No. 1
Donderdag, April 1854.
«faarg.
De Turken en de Persen.
Nieuwstijdingen.
MEN ABONNEERT ZICH
In Nederland, brj den Uitgever.
Bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren.
'In Noord-Amerika, bij J. QUINTUS, te Sheboygan.
ABONNEMENTS-PRIJS r
VOOn BBIDE UITGAVEN.
Voor 3 maanden. f 1.30.
pianco per post in Nederland- 1,50.
Voor Noord-A mei ika. Fiauco New-York. Dollars 1,10.
VERSCHIJNT
Op Maandag en Donderdag,
ADVERT ENTIEN
10 Cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing 35 cents.
De inzending der Advertenlien ltan geschieden tot
Maandag en Woensdag, voormiddag 11 ure.
BUREAU:
Zicrikzee Hoek van dc Schuithaven, Lett. B, No. 94.
Brieven en ingezonden Stukken Franco.
5n,
De literatuur beijvert zich te regt in
den tegenwoordigen lijd, om het lezend
publiek bekend le maken met alles, wat
strekken kan, om de Natie, tegen welke
thans door Rusland oorlog wordt gevoerd,
in baarland, zeden, gewoonte, enz., algemeen
bekend te maken. Ook wij achten het niet
overtollig, den kring onzer lezers hieromtrent
eenigzins in te lichten. Wij hebben daartoe
zeer geschikt gevonden de inededeeling van
het oordeel eêner bekwame hand, ruim 20
jaren geleden geopenbaard, op een tijdstip,
dat Turkije en Persie met elkander in oor
log waren, en waarin wij, door vergelijking
van de eene met de andere Natie, eenen
geldigen maatstaf ter beoordeeling van beide
vinden.
De Persen zijn werkzaam, leggen zich
bijzonder toe op fabrieken, lïafrieken, han
del en landbouw. Zij welen hunne zandi
ge vlakten in vruchtbare oorden le herschep
pen en beijveren zich, aan al het nuttige,
dut bij ben bestaal, eene meerdere uitge
strektheid le geven.
De Turken zijn lui, vadzig, laten alles
aan zich zeiven over. verwaai loozen groo-
lendeels hunnen akkerbouw, maken geen
werk van fabrieken, en laten alles bij hel
oude en beslaande berusten.
De Persen zijn geestig, hebben een goed
oordeel, eenen gevormden smaak, zijn vin
dingrijk, geschikt voor kunsten en weten
schappen, zijn bijzonder wellevend, bedrie
gen wel eens den vreemdeling, maar verza
ken nooit hunne beleefdheid.
De Turken zijn stroef, dom en zonder
smaak, ongeschikt voor cenige kunst of we
tenschap. daar alleen Grieken en Arabieren
bij h en dat gene uitoefenen, wat studie
en inspanning vereischt. Zij zijn zeer on
beleefd, bedriegen niet, maar gebruiken
geweld, wanneer zij iets verlangen en men
liet bun niet vrijwillig geeft.
De Persen zijn genegen voorgestelde ver
beteringen te onderzoeken, en, na goedbe-
vinding, in le voeren.
De Turken onderzoekeu niets, houden
zich aan liet oude en vgroordeelen alles,
wal hun ongewoon en onbekend is.
Niemand had nog een behoedmiddel uit
gedacht tegen aardbevingen. De Persische
natuurkundigen, bewerende, dat de schud
ding der aarde ontstond uit de opbarsling
van overladene onderaardsclie aderen, tracht
ten, door liet maken van verscheidene ope
ningen, deze aderen te ontlasten, en zich
in veiligheid te stellen voor een verschijnsel,
dat zelden woedt. Zoo ook gebruikte de
Persen, even als andere volken, voorbehoed
middelen tegen de post, maar de Turken,
huune lui- en onverschilligheid verschoo-
nende met liet stelsel der pracdestinaiie,
gebruiken geene behoedmiddelen legen eene
plaag, die allijd woedt.
