No. f2114
12e Jaarg.
Zaturdag, 9 Augustus 1856.
Nieuwstijdingen.
EHIKZEESCHfi NIEUWSBODE.
Men Abonneert zlclir
In Nederland, bij den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
In N'oord-Anierika bij J. QUINTüS, le Sheboygan.
A h o n n e m c 11 t s - F r ij s
Voor beide uitga vox.
Voor 3 maandenJ 1,30.
Franco per post, in Nederland- 1.00.
Voor Noord-Amcrika Franco New-York Doll. 1,10.
e r s c Ik ij n i x
Op Woensdag en Zalurdag
A «1 v e r t c n t i c n i
10 cent voor eiken regel.
Zrgeivcgt oor iedere plaatsing 3ü cent.
De inzending d r Advci'tentiën kan geschieden lot
Dingsdag en Vrijdag, des voormiddags 40 ure.
IB u r c a u
X lerikzcc. Hoek van de Schuithaven B, No. 94.
Brieven en Ingczoudenc Stukken Franco.
iiwa.
Batavia10 Jimij. Iu Maart 11. heeft er eene
lievige uitbarsting vim een viuirspnwcmleii berg op
een der Sangir eilanden plaats gehad. De resident
van Mcnado beeft zicli naar de plaats des onheils
begeven en geeft daarvan de volgende beschrijving:
Hij geeft eerst eenc kleine beschrijving van bet
eiiandwelke hoofdzakelijk op liet volgende ncdcr-
konit l)e noordwestelijke puilt van liet eiland
Grool-Sangir wordt gevormd door den berg Awoe,
welke verscheidene toppen hoeft, van welken de
hoogste kan geschat worden circa 4003 voelen boog
le zijn. Aan den westkant loop! de berg vrij steil
in zee af, op de hoogte der hoofditegorij Kandhar,
echter sluitende tegen een laag voorgebergte. Aan
de noord- en zuidzijde beslaat de tol de zee reikende
voet van den vulkaan ecne tamelijke uitgestrektheid
gronds, aldus zacht bellende vlakten daarsleilcnde,
welke in vruchtbaarheid en geschiktheid voor den
landbouw boven andere gcdedlen van liet eiland
uitmunten. Oostelijk vercenigt de Awoe zich met
en maakt als het ware het hoofd uit van de reeks
van bergen cn heuvelen welke Groot-Sangir over
dekken.
De bevolking was gerust gesteld door de langdurige
rust welke de berg genoot, en te meer nog, dooi
de verzekering van een Spanjaard, die beweerde,
dat de berg geen vnur meer uitwerpen zou. Men
had daarom allerlei soort van beplantingen op de
hellingen aangelegd.
Des avonds van den 2den Maart deed zich op
hel onverwachts een alle beschrijving Ic boven
gaande zware slag hooien, welke de uitbarsting
aankondigde en de Sangirczcn met schrik vervulde.
Gelijktijdig stroomde de gloeijende lava met omvedcr-
staaiibaar geweld in verschillende rigtingen naar
omlaagalles medevoerende wat zij in hare ver
nielende vaart ontmoetteen de zee doende koken,
waar zij deze bereiken kon. De hecte bronnen
openden zich cn braakten oenen vloed van kokend
water uit, welke verleerde en medesleepte wat door
het vuur gespaard was. De zee, aan ccne buitengewone
kracht gehoorzamende (zeebeving), beukte de rotsen
met vervaarlijk geraas, sloeg de kust van een,
en verhief zich met wocstcn aandrang tegen hel
land, als wilde zeden vuurstroom overmeesteren.
Dit verschrikkelijk tafereel van verwoesting, waarvan
de akeligheid vermeerderde door het gekerm van
mcnschcii en dieren, het geloei van den sloruiwind
cn liet gekraak van duizende omvergeworpen en
mcdcgc.'leepte hoornenwerd omstreeks ecu uur
Inter gevolgd door'donderende slagen, welke (ien
grond deden sidderen cn hét gehoor verdoofden.
Ecne zich hemelhoog verheffende zwarte kolom
van slecnen en asch sjeeg toen uit den berg op
en viel, door den gloed der lava verlicht, als een
vuurregen in den omtrek neder, aldaar ccne duisternis
veroorzakende, welke nu en dan slechts door
bliksemstralen afgewisseldde nienschcn belette
zelfs in de onntiddelijkc nabijheid iets te onder
scheiden en de verwarring en wanhoop ten top
voerde. Groote stecnen werden door de lucht
geslingerd, verbrijzelende wat zij in hunnen val
ontmoetten. Woningen en gewassen niet door het
vuur vernield bezweken en verdwenen onder asch
en slccneu, cn de bergstrooincn door die massa
opgcstoplvormden meeren, welke limine oevers
verbrekende, weldra cene nieuwe oorzaak van
vernieling werden.
