Maandag, 9a April 1855.
arzen,
■vt'SSi
i fö;
Jo. IS50.
i I e. Jaarg.
rdeelt!
in lading
'k,
iagd,
DËB
N ie u ws t ij d i n gen
jn of
ijnen-Fokkerij
rzocht, hunne
erlijk op den
LE en C.° le
.chtl). Bestuur
en ondergetee-
Paaschdag, des
en worden.
in deelnemen,
OGENDIJK.
Capelle,
en.
loen- en Laar-
deze aan zijne
kend dat hij
en zijn Win-
iele soorten van
Beveelt zich
de zoo door
als door eene
rdig te maken,
DER VALK,
af, B., No. 22,
een aanko<
;de een Leer
de 12 jaren
ZIER
KEN ABONNEERT ZICH;
Ia Nederland, bij den Uilgever.
Bij alle BoeKhandelaren en Postdirecteuren.
In Noord-Amerilta, bij 3. QUINTUS, te Sheboygan.
ABONNEÏ&ENTS-PRÏ J3 t
VOOR BEIDE UITGA YEN.
Voor 3 maandenf 1,30,
Franco per post in Nederland1,50.
Voor Noord-Amerika. Franco New-York. Dollai 1,10.
WiWf:
verschijnt
Op Maandag cn Donderdag.
ADVERT ENTIEN
10 Cent voor eiken regel.
Zegelrcgt voor iedere phalsiug 3d cents.
De luzeuding der Adv^rteulien Kan geschieden tot
Maandag en Woensdag, voormiddag 10 ure.
BUREAU:
2ieïik?.ee Hoek van de Schuithavea, Lett, 8» No. 94.
Brieven cn ingezonden Stukken Franco.
Oorlogsverklaring tegen den ©orüog.
leze Ier kennis
t hij de niem-
jr reeds heelt
van Frank
je Holland
it islot bui-
verknopen es
BEUANGM
'ELTERS
<t D n.° 41
fregatschip Ti
Tfl hebbend
r passagiers
anstaande.
ln ES en C,
en de pillen V2
lezing heeft plaat
delen nadat all
gewordei
ij brief van
d Villa Messiti
betuigen dat uf
van lever
eu waarvs
id, zoowel als
mij le hers telle
Marien bad.
Aldboroügh)
eukelijke lever-
,75 /rl3,5O/"20,
50-13,85- 2t
te bekomen
Bergen-op-Zoom
te'sHertoge
244. Hollow
80 Maiden-Lai
i.
Tegen den oorlog; te schrijven, heet even-
als in gedrukte boeken te razen op
rde winters, of op de erfzonde. Immers,
uog toe was de tekst der hoofdstukken
a de geschiedenis, oorlog/' waarbij de
ede hier en daar eenige kantteekeniugen
gde. Sinds de geschiedenis der schepping,
ijfldit ware perpetuum molrile des duivels
geschiedenis der vernietiging voorwaarts,
it nog toe was de vrede enkel eene bloei-
ide voorstad met buitenplaatsen cn lui
u, voor de vesting des oorlogs gelegen,
bij de minste vrees voor aanval, door
ir wordt platgeschoten. Wel is waar,
i woord voor den oorlog zou nog ver-
[felijker zijn, dan een woord tegen den.
keu vruchteloos is: in gecnen lijd echter
eer, dan in den legenwoordigenwaarin
nagelde hoofden en
vernagelde kanonnen
ilzell'de willen gelden eu waarin de bloe
it van alle volken alleen onder tien ge-
keldert strijdwagen des oorlogsministers
eet gestrooid worden. In liet algemeen
ft het redenerende, dichtende eu geschied-
i rijvende volk ook eenige schuld aan het
ortzetteu der oorlogen door de vernede-
nde voortzetting der lofredenen op den
ijg. Al het goede neemt, even als de
mol slechts weinige kleuren aan en er
hoort meer kennis toeotn eeneu vrede-
rst, dan om ccnen oorlogsvorsl af te
clclen.
