No. SfII.
Maandag, 1 October
ABONHOKENTS-FRIJ5 t
alleen
In waarheid de Ministers hebben al een heel
vreemd en zonderling tijdstip gekozen om hun
ontslag aan te bieden.
ES GELAND.
Wccrch, 23 Sept. Ueti *mek<>!' on te
geheelc geineente-rea<! op h;-t punt slaat in rr.asja
/ijno demissie ie nemen.
BEU IE.
ZIERIKZEESCH
ce.
en C. J. Len;
i inee en J. C. vj
II. Koskam en
F. 3. AtlriaeJ
van C. L.
aren, weduwenn,
üd 5t jaren, w
o. E. Vijverber
J. Horrevoeiv.
1V2EN ABOKKEERT ZICH
In Nerierlaud, bij den Uitgever;
bij alle Boekhandelaren eri Postdirecteuren.
In Noord-Amerika, bij J. QUINT US, te Albany,
«1 bij C. de BEGT, »e Cleveland Staat Ohio.
VOOR B*IDE UlTOAVEM.
Voor 3 maandenf 1,30.
Finnen per post iu Nederland j.50.
Voor Noord-Amcrika. Franco New-York. Dollars 1,10.
der
49, des na mi;
den Kastelcfl
in li
üAltf® 9 ond
denvrijen-Peld
e An.° 19.
i onder Z)i
EILAND 9
binnen Bm
aldaarsect
en B©OJi
.i.°» 296 en 29
en nadere itifujj
Iden Notaris.
dek LEK
van 7 ïjii.
October 184
te veilen (v
ingerigt
in het Koi
n.° 461, ki
r U. Schoutp]
ijk D, n.° 4C
d door L. vj
i mi
F[>. TH
f ft? s i
i'wuio.lasr en Donderdag.
10 Cent voor ellon riv;:l.
Zeg el r egt voor ieder» pLni.sirig 33 c ::'v.
De inzending der Adverleulien i<an uescbied-u lot
Maandag en Woensdag, voormidd;:j !1 are.
'J*/A .cjA
Zitnkiee, Hoek van de SciudtSliavrnLelt. ft, No. 94,
Brieven eu ingezonden stukken fr.-ico.
O
/m.
R' B
§~i <a
i
vciy &JJ. ..V Ï.L
©E VB.O®NIUBltS: en ©E MINI§TERIëLE
CRISIS.
Bijzondere omstandigheden hebben ons verhinderd
reeds vroeger over de voornaamste hodcndaagsche
feiten onzer binnenlandsche politiek tot onze lezers
te spreken; die verhinderingen echter thans voor
■ons opgehouden hebbende te bestaan, hervatten wij
onze gewone taak, en doelen we ons gevoelen over
iwee dier feiten hier onder mede, terwijl we over
twee andere [de Adressen van Antwoord en de
door de aftredende Ministers ontworpene Begrooting)
in ons volgend N.° spreken zullen.
J©R«Ei
e van Mejuf|
ment van a
ffEBt-KlLEE
D OTP RIJ ZE
Do eerste Troonrede, door Koning Willem III
uitgesproken, was zoo laf en flaauw, zoo jam
merlijk en nietsbeduidend ja, miste, bij gebrek
aan innerlijke beteekenis, zoo geheel zelfs die
uiterlijke waardigheid van stijl en uitdrukking,
welke dergelijke staatsstukken altoos pleegt te
onderscheiden v dat wij ze niet eens waardig ge
keurd hebben, zooals onze gewoonte dit anders
mede brengt, daarover in beschouwingen te treden.
iEn inderdaad dat ware ook aan die Troonrede
te veel eer bewezen. Bij een enkele zinsnede der-
zelve. opmerkelijk om de voorbeeldeloos schaam-
lelooze leugentaal, die zij bevat, willen wij heden
evenwel een oogenblik verwijlen. Het is daar, waar
de Mmislers den Koning laten zeggen: n Mijne
beminde Landgenooten genieten gewenschten voor-
V aJe
Al h f overige van den »onvergetelijken
■waarmede de vertooning geopend wordt,
zijn weder
NAJAAG
roogen en o
vijl in de
zullen zij
ra PEDEN.
