(Vierde Jaargang)
WENKEN
Nieuwstijdingen.
NEDERLAND.
V erscheiden heden
DE ALGEREE XE DANKDAG IN NEDERLAND.
TSCBAP
15den Januarij
AP tot het
r Akte, doch
de kas der
Ie, komende
gtigen.
ZNIUkZIISdll
VERSCHIJNT:
Op Maandag en Donderdag.
ABONNEMENTS-PRIJS
VOOR ELKE EDITIE.
Voor 3 maandenf 0,00.
Franco per posl0,70.
BUREAU.
ZierikzeeDamLell. B No. 360.
ADVERTENTIEN,:
10 Cent voor ell(en- regel.
Zegelregl voor iedere plaatsing 3ö cents.
De in/ending der Advcrlentiei» kan geschieden tot
!\l;i.iiidag cii Woensdag voormiddag 11 uie.
VERKRIJGBAAR
Bij den Uilgever, hij alle Boekhandelaren
en Postdirecteuren in dit rijk.
Blieven en Ingezonden stukken franco.
TOT DE GESCHIEDENIS.
I.
Toen 'meer dan twintig jaren geledenin Frank
rijk het ministerie van den toen daar regerenden
'koning, 'het land met wetten knelde, die zich nog
meer door hare bespottelijke onbeduidendheid on
derscheidendan dat zij met den volksgeest in
■strijd waren uitte zich de Russische gezant (Pozzo
■dilBorgo, een Corsikaan) te Parijs, in zijn salon
I.aldus: «De koning van Frankrijk wi! de rijkste
OBder de vorsten van Europa wordenik vrees
maar dat dit alles ongelukkig zal afloopen; men
slaat niet straffeloos de hand aan het dagelijks brood
der burgerklasse." (i)
De voorspelling van den Gezant des Russischen
keizers werdzoo als wij weten, in 1830 vervuld,
toen, hoofdzakelijk door de burgerklasse, dat ko
ningschap bij de Gratie Gods in Frankrijk ver
nietigd werd, om vervangen te worden door het
nu it7 jareu bestaande koningschap door de keus
des 'Volks.
II.
iDat Engeland in verschillende tijden ministers
Ihezat, die, als het er op aan kwam, durfden door
•te tasten, in maatregelen van bezuiniging tot ver-
•ligting van den druk des volks, leert, behalve in
•onzen tijd, de groote Robert Peelin het begin dezer
■eeuw de minister Cartelreagh.
Deze minister, doordrongen van den druk waar
onder alle volksklassen leden, ging regtstreeks tot
•de volgende bezuiniging over: de uitgaven voor
ileger en zeemagt verminderd met 2 millioenen
•ponden sterling, (ƒ24,000,000); de interessen der
•staatsschulden werden van 5 op 4 ten honderd
gebragt, (iets, dat zoo het bij ons werd gevolgd,
op de jaarlijksche interessen van 36 millioenen
guldens, eene jaarlijksche bezuiniging zou geven
van minstens 7 millioen). Die maatregelen ver
oorloofden verminderig der belastingen en de ge-
lieele afschaffing van alle bijkomende lasten. Bo
vendien nog een stelsel van leenigen om de
graanbouwers te ondersteunen en zoo de granen
op lagen prijs te houden. (2)
Wat onlangs Peel gedaan heeft, is genoeg be
kend door de afschaffing der belasting op de
levensmiddelen, zijn in het overigens dure Enge
land de levensmiddelen goedkooper dan in het
ongelukkige Nederland,
III.
In 1811 en later werd Pruissen onder Napoleon
door zware oorlogs-belastingen geteisterdde boer
zag zich zijn laatsten daalder zijne ploeg en zijne
ossen ontrukken. Capefigue zegt hiervan: (3) Zóó
moet men een volk niet behandelenals men het
regeren wil. Het vermogen eencr staalsmagt spruit
niet voort <iit de geweldenarij, maar uit de zede
lijke kracht loelkc door bescherming en ondersteu
ning wordt te weeg gebragt.
IV.