Hel ongeluk der aarde bestond tot nog
hierindat twee tot den oorlog be-
WHoibwJ>ten eu aiillioenen denzelven uilvoerden
uithieldenterwijl het vrij wat beter
geweest zijn wanneer rnillioenen be
ien en twee gevochten hadden. Daar
:h het volk bijna alleen de geheele vracht
n den oorlog op zijne wouden en lik tee
ns moet dragen, en maar luttel uit den
ervloedshooru des vredes bekomt, en wel
lest de lauwerkransen met pikkrausen iu-
opldaar het bij de moordlolerij lijf
goed inzet, en bij de laatste trekking
die des vredes, dikwijls zelfgetrokken
irdtof als niet uitkomt-, dan zou toch
ne verliezende meerderheid veel zeldzamer,
o de winnende miuderheidtol zoo bloe-
;e en langdurige opofferingen besluiten.
De verheffing van staten, door aanwinst
nieuwe landenis voor liet volk
iltijds niets, dan eene kruisverheffing; en
arlijk een rniliioen menschen kan geene
lp voedenom beter te worden gere
id, wanneer er nog een millioen bijkomt,
mede geregeerd te worden dit beet
len onderwijzer, door vermeerdering zijner
lolieren, beter leeren onderwijzen. Bij
a vorst, wanneer arm en hand hein lan-
wordeu, wordt daardoor het oog korl-
tiger; ook neemt eigene en vreemde
EISMAKEB ifzuchl, gevolgelijk ook de nabijheid des
:t franco briet '°SS i ,oei met c'e grootte der adelaars-
lauweu en met die des buits. Zoodra
vorst zich eene nieuwe compagnie van
npagniën aankoopt, dan wordt ook zijn
BE KW AA,
inegen, vervat
hapeuhouder
ïits van goi
(KOODBAlf
lodsdienst
geplaatst. Ad
C. S.bij
r-r*
AN P. de LOO/
meer uitgestrekt land een beier terrein voor
de vijandelijke kogels. Ook het volk moest
begrijpen dat elke aanzetting van en ver
lenging door nieuwe landen, voor den vorst
zeiven niets meer dan een nieuw verleng
stuk aan de oorlogslrompet iseu dat uie-
niand minder genoeg heeft, dan die te
veel bezit.
Frederik de Groote alleen gaf het voor
beeld van eene schooue uitzondering; hij
deed zijn land meer in de hoogte, dan in
de breedte uitdijen, en toonde juist daardoor
aan, dat Oostenrijk, om een reuzengebergte,
en Rusland, om een gebergte ouder den
evenaar te worden, niets noodig hadden
dan om hein na te volgen.
En waarover toch, en waarvoor wordt
niet dikwerf oorlog gevoerd, dat is, landen
aan jarenlange geboorteweeën onderworpen,
om eenen afgemarleldeu vrede voort le
brengen? Hoe vele oorlogen in de ge
schiedenis, door grenadiersmulsen 0111 gre-
uadiersinutsen
De oorlog, zegt men, ontwikkelt cn maakt
groote volken en groote menschen kenbaar,
even als bij regenachtig wcêr, gebergten
aan eene vreemde kust zigtbaar worden.
Volgens dezen regel moesten wij niets, dan
groote volken hebben want alle onbeschaafde
volken oorloogden tot in de beschaving toe.
Maar waar belande eindelijk het grootste
krijgshaftige, het Romeiusche Volk, hetwelk
eeuwen lang, niet zich in het bloed baadde,
maar op den stroom van bloed rondvoer?
Onder aan den troon van Rotneiasche
keizers, als wormen, die voor de kroon kro
pen. De langdurige Peloponnesische krijg
maakte geeue Spartanenmaar Lycurgus
wel. Groote volken ontwikkelen zich enkel
door groote menschen, en één groot denk
beeld éóne wetgeving bragt de volken
hoogerdan tien jaren in voorspoedigen
oorlog.
De oorlogen, zelfs die voor de vrijheid
gevoerd, verloren of zclven eene, of ont
namen die aan anderen waartegen de groote
wetgever,ener bestonden van deze soort
meer, die geeue oorlogsmannen waren,
van Mozes, Solon, Lycurgus, lot aan Christus
toe, zijn eigen volk vrij maakt, zonder
een ander volk in kelens le klinkenen
zelfs Mahomets krijgshaftige veroveringen
wareD eerst aan zijne godsdienstige verove
ringen ondergeschikt.
Buitendien verwisselt men nog, behalve
de uitwerkselen van den vrede met die des
oorlogs, ook de oorzaak van dezen, of het
denkbeeld, om hetwelk men dien voert
hetgeen eigenlijk tot den vrede behoort: bij
voorbeeld het begrip van godsdienst, of dat
van regeringsvorm.
