A.P.C.
ill
I
ill
1
Correspondentie.
Publieke Verkoophïg
Uit de hand te koop
Een HOOG AARTS,
Fabnjkant in Franklin's,
Ijzer» en Kopergieter
4548 -
i> 4398 1,000.
8756 - 1,000.
4676© 'i, 000.
J> 47588 - 1,000.
240ste Staats-Loterij.
Op aanstaanden Maandag
DANS E N.
13 E RIGT
HoIJoway's pillen.
Dongaarsche Koortspillen.
De erb.org.enheden des Volks
SOEPEN-DIENSTMEID
i» "J 1
het gesehapone beeft. Hrt moot jlcn navorscher der Natuur
daarom bijzonder aangenaam ziju, wanneer hem zulk
een Naïf berigl, als bet bovenstaande van (len Heer
Ca risten ter baud komt, waari.i. niet alleen niets tegen
strijdigs tegen de bekende wetten der Eleclrische Na
tuurkunde voorkomt, maar waarin een toestand cn uit
werksel der Btiksemstof of Elcclriciteit bescbreven wordt
die wel lot de hoogst zeldzaamste behoort, en waarover,
door mij ten minsten, nimmer iets dergelijks gelezen is.
Terwijl het bij alle bekendgemaakte waarnemingen
overal alleen de oversprong der vonkvan bet plus tot
bet minus, of het positive tot bet negative is, die uit
werkselen da ars leid en zigtbaar maakt, bet zij de Blik
semstraal van wolk tot wolk schiet, of uit liet wolken
gewest naar liet Aardrijk, om zich daar met lievigheid
te ontlasten en evenwigt te stellen, is bet hier eenen
zachten overgang, door eenen volmaakt goeden geleider
daargcsteld
Wij kunnen ons ile plaats gehad hebbende Elce.lriken
stroom, in de opgegeven omstandigheid, niet duidelijker
voorstellen dan in de gedaante van een Hoos, wier basis
of oorsprong in de wolken was verscholen en wier
toppunt tot in het zeewater reikte.
Tot het daarstcllen van zoodanig een elcctrikc hoos,
regt door een dampkring, bezwangerd met zooveel ver
schillende bcstanddcelen, heen, is nogthans de Elcclri
citeit, voor zooveel wij bare eigenschappen kennen, op
zicli zelve ontoereikend, zonder door zigtbare oversprongen
van (haar aanwezen te getuigen. Men is «lus verpligt
naar een goede geleider daar ter plaatse om te zien, cn
vindende, door bet getrouw berigt geholpen, in den
toestand van den Dampkring zelve, op het oogenhlik
van de waarneming.
Eone windstilte van verscheidene dagen werd eindelijk
opgevolgd door een lievig onweder, waarbij de lucht
cenige uren lang op ecu vuurzee van stralen geleek,
maar daar er geen regen bijkwam, bleet zij in dezelide
slecht geleidende toestand, waarin zij reeds ecnigc dagen
had verkeerd: het onweder bleef alzoo bepaald tot de
bovenlucht, en deontstokene stralen speelde en zwommen,
zoo ik mij dus, om welbegrepen te worden eens inag
uitdrukken, boven op een uitgebreide cn zeer uitgedroogde
luchtlaag, die in gezegden droogen toestand tot de slechte
geleiders voor de Electriciteit behoort. Bij deze, dikwijls
plaats hebbende, omstandigheid kwam eene andere, weer
zeldzame toevalligheid bij: kleine windstroome» braken de
vroegere doodstille af, er ontstond ccnc woelende en draai-
je'ndc beweging, of zoogenaamde dwarlwind in den damp
kring, die tengevolge had dat zich in bet centrum dier
beweging een ijdcl of meer luchtledige koker vormde,
genoegzaam op dezelfde wijze gclijlc wij zien gebeuren
wanneer er water dooreen grooten trechter of de opening
van een pomp-cn gootsteen loopt, dan ontslaat er meest
altijd, in bet iniddeu der draaijendc waterstraal eene
ruimte die niet met water gevuld is. Zondra gedachten
koker was gevormd veranderde de omstandigheid ten
opzigte van bel geleidend vermogen des dampkrings
daar ter plaatse geheel: de lucht die in des/.elfs droogen
toestand niet geleidend is, wordt dit in hooge mate
wanneer zc vochtig is cn met dampen bezwangerd; ook
verkrijgt zij die eigenschap bij verhitting, die steeds
toeneemt naar mate de verhitting toeneemt. Men kan
van dit alles omstandig onderrigt verkrijgen in ieder
leerboek der Natuurkunde, vooral in zulke waar meer
opzettelijk de Electriciteit wordt behandeld, en door
proeven gestaafd.