Toen in 1812 en 1813 de geheele geest in
Pruissen ten hoogste tegen het toen lieerschende
Fransch bestuur gespannen was, en de bom op het
punt was van te barstensloegen de ambtenaren
des keizers te weinig acht op het oordeel des
volks; de meeslen al te groote heerenvoorwaar,
en van al te groeten, huize, zoo als ieder weet,
zagen met minachting op de menigte neer. Die
lieden, uit de burgerklasse afkomstig, door het
volk tot eer en aanzien geholpensommige voor
malige dagbladschrijvers, anderen gewezen pleitbe
zorgers, geloofden zoo zeker prinsen en heeren bij
de Gratie Gods te zijn, dat zij zich volstrekt
niet meer lieten gelegen leggen aan die ontzagbare
magt, welke over koningen en staten heerschappij
voert, (namelijk: de opinie van geheel een volk.) (4)
(1) Men kan dit vinden in Capefigueleren ran be
roemde staatsmannen. blz. 173, 174.
(2) In liet aangehaalde werkblz. 233, 236.
(3 )blz. 839.
(4 )blz. 263.
IERLAND.
Men leest in de Kings County-Chronicle:
«l)e zainenspanning der pachters en boeren tegen
de betaling der renten wordt dagelijks vreeswek
kender. De aanstaande winter doet zich zeer on
rustig te gemoet zienen men behoorde alles in
het werk te stellenom de onwettige vereenigingen
welke dagelijks ontstaante beletten. Indien men
toelaat, dat die tooneelen voortduren, zal er geene
veiligheid noch voor personen noch voor eigen
dommen meer zijn; er bestaat eene uitgestrekte
zainenspanning, welke, indien men haar niet be
teugeltde grondslagen der maatschappij zal on
dermijnen en het land in een poel van wanorde
lijkheden en onlusten werpen. Indien het gouverne
ment de repten van eigendommen wit doen eerbieden,
zal het zich waakzaam en werkzaam moeten be
tonnen."
De Chronicle haalt een aantal daden aan, om
de gegrondheid zijner waarschuwingen te staven;
hij verhaalt, onder anderen, een aanval met gewa
penderhand tegen zekeren O'Brienvan Kivens-
town in het Kings Countyom te hem dwingen tot
het weigeren van de belasting der renten.
Groningen, 7 October. De uitvoer van slaglvee,
uit de vriesche zeehavens naar Engeland is steeds
zeer belangrijk te noemen. Met de nieuwe stoom
boot de Vriesche Leeuw zijn, onder anderen, op
den 25sten September van Harlingen naar Londen
verzonden 1280 schapen, 130 stuks rundvee, en eene
aanzienlijke hoeveelheid vriesche boter.
Stap horstden 5 October. In den afgeloopen
nacht is te Rouveen een afgrijsselijke moord ge
pleegd aan de vrouw van Hendrik Klaas de Haan,
genaamd Mergje van Leussen welke sedert eenigen
tijd afzonderlijk en in onmin met haren man
leefde. Wij willen de instructie niet vooruitloopen;
de buren vonden de vrouw in den vroegen morgen
in haar eigen huis op den grond in haar bloed
wentelende liggen, de hals afgesneden. Zij gingen
daarop naar haren man dien zij mede namen en
het ontzielde lijk toonden. Hij scheen er zeer
bedaard onder te zijn en ging met hen vrijwillig
naar den Burgemeester om van dit deerlijk schouw
spel verslag te geven.
Terstond is hiervan per expresse kennis gegeven
aan den Officier van Justitie te Zwolle. Het Geregt
is dien ten gevolge nog heden avond hier aan
gekomen en heeft lijkschouwing en gcregtelijk
onderzoek gehouden, Na afloop daarvan is de Haan
gevankelijk naar Zwolle gestransporteerd.
Staphorst, den 6 Oct. De zware vermoedens
die er bestonden, als of aan den afgrijsselijken
moord, aan den persoon van Margje van Leussen,
te Rouveen gepleegd inden nacht van den 4 op 5
dezer, zich zoude schuldig gemaakt hebben de
man van de verslagene zelf, hebben zich bij de
instructie, welke de ijverige Justitie, op de plaats
zelve, in den avond van 5 dezer, van 's middags
vier uur tot middernacht onafgebroken heeft voort
gezet zoodanig versterkt dat er bevel van aan
houding tegen den man is verleend, die dan ook
dadelijk in het huis van arrest is overgebragt, zijnde
des morgens reeds door den Hr. Burgemeester
maatregelen genomen tot voorkoming van verwijde
ring. Tot heden blijft hij zijne onschuld volgehouden.