Dit duurde ccnige uren. Omstreeks middernacht
keerden de verbolgen elementen tol rustook des
anderen daags zetten ze lot den middagmet ver
nieuwde kracht het vernielingswerk voort.
N.muwelijks van den schrik eenigzins bekomen
werden de bewoners van het bewuste gedeelte van
Sangir op den 17den Maart andermaal verontrust door
eenc uitbarsting, welke aan de zijde van Taboekan
vele aanplahlingen cn eenc groolo menigte hoornen
vernielde.
Sedert verkeert de vulkaan in rust eu bespeurt
men van deszclfs werking nog slechts de allerwegc
uit spleten cn kloven opstijgende damp. lïe lava-
si rootnen zijn op de hellingen nog zoo weinig
afgekoelddat men zich nog niet op grootcn
afstand van het strand durft le wagen.
KondenI Augustus. Dezer dagen stond
alhier eeu beeldschoon meisje van zeventien jaren
tcregt, als aangeklaagd cencn ingenieur, die hare
zuster schooner gevonden had dan haar, op den
grond geworpen cn de punt van zijn neus afgebeten
Ie hebben. Dc verontschuldiging, dat de ingenieur
haar een kus wilde ontstelen, haatte niets cn zij
werd veroordeeld lot gevangenisstraf en schadever
goeding.
Pas-ijs4 Augustus. Saragossa opende op f
Augustus, des middags ten twee en eeu half ure,
zijne poorten voor generaal Dulce.
Zonder slag of stoot Waarschijnlijk ja. Dc troepen
trokken do stad binnen cn de bevolking bewaarde
daarbij een diep stilzwijgen. Daarop werd de garde
ontwapend eu de gemeenteraad veranderd. Generaal
Falcon eu dc hoofden der junto verlieten de stad
in de rigling der Fransche grenzen.
Zoo is O'Dotinell meester van Spanje. Wat zal
hij nu doen? Hij beloofde constitutioneel te zullen
regeren, maar hoe? Dc Cortes bijeenroepenMaar
deze zijn hem bepaald vijandig! Eenc constitutie
octroijcrcn? Maar dan voegt hij hij een militaire
coup d'élat, ook eeu parlciucniaire Staals-grccp I
Door eenc nieuwe kieswet, eenc nieuwe Vertegen
woordiging te scheppen? Maar is hij daardoor
meester van zijne zaak Zeker is hel dal O' Donncll
de liberale partij nadert. Maar zal hij bij haar
vinden wat hij zoekt? Hij wil gewis haar niet geven
v.-at zij vraagtzoo min al hij de cisclien van het
Hof ten volle wil of durft bevredigen maar is er
ecu midden weg, waarop bijstaande kan blijven?
Een oproer Ic beteugelen is in Spanje wel mogelijk,
maar altijd hoven intrigues Ic slaan en nooit aan den
leiband der camarilla te loopendat is tiioeijclijk.
En dat O'Dotinell niet is de man van 't Hof weet ieder.
Parijs 4 Augustas. De hitte is tegenwoordig
hier zoo groot (30 graden)dat dc schouwburgen
zoo goed ais ledig blijven. Drie hunner, de Vuu-
dei-ille, le Gymnast: cn les Variétéshebben
dientengevolge reeds opgehouden le spelen.
Madrid, 29 Jtilij. In het ministerie hcerscht
meer spanning cn onrust dan werkzaamheid. De
tegenwoordige toestand blijkt moeijclijker le zijn,
dan dit na de behaalde overwinning der soldaten
in de hoofdstad het geval scheen. De generaal
O'Dotinell heeft een aanzienlijk gedeelte van hel
vertrouwen, dal bij aanvankelijk bezat, verloren cn
bekend, dal het niet zoo gemakkelijk is, zoo als
hij gedacht had, den beslaandeu toestand te be-
hcersohen. Madrid is mistioegder en ontevredener
dan ooit. Er worden geen stierengevechten gegeven,
en de "regering heeft zicli genoodzaakt gezien, op
verscheidene plaatsen inhechtenisnemingen le hevelen.
Aan de policic is ecu streng toezigl aanbevolen,
want liet is zeker, dat in hel geheim een nieuwe
opstand voorbereid wordt. Dc redactiën van alle
dagbladen in de provinciën zijn uitgenoodigd, bij
hunne mcdcdeclingen liet officiële orgaan als ligt
snoer te nemen.