De Persen en Turken zijn beide Malio-
medauen, maar van eene verschillende sectc,
in welk verschil juist de grond hunner vij
andschap tegen elkander is gelegen.
De secte van Ali, van welke de Persen
zijn, heeft ceremonien, geheel strijdig met
die der Turken.
Het bestuur in Persie laat veel le wen-
schen over, daar er al zeer dikwijls ver
warring en regeringloosheid plaats heeft.
De Persen zijn echter rijp voor verbetering
in dezen, doch bij de Turken is de Sultan,
sedert schier drie ecuwen. genoodzaakt, zich
te schikken naar de grilligheden der Janit
saren, een hoop oproerig, maar regelmatig
gewapend en bij het gemeen vertrouwd,
dus inagtig volk. Verbetering hier in te
brengen, is nog ver le zoeken.
beu soortgelijk volk bestond er vroeger
in Rusland: de Strelitz genoemd. Peter de
Groote. door bun dwarsboomen getergd,
verdelgde hetzelve. Maar hiertoe werd ook
een Peter vereischt.
In Turkije zag men, sedert Soliman
overleden in 1566, weinig meer op den
troon, dan speelballen der Janitsaren. Af
zettingen, herstellingen, moorden, zoo door
den wellust, als den dolk der zaamgezwo-
renen, regeringen van Pisiers, die elkander
den voet ligtenomkoopingen al
wat van dien aard meer is, om een rijk
zóódanig van zijne zuilen te berooven, dal
hel zelve op eens instort, is er tot gewoonte
geworden.
De Persen hebben sedert lang hunne
militaire lakliek verbeterd, lot dal einde
Frnnsche officieren ontboden en zich in den
hedendaagschen, veel verbeterden wapen
handel geoefend.
De Janitsaren in Turkije zijn wars van
alle veranderingen. Met groote moeite heelt
men eenige verbetering in de bediening van
bet geschut gebragt. Turksche zeelieden
zijn meestal Grieken.
Voor hen, die niet welen wat Janitsaren
zijn, diene bet volgende:
De Janitsaren zijn ingesteld door Amu-
rath I, die in 1359 ten troon steeg. Van
een aantal Chrislongevangcneii nam bij den
vijfden weigewassen man en riglte daar van
op eene bende geoefende krijgslieden, die
men Jengitschcridat is: nieuwe soldaten
noemde. Langen lijd is deze bende, die
tot meer, dan 40.000 man is aangegroeid,
aangevuld door Mahoniedaansch geworden
Gbristeneu, doch naderhand kwamen crook
Turken bij. die, om het genot der reglen
en vrijheden, den Janitsaren toegekend, zich
daarin lieten aannemen. Doch thans zijn
zij enkel uit Turken samengesteld, en maken
dat gene uit, wat wij Liniclroepcn noemen,
liet zoogenaamd Turksch muzijk. dal men
in Duitscliland nog Janitsarenmuzijk noemt,
en bestaande uit bekkens, trommels en
triangels, welke men schijnt niet le kunnen
namaken, is van dat krijgsvolk afkomstig.
Uit een en ander is op le maken, dat,
voor zoo ver de Christen-vorsten geen be
lang hebben bij de inslandbbjving van het
Turksche Rijk, (iels, waarvan liet tegendeel
echter tegenwoordig door de coalitie vanEnge
land en Frankrijk met hetzelve blijkt.) hetzelve,
indien hel in Azie en Europa door vijanden
werd aangevallen, welhaast naar zijn einde
zou spoeden.
Londen 31 Maart. De aanvoer van vreemde
Tarwe en Meel is deze week overvloedig geweest
en evenwel bestond heden veel kooplust ten ge
volge waatvan 6a8 sh. avans op de prijzen van
II. Maandag voor builen 1. Tarwe werd bewilligd;
voor enkele roode soorten werd zelfs iets meer
besteed.