Het is voorzeker eene allertreurigste genenrtenis.
De inan thans 24 jaren oud luiwde op zijn 18'1"
jaar met de nu verslagene, die reeds den ouderdom
van veertig jaren toen ter tijd bereikte. Een eenig
zoontje thans 5 jaren oud is de vrucht van dit
reeds vroeg ongelukkig huwelijk.
Voor meer dan twee jaren verliet de man zijne
vrouw en ging hij eenen' boer dienen, alwaar zich
eene dienstmaagd bevindt, thans 22 jaren oud;
deze is hoogzwanger, zeer waarschijnlijk de vrucht
van een ongeoorloofd verkeer, met den man van
Margje van Leussen. Uitmoet als de eenige nor
zaak beschouwd worden, indien de man zich werkelijk
zooverre vergrepen heeftom de handen aan liet
leven van zijne vrouw te slaan.
(Dorps C.) In de omstreken van Dieren en Drum
men, en ook in de omstreken van Oosterbeek, zijn,
gedurende de laatste veertien dagen, hónderde
mudden aardappelen opgekocht en van daar naar
Engeland verzonden; niet om er in de mondelijke
behoeften tevoorzien, maar om dat eetbaar product
te doen strekken tot grondstof voor fabrijken, waar
pijpenkoppen thee—serviezen borden en schotels
worden vervaardigd. Wat wij derhalve in weerwil
van het gezegende veldgewas der voornaamste
aardvruchten, door die verzendingen missen, wordt
buitenslands tot den bloei van zoogenoemde porse-
lein-fabrijken gebezigd.
Volgens heden uit Leeuwarden ontvangen berig-
tenmoeten aldaar ruim 100 ingezetenen formeel
weigeren de belasting van het patent te vuldoen
en moet er eene zeer bedenkelijke gisting in geheel
Vriesland heersellen. Er liepen aldaar geruchten,
dat er nog een escadron cavallerie, een batailIon
infanterie en eene batterij rijdende artillerie in be
zetting zouden komen en dat er verscheidene koe
riers om adsistentie naar 's Hage waren gezonden,
Dit is waar, dat men ieder oogenblik het uit
breken van nieuwe oproeren aldaar verwachtte,
daar er voortdurend eene groote verbittering
tegen de militairen en de regering heerscht. Ook
in Groningen moet eene groote spanning heerschen,
en moeten een 2001a 1 ingezetenen formeel be
sloten hebben geene belasting meer te betalen.
Te 's Gravenhage is ontvangen een vaische guldon,
dragende het jaartal 1843, welke zoozeer op de
echten gelijktdat de valschlieid niet dan bij
naauwkeurige beschouwing te ontdekken is. De
eenige kenteekenen zijn de doffe klank de loodkleur
en de onzuiverheid van den rand en het randschrift.
Zierikzee7 October. De Staats-Courant van
heden en gisteren bevat de volgende aankondiging
van Z. Exc. den Minister van Financiën:
De Minister van Financiën, als daartoe gemag-
tigd bij Koninklijk besluit van den 2 October 1847
(Staatsblad N.° 60), in uitvoering van de wet
van 18 December 1845 (Staatsblad N.° 90), brengt
mitsdeze ter algemeene kennis:
1". Dat van Dond, den 21 tot en mei Zaturd. 23
October aanstaande, alsmede nog op Maandag
en Dingsdag den 23 en 26 dier maand bij de
Nederlandsche Bank en bij de betaalmeestcren in
de arrondissementenmet uitzondering van dien
te Amsterdam, op de gewone kantoor-uren, ter
inwisseling kunnen worden aangeboden
alle Zeeuwsche Rijksdaalders of stukken van -
twee guldens zestig cents.
