Donderdag19 Mei 1855,
m
iO,
965.
Nieuwstijdingen.
Verscheidenheden.
en Stegen
i|
VKIUM)
noemde geniouai
e Goederen i
KOOP te bcvtl
maand, 's morgj
mde Schuur
vende Blelklioti
SrielingirageJ
oeg, een Slept!
irm- en jMelligj
STD5.0®, en cii|
ar-
berigt hare J
genooten dal 1
de noordzijde |J
04- zich op nieul
B2EFJ ASSOMP5EERT ZICH:
to Nederland, brj den Uitgever.
Bij ttlle Boekhandelaren en Postdirecteuren,
lu Noord-Amerika, bij 3. QUINTUS, te Albany,
ABGNXEMENTS-PRIJS i
VOOR BEIDE UITGAVEN.
Voor 3 maanden1,3<5.
Franco per post in Nederland- 1,50.
Voor Noord-Amerika. Franco NcW-York. dollars 1,10.
ÏÜWS
VERSCHIJNT
Óp Maandag en Donderdag,
ADVERT ENTIEN
10 Cent voor eiken regel.
Zegelregt voor iedere plaatsing 35 cents.
t)e inzending der Adv^rtenlien Kan geschieden tot
Maandag en Woensdag, voormiddag 11 ure»
BUREAU:
Êiecikzee, Hoek van dc Schuilhaven, Lett. B, No. 94
Brieven cn Ingezonden sto.kkeu Franco,
ÖMLA(J
P. L. de DOES.
9e» Jaarg.
rent een en ami*
nco brieven, end]
e Neuzen.
Sescliitl
gebruik te ad
itspannlng J
BB a IMFi |lierlkzc<*s 17 Mei. Men meldt on9 uit den
r 1II rl r°: ^rkeren R°esoen Flos, beter bij de
1. JJlHfiBU Ujoschi' Gamins bekend, onder den naam van
eene wi'lin"ori»l(lee P|l"iP' is- 100 a's men Ue dagbladen
leer wel geie,libaangesteld bij bet kabinet desKunings. Wan-
'■>1 dit den maatstaf moet aanwijzen der perso-
door liet nieuwe Ministerie worden be-
lisligd, dan belooft het voor uit/, iet zeker niet veel.
Op 'den 17den April kwam eene ongemeen
ile lawine nabij Schanden den berg af, wierp
kthi'iden honderd boomen ter neder en bedolf
J limilen huisje, waarin vijf ouderlooze kinde-
nde op de OujB jje|j bevonden. Eender meisjes, hetwelk onder
ru' 1 ^10vraS*vertirijiwlde woning nog de meeste ruimte had
'MAN, ic. lauden, ontwaarde in den haar overdekkenden
J-uw eene lichtende streep. Daor de andere,
en Kingsdalc|ien lialken en puin ingeklemde kinderen,
Jgospoord, poogde het meisje eene opening te
T"' e''"le ziclï/elve en de anderen te
ltn f''W Ie"' '!cl8ee" h"ar, 11,1 onbeschrijfelijke krachts-
ii. eloufl eejjunjng en met opoffering van nagenoeg al hare
nieren gelukte. Op hulpgeroep snelden eenige
Jinieii, van schoppen en houwelen voorzien, met
OF I f (fiHrSS''Vilar' ('e"Ü' aanhoudend lawinen nedur-
gJPjiMivCIBiincn, naar de plaats des ongeluks. Na een
liiiirigen rnoeijelijkeii arbeid waren zü zoo ge-
eii hoogsteo^giiilti^ de |eVL.nj negraven kinderen, twee meisjes
1, maar Ilnaallje. behouden uit den puinhoop op
van den vrijenul een ai'(lt'r broertje was echter dour de
ictrr te doen |>laï|cstor'«? balken verpletterd,
iiddel dan (Ie pil
er ten liuiztn
GESPEELl
GE.11E\€.IÏE (SESiSGTEiV.
luit.-kwartiermeester bij de schutterij en commis-
sionnair. ïe Colijuspiaat hebben Zijirer Majes-
teits commiezen slaags geweest, met kalveren die
zij hadden genaderd. Een winkelier aldaar zoekt
zijn zoontje aan een zwart dametje te koppelen
voor de duiten.
