ZIERIKZEËSUIE
NIEUWSBODE.
IV.551).
Derde Jaargang.
isn.
n
TOS
IV ieuwstij din gen
NEDERLAND.
Verscheidenheden
_-'Sl
;-3È>„j;
DONDERDAG
1 JULIJ.
De ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE vrordt uitgegeven op
Maandag en Donderdag bij P. de Loozb en is vcikrijgbaar
bij alle Boekhandelaren en Postdirecteuren in dit rijk. De
prijs is voor driemaanden poor elke EDITIE afzonderlijk
binuen deStad, 0,50 en f 0,60 franco door het geheele Rijk.
Donderdag
Vrijdag
Zaturdag
Zendag
Maandag
Dingsdag
Woensdag
t Julij
S&fcKHDRSl.
Opgang der Zuu.
ure. raio.
3. 3D.
Ondergang der Z<>n.
De prijs der Advertentiën is Tien Cents deregel, behalve
33 Cents zegclregt voor elke plaatsing; dezelve kunnen iu-
gezonden worden lotMaand. en Woensd.middag 12 ure; na welk
i tijdstip zij voor het eerst uitkomend N°. uiet
f den aai
t aangenomen. Briepen Franco
meer wor-
Groningen, 2i Junij. Gisteren zag men wederom
Winsumniettegenstaande de duurte van alle
ogelijke levensmiddelen een droevig voorbeeld van
it verregaand misbruik, dat er, helaas! in ons
aderland maar ai te veel van sterken drank ge-
aakt wordt. Twee arbeiders namelijk hadden zich
een kroegje begeven, om het gedurende acht
igen door hen verdiende geld te verdeelen. Nadat
j gedurende een half uuronder genot van een
aldaar vertoefd hadden, daagde een hun-
ar den anderen uit, om, gedurende 20 minuten
vintig glazen jenever te drinken, hetwelk van dit
ngelukkig gevolg geweest is, dat laatstgenoemde,
a het gebruik daarvan, als bot ware, dood ter
eder viel, terwijl het bloed hem uit neus en mond
loeide. Spoedig aangebragte geneeskundige hulp
eeft den lijder tot nog toe niet tot bewustzijn te-
uggebragt, zoodat zijne treurende vrouw en zeven
onge kinderen, waarvoor hij met zijne handen den
ost moest verdienenin hem zeer waarschijnlijk
mnnen kostwinner, echtgenoot en vader zullen ver-
iezen.
IN VRIESLAND.
In Vriesland lubben beklagenswaardige ongeregeldheden
gehadhet gerucht heeft ze nog vergrootzie hier
wij als waarheid kunnen melden
Verleden Donderdag, tegen 8 ure des avonds, is te Har-
ngen het volk begonnen met op de Engelsche stoomboot,
lie in lading lag voor zijne gewone vracht van levensmid
te loopcn, de bel le luiden en met steeneu te smij
ten, maar spoedig keerde bet zijne woede naar'den
expediteur, deu heer v. O. Zijn huis werd aangevallenhij
er uit en op straat gehaaldwaar hij deerlijk werd toe
getakeld, even als zijne woning. Daarop ging de zich steeds
ineer en meer opruijende menigte naar het huis van den
burgemeester, vierde hier aan hare woede bot, smeet eerst
de glazen in, drong daarna in huis, plunderde en vernielde
alles, zoodat er bijna niets is heel gebleven, tot zelfs eene
ijzeren geldkist werd naar buiten gesleept, open gebro
ken, en de effecleu, die ze inhield, werden verscheurd.
Van de banknoten werd er den volgenden dag eene, zoo
gescheurd als zij was te Leeuwarden ter betaling aangebo
den de houder is dadelijk achter de tralies gezet. Van hier
stormde het naar eene derde woning om dezelfde tooneelen.
te herhalen, doch de bewoner, de Notaris II., heeft den
storm weten te bedaren door uitdeeliugen le doen van geld.
Tegen den morgen begon de menigte te verloopen en tegen
8 ure zag men nog slechts eenige hoopen volks die zich
nau de huizen aanmeldden om geld. Daarentegen werd toen
de Schutterij zigtbaardie bij dit alles van zeer weinig dienst
schijnt geweest te zijn.
Zoodra het berigt van den oploop te Leeuwarden was aan
gekomen, des morgens om 5 ure, werd een detachement,
sterk 100 man, van het garnizoen dier stad naar Harlingen
afgescheept. Drie uren later vertrok de Gouverneur derwaarts.
De troepen hebben te Harlingen geen vuur gegeven.