issche Veer In
EKHEWeSI
T, le Slavent'
Ling der ]Ii<
stel van slee l
agkwalen.
lolloway's pilll
raar <le maag w
isis algen»
Ter gene»
•zei ven elk aw
j werken zoo f
at elke lijder It
nemen, om h,
uigd te 7-iju; vc|j
verblijf
veel zitten P
in een boogel
iPlUJZÜN va"
rb ƒ15.30 f23,1
5-15,90 - 23,
t te bekomen I
te Zieril]
Rial
'AN P. db LOI
af, tot hot gemeen overleg," waarmede zij ge
sloten wordt, toe, gaan wij stilzwijgend voorbij.
ïiMijne beminde Landgenoot en genieten gewensch
ten voorspoedWie uwer, wij vragen het met
tiuogen ernst, wie uwer Ministers, Verraders wie
uwer was onbeschaamd genoeg den Koning die
woorden in den mond te leggen? Ons dunkt, hij
moest van schaamte bloozentoen hij Z. M. de
zelve hoorde uitspreken. Maar neen, 'tis waar,
een Minister bloost niet: een Minister kent geen
ander rood dan 't bloed des Volks, en waardeert
geeue andere kleuren, dan 't goudgeel van zijnen rok.
Mijne beminde Landgenooten genieten gewensch
ten voorspoedt Zou 't mogelijk zijnde overal zigt-
■on tastbare, hartverscheurende en diepgevoelde el-
Jende des Volks grievender te bespotten? Zou het
mogelijk zijn schaarnteloozer te liegen? Wij ge
kloven het niet.
nMijne beminde Landgenooten genieten gewensch
ten voorspoedt Doch wettigt is 't eene drukfout.
Misschien heeft Z-M. aldus gezegd: Mijne beminde
MINISTERS genieten gewenschten voorspoed. En
in dat geval nemen wij olies terug wat we van
die zinsnede gezegd hebben, want dan bevat zij
eene maar al te zekere waarheid. De hceren Mi
nisters genieten gewenschten voorspoed; die worden
ruimschoots in do gelegenheid gesteld, zichzelve
vet te mesten, hoe mager ze ook zijn mogten,
en daarna af te marcheren; maar de obeminde
La ndgenooten Ach
Mijne Landgenooten zijn voorlang kaal geplukt
en uitgezogenEen groot deel hunner is ten
prooi aan veelzijdige ellende en gebrek; terwijl
een ander aanzienlijk gedeelte, van den morgen
tot den avondmet zorg en kommer worstelen
moet om te blijven die zij zijn. De veel te
hooge belastingen zijnvoor een groot deel
schuld aan dit droevig verschijnselen daarom,
Mijne Heeren 1 zullen wij in den loop dezer zit
ting, eeiie begrooting van 55 of hoogstens 60
millioenen voordragen, in plaats van 70 miili-
oenen en meer, zooa's sinds jaren het geval was.
En hierop geve de Almagtige Zijnen zegen!
Zie, zóó moest men den Koning in de Troon
rede hebben laten spreken dan zou hij waarheid
gesproken hebbenen men geene vijfjes hebben
behoeven uit te deelcnom Z. M. eenigzins le
laten toejuichen. De lucht zou dan klinken ook
zonder zilver.