DE VAL VAX ESETT MUXIüTERIE TMÖK-
®ECKE, EILJXE OOI&ZAKEX EX
GE VÖ1L©EX»
veren, het ligchaal
water veriniiiderfl
der pillen vil
menigte peisontoln <le kiesvergadering Vaderland cn Koning,"
tuuucn de loai |/,,v;ilIi', js bijna geplukhaard geworden onder
en wel vooiij gcruepOranje boven I terwijl toch Thorbecke
welken zy <l'l"'|Ca„diljMt wer(| „ekllzc,K 0jk j,, j, Tw,e(Je
j Iner za' bet spoken; dus, rnogten er soms
ee_ 1 vi llitviten hier ol daar gekozen werden laten
w>3»maar bedanken oin zich niet bespottelijk te
8 'lS - IS 90- 23,1 "00r 8''beele wereld, want er zullen
i- (''sc,lss'b" gevoerd worden. Onder de
OLIJK e te'Tnl'".''"0 Va" de regering behoort niet van
mdcr te*'sllertog*"''nsle het benoemen duur den koning van
J 244, /do//onu)lrL,llw •Schimtnelpeiininck tot eeredame, of pronk-
|e van de aanstaande vrouw van prins Hen-
Ed» Hall moet in zijne hoedanigheid van
erkrijgbaar: l'ls'er van Buitenlandsclie Zaken, reeds pogingen
Wede-Steniger1 werk 8c,s,e|d ''ebben bij het Belgische gou-
1 0111 Belgische bladen in zijn belang
ioltel'; -Tr 'F/lterdain geldt de panha-
K uians 5 cents den emmer. Een matroos
i*1' 'S ten bordeel hi de zandstraat f 9ö
kost sleclilioien. Verkocht in de wijnstraat: 7000 op-
JHte vogels. In de liefhebberij-Schouwburg
liis er, onder het spelen, zoo gevochten, dat
D* l'Wchuuwers dachten, dat zulks in het stuk
1'3S li wam terwijl er één op den loop ging
E K. W A Mi de duiten. Te Rotterdam hebben de com-
eeu aa,,s'a£ gedaan van hondenvleesch.
'Ischoolvorst te Krabbendijke heeft zich schrik-
n de Protestant ȆOOS gem^aj^t (j00r het aanbieden van 7
ï'?irVnrn zonder glazen. Uit het Gesticht te X.
W. KIL 1 I weder twee kinderen komen vlugten, die
Zuid-Devem^ van den honger waren en bont en blaauw
lagen. De veerschipper te *J- is door het
B£ÏjEË2S|,pi-JiUe-bestutir voor het geheel jaar willekeurig
enoodigd v0kl aHe vrachten beroofd, en is dus schipper te
te /?ro«II. Te Breda is de milddadigheid zoo groot,
misschien in eene plaats in Nederland zelfs
■"eftige kraamvrouwen kunnen geen cent krij-
juw G-EËKLlMl De phenix der gymnastiekers aldaar, heeft
SSoodschapI ai|ker weèr in Diest nvdergelegd; De Ooije-
rs-.Moatschappij te Breda, is in volle werking.
J. 'over nader. Aldaar snijdt het mesje bij som-
cn wel aan drie kanten zoo is b. v. de eerste
l,nirs op de secretarie tevens marktmeester
AN P.
2 LOOZ
Eene der gewigtigste gebeurtenissen in het con
stitutioneel beslaan van ons vaderland is voorze
ker de val van een Bestuur, opgetreden onder zoo
grootsche verwachtingen, geroepen tot de veel
omvattende taak van organisatie, de invoering en
ontwikkeling van een nieuw stelsel, de optrekking
van het staatsgebouw op de grondslagen der con
stitutie van 18iS, terwijl die taak naauwelijks ten
halve is afgedaan en het Ministerie werkzaam was
tot verzameling en regeling der bouwstoffen, om
het geheel te voltooyen.