Ik verlang bier niet begrepen te worden dat ik een
luchtledige» koker of buis wil voorstellen, van binnen
even glad als een geweerloop, en luchtledig als een glazen
cylinder die door de luchtpomp van deszelfs inhoud is
ontdaan; dit kan in de vrije natuur geen plaatsvinden;
maar alleen aan een zeker beperkte ruimte in den damp
kring, waar buiten om de "lucht door bijgekomen om
standigheden een veel vermeerderde mate van digthcid
of zwaarte had verkregen als daar binnen, cn waar het
dierhalve betrekkelijk ijlder was.
De plaats van het minus der digthcid gaf aan het
zeewater gelegenheid langs daar hare dampen in grootcre
massa opwaarts te zenden, want het is alleen de zwaarte
of drukking der lucht die het water voor geheele uit
damping behoed. De vlug opstijgende dampen vervulde
weldra de koker, bevochtigde hare verdikte luchlwamlen,
cn al het daar binnen overgeblevene, en stelde daardoor
eenen voortreflelijken, door de natuur zelve gevormden
geleider zamen; want even gelijk de lucht eenen slechten
geleider is in droogen staat, is zij in vochtigen toestand,
in hooge mate cenc goede.
Met de vorming des geleiders was de baan daargesteld
waar langs de Electriciteit van het wolken gewest met
die van beneden zich onschadelijk konden vereenigen,
cn daardoor het verbroken evenwigt herstellen.
Hoe onschadelijk dit geschiedde, de Electriciteit verloor
daarbij nogtans gecne van hare eigenschappengelijk
altijd bij verhoogde opwekking, ontwikkelde zij bij ver
meerdering warmtestof, die wanneer zij door oversprongen
zich verplaatst, zigtbaar vuur vertoond, cn niet zelden
brand veroorzaakt, doch daarentegen door eenen goeden
geleider onziglbaar heen vloeit. Stellen wij ons nu in
Let luchtgewelf eene uitgestrektheid voor van eeuige
mijlen in bet rond, die, blijkens bet berigt van den
Heer Carlsten door de overspringende bliksemstralen op
een zee van vuur geleek en die in weinig oogenblikken
plotseling ophield zigtbaar te werken, wijl zij haar
streven om evenwigt te herstellen, langs eenen anderen
weg ontwikkelde, dan zal men genoemden Heer Carhien
wel willen gelooven, als hij verzekertdat de hitte die
zij moesten verduren ondragelijk was. Daar de Atlantic
Sn zijn koers midden in de Electrikc maalstroom was
vervallen, moesten de schepelingen al bet lastige en
henaauwende daarvan ondervinden; doch tevens droeg
die buitengewone hitte, die bet teer uit liet touwwerk
deed koken en de temperatuur van het ijzer in die mate
verhoogde, dat men het niet kon aanraken, bet bare
bij om schip cn lading voor ondergang te behoeden
er ontwikkelde daardoor eene bovenmatige verdamping,
niet alleen van het zeewater maar ook van liet schip
en de schepelingen zelve, die daardoor in den hoogsten
graad geleidend waren, cn in contact bleven met al bet
ben omriagde, waardoor gevaarlijke uitbarstingen werden
voorkomen.
Wij kunnen ons de vreugde der schepelingen levendig
voorstellen, toen, naar een betrekkelijk kort tijdverloop,
de Natuur hare werking had volbragt; toen actie en
reactie bedaarde, cn de barensweeën der elementen lot
bet voortbrengen van verschijnselen waarin den ver
heven Schepper van 't heelal zijn aanwezen weder zoo
heerlijk ten toon spreidde, waren geslaakt. Toen .enen
doorgaanden, windstroom den koker van dampen verbrak,
die hen alle uitzigt daar buiten belette en een dikke
en indrukwekkende duisternis daarsteide, waarin al de ei
genschappen der opgewekte Electriciteit door reuk en
gevoel, maar gelukkig niet door het gezigt, merkbaar
waren.
