6 3GUW Akkerbouw mag door GATT-akkoord niet verder in verdrukking raken NAJK eist compensatie Akkerbouw vakbond wijst GATT-akkoord volledig af Koninklijke onderscheiding voor ir. U. Geling Agrarische bedrijfsbeëindigers vinden steun bij elkaar Ondernemers moet perspectief worden geboden GATT-akkoord getekend Videofilm NCB over "mineraal centraal" "Zelforganisatie" in Zeeland DONDERDAG 23 DECEMBER 1993 m ■Am MM Als blijkt dat de GATT-afspraken - in tegenstelling tot de prognoses van de Europese Commissie - verder gaan dan de aanpassing van het Europese landbouwbeleid, zal het kabinet aan zijn toezegging van aanvullende maatregelen worden gehouden. De akkerbouw mag als gevolg van het GATT-akkoord niet nog meer in de verdrukking raken, zo vinden de drie Centrale Land bouw Organisaties (CLO). Nu in GATT-verband een overeen komst is gesloten zullen Europees en nationaal alle mogelijkheden aan gegrepen moeten worden om de ak kerbouwers perspectief te bieden. De CLO-voorzitters hebben donder dagavond 16 december jl. in Amers foort met de voorzitters van de Akkerbouwcommissies overleg ge voerd over de mogelijke gevolgen van de handelsovereenkomst. De nadelen van de vorig jaar over eengekomen hervorming van het EU-landbouwbeleid (MacSharry) worden -in tegenstelling tot toezeg gingen van de Europese Commissie - reeds onvoldoende gecompen seerd. De CLO willen nu zo snel mo gelijk duidelijkheid over de mogelijke consequenties van het GATT- akkoord. Het risico bestaat bijvoor beeld dat door het GATT-akkoord meer grond in Europa uit produktie genomen zal moeten worden dan in het plan MacSharry is voorzien. Als daar geen of onvoldoende maatre gelen tegenover staan, zal de akker bouw nog verder in de versukkeling raken. Gezien de al jaren voortdu rende malaise kan de akkerbouw geen extra klappen meer verdragen, vinden de landbouworganisaties. Recente jaarcijfers van het Landbouw-Economisch Instituut to nen aan, dat de achterblijvende in komens in de akkerbouw een structureel karakter beginnen te krij gen. Volgens de landbouworganisa ties is een verbetering van het rendement van de graanteelt een pure noodzaak. Door de steeds la gere graanprijs worden ook de prij zen van andere akkerbouwprodukten omlaag ge trokken. De CLO houden daarom vast aan hun eis, dat de hectare toeslagen worden verhoogd. De CLO blijven voorts aandringen op een effectief systeem voor be heersing van de graanproduktie in Europa in samenhang met een sta bilisatie van de EU-invoer van graan- vervangers. Grond die niet meer wordt gebruikt voor de graanteelt, zal dan wel meer ingezet moeten Het GATT-akkoord pakt bijzonder slecht uit voor de agrarische inko mens. De onderhandelaars hebben de belangen van boeren en tuinders verkwanseld. De aanpassingen van de GATT-afspraken tussen de Euro pese Unie en de Verenigde Staten zijn geen wezenlijke verbetering. Dat stelt het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt. Het NAJK eist volledige compensatie voor de inko- mensschade als gevolg van de GATT-overeenkomst. Hiervoor zijn keiharde garanties van de Neder landse overheid en de EU nodig. Zonder een redelijk inkomen kan geen bedrijf overleven. Daarom is het absoluut noodzakelijk dat kostendekkende prijzen worden her steld of gehandhaafd. De lage prij zen op de wereldmarkt staan op dit moment in geen verhouding met de kostprijs. Eén van de belangrijkste onderdelen van het GATT-akkoord voor de agrarische sector is het ver minderen van de interne steun met 20%. Door deze afspraak zullen de prijzen van agrarische produkten zakken in de richting van de wereld marktprijzen. De EU wil aan deze verplichting voldoen door de graan prijs te laten dalen tot ongeveer 25 cent per kilo. Herstel van de graan prijs is binnen het GATT-akkoord niet meer mogelijk, tenzij de prijs van andere produkten, zoals melk, fors wordt verlaagd. Zo worden de sectoren tegen elkaar uitgespeeld. Onbetrouwbaar Het inkomen van steeds meer agra riërs wordt door het GATT-akkoord afhankelijk van inkomenstoeslagen. We hebben nu het eerste jaar van hectare-toeslagen ter compensatie van de graanprijsdaling achter de