4847.
GELf
mmmw regering.
Maandag, 1 November
Vierde Jaargang
594.
WENKEN
IE1T.
NOORD-AMERIKA
en en Zal
N ieu wstij dingen
ENGELAND.
DUITSCRLAND.
FRANKRIJK.
NEDERLAND.
■sehiedenrfe A
met die vJ
ooijing vent
its zelve,, J
U7.
GKRST.
6,4»;i/" 6,
i. - v6,30:t- (5.
,»0- 6,20 h 6,
i. - (5»,00«V ft,)
HAVKRr.
ƒ3,48 »/4
,w.-240 fc
i'knvp.p
ÏR»
ZIERIkZKKSCHE MllWSIIODE.
VERSCHIJNT:
Op Maandag en Donderdag.
ABONNEMENTS-PRIJS
VOOR ELKE EDITIE.
Voor 3 maanden. f 0,60.
Franco per post0,70.
BUREAU:
ZierikzeeDamLett. B No. 360.
ADVERTENTIES
10 Cent voor eiken regel.
Zcgelregt voor iedere plaatsing 35 cents.
De inzending der Advertentiën kan geschieden tot
Maaudag cu Woensdag voormiddag '11 ure.
VERKRIJGBAAR:
Bij den Uitgeverbij alle Boekhandelaren
el) Postdirecteuren in dit rijk.
Brieven en Ingezonden stukken franco.
füt
- IS a
- 19 a:
- 1»; al
- 21 af
- IC a
-- 14 a
UIT DE GESCHIEDENIS.
brengt door iti
iden, dat hij
IITI'. IJ DE
;ee ia aangest
lm) neemt hij
een ieders
file bedienin
r. van SLUIS.
kunnen hezoi
lis hij J. Verstj
'ieriltzee; hij vfi
ic en (les niorj
sook op Ding-i
met den v rad
en twee ure.
aangeboden
bruikte bevnjg
JS, te Ijzend^
zAN,
van LONDEN
iek, (lat hij
zal zijn tot
lieuice Logement
hits tot liet
IvUNST-TANll|
it een geheel
itsel; als nok
UODF.LEKEN
Mineraal
die los zijn
geene Wortel!
te worden,
er jaar 10.
an zijnentwege
ar is alleen ie f
n aan bovengen
Vervolg van n.' 388.)
V.
Toen in den Spaanschen tijd het toen
maals zoo energieke (thans zoo flaauwe)
volk van Nederland, den ovennoedigen Phi
lips van Spanje, den wettigen vorst, zijnen
.scepter in hel.gezigt wierp, toen geschiedde
rlit niet omdat die vorst Philips II heette,
of omdat hij uit een Oostenrijks huis was
gesproten, of omdat hij koning van Spanje
was; neen, het was omdat hij zijne magt
zijne bevoegdheid te buiteu ging, omdat hij
de regteu van de Nederlandsche Natie
.krenkte, omdat hij, bij voorbeeld, de Natie
te veel belastingen liet betalen, de vrije
drukpers vervolgde, zijne gunstelingen met
■eereambten en goederen overlaadde, en de
ïest van het volk ouder druk en armoede
liet versmachten.
He prins van OranjeWillem I, was toen
"en <1er st.misdienaren van Philips, en gaf
man liet verdrukte volk het voorbeeld van
■opstand legen zijnen koning. En hij had
regt. Zie hier de woorden waarmede hij
zijne en des volks handelwijze verdedigde:
Het is 'aan ieder wijze niet onbekend, dat
de vorsten eerst met eene algemeene toe
stemming des volksdoor gonst des volks,
en om df.n wille f()m het not) des volks Zijn
aangestelddal wanneer zij zich vergrijpen
de zorgdie ze aan hel algemeene welzijn
schuldig zijn tot hun eigen bijzonder belang
besleden, het oordeel en de wraak aan het
-volkblijft aanbevolen.
Wie mogt twijfelen of Willem Iprins
van Oranje, roemrijke voorzaat van onzen
legenwoordigen koning, deze woorden sprak,
nj sla op den geloofwaardigeu de Groot
INederlandsche jaarboeken,, hl. 75.
iets over den toestand der vrije staten
van
iZING VAN INV
IN DE MAAG
Vervolg van n.'
382.)