Toen dat eigenaardig gevoel, dat men bij lui Elec-
triseren zoo dikvvijis ondervindt, even of liet aangezigt
en de handen door spiuuewebbeti worden aangeraakt
zooveel levendiger door hen werden gevoeld, als wij in
staat zijn de Natuur door onze miniatuur werktuigen
na te bootsen; onder dit alles ondervond de 'kat wel
het incest pij nel ij ke gevoel van hen allen: haar huid,
in normalen toestand, reeds zoo clectriek. dat men niet
meer behoefd dan een warme drooge hand om daarmede
het knetterend geluid van kleine vonken daarop voort
le brengen, en andere ligchanien, door kattenvel ge
wreven, spoedig Eleclriek wordt, zal wel lievig in dien
algemeen afvoerenden stroom hebben geleden.
Eii zoo ziet inen dat er in liet geheel verslag van
den Heer Carhien niets tegenstrijdigs voor omt; maar
in tegendeel dal door hetzelve aan den geoefender» Na
tuurkenner een zeldzaam voorkomend veld tot nadenken
is aangeboden, reden waarom het wenschclijk was dat
liet door meerdere Nieuwsbladen meer algeineene be
kendheid verkreeg.
Ik heb niets anders op het oog-dan eenige toelichting
voor ininervarene in de kennis der Electriciteit bij le
zetten; geenzins om in gissingen of waarschijnlijkheden
te treden, ofschoon wij het wel als zeker kunnen achten
dal zich een ander, daarbij veronderstelling, bevindend
schip, op weinig honderd ellen afstands van de plaa s,
geen invloed van dat alles zou hebben gehad. Dat de
schepelingen zich misschien zouden hebben verwonderd
over het buitengewoon spoedig bedaren van bet onweder,
en bn n best zouden hebben gedaan om de op eenigen
afstand zigtbaar zijnde hoos te ontzeilen; maar van wat
er in dat geheimzinnig duister zelve omging, konden
zij zich geen denkbeeld vormen alles liep daar in stilte
en naar volmaakte wetten af, uitwerksel en oorzaak was
voor elkander berekend; geen feilbaar Physisch instrument
maker bad de geleidraden zamengesteld, de beheerschcr
der Natuur had dezelve vervaardigd.
Middelburg, J. E.
October 1851).
Spoorwegen.
Het is eene zekere waarheid, dal de Natuur hare
reglcn in alles handhaafd; van zelve wordt zij
aangewezen.
Met genoegen hebben wij gelezen, het bijblad
van het Arnsterdamsche Handelsblad, aan welker
hoofd geplaatst was het artikel spoorwegen.
De aanhangige kwestiën over den Noorder- en
Zuider-spoorweg, en de daarslelling van dezelven,
en in kosten en in uitvoering, hebben al vele blad
zijden beklad, zonder cenige uitwerking le weeg
le hebben gebragt.
Thans echter doet zich tegen de aanlegging van
de Zuider-spoorweglijn eene nieuwe zwarigheid op,
en wel vau de mannen, wier bedoeling is, ten
koste van Nederland, Holland op zijn smalst door
•le graven, cn aldus Amsterdam lijnrcgl iu ver
binding met de zee te brengen. Alen veronder
stelt ot liever heeft tot basis aangenomen het gewone
peil, niet alleen, maar zelf het peil van hoogwater
hij eenen stormvloed, de kosten voor hel aanleggen
der spoorwegen over de liggende dijken worden
op inillioenen scliats gerekend. Dan heeft Holland
gerekend op de kosten van eene brug le werpen
over het Hollandsche diep of die iu berekening
gebragt met Slavcnisse en «Ie brug over den Ken-
ilragl, of zal de regering de oogen sluiten voor de
belangen, welke de hoofdstad vermeend te mogen
vorderen, alleen op den grondomdat zij juist
Amsterdam is.
Volgens ons inzien, heeft noch Zeeland, noch
Amsterdam, noch cenige Maasstad te klagen over
achter uitgang. Lezers wendt uwe oogen naar hel
eerstgenoemde gewest cn Provincialisme cn Egoisme,
zwaaijcu den ijzeren septer over hetzelve en riglen
het le gronde. De Maassteden geven zich aan
en plaatsen zich op den voorgrond, als den na
tuurlijken weg voor den transitohandel op de Dirilsche
markten, insgelijks beroept er zich de hoofdstad
op. Iedere Zeeuw welke met do Geografische ligging
van zijn gewest bekend is nruct urn deze uitdrukking
lagchen.