De rustverstoring sloeg den volgenden dag naar Leeuwar
den over. Het was marktdag. Des middags tussohen 11 en
12 ure werd de aandacht gaande op Engelschen, die tot
hoogen prijs nieuwe aardappele» op de markt opkochteu
men begon hen te dringen zoodal zij de vlugt namen bij
deu heer W., een voornaam handelaar in artikelen van
mondbehoeften op Engeland, waar in een oogenblik de
glazen waren ingeworpen. Van daar ging het in troepen
naar alle zijden door de stadmeest vrouwen, door jongens
voorafgegaan. Bij alle bakkers werd brood geroofd en wer
den de glazen ingeslagen dan bij de grutters, vervolgens
bij de koek- en banketbakkers en de kruideniers. Het gar
nizoen rukte uit, de schutterij kwam onder de wapenen,
en te zes ure werd er onder h*t gejoel en getieren bet
stecnen werpen der menigte eene proclamatie afgelezen
waarbij de ingezetenen gewaarschuwd wordenom zich, ten
gevolge van het gebeurde, iu geen grooter getal dan van
vijf te gelijk op straat Ce vertooneu. In plaats dat dit
cenigen indruk maakte, schoolde een volksdrom te zamen
voor het huis van den heer W., op tie Brol, die al grooter
en dreigender werd. Derwaarts trokken nu de militairen en
de Schutterijen het gelukte den grooten hoop met banjonet
cn kolf uiteen te krijgen, maar eenige belhamels hielden
stand en wierpen de gewapende magt met s leen en. Deze
gaf vuur, vijf [volgens andereu drie) personen werden ge
kwetst, cn de overigen stoven uileen.
Met groole zorg ging men den nacht te gemoet. Wel
doorkruisten sterke patrouilles de stad en hadden afdeelingen
der schutterij hier en daar post gevatloaar men had opge
merkt dat er veel vreemd volk iu de stad gekomen was
en het volk ging voort met de straten bij troepen door te
hier en daar de glazen ingooijende en andere
.^baldadigheden bedrijvende. Vele burgers zijn door angst ge
dwongen geworden de tierende benden door het uitreiken
van geld van hunnen hals te krijgen; even buiten de stad,
bij de freule V. werd geplunderd.
Zoo liep de nacht ten einde. Zaturdag morgen zijn door
het Bestuur de goede ingezetenen uitgenoodigd de wapens op
te nemen cn tot het bewaren der rust mede te werken,
daar het garnizoen, anders 430 man, doch tha?s met 100
man verminderd, zoo mede de schutterij reeds 24 ureu iu
de wapens is geweest, en men uit voorzorg het tuchthuis
met 130 mau heeft bezet. Deu dag over bleef het rustig
doch de winkels waren even als den vorigen daggesloteu,
en goud- en zilversmeden en andere winkeliers iu kostbare
voorwerpen trachten hunne goedereu iu veiligheid le biengen.
Talrijke patrouilles gaan op en neermaar voik ziet men
weinig op de straal. Ook dit echter baarde bekommering,
want, zoo men zeide, hadden zich velen de star! uil begeven
om op het platte land te plunderen. Tegen deu aVOnd is
afgekondigd dat. het volstrekt verboden is na tien ure met
meer dan drie iu getalhet zij mannen of vrouwen, jongens
of meiden, op de straat te zijn, terwijl de schutterij vol-
magt heeftom, nagedane waarschuwing, vuur legeven. De
tapperijen moeten te 9 ure gesloten zijn.
Ook te Fraueker gingen vrijdag hoopen van indringende
bedelaars door de stad van Dokkum en Heerenveen liepen
verontrustende geruchten. Het gouvernement van Vriesland
heeft aanvrage gedaan om een detachement kavalleric van
het in garnizoen liggend balaillon te Deventer. Gisteren
morgen is dan ook oen detachement van 30 dragonders, onder
bevel van eenen ritmeester, van Deventer naar Vriesland op
marsch gegaan.
Wij hopen dat de rampen waarmede ons Vaderland thans
gedrukt wordt, ten gevolg® van boveti-menschelijke beschik
kingenniet mogen vermeerderd woideu niet dezulken, welke
de mcnsch zichzelven moedwillig zou op den hals halen
als vernielingen van geld en goed zonder dal er iemand
voordeel van heeft, oproerigheden waardoor de zoo noodige
toevoer van levensmiddelen wordt afgesneden, zoo dat zij
den nood tot volslagen gebrek zouden doeu overslaan en
eindelijk de straffen, welke den baldadiger» rustverstoorder
spoedig achterhalen.