II
IS MA All Wij hebben beloofd ten slotte iets te zeggen
Hollow over de ontwikkeling der Amerikaansche Nijverheid,
0 en voldoen bij deze aan dit verzoek,
ck-lane n. Zoo men verschil vindt in onze opgaven en dat
durende IS mal wa[ men j„ ve|e boeken best, dan komt dit door
en uit dezelve. jat wy van nieuwste be-igten hebben gebruik
Het was in dien Ygemaakt, wat bij weinige bieken het geval is.
op al de zieke i f Wij zullen met de middenn van vervoer be-
een volkomen r finnen en wel met de nieuwst», namelijk stoom-
ib«oten. Voor 1803 zijn in N.-imerika de stoom-
imptant te bekomt ibenten door Fulton uitgevonden (iits dat vele onzer
!NNE, Apot'. te(jleztrs zeker niet weten) en in '803 geschiedde
mi Zoon te In qde «erste proefvaart tusschen New—York en Alba-
bij den Heer I ;nyin 1807 legde Fulton eene gengelde stoom—
te Rotterdam. )boot-]ienst aan en sedert dien tijd 2jn in Noord-
244, HOLLOW Amerka ruim 2000 stoombooten gebmwd. De
booten thans nog aan de vaart (ver beven 1000),
'hebben te zamen 100,000 ned. schepea inhoud
den l"en Maart, ,en ruin 6),000 paardenkrachten.
(g-lv 11 0C 'n 1815 voer eene stoomboot op de groot. meeren
HEPE
te Noorl l'" 1839 reeds 61. De vaart kost gemidd ld voor
uren afstands, met de kost er bij f 5; bij
voorbeeld van Buffalo naar Chicago (1000 Engelsche
mijlen ver) f 50, met alle levensbehoeften. De
jonge staat Ohiowaar al onze landverhuizers
heen gaanheeft meer stoombooten dan geheel
Frankrijk, en op het Erie-meer, waaraan de
ons zoo goed bij naam bekende stad Cleveland
ligt, varen zoo veel stoombooten als op de Mid-
dellandsche Zee, waaraan Spanje, Frankrijk, Italië
Griekenland, Turkije, Egypte en de Barbarijsche
Staten met Algiers liggen.
Op de twee groote rivieren Ohio en Missisippi
varen thans alleen in het geheel ruim 800 stoom
booten. In het eene jaar 1845 zijn daar 108
stoombooten van 50,000 ton inhoud gebouwd.
De Amerikaansche stoombooten zijn verbazend
groot, in vergelijking der onzen, hebben meestal
drie verdiepingen boven elkanderen tot 400
bedden aan boord. Zij varen intusschen zoo snel
dat de reis van New-Orleans naar Pitsburg,
die vroeger heen en weer 6 maanden duurde,
thans in 8 dagen gedaan wordt.
Wat de vaarten en kanalen betreft, geen land
ter wereld overtreft hierin Amerika. Alle gegra-
vene kanalen op te geven is volstrekt ondoenlijk,
en wij zullen slechts aanmerken dat Amerika
in verhouding tot de bevolking, 4 maal meer ka
nalen heeft dan Holland, Frankrijk en Engeland.
Een der voornaamste is het in 1817 begonnen
en in 1825 geëindigde. Een kanaal dat 25 mil-
lioeuen gulden kostemeer dan 100 uren lang
is, en een reuzenwerk kan genoemd worden,
daar het langste kanaal in Europa (dat van Lan-
guedoc) slechts 40 uren lang is. In 1835 had het
reeds aan sluisgeld en van de doorvarende schepen
(200 eiken dag) opgebragt 37 millioenen, én dit
bedroeg spoedig het dubbele van de kosten van
aanleg. De kleine staat New-York, die uit eigene
middelen het langste kanaal der aarde had gegra
ven is al dus voortgegaan en bezit nu meer dan
300 uren aan kanaal lengten met meer dan 600 slui
zen waarlangs jaarlijks voor bijna 400 mill, aan
goederen wordt vervoerd, en door de schepen gemid
deld 6 mill. guld. tolregten betaald. De kanalen bren
gen aan de geldschieters 8 proc. interest op. Meer
dan 1000 uren zijn in de Vereenigde Staten vol
tooid, waarvan 300 in den voor ons zoo belang-
rjjken staat Ohio.
De straatwegen op te geven is ondoenlijker dan
de kanalen, duizende uren straatweg verbinden
alom alle steden en dorpen van eenige beteekenis,
en een Nederlander, en vooral een Zeeuwdie
Noord-Amerika eens gezien heeft en dan in zijn
vaderland terug komt, schaamt zich over den
ellendigen toestand van zoo vele wegen in een land
dat zich beschaafd noemt, maar nog wel een lesje
mogt nemen bij de vrije Amerikanen om te leeren
hoe men eigenlijk het algemeen welzijn bevorde
ren moet en bevorderen kan.