Nog klonken de woorden der zóó genoemde
Troonrede de Natie in het oor, —-nog was de
blos van verontwaardiging door zulk eene laatdun
kende, trotsche en logenachtige taal op T aauge-
zigt des Volks zigtbaar geworden, niet geheel
verdwenen, of reeds klonk eene andere tijding
door het land; De Ministers hebben gezamentlijk
hun ontslag den Koning aangeboden Naauwelijks
durfden wij onze oogen vertrouwen toen we die
weinige woorden, een zoo onverwacht nieuws be
vattende, in de Staats-Courant lazen, waardoor
zij boven bedenking verheven waren; en toch, het
stond er, de heugelijke tijding: De Ministers
hebben gezamentlijk hun ontslag den Koning aan
geboden. En haasten wij ons er bij te voegen
schoon men ook wat drale het moet en zal
aangenomen worden.
Zij hebben hun ontslag aangeboden na vooraf
den Koning eene Troonrede te hebben laten uil-
spreken, zoo geur- en kleurloos, dat zij ons on
willekeurig de zooveel gerucht gemaakt hebbende
azijnüesch van wijlen Thieme in 't geheugen terug
roept.
Zij hebben bun ontslag aangeboden gedwon
gen door de krachtige houding der Tweede Kamer,
die ze meenden straffeloos te kunnen tarten en
door de miskende doch onverdoofb're stem der
oppositie, die zij door hunne minachtende en
trotsche houding, dachten le kunnen smoren.
Zij hebben hun ontslag aangeboden en wij
weoschen er de Natie geluk mede, onverschillig
wie hunne opvolgers zijn zullen, waaromtrent tot
heden niets met zekerheid te bepalen valt. Het
ministerie, of liever de ministers van Stilstand, ge-
l vallen zijnde, zal bet nieuw optredend Kabinet,
al naar mate d^r politieke denkwijs zijner leden,
eens of anders moeten besluiten: Of ons voorwaarts
te voeren tolde wezenlijke- Hervt nning, of achter
waarts tot de Omwenteling 1
En in die beiden ligt de eer.ige mogelijkheid tot
redding voor het Volk.
De ministers hebben hun ontslag gevraagd, en
ongetwijfeld zal hun dit gegeven worden. Met
belangstelling doen wij ons derhalve de hoogst be
langrijke vraag: wie hunne opvolgers zijn zullen?
In andere constitutionele rijken zou die gewigtige
vraag dan ook reeds lang beantwoord en aldus aan
de altoos bedenkelijke Ciisis een einde gemaakt zijn.
In Nederland echter, in dat zoo gezegend en ge
lukkig land van tijd genoeg en veel te laat, heeft
men daar zoo geen haast mede; men moet eerst
"bedachtzaam overwegen" en behelpt zich intus-
sclien met politisch doode ministers, ofschoon dit
zeer bedenkelijk voor de volks-opinie betreffende
de noodzakelijkheid van het al of niet bestaan
dezer peperdure Heerenmoet geacht worden.
Naar luid der Haagsche berigten van vm r ecnige
dagen, die echter meer en meer hunne waarschijn
lijkheid verliezen, betrekkelijk de ministeriële vraag,
zouden de Heeren Donker Curtius en Lightrvelt
door den Koning ontboden en den last opgedragen
zijn, het ministeriële struikelblok uit den weg te
ruimen en een nieuw ministerie zamen te stellen.
Inderdaad dit ware dan ook van de regen in den
drop te loopen en eene nieuwe ramp voor 'i Va
derland te noemen. Moge daarom noch dien ver
klaarden Donkernoch dat zeer twijfelachtig Ligt
't veld onzer politiek immer meer beschijnen of
verduisteren. Beiden hebben voldingend bewezen
onberekend te zijn voorof in het ander geval, den
moed te bezitten tot de groote taak, welke het
nieuw op te treden Ministerie beidt: of o?is te redden
of met ons te vergaan. Reeds voor ruim een jaar,
den 31 Julij 1848, bij gelegenheid der aanbieding
der beruchte Wets-Ontwerpen tol dekking van
het te-kort, schreven wij
»En niet alleen, srijn wij teleurgesteld voor liet
«oogenblik!" maar die maalreuelen (de aanbieding
«der toenmalige financiële wets ontwerpen nml.)