De val van dit Ministerie, gesteund door de groote
meerderheid in de Kamers, heeft aanleiding gege
ven tot billijke verwondering. Men heeft daarin
overeenkomst meenen te zien met zoo menige
Ministeriele crisis in Spanje, het land van consti
tutionele raadsels en ongerijmdheden, zoodat eene
kalme opsporing der oorzaken, die hebben mede
gewerkt tot dien val, hare nuttige zijde kan heb
ben. Het zal overbodig zijn, in het geheugen
terug te roepen, onder welke omstandigheden de
herziening der Grondwet in 18-V7 en 184-8 heeft
plaats gegrepen; het zij genoeg te herinneren, dat
die herziening onder vele moeijelijkheden is voor
bereid en tot stand gekomen, en kracht van wet
heeft erlangd. Het Ministerie Donker Curtius-de
Kempenaar, geroepen tot de invoering der nieuwe
orde van zaken, bezweek weldra onder de zwaarte
van dien last, en het was in het najaar van
184-9, dat het Ministerie Thorbecke door den Ko
ning belast is geworden met de groote taak van
organisatie, waartoe de natie het de kracht en liet
genie toekende.
Evenzeer is het onnoodig, eene beschouwing te
geven van hetgeen door het afgetreden Ministerie
is gedaan geworden, ter voldoening aan die taak
haar opgedragen; elk onpartijdig beschouwer zal
nu of later erkennen, dat, van hetgeen redelijker
wijze verwacht kon worden, veel is gedaan en
veel nog voorbereid, om het volk in het genot te
stellen der nieuwe Staatsburgerlijke regten, bij de
nieuwe orde van zaken aan hetzelve toegekend.
Eindelijk kan het overbodig worden geacht, hier
te treden in eene uitgebreide vergelijking van den
toestand van Nederland gedurende liet tijdperk van
1830 tot 184-1, onder het oude en veroordeelde
stelsel van geheimzinnigheid en wanorde in 's lands
finantien, stilstand op politiek en stoffelijk terrein,
en dien der laatstverloopen jaren, toen openbaar
heid en orde de kenmerken van den nieuwen
toestand uitmaakten. Genoeg zij het hier, in groote
trekken te herinneren, dat de rente-last der staats
schuld, op het budget van 1830 uitgetrokken, tot
een bedrag van nog geen vijf en twintig millioen
guldens, voor de noordelijke en zuidelijke pro
vinciën te zamen, op de staatsbegrooting van 1847
voorkomt met zes en dertig millioen guldens ten
laste van oud Nederland; dat voor het eerst, sedert
het bestaan van liet Koningrijk der Nederlanden,
onder het Ministerie Thorbecke, de jaarlijksche
tekorten hebben plaats gemaakt voor belangrijke
overschotten in de schatkist, als een tneikwaardig
voorbeeld, wat onbekrompen zuinigheid vermag en
wat verstandige huishoudelijkheid te weeg kan
brengen. Geen wonder -dan ook, dat de waarde
der staats-rffecten was teruggekomen op het hoog
ste standpunt, dat zij bereikt hadden tijdens de
vereeuiging met Belgieen eene conversie met
daaruit voortvloeijende besparing van rente moge
lijk en waarschijnlijk was geworden.
De laakbare onverschilligheid der natie omtrent
alle regeringszaken, gedeeltelijk veroorzaakt door
de uitsluiting van haren invloed op den gang der
zaken,, is vervangen door belangstelling en deel
neming; krachtiger werkzaamheid is overal te
voorschijn getreden, heeft de aderen der maatschap
pij met nieuwe levenskracht doorstroomd en zich
ook geopenbaard in Vermeerderden handel, in toe
genomen welvaart, in ondernemingszucht naar het
voorbeeld der vaderen. En wat hebben vorige
Ministerien over te stellen tegen hetgeen in ruim
3 jaren tijds is verrigt gesvorden, orn Nederland
ook in stoffelijke zaken gelijken tred te doen hou
den met hel buitenland? Wie juicht niet toe de
regeling der brievenposterij en de scheepvaartwetten;
de aansluiting onzer spoorwegen en der telegra»
phische lijnen met het buitenland; de werken van
algemeen nut voor Drenthe en Noord-Brabant ver
ordend; de belangrijke verbeteringen voor onze
waterwerken?