Weet gij, lezer, waartoe men zich bij ons de
meeste moeite geeft, waarmede de meeste amb
tenaren ja bijna allen zich bezig houden wat bij
onze regering, bij onze grooten de hoofdzaak is,
waarop alle administratiën, van wat soort ook, in
ons land ten slotte neerkomen
Och ja, gij weet het, lezergij voelt het in
uwen zak, sommigen uwer, helaas! zelfs in de maag,
Ik behoef het u dus niet te zeggen.
In onze gemengde berigten van II. Donderdag 28
Oct., N.° 393, wordt er twijfel geopperd aan
het al of niet bestaan eener policie te dezer stede,
Eenige ingezetenen, niet in de schamele achter
buurt, maar op de oude haven woonachtig, schij
nen door hunne klagten aan derdens, over het
zoogenaamde beldeurtje spelen, in dien twijfel te
deelen ofschoon wij hun verzekeren kunnen dat er
policie-agenten bestaandie bezoldigd worden.
In hoeverre echter het reglement op de policie
voorziet, om die laffe aardigheid als onstrafbaar
te beschouwen, is ons onbekend; wij meenen
nogtans, hoe ongeroepen om als uitleggérs van
hetzelve op te tredenhet er voor Te mogen
houden, dat het medenemen van huisdeurbellen,
in de termen valt van straatschenderij, gelijk
staande aan het inslaan van glazen behalve nog
de schrik die dusdanig woest en verontrustend
geluidbij de niets kwaads vermoedende huis-
genooten kan doen ontstaan, zonder dat de dader
berekent, of zich bekommert, of er zieken kunnen
zijn, aan welke dien schok gevaarlijke gevolgen
zou kunnen veroorzaken.
Wij houden de ons ter ooren gekomen klagten
belangrijk genoeg, om door ons blad te worden
medegedeeld, ten einde de agenten der policie wakker
te maken, en van hun werkelijk bestaan in deze
stad te doen blijken door zich daar te doen
vinden, waar zij de rust en veiligheid der Burgeren
bevorderen, wezenlijk nut stichten en aan hunne
verpligting beantwoorden kunnen in stede van bun
nen tijd misschien op onnuttigeof doellooze plaatsen
door te brengendaarbij den wensch voegende
dat zij gedurende de aanstaande winteravonden be
wijzen leveren van hunnen moed, om in dezen,
zonder aanzien des persoons, te werk te gaan, of
oogluikend jonge heertjes uit den zoogenaamden
fatsoenlijken stand te sparen.
Londen, 28 Oct. In den Courier des Etats
ünis van 5 October vindt men de volgende be
rigten uit Yucatan:
Het schoenerschip Atrevida heeft te Nieuw-
Orleans berigten aangebragt van Merida tot 16,
en van Campêche tot 19 September. De opstand
der Indianen was nog niet onderdruktin weêrwil
der krachtdadige maatregelen, die door het volk
eu de regering waren genomen. De opstandelingen
vlugtteo voor de troepen die hen vervolgden eo
hielden zich in iederen rancho niet langer op dan
Boodig wasom de inwoners te vermoorden en
de huizen te plunderen. De dagbladen van Yucatan
zijn opgevuld met verslagen nopens de ijzing
wekkende tooneelendie de blanke bevolking be
angst en in droefheid gedompeld hebben. Er zijn
vele maatregelen in het werk gesteld om de burgers
te vereenigeu ter gezamentlijke verdediging van
hunne zaak.
Londen, 25 Oct. De Times eindigt een hoogst
zwaarmoedig tafereeldat hij van Eogelands toe
stand ophangt, aldus:
Engeland is thans in het geval van iemand
dieal zijne vaste goederen reeds bezwaard hebbende,
thans gelden tegen woeker-interest moet opnemen
en wiens vroegere verbindtenissen hem evenwel
verhinderen zich in eens zoodanig te bekrimpen
als noodig zou zijn om zich niet verder in schul
den te steken. De Engelsche r.atie verkeert thans
volkomen in dit geval. Te midden van groote
ondernemingen en van zware verbindtenissen voelt
het zich door geldgebrek daarin gestremdhet
kan ze niet voortzetten, het kan er evenmin
van afzien De slotsom is dezede natie is arm
allen zijn verarmd ieder moet dit dragen zoo
goed hij kan; de ongelukkigste moet overgelaten
worden aan het lot, waaruit hij onmogelijk te
redden iszonder anderen in zijne plaats in even
diepe ellende te dompelen. De hulp die men aan
de eene klasse zou willen toebrengenzou de
andere bederven.