«hebben ons óók voor de toekomst de overtuiging
«geschonken, dat het ministerie Donker Curtius
«niet dat is wat Nederland redding aanbrengen
«zal. Voorwaar, cr behoort vaster hand e:v u -
«fender blik voor. o o de Nederlandsche Sund.s-
«hulk in veilige haven te brengén, dan dit Mi-ns-
«teiie, gehoonde a! den rijd van zijn bestaan,
«getoond heeft tê bezitten."
Dit oordeel, destijds algemeen, zelfs door Cos—
MOPHILUS, gewraakt en hevig gegispt, is door de
latere ondervinding schitterend gpreglvanrdigrt on
bevestigd. Dat de ministers derhalve aftreden, in
plaats van nog langer tot ongeluk en schade van
Land en Volk aan te blijven., dit zal hei beste
zijn wat zij nog gedaan hebben.
MScMeS de
Nieuwstijdisigeo
OOST-IIBIIS.
IBatfavSa, 29 Julij. Bij gelegenheid van do
terugkomst van het 7de en 13de bataillon infan
terie, had op Batavia de volgende militaire straf
oefening plaats:
De Bankeur Swas veroordeeltot de
straf des doods met den kog'd, wegens feitelijke
insubordinatie, zonder cenlge verligtcnde omstandig
heid.
Zijn verzoek om gratie was afgewezen geworden.
De troepen stonden geschaard, en de veroordeel
de, mot neèrgebogen hoofd, vergezeld van eenén
ProtestautsChen geestelijke, trad, onder gebruikelijke
militaire plegligheden, up het terrein,
Ter plaatse, alwaar hij dacht te zullen sterven,
verzocht hij nog eenmaal zijn gebed tot God te
mogen rig tendit werd hem toegestaan.
Hij koerde zich nu met het t'o
schanskorven piogGg altaar i dir. G dgow ij k-
oogenblik en diep geroerd had hij, zij;* huoM
beurtelings ter aarde eri naar den hemel rigiende.
De geestelijke, op een wenk van den militaire:;
chef, riep hem nu op, om den dood te ondergaan.
Een laatste handdruk wisselde hij met kame
raden, die hern op de strafplaats gevolgd waren,
hij stamelde oen woord van dank aan den geeste
lijke, en geknield werd hem de blinddoek voor
gebonden.
Het detachement, dat het vonnis zou volvoeren,
naderde, en het spannen van den haan trof het
gehoor.
Dé veroordeelde ontblootte zichzelven de borst
om het doodendo lood te ontvangen.
Het vonnis werd voorgelezen.
Diepe siilte kenmerkte deze ganscho indruk wek
kende plegliglieicJ.
Het oogenblik was daar dat de schuldige sterven
zou
Doch nu reikte een adjudant van den gouverneur-
generaal een paket aan den ter strafplaats aanwe
zigen generaal-majoor, chef van den generaien staf,
die het ontzegelde, inzag, en rfaarnn met luider
stemme de woorden uitsprak Aan den veroordeelde
is geschonken genade van de straf des doods.
Het was een besluit van den oppersten landvoogd
in deze gewesten.
De auditeur-militair las het. voor. De begenadigde,
geknield en nog geblinddoekt, I o-.-rde het aan, terwijl
de woorden
Willende den dag van hedenop welke van Bali
alhier zijn teruggekeerd het 7dc en het ioütt ba
taillon infanterieiet roe Ik laaisie Shoéft
behoordkenmerken door eene daad van genode
ten einde aan n zoo roemrijk teruggekomen troe
pen het onaangename te besparen, om op den dag
van hunne terugkomst een doodvonnis te zien vol
trekken aan een voormaligen wapenbroedervden
begroet, door de troepen, met een in de gelederen
weergalmend leve de Koning l
De blinddoek viel af en de mensch verrees als
uit het grol', ondersteund door zijne kameraden.
Nu naderde de generaal-m'ajoor den diep gerocr-
den, sprak hem aan in bewoordingen, die niet terug
gegeven kunnen worden, doch die indruk maakten
op een ieder die ze hoorden.