Het zijn vlugtige trekken, maar genoegzaam,
om den nadenkenden beschouwer van de gebeur
tenissen der laatste dagen te brengen tot de vraag;
watbij dit alles, dan toch de oorzaken kunnen
zijn, dat een ministerie, hetwelk zulke resultaten
heeft voortgebragt, en, ondersteund door de mede
werking der Kamers, langs dien weg voortstreefde,
op het onverwachts is ontbonden geworden?
Die oorzaken mogen grootendeels worden gezocht
in persoonlijke vijandschap tegen en wantrouwen
in den persoon van Thorbecke, het hoofd en de
ziel van dit Bestuur; in de niet krachtige hand
having van het belang en de eer van Nederland
tegenover het Buitenland door het afgetreden mi
nisterie; in gebrek aan bekwaamheden, orn de
omstandigheden dienstbaar te maken aan de be
krachtiging van hun Bestuur.
Was de herziene Grondwet van 1848 velen in
den lande tot vreugde, ook eeu groot getal bleef
met ergernis daarop zien en stelde de nieuwe orde
van zaken nagenoeg gelijk met de democratische
dwaasheden, door Frankrijk en Duitschland in den
loop van dat zelfde jaar ten tooneele gevoerd.
Is het wonder, dat, toen Thorbecke met krach
tige hand het nieuwe staatsgebouw begon op te
trekken, en men moest vreezen, dat hij de man
was, om het ook te voltooijen, bij de bekrompen
voorstanders van het oude stelsel van alle kanten
de haat en vijandschap tegen hem losbrak; dat
men in het geheim den laster te baat nam, om
dien rnan voor te stellen als met republikeinsche
gevoelens vervuld en niets minder beoogende, dan
den troon van Oranje omverre te werpen en daar
voor zijnen presidentulen zetel in de plaats te
stellen?
Voeg hierbij, dat het onafscheidelijk verbonden
is aan de invoering en ontwikkeling van een nieuw
stelsel, om, al wat daarmede niet overeenkomstig
of strijdig is, als onbruikbaar op zijde te zetten
en dat dit onbruikbare hier niet alleen zaken maar
ook jjersoncn waren, en wij vragen nog éénmaal;
is het wonder, dat Thorbecke een groot getal
bittere, onverzoenlijke vijanden had, altijd werkzaaam
om zoo mogelijk zijnen val te veroorzaken?
Maar bij die persoonlijke vijandschap voegde
zich nog wantrouwen in zijnen persoon, van gods-
dienstigen aard. Men fluisterde elkander toe, dat,
tijdens het verblijf van Thorbecke in Duitschland,
de Christen hij hem in den wijsgeer was onder
gegaan; dat hij hooger meende te staan, dan het
Christendom en zich om die reden aan geene der
bestaande kerkgenootschappen aansloot. Ontzagge
lijk was het wantrouwen daardoor bij een gods
dienstig volk ontslaan, dat zoo gaarne in den
eersten staatsdienaar ook den besten Christen wil
aanschouwen, en, hoe klom dat nog veel hooger,
toen de Protestanten de geestdrift opmerkten,
waarmede hunne Catholijke landgenooten hem en
zijne partij ondersteunden. De Protestant begreep,
te regt of ten onregte, dat vooruitgang en ont
wikkeling antipoden waren van het Catholicismus,
dat de ondersteuning der vrijzinnige partij van
hare zijde niet welgemeend koude zijn cn dienen
moest als middel, om daardoor nog verborgene
plannen te bereiken. En nu knoopte de laster al
weder eenen band tusschen de ondersteuning van
die zijde gekomen en den persoon van Thorbecke,
schilderde» hem af als bereid, om elke begeerte
van het Catholijke gedeelte der bevolking te helpen
volvoeren en ten uitvoer te leggen, niet beden
kende, dat een waarlijk groot man nooit het
werktuig zijn kan eener partij, wel omgekeerd,
eene partij het werktuig in de hand van den
man van genie. Die persoonlijke vijandschap en
dat wantrouwen, gedurende meer dan drie lange
jaren gevoed en versterkt, wachtte met slecht be
dwongen geduld op de gelegenheid, om het voor
werp van hunnen haat, en met hem, het geheele
Ministerie te doen vallen; en ziet, daar doet zij
zich op in de niet krachtige handhaving van het
belang en de eer van Nederland door het minis
terie Thorbecke.
