f
S- JA AMD AS.
K
%a
i-> U Al 1c j l\ U
tic rihzee, lö.ltij. j SAD.
Het Duizendjarig Eeuwfeest
der Stad Zierikzee
i A i-ï IRzrwchc Cuai -n!.
OH
L v1*"'
Ucli-
Ia. 1
MEM ABON KEEST ZICH
In Nederland, hij den Uitgever;
hij alle Boekhandelaren e:i Posldirecteuren.
In Noord-Amerika, bij J. QUINTÜS, te Albany,
en bij C. de RtëGT, te Cleveland Slaat Ohio.
ABONNEMENTS-PHXJS
vooa BEIDE UITGAVEN.
Voor 3 maandenf 1,30.
Franc» per post in Nedeiland- 1,50.
Voor Noord-Amerika. Franco New-York. Dollars 1,10.
ijfiii Cllgji»
H Uu
4B3K V;i y Wg
Op Mawiida:: en Donderdag.
10 Cent voor cüi. tl re#»;l.
Z'*j»elrep;t voor ïch-ie phiaKii-i; 35 cuts.
De iiji.emjin;* der A»lveriien kan geschieden tot
MaaudaJ at Woensdag, voormiddag 11 uit.
»»1 '.f?.
Zierik/.cc. Ilock van ric Sch.irilhaven j- Létl, 3, No. 05.
Brieven eu Ingezonden stulikeo franco.
KT
o 43'
*c?£
41 7 477 7) T O 'n T
to A
tl '-iï 5$ o
a
i&fOü
'W
'Je
AAS"
'Vu cv" lecsttiag- zóu mag rijzen,
Vlugge en altijd trouwe Hó!
chrual en karig af te wijzen
«Voorlijk, neen, dut gaat niet zoo.
.i Gaf altijd op uw verjaren
Hen of ander zegebed
eJioon 't niet altijd versjes waren,
Wat ik wenscbie was ter sueé.
M iar wat zoude gij nu wel denken,
Kwam ik 1111 niet uit mijn hoek
Als 'k geen feestglas in wou scheuken
Noch tracloerde op zoete keek?
Weet je wel wat eer en glorie,
Bode! u len deele valt?
Weet je niet van die historie
Waar do slads-kronijk. van malt?
Maar 't is waar, jc bent maar even
lieden juist vijf jaren oud.
Iin geen leest mogt je ooit beleven
Als uw woonplaats riu aanschouwt.
Weet dan dat voor duizend jaren
Als ons de krnnijk berigt,
Toen de duiven boden waren
Nazaret juist, wierd geslicht.
Voel je 1111, wat we anders lijden,
Waarom ik zoo vrolijk ben?
Jongenkom wilt 11 verblijden
iin van daag maar pretgeen ren.
Altijd toch de boog te spannen
bat kan zelf de wijste niet.
Kom vandaag T verdriet gebannen!
Neem den feestdronk, the ik biedt.
'k Zie graag lustig uitgedronken
Wal ik in de glaasjes vul,
't Wordt je daaglijks niet geschonken,
'k Beu niet alle dag zoo gul.
Bode! wil je wel gelooven,
Als uw jaarfeest was hekend,
Riepen vele: Bode hoven!
Leef de Bode zonder end
Maar er zijn ook andere snaken,
Daar je wat te veel voor snapt;
Die zoo graag je zouden raken,
Omdat jc hun geheimen klap t.
Vele groote en jonge lleeren
Zouden, als ze '1 koudon doen,
Duchtig u met ohe sinecreu,
Goed aileeu voor laag fatsoen.
Maar. dat schaadt niet, jeugdig knaapje!
Wie Ia ook verbannen wou,
Jij kent toch je volkje uit 't aapje,
Dat komt kijken uit de mouw.
Blijf daarom maar lustig rijden,
Wie je gek noemt, laf of raar,
Dan zul je, als de stad, verblijden
In een feest van duizend jaar.
Bode! ja, want wie je vloekeu,
Wie jc trekken voor 't gerigt,
Om je zeker te verkloeken,
Waarlijk, dat gaal niet zoo licht.
Daarom rijdt maar lustig, Bode!
Dat is op uw feest mijn wensch
Ziet men gaarne U of noode,
Denk: «zoo gaat bet ieder mensch."
