft zie» wegbrengen
en haar, terugkomende, is te gemoet geloopcn, als
wanneer hij haar heeft toegevoegdAafke beraad
je en, op haar ontkennend anhvoord, haar onder
scheidene sleken met het voormeld mes heeft toe-
gebragt, mot hel oogmerk om haar te dooden: dal
hij zich daarop heeft verwijderd en de Kerkpoorl
vanen nici /unc monsma, ie na inigou, u.j >vu, .g uU hc[ mcs waamn [,jj evenwel geen
hy vroeger gedurende hunne zamenleving twee km- ,)loeJ llc(,f, ;ern0I 'aan zijn afgeveegd,
deren had verwekt; dat hij, omdat zij zoo on- lo(cn cn jn dcn oteu ,leefl en (ic ZuilU
slandvaslio was en lui nooit zoude wil ei', zien. r.
Antwerpen, 50 Oct. Nog voorldurend blijft
bet in bet nog niet opgeruimde gedeelte der puin-
hoopen in het enlrepöt voortsmeulen, zoodat de
brandspuiten gestadig moeten voortvverken.
Omtrent de oorzaak van den brand zijn onder
scheidene geruchten in omloop, volgens welke deze
bepaaldelijk aan kwaadwilligheid zou zijn loe te
schrijven. De justitie gaat inmiddels voort met
het doen van onderzoek.
Verscheidene werklieden van Antwerpen be
geven zich naar Siberie, om bij den aanleg van een
spoorweg gebezigd le worden. De meeste zijn scheeps
timmerlieden. Zij zullen genieten behalve vrije
woning eene bezoldiging van a- a 400 frc. per maand.
Men ieest in een der Genlschc Bladen
»Bij de openbare verkoopitigen van onroerende
goederen wordt de ophooging der verkoopprijzen
soms belemmerd door overeenkomsten, door iief-
hebbers onderling gemaakt om eikander niet op
te jagen, op voorwaarde van die alzoo verkregene
goederen onder elkander te deelen of elkander op
eene andere wijze schadeloos te stellen. Dergelijke
overeenkomsten hebben vooral in de plallelandsche
gemeenten plaatsmaar degenen welke zich daar-
slaridvaslig was en hij nooit zoude willen zien,
dat een ander haar kreeg, hij herhaling aan Murk
Jans de Graaf heeft te kennen gegeven, dat hij
niet geloofde haar te zullen krijgen, maar dat liet
dan zijn ongeluk of het hare zoude worden; dat
hij op Zondag den 28sleu Augustus 1859, haar
des avonds ten 8 ure heeft opgewacht bij de woning
van Walze de Groot, alwaar zij beloofd had bij
hein le zullen komen; dat hij des Dingsdags avonds
daaraanvolgende met haar koffij gedronken heeft,
ten huize van Pokje Jager, als wanneer zij over
hunne zamenleving hebben gesproken, waarin zij
loen heeft bewilligd en hij haar, na eerst te zamen
te hebben rondgewandeld, tot aan den trap van
hare woning gebragt en aldaar met een kus afscheid
van haar genomen heefl; dat hij des Woensdags
avonds daaraanvolgende hij haar heeft gegeten, waarna
zij te zamen zijn gaan wandelen en zij hij hare
moei, hij wie zij gewerkt had, is gegaan, om haar
loon le halen; dat zij daarop zijn gegaan in den
Engelschen tuin bij liet Franeker eind, alwaar hij
haar gezegd had eenige hartelijke woordjes met
haar te spreken te hebben, en hij haar daarna
zoude te huis brengen; dal hij hij die gelegenheid
haar met het mes, dat als sluk van overtuiging
voorhanden is, en toen reeds zeer scherp was,
heeft gedreigd, het gesloten op zijne hand aan haar
verloonende en zeggende, dat dit mes haar lol
zoude zijn, zoo zij niet vast stond en nog langer
twijfelde tusschen ja en neendoch dat hij aan
die bedreiging geen gevolg heeft gegeven, omdat
zij beloofde weder met hem te zullen zamenleve»,
zéggende dat hij hare goederen maar van huis
moest halen, hetgeen hij te kennen gaf, den vol
genden morgen te zullen doen, omdat het op dien
avond te laat was; dat hij haar den volgenden
morgen, zijnde Donderdag, op de Voorstraat heeft
ontmoet en gevraagd, of zij nu den boedel zouden
halen, waarop zij heeft geantwoord, dat hij dit
straks wel zoude zien en zij ten lieii ure naar
den commissaris van politie zonde gaan dat dit
antwoord hem driftig heeft gemaakt en hij van dat
oogenblik af het besluit heeft genomen om haar
hij de eersle gelegenheid te vermoorden dat hij,
meenende die gelegenheid des Zalurdags morgens
daaraanvolgende to zullen vinden, des Vrijdags
avonds in de Tuintjes bij de Kerkpoort het mes,
dat alleen aan de eene zijde zeer scherp was
teil einde des te zekerder zijn voornemen om haar
le dooden, ten uitvoer te brengen, ook aan de
andere zijdo heeft gesiepen op een stuk zandsteen,
dat hij bij de groote sluis gevonden luid en daar
heeft weggeworpen dat hij den daarop volgenden
nacht heeft doorgehragt ten huize van zijnen broe
der Jan Boukes dc Graaf, bij wien hij toen in-
poorl weder binnen gekomeu zijnde, aangehouden
is geworden.