Wie toch kent de moeijciijke en kostbare water
wegen voor de Maassteden niet? is het niet de
ligting op de recdc van de noodhaven Brouwers
haven, en de doorsleping door het kanaal van
Voornc.
De eerste handelstad des rijks heeft te worstelen
met de kosleu van het Noord-Hóllandsche kanaal.
Waar is dit, alles in de provincie Zeelaiid te
vinden, of zal men ontkennen dat schepen van
den groolsleu diepgang kunnen opzeilen tot aan
den vasten wal, cn van daar de goederen per
spoortrein kunnen vervoeren?
Is men bovendien in Holland vergelen, dat met
de daarslelling van den Zuider-spoorweg, of anders
genoemd de Zecuwsch-Litnhurgsche spoorweg, levens
eene oppervlakte lands, gelijk staande aan de Haar
lemmermeer, aan de zee zal ontwoekerd worden,
welke gronden ruimschoots de koslen zouden dekken
van het ontworpene plan.
Nadere ontwikkeling behouden wij ons voor.
Zierikzee, Oct. 1859. K.v
Een Amslcrdamsch reiziger, die van tijd lot lijd
Zierikzcc bezoekt en verpligt was zich ook il.
Zondag avond op Zierik/.ec's stralen le begeven
beklaagt de arme Zierikzccmiars, die genoodzaakt
zijn, zich des avonds in zulk eene fatale duister
nis op de straat te bewegen en dal wel terwijl
het stadje zich beroemt op hare uitmuntende gaz-
fabriek.
Men zag op groote afstanden een lichtje, meer
gelijkende op een nachtpitje dan op een gazlicht,
en de stad was dan ook zóó iu hel duistere gebuid,
dal vreemdelingen in liet grootste gevaar verkeerden
hunne respective armen, of beenen le breken.
Dewijl hij hiervan liefst bevrijd wilde blijven,
verzoekt hij beleefdelijk aan het bestuur hierin
verandering te brengen gedurende de eerstvolgende
vier avonden, die hij nog in Zierikzee moet door
brengen. Na dien tijd kan het hem minder schelen
en laat hij het aan anderen over om zich over
de ellendige straatverlichting le beklagen.
Zierikzee21 Ocl. 1839.
VAN EENE AANZIENLIJKE PARTIJ
3ET* -TOS EB&. JSSL. JZL.
bestaande in eiken Palen en Planken, zeer
geschikt voor Werkhout en eene groote partij
gekloofd en ongekloafd Brandhout ten
overslaan van den Deurwaarder J. van dek BENT,
op Vrijdag den 28 October 1859, des namiddags
ten 2 ure, aan de Noordzijde van de Oude Haven,
bij de Sleepkade, te Zierikzee.
groot 13 tonnen, met completen Inventaris
en volledig FIschtuig lot het vangen van
Garnalen. Te bevragen met franco brieven, bij
D. BU1JZE, le Zierikzee.
i gemeente Kerltwerve, een zwarte O
i met eene zoogenaamde Griinmelkopomstreeks
vier jaar, gemerkt op de heide horens C. M. B.
Verzoeke, bij ontdekking, berigt, bij C. M.
BOLLE, te Haamstede.
te Zierikzee,
heeft in zijn Magazijn voorhanden Franklin's
in differente modellen Keuken-, Kantoor- en
ssgzaurkagcheis, enz. enz., alsmede éfiirger-
Kagclvels met dubbele potten van !T,30 stuk,
moderne Sjzeren S.edikauten, ijzeren geijkte
fttewlgten van 1 lol 30 Ned. ponden 6Iak-
rasiaen, Potten en Pannen, enz., enz.
Vcrkoopcrs dor Gewigten en Dakramen genieten
RABAT.
Alle deze Goederen worden tot mindere Prijzen
als Buitenlands verkocht, en op de soliditeit van
alle deze Goederen kan men slaat maken
'Het [poïïtour oin de Franklins en al het
geslagen en gegoten Ijzer brons le houden is
door' hem zelf gefabriecert en hij hem verkrijgbaar,
g-gr* Beveelt ook zijne IJZER en KOPER-
GIETERIJ aan, tot liet Gieten van alle
Modellen die or benoodigd zijn.
Bij GEBR.' I'UIJZE gekwalificeerde
Kollccleiirs der Staats Loterij te Zierikzee,
bij wie een aantal Loterijen na «Ien anderen vele
BOOGE PRIJZEN cn P.REMIëN zijn gevallen,
zijn iu de afgeloopene 259ste Loterij getrokken
Op No. «6492 f 50,000.