Londen 1 April. De oorlogsverklaring der
koningin weid gisteren volgens een oud gebruik»
in de cily aan de trappen der beurs van wege
de autoriteit der cily afgelezen.
Londen, 3 April» Alle de alhier gevestigde
Russen, keeren naar hun vaderland terug, op bevel
des Keizers, die hen de waarschuwing hééft gedaan,
dat den oorlog hevig en van langeu duur zal zijn;
terwijl de Russen bevel hebben bekomen, om alle
vestingen te slopen welke zij in de vorstendommen
zullen vermeesteren.
Parijs 2 April. De Moniteur meldt dat
de eerste thans vertrokken bezending der expeditie-
troepen beslaat uit 29,078 man voetvolk en 3G5
paarden.
Hetzelfde blad deelt mededat de Fransche
regering aan Turkije eene som van tien milliuen
heeft voorgeschoten terug betaalbaar uit de lee
ning of in le leveren benoodigdheden voor het
leger.
Den 29sten en 30sten Maart zijn elf stoombooten
uit Toulon vertrokken aan boord hebbende troe
pen welke naar hel Oosten bestemd zijn terwijl
zij tevens in last hebben, om nog meerdere te
Marseille en Algiers te gaan halen. Gisteren zijn
weder vier schepen vertokken met 5400 soldaten.
De Napoleon en Suffren hebben het linie-regement
aan boord.
Uit Marseille zijn 30 handels-vaartuigen ver
trokken met het materieel der artillerie, bestemd
voor de Oostersche hulptroepen. Nog meerdere
convooijen waren gereed om te vertrekken. De
derde divisie en de reserve werden daar verwacht.
Te Marseille werd een groot feestmaal voorbereid
ter eere van den prins Napoleon.
Odessa 9 20 Maart. Met uitzondering van
eenige partijtjes Tarwe voor plaatselijke behoefte
tot 15 a 15*-/« K» eM ca- 2000 tz. Rogge tot
10y9 all R. is, sedert liet bekend worden van
het uitvoer-verbod in Granen niets omgegaan en
zijn er noch verkoopers noch koopers ter markl.
Van Lijnzaad daarentegen is de voorraad op de
plaats tot de verhoogde prijzen van 317a a 321/,
R. tamelijk opgeruimd.
Drie Fiemontesche kooplieden le Odessa heb
ben bevel ontvangen het Russische grondgebied
te verlaten omdat zij zich over de Russische
regering op eene ongunstige wij/e hebben uitgelaten.
Frankfort 31 Maart. De Deutsche Volhhalle
behelst bij gelegenheid van de vermoedelijk op
handen zijnde krijgsbedrijven, de volgende belang
rijke bijzonderheden aangaande het Russische gedeelte
der Oostzee.
De Russische vloot overtreft de Engelsche in het
aantal schepen en misschien ook in dat der kanonnen
maar men houdt haar niet Wrekend om zich ineen
open zeeslag met de Britschc te meten. Acht linie
schepen worden gezegd geen zee te kunnen bouwen
en zouden derhalve hij-een gevecht alleen als batte
rijen vóór de haven kunnen dienen. Ook bezitten
de Russen onder hunne groote oorlogschepen geen
enkel schroefsloomschip waarom niet, is onbekend.