2.° Dat de intrekking van de voorzcide munt
stukken zal plaats hebben tegen voorloopig in
omloop blijvende oude muntenot wel tegen
nieuwe zilveren munten of ook tegen munt
biljetten, volgens de wet van 18 December '1843
Staatsblad N.° 90), daargesteld
3.° Dat bij tijdelijke ongenoegzaamheid der
kassendoor de betaalmeesters zullen worden
afgegevenbewijzen op de Nederlandsche Bank te
Amsterdam, bij vertoon aldaar betaalbaar als bij
§2 vermeld, of bewijzen bij hen zeiven mede in
dier voege betaalbaar, vij/ dagen na dato, en
zulks naar keuze, door de belanghebbenden bij
de afgifte der specie te doen
4°. Dat de Ontvangers der belastingen de in
wisseling zullen bevorderen, door overneming tot
en met den 23 October aanstaande van de buiten
koers gestelde specie tegen andere, zooveel hunne
kassen dit toelaten
5°. Dat de Zeeuwsche Rijksdaalders met den 24
October aanstaande buiten omloop worden gesteld,
en dien ten gevolge niet meer in bptalingcn voor
de schatkist zullen aangenomen worden, noch door
de ingezetenen zullen behoeven te worden aan
genomen
6°. Dat de gedeelten van Zeeuwsche Rijks
daalders (halven, laoarlen en achtstenin boven
gemelde maatregelen niet zijn begrepen.
GEMENGDE BEUIGTEN.
Te Rockwellin Ierland, is bijna een grondei
genaar vermoord geworden omdat hij een zijner
pachters, die niet meer betalen kon, van zijne
hoeve had gezet. Ook in het graafschap Kerrij
is de armoede, in weêrwil van al het bidden,
ontzettend groot; in één klein stadje zullen er.
even als in Zierikzee, ongeveer 4(100 mensclien
bedeeld moeten worden. De gravin van
Rechteren beeft 340 arme kinderen getracteerd op
krentenbrood. De F.ngelschen gaan lustigop
spotten met de magt van willekeur, die bet Ne
derlandsche gouvernement aan den Indischen des
poot toekent. Da favorite van Zijne Beijersche
Majesteit, Lola Monies, is te Wurzberg bijna de
poort uitgejaagd. Te Middelburg heeft een
moedeloos man zich den hals afgesnedenmet een
scheermes, dat hij bij zijnen buurman had wezen
leenen. ln den Haag loopt een stier met zes
pooten. Z. M. is II. vrijdag in do residentie
gearriveerdbenevens Hoogstdoszcdfs zuster, Prinses
Marianne. Te Zvvjjndrecht heeft een aardappel
plant 75 aardappelen opgeleverdwegende 29
pondenen bij Leiderdorp is éé.i plant gerooid ge
wordenwaaraan zich 157 aardappelen bevonden.
In het militaire gevangenhuis te Leiden heerscht
eene besmettelijke ziekte, die vele slagtotïers inaakt,
en toch wordt dit gapende graf dagelijks met
nieuwe ongelukkiger! aangevuld. Zie, zoo wordt
er met de Nederlandsche jongelingschap, waar 20
jaren belasting van is betaald, omgesprongen!
De kardinaal Ferrettisecretaris van den Romcin-
scben staat, heeft de Zaturdag bestemd, om alle
burgers en soldaten ten gehoore te ontvangen welke
zich vvenschen te beklagen over ondervonden on-
regt en andere kwelling van openbare magten. la
Nederland is daarvoor de 29 Febrnarij bestemd,
mits dat niet meer dan één persoon per dag zich
komt beklagen. Den 18 dezer zullen er te
Utrecht wtërverkocht worden, 400,000 stuks oude
Zeeuwsche Rijksdaalders. De zonsverduistering
van II. Zaturdag is omtrent zoo duister geweest
als in 1787. Te Parijs is eene diamant verpand,
welke op eene waarde geschat wordt van 2'/5
millioen franken. Het gerucht blijft zich be
vestigen, dat van Hall het op een loopen zal zetten,
want het is alwederom noodzakelijk geworden ont
nieuwe belastingen uit te schrijvenen de man
weet niet meer welke, of het zoude eene belasting
op het regenwater moeten zijn, Te Almelo
bereidt men zich tot een wolvenjagt.
Uit de llgdra nemen wij het volgende over:
Reeds bet denkbeeld, de gedachte, dat een
geheel volkals een eenig man zich vereenig't
en opgaat naar de bedehuizenom daar geza
menlijk den Almagtige in wiens band het lot
der volkeren is, voor groote weldaden te danken:
reeds de gedachte hieraan, herhalen wij, is ge
noeg oin, in elk welgeplaatst hart, gevoel van
dankbaai heid en godsdienstzin op Ie wekken.
In den afgeloopen zomer deed de Almagtige zijne