Blijf maar rustig in uw zoeken
En breng vrij getrouw aan 't licht,
Wat me in opeue of donkre hoekeu
Openlijk of stil verrigt.
Vrees geen rnenschen; veel eu krachtig
Zijn dc steunsels, die Gij telt.
En vindt ge iemand, U temagtig,
Dan uw blaadje diglgekneld.
Menig kwaad hebt gij voorkomen;
Veel reeds aan het licht gebragt
Ga zoo voort, maar zonder schromen;
Stoort U
geen lof of klagt.
Wie er kwaad doet, zeg het eerlijk
Of hij viiend of vijand is.
Wie er goed doet, zeg: dat '.1 heerlijk\
Doop uw pen nooit in vernis.
Zoo zult ge iedereen" behagen,
VVien de stem der waarheid wekt;
Eu de ma.e van uw dagen
Wordt ligt duizend jaar gerekt.
(Heil.)
Zierikzee, 13 Augustus.
Volgons de overleveringen en hetgene in de oude
Uullondsohe Krouijkeu vernield wordt, zoude de
stad Zierikzee in den jare 849 gesticht zijn en tot
stichter gehad hebben Ziringus of Zicrik, de zoon
van Zaiiandus, uit Pannonie overgekomendie
zijne haodneringzijmie het vervaardigen van zout
uil de asch van derrit-moer, alhier heeft uitgeoefend
en ingevoerd.
Deze aloude oorsprong en de naam des stichters
zijn der vergetelheid ontrukt door eenigo iliihuv-
gele.ndoor den krornjksckrijver Ueigersbergh oa'n-
gehaa'd en in de kroniik u»u Zienkzee van wijlen
den Heer Johannes de. K..»nU-r, ïdiiipz., overgeno
men; welke dichtregelen in vroeger tijd, op IVancijn
geschreven, in eeue lijst gevat, 'in de Kleine of
Gaslhuisktik dezer stad plegen op te hangen.
Indien men -aan dit een en am.ior geloof mag
hechten, zoude deze stad, zoo ais die dichtregelen
vermelden, gesticht zijn »toen men de octave van
Onze V rouwe's Hémel vaart" in gezegd jaar 84-9
begon te honden, en dus op den Hó'1-0 Augustus
1849 haar duizendjarig eeuwfeest vieren.
Zeker is hot, dat de regering en do burgerij in
164-9 het aehtfrouur.'djai ig Jubiié der stad plegtig
gevierd hebbenen er toen ten stadhuizo een
maaltijd plaats had, waarbij de Regeringsleden en
de voornaamste, toen bestaande kollegieo zich
vereenigd hebben, om dit belangrijk tijdstip te
gedenkt-i».
In 1749 schijnt dit niet geschied te zijn, en j
vindt men in de notulen van den Pi a ad aangetee- j
kend, dat de ongunstige staat der stedelijke önan-
cica niet gedoogdeeenigo kosten voor zoodanige 1
fecstvie.ing te be-teden; maar is toch dit belang-
rijk tijdstip niet ongedacht voorbijgegaanda ar
een voormalig ingc/vou de/er stad, met name:
Cornells Rootjesdeslijm. te aiedeuiblik woonachtig,
aan de regering een gedicht inz aidwantin hij j
het tijdstip van het negeohonderdjaiig bestaan der
Stad in herinneiing brengt..
Heeft men dit vioeger gedaan, het ware we!
waardig geweest, dal tiet nu vervulde Duizend-
jai ig Eeuw feest op cene eenig/.ins plegtige.en voor
de geheele btvgenj welgevallige en aangename
wijze te gedenken; doch, wij vermoeden, dat.de i
druk der tijden, die waarlijk niet zeer g-schikt
is, om met vrolijke opgeruimdheid zoodanig feest j
te vieren, de Regering wtè houden heeftdaarin
voor te gaan en de ingezetenen er toe op te wek-
ken. De onzekerheid der toekomst ten aanzien j
van de staatkundige gesteldheid van Zuropa; de
vermindering der algemeens welvaart d.uud >«r j
te weeg gebragt; maar vooral de, schim' overal
in ons Vaderland en naburige Rijken beersehende
ziekte, die zoo velen ten grave sleept, die zoo
veel rouw en jammer aanbrengtzuilen haar zeker
bewogen hebben, de viering van dit, voor doze I
stad zoo belangrijk fee^t tut een meer gunstig j
tijdstip le verschuiven.