De viool ligt deels bij Svveaborg (nabij Helsingfors)
deels te Kroonstadt ingevroren; voor de maand April,
welligt niet voor het einde der maand kan men
de operatien ter zee verwachten; het ijs is niet
eerder verdwenen. De Ëngplschen ondernemen mis
schien het eerst eenen aanval tegen het eiland Oesel
(aan den ingang der Finschc Goll) ten einde een
vast punt vour hunne operatien te bekomen. Van
de Russische zijde zal de bemagtiging vanfdat eiland
niet wel kunnen worden belet. Vervolgons ligt waar
schijnlijk Reval aan de beurt. Hier treffen de Engel
sehen goede strandbatterijen aan maar de stad en
de haven kunnen overweldigd en platgeschoten wor
den; mtusschen moeten ook de Britsche schepen
daarbij deerlijk gehavend worden en zal men niets
verkregen hebben dan dat eene stad in een puinhoop
is verkeerd Alle bakens en vuurtorens langs de
golf van Finland zijn weggebroken alle boeijen en
tonnen bij de zandbanken en andere gevaarlijke
punten opgeligt. Zelfs de beste loodsen kunnen
zonder die wegwijzers het vaarwater niet ontdekken.
In dit opzigt heeft dus de Engelsche vloot daar
groote gevaren te doorslaan; langs de zuidelijke kust
(Esthland) bevinden zich eene menigte zandbanken
en aan de noordkust klippen en riffen. Daar wacht
haar de Russische flotilje van ligte oorlogschepen
die in een geregeld gevecht wel niet bestand is
tegen de Britsche, maar haar kan kwellen en veel
nadeel berokkenen. Men verzekert dat Sweaborg
onneembaar is. Daarop volgt Kroonstadt waar het
grootste gedeelte der vloot is gestationeerd. Deves
ting ligt op een eiland aan welks zuidelijk gedeelte
gevaarlijke zandbanken ziel» bevinden slechts een
naauw vaarwater voert tusschen deze zandbanken
en het eiland naar de haven en de eigenlijke vesting
die geheel naar de zijde der Newa is gekeeld. Aan
het boveneinde is het eiland door middel van dijken
met het land verbonden. De Engelschen moeten
willen zij deze positie veroveren aan land komen
en eerst aide strandbatterijen tol zw ijgen brengen,
hetgeen niet gemakkelijk zal wezen, omdat de Russen
ligtelijk versterking kunnen erlangen. Eerst wanneer
het den Engelschen is gelukt het westelijk deel des
eilands in hun bezit te krijgen en de strandbatterijen
te vernielen kunnen zij met hunne scheepsmagt
het vaarwater doordringen en voor de eigenlijke
vesting en de haven met de Russische vloot ver
schijnen. Dan begint de eigenlijke worsteling. Men
vermoedt dat de Russische vloot zich in en voor
de haven zal plaatsen en zich bij wijze van batte
rijen zal verdedigen. Zulk een defensief gevecht
heelt zijne voordeden. Ook in het gunstigste geval,
wanneer het den Engelschen gelukt de vloot in de
haven te vernielen en het geschut der vesting tot
zwijgen te brengen of zelfs te veroveren zal dit toch
niet anders dan met opoffering van de helft hunner
scheepsmagt kunnen geschieden; m allen gevalle zullen
de schepen verschrikkelijk worden geteisterd en indien
toestand zoude het Russische eskader van Sweaborg,
hetwelk uit de beste schepen zal zijn zamengesteld
geheel versch en onbeschadigd zijnde met de geha
vende E-igelsche vloot een gevecht kunnen wagen.
Dat de strijd over het gebed met ongekende hard
nekkigheid zal worden gevoerd kan men gerust
aannemen. Het is niet te denken, dat de Russen
hunne schepen in de magt der Engelschen zullen
laten vallen, maar wel dat zij zich in den grond
zullen laten boren of in de lucht sptingen. Zoo
nabij en bijkans onder de nogen dos Keizers zal
geen schip zich overgeven. Eene zoo duur gekochte
zege zal den Britten weinig balen en dc Russen gewis
niet ontmoedigen of handelbaarder maken, maar
integendeel nog meer fanatiseren of in geestdrift
ontsteken.
üücfeitrlattfc.
Utrecht, 3 April. Sedert vier dagen is alhier
eene Komeet an n den noord westelijken hemel waar
genomen. Kort na zons-ondergang vertoont zij zich