Laatstl. Zaturdag heeft te Birmingham eene
vrouwdie vroeger in goede omstandigheden moet
hebben verkeerd doch na het overlijden van haren
man eene winkelnering had begonnen, waarschijnlijk
in eene vlaag van krankzinnigheid hare vier kinde
ren den hals afgesneden en ook zichzelve eeoe
zoodanige wonde toegebragt, dat men aan haar
behoud wanhoopt.
Te Trebisonde woedt voortdurend de cholera.
Van 18 tot 23 Sept. waren 600 slagtoffers be
zweken. De geheele kuststreek van de provincie
was er door aangetast. De stad Trebisonde telt
40,000 inwoners; 32,000 hadden, bij de uitbar
sting van de ziekte, de stad verlaten, cn van de
8000, die er gebleven waren, zijn 3000 aange
tast en 1000 bezweken.
Parijs, 26 Oct. In de Gazette des Hospitaux
komt een geval voor, waarin de zwavel-ether
met goed gevolg is aangewend bij een aanval van
cholera. De heer Bruno Taronchirurgijn-majoor
in het Turksche leger en oud-inspecteur der ge
neeskundige dienst in Bulgarije, enz., was genees»
heer te Marseille toen de cholera daar voor de
tweede maal in 1837 uitbrak. Dewijl hij zich
geheel wijdde aan het oppassen zijner patiënten en
zijne dienst in het hospitaalwerd hij eindelijk
zelf door de ziekte aangetast, waarvan zich reeds
alle verschijnselen voordeden. Het was middernacht
toen hem eensklaps eene koude over het geheele
ligchaam beving, waarop overvloedige brakingen
van eene witte stof, alsmede klam zweet volgden.
Een uur later kwamen hierbij nog hevige kramp
pijnen in de buikstreek. De lijder was geheel
alleenzijne familie had de stad verlaten om de
ziekte te ontwijken; geen bediende was er om
hulp te bieden. Daar hij geene geneesmiddelen
bij de hand hadgreep hij eene groote üesch
zwavel-etherdie zich in de kamer bevond en
waaruit hij lang en herhaaldelijk rook. Zijne
beiemmerde ademhaling werd terstond vrijer, en
hij gevoelde zich merkelijk beter. De afmattende
kilheidwaaraan hij leedwerd vervangen door
een zacht en warm zweet. Weldra viel hij in
een diepen slaap, waaruit hij onder het gevoel
eener groote zwakheid ontwaakte. De volgende
dagen had hij nog brakingen van eene zwartach
tige stof, langzamerhand keerden zijne krachten
terug en eindelijk verrees hijgeheel hersteld
van het ziekbed.
De heer Taron meldt, dat hij zijn herstel toe
schreef aan eene buitengewone werking der natuur,
dewijl hij niet dacht aan de etber, wier groote
krachten hij nog niet kende. Het is jammer, dat
dit geval het eenige bekend gewordene is, maar
het is belangrijk genoeg om er de aandacht van
deskundigen op te vestigen.
BELGIË.
Te Brussel woont eene familie van het eiland
Otaheite. Het is niets meer of minder dan een
Prins van den bloede, met zijne vrouw en een
kindwien de politieke veranderingen uit zijn
vaderland verdreven en aan de grootste ellende
ten prooi gegeven hebben. De zwarte Prins be
vindt zich op dit oogenblik in de gevangenis, we
gens schulden en de ongelukkige Prinses is voor
de tweede maal te Brussel bevallen. De groote
ellende van deze vorstelijke familie verdiende wel
eenige ondersteuning.
Zwolle, 29 October. Een voormalig stadgenoot
uit de klasse der ambachtsliedendie voorleden
jaar, om volslagen gebrek aan werk, naar
Noord-Amerika verhuisd is, en in December te
Baltimore aankwam, schrijft, dat hij in die stad,
ofschoon er veel gebouwd werd, niet dadelijk
werk kon bekomenwijl hij geen' Engelsch ver
stond zoodat hij op al zijne aanzoeken ten ant
woord kreeg: «wy onderstend nottink!" Maar
spoedig kwam hem een landgenoot, een Vries van
afkomst, opzoeken, die op een afstand van vijf
uren vau Baltimore aan den spoorweg naar Was
hington woonde, en hem uitnoodigde in zijne
buurt te komen wonen, waar werk genoeg te
krijgen was, en hij intusschen tijd zou hebben om
het Engelsch aan te leeren. Aan deze uitnoodi-
ging werd voldaan en hij kreeg met zijn gansche
gezin werk aan eene ijzerfabrijk. Zijne oudste
zonen verdienen met het uitgraven van oer in den
zomer een dagloon van 87'/, Amerikaansche centen
2,18), in den winter van 75 centen (ƒ1,88);
hij zelfmet de karren te dompengeen zwaar
;RIJ VAN P. I>E I<(|