Gaarne eerbiedigen wij deze beweegrede, doch
kunnen niet afzijn bij deze gelegenheid stil ie
staan, om te betoogen, dat er geschiedkundige
grond genoeg voorhanden schijnt, om bel or
voor le houden: «dat deze stad in den jare 849
«het eerst in den vorm eener stad is' begonnen
«gebouwd te worden, en vervolgens met dankbaar- i
«beid terug te zien op hare tegenwoordige om- j
«standigbedenen het vele goede op te merken,
«dat haar op dit merkwaardig tijdstip nog mag
«ten deel vallen."
Van oude lijden af hoeft men liet opgegeven
tijdstip als dat van de stichting dezer staden dat
Ziringus of Zierilt voor haren stichter te houden
zij, op grond der aloude aanléektmingen en over
leveringen er» van de vorenvermelde versjes, al
gemeen geloofd. Dit een co ander was door den
kronijkschrijver Reigersberg!iwiens kronijk in 7Ü41
liet licht zag, als eene, op voldoende grond'.-;»
rustende daadzaak te boek gesteld; doch, het eerst
door den kronijksch: ijver Boxhorndie de kro
nijk van Reigersberg!) met verbeteringen en bijvoe
gingen in 1644 uitgaf, als fabelachtig verworpen.
Doch, als men in bedenking neemt, dat Reigers-
bergti dit en vele andere punten heeft overgenomen
uit de oude Holiandsche kronijken, die, zoo als
bekend is uit de aantcekeningeu van verschillende,
destijds bekende schrijvers, zijn zaméngestelden
veel vroeger door on/e Zeeuwsche kronijken zijn
in het licht gegeven; dat de alleroudste ge
schiedenissen der wereld geenen anderen oorsprong
hebben dan de mondelinge overleveringen van den
j vader op den zoonen ven dezen weder op zijne
nakomelingen overgebragt; dan 'ijn er., dunkt uiw.
geene bepaalde redenen, om em.e demi/mak voor
fabelachtig te houdencileen, omdat de kennis
j daarvan slechts op overleveringen en ue aanU
j ningen. van oude schrijvers berust,
j Volgens opgave van gezegden-Boxborn zou de/e
I stad v.-m veei ouder oorsprong zijn, <i;u-, lu-t gezegde
jaar 849 en schijnt men hij de regering de/c-r
tad vroeger dezcii'do mee.•••mg to hebben gekoesterd,
i daar in een oei vr.n koning DaiLtti,* van '!-9
November 1564. wordt gezegd, dat dr I"ge. iag in
haar verzoekschrift vertoond liaddal jikz"
toen reeds over negen honderd eu meer w;.~
j gefundeerd, mits die schoonc diepte en uur.. yc
brguaamc ha te tiedus omtrent het jaar 66v).
Doch, dit een en ander knn zeer wel v-d om
overeengehragtals men aanneemt, d .t reeds een
j ge-ruimen tijd sóór hel jiar 849 aan du; oever
der toenmalige Gouwe, wouingen zijn g"ciichten
een vlek of dorp zijn om:-prong gpnonn-n iieii' -j
doch, dat deze plaats in ïut jaar 849 het eerst o -
stad is, gebouwd en aangelegd gevonden.
Deze meening wordt bevrs-igd door der» beroem
den Lemnus LemniuS i:i 1595 hier geboren, u
in iö68 overleden, die in zijn werk; de miraca-
is occultist naturae (Lib. IV. cap. 2, pag. 342)
waar hij handelt over de Zeeuwsche eilanden.
zéden eu oorsprong der v^jken en het voor-
nadeeldat de vruchtbaarheid dés bodems az
vreemden sunbfengende naamsoorsjirung van kan
bekenden stichter als een zekere di idza^'i
meldt, en daarbij voegt: «dat deze slad ten j. -
849 hei eerst in den vorm een er si ad b"gon g -
»t>eu\vd en niet muren omringd to worden."
Na deze beschouwing blijft ons nog overig, i
dankbare herinnering te brengenvele lichtend
pinten, die zich, ten aanzien van de aange'ege -
heden dezer stad, in den nevel der tijden'"opdoe-,
op het oogpnhlïk dat hare burgers llaar duize;'. ;-
j-ii'ig Keuwfeest geile.".keu.