J> J> 4 6647 - 2 5,(MM).
8772 - 1,00.0.
Ten hunnen Kantore zijn voor de 240ste Staats
loterij Heette en gedeelten van 14STEW le
bekouten. De Trekking begint 5» October 1859.
begint «Se Trekking dei- 1ste Klasse.
J. OCHTMAPf.
Zierikzee,
25 October 1859
De ondcrgeleekcnde, Slads-Dansmeeslcr
berigt, dat hij met November weder zaj
jbeginnen, l!e§ te geven in het
De Leerlingen van 20 achtereenvolgende jarea
kunnen genoeg tot recommandatie zijn, omcrieij
tot aanbeveling hij le voegen.
J. F. H. WELTERS.
voor Zierikzee cn omliggende Plaatsen.
De ondergeleekendeTandmeester van
ii'a-.# Middelburg, heeft de eer le berigten, dat
hij op heden tol en met morgen Donderdag 27
Octoberalhier in het Nieuwe Logement ton
Zeeland, hij den heer J. H. Swaiits zal le
spreken of te ontbieden zijn over alle Mond-e»
Tantigchrcken, en na dien lijd aan zijne Woon
plaats, „Vlissingsche Straal, te Middelburg.
S. L. PINTO, L.J.z.
SBe Ealf csa IPilflen vn.ns SSoESoway,
een onmisbaar middel ter genezing van uit klierziekte
voortkomende zweren. Een zoon van Antoon Barnet, te
Batavia, leed verschrikkelijk aan klierverzweringen; zijne
ouders raadpleegden onderscheidene genecsheeren, doch
zijne ziekte nam hand over hand toe. Eene zuster van
Barnet die door de zalf en pillen van HoMoway vaneen
ziek been genezen was, nam bet kind onder hare bescher
ming, zeggende te willen beproeven of een paar weken
verblijf bij haar hem misschien nioglcn helpen. Zoodra
liet kind zich aan haar huis bevond, deed zij hem de
zalf en pilleu van Holloway gebruiken, welke al spoe
dig zijnen toestand verbeterden, en na ruim twee maanden
tijds hem geheel en al deden herstellen. Zoo groot is
de deugdzaamheid cn zoo krachtig de werking van dit
geneesmiddel. Alle soort van huidziekte wordt daardoor
genezen.
Door het vermeerderd debiet zijn de Prijzen
van heden de volgende:
Doosjes Pillen van ƒ0,80 - 1,85/3,ƒ6,75 ƒ13,50 ƒ20,20
Potjes Zalf van -0.80 -1,85 - 3.'— - 7,50 - 13,85-20.20
Zijn op franco aanvrage a Comptant te bekomen bij
den heer O. E. B O O N E N, tc Hoofdplaat
J. STRAATMAN Hoofd-depóthouder te Ts Hcrtcgcn-
bosch, alsmede, te LondenStrand 244. fJollotvay's
Etablissementen te New-York, 80 Maiden Lainc.
Pr. STANIDSKOW'S PILLEN brengen steeds
daar waar ze gebruikt wordenvolkomen herstel
aan de Lijders aan, en iloen het doodsblcckc ge
laat voor eene frissche kleur plaats maken. Ze
mogen thans iu geen enkel huisgezin meer ont
breken want daar de koortsen tegenwoordig van
een etnsligen aard ziju moet men ze bij het
eerste ontslaan reedsterstond door het gebruik
dezer Pillen bestrijden, hetgeen trouwens ook vol
komen gelukt. Doosje f 1. Dépot voor Zeeland,
j bij de Wed. J. C. HERTSTEIN, Apolh. te Zierikzee.
Spof^r}js!
Voor f 8 in plaats van ƒ26,60:
EUCtÉWE SEE,
OF GESCHIEDENIS VAN EEN ARBEIDERS-
GESLACHT DOOR DE EEUWEN HEEN,
8 dealen roijaal in oclavo of groot formaat, le
zamen 1959 bladzijden met
38 nitmuntenile gegraveerde platen,
a 8 zijn slechts weinige exemplaren van boven*
staand Werk te hekomen. Het kan bij alle Boek
handelaren besleld worden.
•SSS?" 'Met NOVEMBEReéne bekwame
benoodigd, bij JACOB GELUK, op W^elzict,
onder Noordgouwc.
Te Zieriiiiee ter di-ultkerij van P. de I.QOZE.