Madrid, 4 Augustus. Na dc gebeurtenissen,
waarvan Barcelona liet tooneel geweest isverhaald
to hebbenzegt dc Diario Espanol nog liet volgende:
»Dcn 22° des middernaclits werden drie barri
caden verdedigers gevangen genomen cn ter dood
vcroodceld. Twee van hen waren zeer verslagen
cn ontvingen dc troost der godsdienst. Dc derde
biechtte eerst op liet laatste oogenhlik. Heden mor
gen ten acht ure zijn de veroordeelden door een
detachement troepen van verschillende wapens
geëscorteerd naar het fort Atarazauaswaar zij
hun doodvonnis zullen ondergaan gebragt. Na
de voltrekking der straf werden andere gevangenen,
die er getuigen van moesten zijn naar verschillende
gevangenissen gebragt, terwijl er ook een eatizicnlijk
aantaldoch de meeste vreemdelingen in genoemd
fort bleven.
Esparlcro bevindt zicli nog steeds le Madrid
en zal dc hoofdstad niet verlaten alvorens de rust
volkomen is hersteld, ofschoon liet zeker is dat de
regering hem dc meeste vrijheid zonder eenig
voorbehoud laat. De hertog leeft zeer afgezonderd
en ontvangt bijna geene bezoeken. Een koopman
uit Barcelona, die jaren lang zijn vriend is en
wegens de onlusten iu de fabriekstad naar Madrid
gevlugt was, achtte zich verpiigt den hertog een
bezoek le brengen. Dit werd aangenomen cn na
tuurlijk liep het gesprek over de gebeurtenissen
van den dag. Op de vraag des koopinans, hoe
het toch gekomen was, dat liet zwaard van Luchaua
hij den plaats gehad hebbenden stiijd in dc schede
eu dc beweging der gewapende burgers van Madrid
zonder aanvoerder gebleven was, antwoordde Es-
parlero»Dc generaal O'DoimclI heeft iu den on
dernomen strijd den troon op het spel gezet. Mijne
eeden en dc op mij genomen verpliglinge.il hebben
mij belet, zijne nederlaag le bevorderen."'
Coevorden, 4 Aug. Zoo op het oogenhlik
vernemen wij liet navolgende treurige voorval
De boeren te Ween dingen, gemeente Etnmen,
hadden gezien dat men op hunne algeniecnc weide
dekplaggen had gestoken. Zij verzochten den
koeherder te willen verhinderen, dat die van daar
werden weggehaald. Gepasseerde Zaturdag-avoud
kwam zekere J. B. uit dezelfde gemeente met den
wagen, om die plaggen weg le halen. De veehoeder
verzette zicli hier tegen, met het voor dezen zoo
ongelukkige gevolg, dat genoemde J. B. hem met
een mes zulke diepe wonden aan den hals eu het
hoofd loebragt, dat hij eeu uur later hieraan over
leed, ccne vrouw met 3 kinderen nalatende. Het
voorgevallene werd spoedig den veldwachter van
Roswinkel bekend, doch deze durfde alleen den
moordenaar niet arresteren, vermits deze ecu beruchte
snijder en vechter is. Twee rijks-ambtenaren be
gaven zicli vrijwillig mede eu bragleu hem voor
den burgemeester van Emnicn; hij gaf voor uit
zucht lot zelfbehoud dc daad bedreven le hebben.
Terwijl de burgemeester bezig was met het proces
verbaal op te maken, kwam liet hcrigt dat de on
gelukkige aan zijne wonden was overleden; dit
bragt echter niet de minste verandering iu het
van lidtcckcns doorploegde gelaat des booswiclils
merk teeltenen van vroegere vechtpartijen tc
weeg. Hij is gevankelijk naar Assen overgcbragl.
AssenI Aug. Heden heeft alhier iu appél
voor hel provinciaal gercglsltof gediend de zaak liet
openbaar ministerie legen den heer J. C. Hackcling,
iiicu. dokter le Stadskanaal, gemeente Onstweddc
beschuldigd van den deurwaarder Ulges le Win
scholen cn den wethouder der gemeente Onslwedde
met woorden te hebben beleedigd cn den ceislen
tc hebben geslagenbij gelegenheid dat de deur
waarder belast was met de ten uitvoerlegging van
een vonniswaarbij de heer Hackcling tol een
maand correctionele gevangenisstraf was veroordeeld.
Deze zaak heeft reeds eenmaal voor dc rcglbauk
van Winschoten cn twee malen voor hel hof in
Groningen gediend, en is laatstelijk op liet beroep
in cassatie van den beklaagde, naar hol hof iu
Drent lie verwezen. I)c zaak wekt zeer dc algenieenc
belangstellingvooral in dc woonplaats van den
beklaagde. Er zijn vier getuigen gehoord, drie
ti charge en ceil a décharge. De procureur-generaal
heeft tol vernietiging van het vonnis van de
arrondisscmenls reglbauk te Winschoten en lot
vcreordccling van den beklaagde lot eenc gevange
nisstraf van een maand lot twee jaren geconcludeerd.
Mr. J. A. Willinge Gralama, procureur te Assen,
heeft den beklaagde verdedigd. Dc uilspraak zou
vier dagen later plaats hebben.