Reeds was er een pijnlijke indruk bij de natie
ontstaan, tengevolge der overeenkomsten met Rus
land en Frankrijk aangegaan, waarvan de laatste
met algemeene stemmen door de vertegenwoordi*
ging was verworpen; die pijnlijke indruk groeide
aan tot verontwaardiging, toen de allocutie van
den Paus, bij de invoering der Bisschoppelijke
Hiërarchie, in Nederland bekend is geworden. De
meerderheid van het volk was gekrenkt door den
onbehoorlijken vorm van dat stuk; hare godsdien
stige gevoelens gekwetst door den geest van trotsche
aanmagtiging, die er uit sprak. Zij zag hare ge
schiedenis van bijna drie eeuwen, als het ware,
weggescheurd uit de rij der feiten, door de laat
dunkendheid van eenen vreemden vorst, die over
deze landen spraken beschikte, als waren het pro^
vincien van zijnen eigenen staat.
Met gespannen verwachting zag men nu uit naar
de daden van het ministerie Thorbecke. De man,
die zijne belagers zoo fiks kon bestrijden en doen
verstommen, kon men zich niet anders voorstel
len, dan bereid, om de beleedigde eer van het
vaderland krachtig te handhaven, en zich daartoe
door het geheele Nederlandsche volk te omringen*
in de personen van deszelfs Vertegenwoordigers.
Het ministerie begreep hare roeping andersen
miskende in deze geheel en al het nationale gevoel.
Het zweeg zoo lang mogelijk en, toen het, dooi
de Tweede Kamer geïnterpelleerd, weifelend optrad
en Rome's gedrag wilde verschoonen of verzachten,
was het oogenblik gekomen waarop persoonlijke
vijandschap en wantrouwen zich kon aansluiten bij
de billijke verontwaardiging der natie; en vnur dien
storm is het ministerie Thorbecke bezweken, door
gebrek aan bekwaamheid, om de omstandigheden
dienstbaar te maken aan de bekrachtiging van zijn
bestuur.
liet ministerie heeft die nationale en godsdienstige
opgewondenheid laten ontkiemen, wortelen en op-
groeijen tot den hefb-iom, die het omverwierp
waar diezelfde uiting, door het ministerie geleid,
het ten steun en kracht had kunnen worden.
De Catholijke minister Sirens heeft het erkend,
dat men reden had, tegenover Rome zich gevoe
lig te betoenen. De zaak zelve der invoering van
de bisschoppelijke hiërarchie vond zelfs bij mannen
als van Hall en Groen geen tegenspraak. Waarom
dus liet initiatie! niet genomen om den vorm
te veroordeelen, de bijeenkomst der Kamers be
spoedigd, een krachtig protest uitgelokt en alsdart
in "Rome met waardigheid de eer van Nederland
gehandhaafd?
Deze handelwijze van het ^Ministerie had de
persoonlijke vijandschap zijner tegenstanders vao
kracht beroofd, het vertrouwen in hetzelve aan
gewakkerd en versterkt, en de nationale denkwij
ze op nieuw en krachtig aan zijn bestaan en
werking verbonden. Zoo zeer wij den val van het
Ministerie Thorbecke betreuren, bejammeren wij
ook deze fouten, waardoor alleen het zijne aftreding
heeft mogelijk gemaakt.
De Koning heeft gebruik gemaakt van zijn
grondwettig regt en een Ministerie ontslagen en
Kamers gesloten, die in het oog van Z. M. niet
langer de uitdrukking waren der behoefte van
Nederland; nieuwe verkiezingen zullen weldra