Zondag avond half negen. Gedurende den dag is het
rustig gebleven, hoezeer men elk oogenblik btrigten ontvangt,
dat de rustverstoorders zich meer en meer over het land
verspreiden, waardoor veel ongerustheid woidt te weeg
gebragt. Er hebben zich 240 jongelieden van den eersten
rang aangeboden, die op het Stadhuis vergaderd zijn geweest,
om zich le vereenigen tot een corps als rustbewaarders. Zij
zouden bedongen hebben vrij en onafhankelijk te mogen,
handelen hetwelk hun, zoo als men z.egt, zou toegestaan
zijn. Verder wordt alles zoo veel mogelijk bewaakt zoo
wel door de militaire- als burgerwachten.
Te Leeuwarden waren 3 gekwetsten waarvan één, zijnde
een schipperten gevolge zijner wonden overleden is.
Om het dringende der omstandigheden maakt het deta
chement kavalleriehetwelk der benaauwden burgeiijrn van
Vriesland ter bescherming gezonden wordt, zoo veel spoed,
dat het den afstand van Deventer lot Zwolle, zijnde G uren,
iu ééuen dagmarsch heeft afgelegd. Gisteren morgen le 12
ure rukte het hier binnen en zocht de kwartieren op.
Reeds heden ochtend ten half 8 ure is het met allen spoed
verder gereisd.
Gisteren is op nieuw versterking uit Deventer aangevraagd.
Te Dokkum cn omliggende dorpen zijn ook ee
nige ongeregeldheden losgebarsten, werwaarts soldaten
uit Leeuwarden zijn gezonden.
Te Sneek heeft de burgemeester bevolen het
brood tot op 60 cents en andere levensmiddelen naar
evenredigheid te verminderenen zal de schade uit
de stads-kas vergoed worden.
Men verhaalt, dat Z. Exc. de gouverneur der
provincie het binnenkomen der Engelsche stoom-
booten in de haven van Harlingen verboden heeft.
Gisteren zijn aldaar door het volk onderscheidene ge
scheurde effecten tot pakpapier en anderzins gebezigd.
'sGravenhage, 28 lunij. De arrondisscments-reglbank
alhier heeft lieden uitspraak gedaan in de zaak van den lieer
vau Bevervoorde, en hem vrijgesproken dc kosten te diagen
door den staat.
Het Pfeekblad pan hel Regtbevnt heden eeu artikel over den
titel van het ontwerp van stiafregt over hoon cn laster waniiu
wij alles geresumeerd vinden wat wij daarover reeds zeiden
wat wij daarover nog zouden kunnen zeggen." Wij vereenigen
ons geheel met de vijf grieveu, die het blad tegen dien titel
opsomt en gelooven met deu schrijver van het artikel dal
de censuur wenschelijker is dau eene vrijheid van drukpers
onder zulke bepaliugen. De grieven zijn de volgende:
De onbestemde en rekbare definitie» der misdrijven van
hoon cn laster die eigenlijk niets zeggen en alles overlaten
aan het goedvinden en aan het subjectief gevoelen van den
regter, die voor de onschuldigste woorden kan verooideeleu
of deu schandelijksten eu laagsten hoon ongestraft laten,
al naar mate zijn geest, zijne luimen of grillen het hein
zullen getuigen. Welk ecu ontzettend en gevaarlijk wapen
in de handen van den regtermaar welk een gevaarlijk wapen
vooral in de handen vau ecu vervolgziek en heerschzuchlig
bestuur I Eerste grief.
Het willekeurig en despolick verbod, om aan de grooten
der aarde de waarheid te zeggen,want dat is bet onmisbaar
eu noodzakelijk gevolg van de dwaze fictie, die voor leugen
houdt alles, waarvan de waarheid niet wordt bewezen door
aulentiekc stukken of vonnissen. Welk eene gruwelijke ju-
ridiekc ketternij! Tweede grief.
De invoering eener nieuwerwetsche inquisitie in nederland-: -
schen zinen van het ondragelijkste en onredelijkste spi
onnen-stelseldat zich denken laat, als een gevolg der nieuwe
leer, dat openbaarheid geen vercisehte meer is voor hoon en
laster. Derde grief.
Het verbod en liet met Straf bedreigen van iedere poging
om iemand, en ook de openbare mag ten en ambtenaren,
die ons regeren bespottelijk of verachtelijk te makencn
wat cr uit volgt, de feitelijke vernietiging van het tot dus-
vene ten minste op het papier bestaande regt om de open
bare handelingen van openbare personen vrijelijk te beuor-
declcn, omdat liet aan het goedvinden van deu regter
wordt overgelaten te verklaren, dat- de woorden, waarvan
men zich voor dat oordeel bediend heeft, den openbaren
ambtenaar, die dan toch naar alle constitutionele begrippen
moet te regt slaan voor de reglbank tier publieke opinie,
belagchclijkbespottelijk, verachtelijk maken. O, heerlijke
en nooit volprezen v i ij hei d Vierde grief.