dat deze bekentenis wordt bevestigd door de ver
klaringen van onderscheidene getuigen, in de acle
van beschuldiging omschreven, blijkende daaruit,
o. a. dal de bcscli. na zijn slagtoffer reeds ver
scheidene steken te hebben loegebragt, daarmede
nog volhield toen zij in eene eenigzins knielende
houding op straat was nedcrgevallen; dat, nadat dc
besch. zich had verwijderd, zij door eenige per
sonen, die noch trachtten haar eenige hulp toe Ie
brengen, in ecu pakhuis is gedragen, alwaar zij,
nadat de chirurgijn Ansingh was gekomen, is gestor
ven, na alvorens nog haren moordenaar genoemd
en uitgeroepen te hebben: lk geloof dat ilc bloed,
mijn arm kindmijn arm l:ind\
dat het lijk vervolgens door de lieeren Petrus
Ens, mod. doc. cn Daniel Snijder, chirurgijn le
Harlingen, uit- cn inwendig is geschouwd cn uil
het van de schouwing opgemaakte visum repertum
en de daaruit gelrokken conclusie is gebleken, dat
aan het lijk zeven wonden zijn bevonden, waarvan
cénc zijnde eene hartwonde tot de volstrekt doodelijke
behoorde, en de overige hoezeer ieder op zich zelve
tot de voorwaardelijk doodelijke beboerende, evenwel
te zamen genomen, wegens het daardoor veroor
zaakte bloedverlies en de opvolgende noodzakelijke
stoornis in de onderscheidene levens-organen, af
hankelijk van die verwondingen, eenen spoedige»
dood hebben moeien aanbrengen;
dat do besch. reeds le voren, wegens onder
scheidene diefstallen, met verzwarende omstandig
heden gepleegd, bij arrest van het hof van assises
in de provincie Friesland van den 2den Juuij 1851,
tot eene tuchthuisstraf van 2 jaren, bij arrest
van hetzelfde hof van den 24ste» Februarij 1855,
tot, gecseling met den slrop om den hals, het brand
merkt met de letter T. P. en eene tuchthuisstraf
van 7 jaren; hij arrest van het provinciaal
gereglshof in Friesland, van den Stslen Jannarij
1845 tot gelijke straffen, doch dc tuchthuisstraf voor
den tijd van 8 jaren, en hij arrest van hetzelve
hol van den 4den April 1854, lot gelijke straffen,
doch de tuchthuisstraf voor den tijd van 5 jaren,
is veroordeeld geweest.
Het getal getuigen, dat door den procureur-gene
raal zal worden voorgebragt, bedraagt 11. De
besch. heeft tot zijnen verdediger gekozen deu
heer mr. J. Telling.
Xieirwediep, 1 Nov. Na een stormachtige»
nacht, waarin men hier tcregt beducht moest zijn
voor het lot der gisteren Iner pilgpzcildc splicpcji
ontdekte men heden morgen een schip op dc nood
lottige Noorder Haaks iu nood. Van welke ualio
"geuicuu, umg v-
""nezen zijn," tot die der doocküi