Erlangden de vredelievende Zwitsers hunne
wouderkrachten van dapperheid legen Oos
tenrijk en Frankrijk wel door hunne lang
durige oorlogen, of niet veeleer door hunne
vaderlandsliefde? Werden de vertroetelde,
ongeoefende nieuwelingen in deu oorlog, bij
de Fransche omwenteling, door den eersten
veldlogt, of door de aangeblazene vrijheids-
vlam, in eene zegevierende magt herschapen?
De langste vrede op zichzelvenzoo als
Zwitserland ons bewijst, maakt geenszins
baatzuchtig, talmend en verwijftmaar de
manier van regeren die het schijndoode
staatsligchaain iiiet door vurige denkbeelden
bezielt en koestert, liet slaafs geregeerd
wordende Oosten leeft tegelijk in eeuwige
oorlogen, eu in eeuwige onruagt,- Engeland,
daarentegen, zonder landoorlogen en zonder
lafhartigheid.
M- t91 me t üfi iï
Volgens sommige bladen, moet de koude op
eenige plaatsen onUettend streng geweest zijn. Te
Potsdam N. Y. 42 graden beneden nul; te West
Randolph, in Hermont, stond de thermometer zelfs
op 45 graden beneden 0. Op 40 graden Fahren
heit wordt de kwik tot een vast ligebaam, zoodat
men zich daar genoodzaakt ziet, de thermometers
met spiritus te vullen. (The Hollander.)
Hottstantinojpcl, 8 Maart. De verwoestingen,
welke de aardbeving op den 28sten Febr. le Brussa
veroorzaakte, zijn nog grooter dan de eerste be-
rigten bet lieten vermoeden. Brussa (Piussa) is
eene zeer oude stad. Hare vestiging dagteekend
van Croesus lijden af. Hannibal legde, terwijl bij
ziclt daar bij zijnen vriend, den Koning Prusias
ophield, vestingwerken aan. De heete bronnen en
baden van Brussa waren reeds in oude tijden be
roemd. In den loop der 14de eeuw viel Brussa
in handen der Osmannen. Urchan, de zoon van
Osman, de stichter der Osmansche dynastie, ver
overde de stad. Sedert dien tijd was zij, tot de
verovering van Konstantinopcl, de residentie der
Osmansche vorsten, en de zes eerste Sultans van
hel huis Osman, alsook vele hunner onderhoorigen
liggen te Brussa begraven, Ook nu nog is Brussa
de derde stad van het rijk, zij heeft vele groote
moskeeën, prachtige, hoewel geenszins doelmatig
ingerigte baden, vele Chans, groote welbekende
zijden-fabrieken, enz. Doch de jongste aardbeving
heeft thans een groot deel der stad verwoest, in
zonderheid vele openbare gebouwen. Er ontstond
een regen, met donder en heftige zuid-westewinden
vergezeld, die 24 uren aanhield. Plotseling, op
den laatsten Februarij 3'4 uur namiddags, werd
de lucht stik donker en er verspreidde zich een
sterke zwavelreuk. De eerste heftige beving met
afwisselende .schokken en slingerende bewegingen,
zal 50 a 00 seconden geduurd hebben. Er volgden
ook later nog vele bevingen, maar zij waren allen
flaauwer; doch zij hadden tot 4 Maart, nog niet
geheel opgehouden; men had er tot dusverre 80
waargenomen. Drie moskeeën zijn geheel ingestort;
daaronder bevindt zich (een kwaad voorteeken bij
de Turken) de oude moskee Daud Monastir, vroeger
eene Grieksche kerk, de begraafplaats van Osman,
de grondlegger van de Osmansche dynastie! De
meeste andere moskeeën zijn insgelijks meer of
min beschadigd. De groote en schoone door Ma
homed I gestichte Oluddscharny heeft verscheidene
scheuren. Van de minarets is er wel is waar guen
geheel ingestort, maar bijna allen hebben hunne
galerijen (van waar de Muczim tot hel gebed roepl)
en hunne spitsen verloren. De Chans hebben bij
zonder geleden. De Sermeskiehan, Mahmud P.icha-
chan, Ipekchen en Ernirchan zijn slechts blijven
staan, maar hebben toch scheuren. Alle overige
Chans zijn geheel of voor het grootste gedeelte
ingestort. Van de ten deele nog van Hannibal
afkomstige vestingmuren is mede een gedeelte in
gestort, en deze puinhoopen met losgeraakte rots
blokken stortten neder op de Grieksche wijk, 80
ellen lager aan den voet van den heuvel gelegen.