rug. Het blijkt dat inkomenstoesla gen een bijzonder onbetrouwbare inkomensbron zijn. De opbrengsten zijn zelfs met 10% gedaald doordat de toeslagen te laag zijn vast gesteld. Landbouwminister Bukman weigert tot nu toe dit inkomensver lies te vergoeden. In een gesprek met het NAJK begin december ver klaarde Bukman dat hij bewust heeft ingestemd met onvolledige compensatia Gezien de spilfunctie worden voor niet-voedsel doelein den. Volgens Doornbos worden op het gebied van agrificatie in Europa initiatieven eerder afgeremd dan gestimuleerd, daarom moet meer vaart gezet worden achter het plan voor een lagere accijns op bio brandstof, zoals voorgesteld door EU-commissaris Scrivener. Uit het overleg in Amersfoort bleek nog eens duidelijk hoeveel waarde de akkerbouw hecht aan een goede suikerbietenprijs. Voor vele akker bouwers is dit nog het enige pro- dukt, dat een positieve bijdrage aan het inkomen levert. Bij de invulling van het GATT-akkoord in het Euro pese landbouwbeleid is het zeer wel mogelijk om de daling van de bie- tenprijs beperkt te houden tot de nu becijferde zes procent. Hier moet keihard aan worden vastgehouden, vinden de CLO. van graan dalen andere produkten mee in prijs. Bovendien willen steeds meer politi ci en beleidsmakers de toeslagen tij delijk maken of koppelen aan extra eisen op het gebied van natuur en milieu. Het is de combinatie GATT- akkoord (te lage prijzen) en het EU- landbouwbeleid (te lage inko menstoeslagen) die de inkomens in akkerbouw verder onder druk zet. Structureel lage prijzen Vrijwel alle sectoren worden door het GATT-akkoord getroffen. De da lende graanprijs zal de varkens- en pluimveehouderij buiten Nederland sterk stimuleren. Structureel lage prijzen voor varkens, pluimvee en ei eren zullen het gevolg zijn. Daar naast moet de gesubsidieerde export beperkt worden. Export is al leen mogelijk bij lage vlees- en eier- prijzen. In de melkveehouderij komt de melkprijs en de omvang van het quotum onder druk te staan. Ook bij dit GATT-akkoord blijft het handhaven van de superheffing de beste strategie om een redelijk inko men voor melkveehouders veilig te stellen. Voor de tuinbouw kan het GATT-akkoord in theorie wel gunstig uitpakken. Het is echter sterk de vraag of het akkoord werkelijk bij draagt tot vergroting van de afzet van Nederlandse tuinbouwproduk- ten tegen regelijke prijzen. Onbegrijpelijk De EU heeft de VS beloofd extra im port van agrarische produkten (o.a. kaas en varkensvlees) toe te laten. Het NAJK neemt daar stelling te gen. De Europese en Amerikaanse regeringsleiders roepen al jarenlang dat er een liberale wereldhandel moet komen. Een vrije toegang tot de Westerse markt moet de agrari sche ontwikkeling in Oost-Europa en Derde Wereldlanden bevorderen. Daarom is het onbegrijpelijk dat de beperkte mogelijkheden voor import in de EU worden weggegeven aan de VS, terwijl Oost-Europa en Derde Wereldlanden met lege handen aan de kant staan. De exportbelangen in de VS en in de EU hebben het op nieuw gewonnen van de belangen van agrarische gezinnen. Raymond Bruine de Bruin Het risiko bestaat dat door het GATT-akkoord in Europa meer grond uit produktie moet worden genomen dan in het plan MacSharry is voorzien, aldus de 3 CLO. U. Geling De plaatsvervangend algemeen se cretaris van het Landbouwschap, ir. U. Geling uit Uithoorn, is vrijdag bij zijn afscheid wegens pensionering (vut) benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassau. De bij deze ko ninklijke onderscheiding behorende versierselen werden hem opgespeld door drs. P. Looyé, de kabinetschef van minister Bukman. Geling (59), tot voor kort secretaris coördinator Akker- en Tuinbouw, kwam in 1972 bij het Landbouw schap in dienst als secretaris van de hoofdafdeling Tuinbouw en Sierge wassen. Daarvoor werkte hij als tuinbouwconsulent in Hoorn en Aalsmeer en als beleidsmedewerker van de jongerenorganisatie van de KNBTB, de KNJBTB. Als plaatsvervangend algemeen se cretaris van het Landbouwschap is in de plaats van Geling benoemd ir. H. van 't Land uit Delft, secretaris- coördinator van de hoofdafdeling Grondgebruik en Milieu. Onlangs