En eindelijk de verantwoordelijkheid van drukkers en uit
gevers, zoo als men die iu het weleer vrije Nederland wil
insmokkclen die d* vrije gedachte doodt, omdat zij haar
onderwerp aan de hatelijkste aller censuren die van boek
drukkers, letterzetters en loopjongens,cn die tevens den
schooncn edelen boekhandel en drukkunst uit onze grens
palen moet verjagen, omdat zij hun wetten en vooiwaarden
voorschrijft, waarmede de uitoefening van beide beroepen
onmogelijk wordt, zonder dat men iederen dag zal bloot
gesteld zijn om onschuldig, voor het misdrijf van een ander,
dat men niet kende, voor de woorden van anderen, die
men begrijpt noch verstaat, in eene gevangenis le worden
opgesloten. Vijfde grief.
GEMENGDE BERIGTEN.
In Belgie is den vrijen invoer van runderen voor
3 maanden verlengd. Den 12 Junij ji. is door
Z. M. tot Kapitein bij de Geldersche rustende schut
terij benoemd, den heer P. van der Vaart, te Vaas-
senwelke den 5 April de eeuwige rust reeds was
ingegaan. Welligt wordt hij nog benoemd tot Con
sul-Generaal te Tripolie. Du policie te Lyon
heeft een der behendigste gaauwdievendie
onder den naam van graaf de Mondragonvele op-
ligterijen heeft bedreven, gevangen genomen en ach
ter 't slot geplakt. Graaf Floris in den Haag wordt
door den oppcr-policiedienaar met veel onderschei
denheid behandeld. Kleine gaauwdieven worden
door den minister van justitie, in het uitoefenen van
hun bedrijf, spoedig geschorst. Het oudste dochtertje
van prins Frederik zal de bijslaap worden van den
hei tog van Brunswijk. Men berekend dat de rus-
sische goudmijnen jaarlijks 30 milliocncn guldens op
brengen; de Nederlandsche brengen er 72 op, maar
die zijn bijna schoon leèg, en van waar dan goud
gehaald? Maar als alles ledig gekraauwd is, zullen
de grootste geldduivels de vlugt nemenen elders
het arme onnoozele volk uit gaan lagchen Bijna
geheel Vriesland is al in opstand; al dat uitdeelen
van soep en pap helpt niet om een uitgemergeld volk,
dat honger heeft, in bedwang te houden, want een
eerlijk, braaf en vlijtig werkman lust geen bedel
brokken.Even buiten Rotterdam is er oenen koren
halm te zien, met 38 aren; een' weesjongen is er
met eene armbus bij gezet, om de voorbijgangers een
kleinigheid te doen betalen voor het gezigt van dit
wonder. Of dien halm toeli vruchtbaar is? veel tarwe
opleveren en nog geld op den hoop toe! Op het
Loo heerscht cr minder drukte dan gedacht iswaren
er geen Engelschen genoodigd, het zoude maar doods-
zijn; de Engelschen bevorderen overal levendigheid
tot in Vriesland toe. Do koning van Beijemi is
weer aan 't dichten, die van Belgie aan 't reizen,
en den onzen aan 't prijzen uitloovenvoor de ko
ninklijke Yacht-club. Jan Top krijgt in de Kamper
Courant een harde pil te slikken.
Wanneer de Regering van venen Staat
veel te wenschen overlaat, dan zijn de
meeste staatsdienaren cn ambtenaren
niet meer de vriendenmaar het tegen
deel des Volks.
Deze dikwerf erkende waai beid heeft zich beves
tigd l ij alle stalen des aarbodems, die ontstonden en
iu liet niet terugkeerden, of eene algebeele hervor
ming of gedaanteverandering ondergingen.
En niets is ook natuurlijker. Wanneer een volk
voorspoed geniet en op zijn gemak kan levendan
is zulks schier altijd het gevolg van du welgemeende
raadgevingen van bekwame diepdenkende mannen,
welke raadgevingen door het bestuur of den vorst,
die aan het hoofd van zulk een volk staat, na een
rijp, doch onbevooroordeeld onderzoek dankbaar
worden aangenomen en opgevolgd. Om van zulke
goede raadgevingen partij te trekkendraagt een
verstandig bewind zorg, bij voorkeur lieden te kiezen
die talent bezitten, niet alleen de tegenwoordige
omstandigheden kennenmaar ook in het verledene
zijn ingewijd en door vergelijkingen tusschen beide
te maken, resultaten voor dc toekomst, schoon op