Zwolle, 4 Aug. De schilder W. L. kreeg in
den jongst verloopen nacht zoo hoogen twist met
zijne vrouw, dat hij haar met geweld de deur uitdreef.
Gelukkig voor hem, begaf zij zich naar een huurman,
die haar wederom naar huis bragt, en daar op
haar aankloppen, de deur gesloten bleef, haar hielp
om een vensterluik te openen, waardoor heide naar
binnenkwamen cn de tnan in de bedstede vonden
hangen. Hij werd afgesneden, wederom uit zijne
bezwijming teruggebragl, en heeft berouw over
zijne wandaad.
Kolderveen, 4 Aug. Eergisteren is in liet
naburige Wannepcrvcen eenc vrouw zeer plotseling
door dc hitte overleden. Tegen den avond uit liet
hooiland tcnigkccrcndc, zet zij zich op eerieu stoel
neder, maar naauwelijks heeft zij dit gedaan, of
zij is een lijk.
Keeasrardcn, 4 Aug. Nog altijd blijft dc
longziekte met hevigheid onder den veestapel iu
deze provincie hccrschcn. Iu de afgcloopenc week
werden zelfs weder 34 weiden door de ziekte aan
getast, zijnde het hoogste cijfer, dat tol dusver in
cétic w eck werdt bereikt. Gedurende de laatste jaren
kwamen iu de zomermaanden gemiddeld niet meer
dan 13 gevallen in dc week voor, thans is dit
cijfer 4 maal zoo hoog. Terwijl in 1833 tot
t Aug. slechts 38G runderen aan de longziekte
stierven cn 786 te dier zake werden afgemaakt,
beliepen die cijfers over de eerste 7 maanden dezes
jaars 1233 cn 2293, of in het geheel 233G meer
dan 1833. Nog grootcr komt het verschil ten
uadcele van I83G uit, wanneer men let op liet
getal der aangetaste beslagen, dat iu 1853 tot
1 Aug niet nicer dan 133 beliep cn in 1836 tot
dat tijdstip reeds 467 bedraagt. Van de43 gemeenten
in Friesland zijn op dit oogenhlik slechs een 11 tal
van de ziekte verschoond, die echter over het al
gemeen slechts weinig vee bezitten. Het ergste
woedt de ziekte steeds in hel middenpunt en do
westelijke, zuidwestelijke en zuidelijke gcmeenlcft
der provincie, waar de grootste veestapels eo meestal
dc duurste grond wordt aangetroffen. Hel totale
cijfer der runderen, die van de iu werking brenging
der reglementaire verordeningen tegen de longziekte
in deze provincie (17 Dec. 1849), tot dusverréf
aan die ziekte verloten gingen, bedraagt 17.613.
Blijkens de bovenstaande opgaven, brengen de eerste
7 maanden van 1836 daarvan niet minder dan
in rekening.
Hoorn, 4 Aug. Dezer dagen is te Boven-
Carsjiel een landbouwer, die ccnige werkzaamheden
in zijn bouwland verrigllc, getroffen door een zonne
steek, waardoor hij onmiddellijk llaauvv werd en
door de arbeiders, die iu de nabijheid waren, met
een schuitje naar zijne woning werd vervoerd, waar
hij kort daarop overleed. Zoo men hoort heeft
zulk een ongeval ook te Zwaag plaats gehad niet
denzclfden doodclijken alloop.
r.ici-tkzee8 Aug. Zalurdag II. genoot Neellje
de Groot, aan den Singel even buiten dc Zijlpoort
le Leyden woonachtig, liet zeldzame voorregt haren
hondcrslcn verjaardag in goeden welstand le vieren.
In weerwil van dezen hoogen ouderdom is zij nog
in slaat ccne kleine wandeling le doen eu kan zij
nog zonder bril eenig naaiwerk vcrriglcu.
Onder de gesignaleerde misdadigers in liet
Palicicblad treft men ook aan 11. Lahaul, borstel
maker, geboren tc Sevenum (Limburg,) laatst
woonachtig tc Veulo, oud 40 jaren, lang 1,603 cl
aaugczigl ovaal, voorhoofd rond, oogen bruin, neus
cn mond gewoon, kin rond, haar en wenkbrauwen
donker bruin, haard zwart, kleur gezondcn M.
J. A. Fitselaar, kramer, geboren cn laatst woon
achtig te Vcnlo, oud 29 jaren, lang 1,6 cl,
aaugczigl ovaal, voorhoofd rond, oogen blaauw
neus en mond gewoonkin rondhaar en wenk
brauwen rosachtig, kleur gezond merkbare teekenen
pokdalig. Deze beide personen zijn in den nacht
van 4 op 3 Aug. 1834, door middel van biuncB-
cu builcubraak uil hot huis van arrest le Rooruiond