Wei moge de kwjniug van vele beroepen o -
bedrijven velen lor nederdrukkenwei dee! -n -
ingezetenen dezer stai in den druk der tijd":,
wanneer men zich echter ee.i twaalftal ja ca
rugdonkt e i zich voor d u geest brengt ,l yi
stiid toen was in kwijoing, neringloosiieitl c:\
val, eu al het goede, dat in dat tijdperk is
stand gekomen eis in het lever» geroepen (L
tegenover Stelt, dan moeten wij mot dank baar ii.-;
erkennen, dat de sluiting van het duizendjsr:
tijdperk invalt onder onsstandighvr!-.-::. w.mrirs vroep -
onbekende oi her-..t- 1de bronnen va.» bcstuan v«-
rezen zijn, waarin do stad een beier, v.elvarend--
loorkomen bekomen heeft, en haie «eldn.iddelori vm
aanmerkelijk verbeterd hebben. Ora niet alles i
noemen, zullen wij slechfs gewagen van versciii -
lende en daaronder bplaugrijkefabrfjkmatige i -
rigtiugendie geheel nieuw zijn daargesleld
uit kwijning en verval zijn opgebeurd; van
twee scheepstimmerwerven inet de daaraan verbo. -
dene bedrijvigheid en nijverheid; hoe een ze>u
voor de Oust—Indien bestemde zeeschepen en tw
kollen, hier gebouwd af- en aan varende, nu t
dan de vroeger zoo doodt ohe haven dezer stad vu -
levendigen en vertier eu vooideei voor velen a -
brengen; hoe <le schöone haven dezer stad u-
even bekwaam blijft, als vroegeren nu des
belangrijker geworden is; Ivo de gevestfg-.Se se!:"-'
van ai' de Spaanoche bof om ten, en in den k
van zoo vele jaren van voor- en tegen-puedt-.»'.
eeue aanmerkelijke hoogte gestegenmist in du:
loop van dit jaar is vernietigd en afbetaald; tl
het Stedelijk Restuuc zich daardoor in de gelegen
heid gesteld gezien heeft, eene der meest bezwaren.:
belastingen af te sc.h iff.-n en weldra hoopt in s'u
te zullen zijn, tol vermindering of afsch.miirg
nog andere over tega.ni; hoe vele nuttige iniig
tin.gen Van tiefd-Mligheid in de laatste jaren rg
onlstuan "n ha en wehiadigen invloed uil-mi"'- '.en
leniging van u i d, uk «Ier lagere v.e'k-^kkisse
<lerzelver verarming tegen te gaan. Ais wjj
alles, bedenken dan mogen wij met dank:'..:.om-
op het afgelegd duizendjarig tijdvak noderzien
ons hart imheffen t«>t dm Albehoeder, do- e u
liet en 1 c. :i onder w i-.mfing van ram;-en e
zegeningen, de/e s'.ad b«'h«)ed eu bewaard Ik-.
tot op de/n'o tï g opdil Hij !ja;jr es der Sj-c.
en, niogt het «runmet wd va.irt on voorspn:
blijven zegmni tot in !u-\,vj d me-
1 V
ióueeMi.
i Iitnto 10 A«g. O.» v..:- .'«.I;it.
V ai» li'.-L Vc-lid il k-r 'i u Le
ook <-«riJiiii;k!t;vl, voor ickemisg K: -!.
- aan 4ö()t5 anijcn uil de -/.«j.!.o):o«.t.nj
i -odsdiimsi g. geven.
Hel clioloiIin v.m gi<' -v njindf
1 dau d'-.t van dv-t v-" Te J.umen v.-.«><:« T
1 uietj-vve gev.iib.-»» eu 'i i«V «rduttvy,./
i Ouk le MnnclicsK-r h.id eene- ia •-■Uiig lea jjuuü
I r
6ir\
Bel
en
d«
idt.
|ik-
jer<<_
(1 f
k
'OM
er-
In l
tl a l
\o
•V-"
inn
tuit
de.
Kaï.-
uai
f nn--
Ken
ïrun.
dal
VUM
VOO?
ring
vor-
ines
j ofu-
t ank
van
Pd
Liv-
»ald
-"•/te n
■jtn!
Kjrifv
JPksl
J
H^ii»
Hfvo-.'i
9 7: ii
K-Vc-u
vinec
SR\0i«r