Daardoor werden 10 huizen verbrijzeld en bedolven,
en de zijdenspinnerij van Hadschi Anastasu benevens
al do bewoners.
In de spinnerij waren 28 meisjes werkzaam.
In) de overige zijdenspinnerijen zijn bijna alle
schoorsteenen ingestort. De groote zydenspinnerij
van Dschersajerh (Muralt) dreigt in te storten en
moet afgebroken worden. Verscheidene groote molens
zijn even zoo beschadigd, dat ze een puinhoop
dreigen te worden. Buitendien zijn nog veie woon
huizen ingestort. Het getal der bij de aardbeving
omgekomenen weet men nog niet juist, maar men
schat ze op 300. De schrik eu verwarring waren
grenzeloos. Moeders zochten in vertwijfeling onder
de puinhoopen naar hunne kinderen Velen leefden
nog, maar konden er niet uilgehaald worden en
verbrandden, daar brand ontstaan was. Bijna nie
mand waagde meer in de huizen te blijven. Alles
bivouakeerde op het veld. Handel en wandel had
geheel opgehouden; alle bazars waren gesloten. In
de provinciën, zegt men. dat Brussa geheel is te
ondergaan, waarschijnlijk waren deswege verschei
dene posten niet aangekomen. Alle heete bronnen
V3n B/ussa zijn sedert de aardbeving vervallen.
Ook in Kirmasto en Muhalitsch heeft de aard
beving groote verwoestingen aangerigt. Muhalitsch
zou geheel verwoest zijn. In Gallipoli moeten ook
eenige huizen ingestort zijn.
Lontlen27 Mrart. De Engelsclie Kegering
heeft twee schepen der Koninklijke Brilsche Marine
doen inrigten, het eene als een molen om graan
te malen, het andere als eene broodbukkerij. tiet
schip Bruiser zal dagelijks zonder behulp van
handen-arbeid 7- a 800 schepels graan kunnen malen.
Het graan wordt aan de eene zijde van het schip
ingebragt en komt aan de andere zijde als meel
uit hetzelve. De inrigting is, naar men verzekert,
zoo eenvoudig en doeltreffend, dat het schip, bij
gunstige wcêrsgesteldheid, den togt kan voortzetten,
zonder dat men het malen behoeft te staken. Aan
boord van het schip Abundance is de broodbakkerij
overgebragt, die 20,000 brooden dagelijks kan le
veren. Niet alleen wordt de inrigting der bakkerij
zeer geprezen, maar ook de wijze, waarop de
luclitverversching aan boord van dit vaartuig plaats
heeft. Beide deze schepen zijn door eene com missio
van deskundigen onderzocht en zeer gunstig be
oordeeld. Zij zullen dezer dagen naar de Zwarte
Zee wo! den gezonden.
De militie van het graafschap Hants heeft
gisteren eenige insubordinatie getoond. Tot inspectie
buiten dn kazerne geroepen zijnde, weigerden
omtrent 300 man aan het bevel te gehoorzamen,
tot reden opgevende, dat zij uitgediend hadden en
huiswaarts moesten keeren. Toen echter de komman-
derende majjor hun beloofde hunne grieven ter
behoorlijker plaatse te zullen voordragen, waarvan
zij den uitslag geduldig moesten afwachten, schaar
den zij zich in de gelederen en liep de inspectie
verder in orde af.
Weenen25 Maart. Het hier verschijnend
dagblad Vonau bevat het volgende berigt: Men
meldt ons uit Petersburg, dat de geneesheer van
Keizer N'icolaas, Dr. Mand!, in aller ijl in het
geheim Rusland heeft verlaten. Men verwijt hem,
dat hij le lang voor zijn doorluchtigen patient
verborgen beeft gehouden, dat de long was aan
gedaan, en men legt hem ten laste dat hij als
homoeopaath zelf de voor den Keizer bestemde
geneesmiddelen zamenstelde, in plaats van die door
een apotheker te doen vervaardigen. Er was te
Petersburg eene hevige verbittering tegen den docter
ontstaan, en Keizer Alexander had hem doen aao-
raden Rusland te verlaten.
Zierükzec, 31 Maart. Het strekt ons tot ge
noegen, te kunnen beriglen, zie ooU de Advertentie)
dat enze stadgenoot, A. Pha/J', eene Water-Zuig-
pomp heeft vervaardigddie hem tot alle eer