D; begenadigde beloofde een beter rr.onsch ta
zullen zijn; de troepen defileerden voor den ge-
neryal-rnajcor, r-n hiermede nam deze zeldzame
militaire plegtigheid een einde, die to meer treilend
was, omdat men tot dezelve niet was voorbereid.
Algemeen wordt deze daad van goedertierenheid
des gouverneurs-generaal toegejuicht, beschouwd
uit het oogpunt van menschlievendheid en in ver
band met de omstandigheden van den dag.
ILosütJesa, 27 September. De heer Cobden heeft
aan den heer Fry, een der leden van het com-
mit'é van de maatschappij der Vrienden van den
Vrede, den volgenden brief gerigt
Ik h'*h in de dagbladen de voorwaarden gelezen
van eene nieuwe leening, door bet Oostenrijksche
gouvernement uitgeschreven. Thans is voorde vrien
den van den vrede eu de ontwapening, het oogen
blik gekomen om de stem le verhellen tot vercor-
deeling en gisping van het stelsel, waardoor Oos
tenrijk en de andere mogendheden hare talrijke
legers op de been houden eu den oorlog niet al
leen in hunne eigene provinciën, maar ook op
het grondgebied barer naburen voeren. Er behoor
de onmiddelijk te Londen eene ppenhare vergade
ring belegd te worden tot afkeuring van dien aan
slag, die ten doe! heeft, om in de besparingen
der vreedzame ij verheid de middelen te vinden,
om Flaynau en zijne Croaten te den voor hun
bloedbad te Brescia en hunne gruwddaden In •■- -
garije. Er is geen vriend, geen i^-w err, van
de verdrukte en belasterde Ilah'anen en I ry v*
die niet zijn stem zal voegen bij het geroop v;-u
al gein eene verontwaardiging, d:t e-> moet aar.
bij die rmcelo ppgip.g, pm vyn het Suimpeescli
pub!?* k het geld te Jennendat bestemd is om
het zegepralen.o geweld en onregt te betr.'-m. Dit
is een punt waarover ieder burger geroepen is,
.zijne meerling te zeggen, w-jnt wtj zijn allen bij
die uitschrijving uitgenoodigd om ckvi te nemen
oop. de [eening.
V- zal eerstdaags te Londen komen, om er r/.et
het coinniitté der vrienden van den vrede te be—
t-Tisdslngen, of er eene verg." lering behoort be
legd te worden.
Gisteren vonden eenige werklieden, die fusten
verplaatsten in de Londensche dokken, een wel—
bewaard mans-gemamle in een ledig vatdat daar
reeds ongeveer vijf jaren gelegen had, Men ver
moedt, dat dit het geraamte zal zijn van cenen
matroos van een of ander vreemd schip, aan vien
zijne kameraden deze zonderlinge begraafplaats ge
geven hebben,
Dl'ITSCELANI).
Berlijn, 25 Sept. i) - 19den dezer heeft te
Breslau eene volks-dcmoostraiie Isa-s gehad. Ruim
80 personen vureenigden zich in eene kerk, p i
verklaarden daar luide en plegtig, dat zij a m de
democratische republiek zouden vaslhou-ten er
mogt van komen wat wilde.
Brnssel, 26 Sept. Cit Rijssel verneemt men
het volgende
Onlangs deserteerden 31 ruiters met hun briga
dier en onder-officieren aan het hoofd, en r-
kochten hunne wapenen, bagage en paarden in
verscheidene steden van het noorder-departement.
Als oorzaak dezer desertie wordt opgegeven, t
een officier, bekent! wegens zijc-e gestrengheid op
het pu» 'i dér krijgstucht, te Tjnrr.av, een biigadier
der iagers, die zich niet spoedig genoeg lui hoop:
ontblootte, de rhak» t van het i.óofd sloeg. i>c
brisadier beantwoordde deze Auui met feen slag