is de Genenbank voor landbouwhuisdieren opgericht. De oprichters hebben zich tot doel gesteld de genetische eigenschap pen van bedreigde Nederlandse run derrassen en kleurslagen veilig te stellen. De genenbank wordt be heerd door het NRS en is onderge bracht bij Kl-Zuid te Veldhoven. De Nederlandse Akkerbouw Vak bond (NAV) vindt dat de politiek met de ondertekening van het GATT-akkoord een principieel ver keerde weg is ingeslagen. De NAV wijst het akkoord in zijn geheel af, omdat het haaks staat op een aan tal gewenste ontwikkelingen en doelstellingen. Milieubeleid en duurzame landbouw worden volgens de NAV door de GATT onmogelijk gemaakt, omdat binnen de GATT geen afspraken ge maakt zijn en voorwaarden gesteld worden t.a.v. produktiewijze. Dit houdt in dat de Nederlandse boer, die te maken heeft met een strin gent milieubeleid en hoge arbeids kosten, het af zal moeten leggen tegen collega's die niet aan deze voorwaarden gehouden zijn. De inkomenspositie van akkerbou wers wordt wereldwijd verder onder druk gezet, terwijl deze al uitzicht loos is. De gemiddelde Nederlandse boer leed vorig jaar een verlies van f 50.000,—. Met de Chinese, Ja panse, Canadese of Spaanse boe ren is het niet beter gesteld. De overproduktie wordt niet tegen gegaan. Hierdoor zullen de voedsel prijzen op de wereldmarkt laag blijven. Ontvolking en verpaupering van het platteland gaan in versneld tempo door, zo meent de akker- bouwvakbond. Duurzaam De NAV pleit voor duurzame land bouw. Dat is alleen mogelijk als de producent tegen kostendekkende prijzen kan produceren. Daarnaast pleit de NAV voor mondiale verde ling van de markt, zodat elk land of handelsblok de mogelijkheid heeft zijn landbouw op een duurzame ma nier in stand te houden. De NAV zal er alles aan gaan doen om de negatieve gevolgen van het GATT-akkoord voor de akkerbouw zoveel mogelijk te beperken. Op kor te termijn eist de bond een verho ging van de MacSharry-toeslag, zodat een kostendekkende graan prijs bereikt wordt. "Het verhaal van mineraal centraal" is de titel van een voorlichtingsfilm, die recent gereed is gekomen. Het is een produktie van het Project Mine- ralenboekhouding van het Land bouwschap, de provincie Noord-Brabant en de NCB. Bij tal van bijeenkomsten zal de videofilm worden vertoond. Aan de 15 minu ten durende film is meegewerkt door Lex Goudsmit, Bram Biester- veld, Lex Wiertz en Mave van der Steen. Op 14 december jl. organiseerde Zeeland Studiecentrum een studie dag over dienstverlening aan be drijfsbeëindigers. Voor deze studiedag werden betrokkenen uit diverse maatschappelijke organisa ties uitgenodigd. Een dertigtal deel nemers aan de studiedag concludeerden dat in de komende tijd veel aandacht moet zijn voor zelfhulp van bedrijfsbeëindigers on derling. Ervaring in Noord-Brabant wijst uit dat hulp van collega's aan elkaar ef fectief is. In die provincie wordt ge werkt vanuit een groep vrijwilligers die, na een gedegen opleiding, hun taak als vertrouwenspersoon naar collega's oppakken. Het betreft daarbij collega's die midden in het proces van bedrijfsbeëindiging zit ten. Het succes van de zelfhulp al daar zit in de grote ervaringsdeskundigheid van de vrij willigers en in de relatief grote ver trouwensband tussen collega's onderling. In Zeeland zal in de komende maan den het Brabantse model verder uit gewerkt worden. Zeeland Studiecentrum neemt in dit verband het voortouw. Naast het idee tot het oprichten van een zelfhulporganisatie ontstonden tijdens de studiedag nog meer ideeën. Zo werd vastgesteld dat de afzonderlijke partijen rond bedrijfs beëindiging verder dienen te worden voorbereid op hun dienstverlening bij bedrijfsbeëindiging.De voorberei ding bestaat uit twee delen, name lijk interne scholing gericht op vaardigheden en een verkenning van het netwerk van dienstverleners waarnaar doorverwezen kan worden. Aan het eind van de studiedag werd vastgesteld dat bedrijfsbeëindiging als minder zwaar zal worden erva ren indien dit vroegtijdig in én buiten de landbouworganisaties bespreek baar wordt gemaakt.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1993 | | pagina 6