"Het is gewoon een beste biet, die univers"
Cursus ILKV vanwege bredere
taken waterschapsbestuur
Varkenshouderij in Nederland
moet efficiënter werken
Meldpunt voor
handmatige
loonbedrijven
Rapport Rabobank:
Rassenbulletins
Voorwaardelijke boete
voor mest in sloot
Om bij de toenemende milieukosten
en de groeiende buitenlandse con
currentie de sterke positie van de
Nederlandse varkenssector te hand
haven, zijn dringend maatregelen
nodig. De Rabobank geeft de sector
in haar nieuwe onderzoeksrapport
'Visie op de internationale concur
rentiekracht in de varkenshouderij'
een drietal strategische opties. De
ze opties, die afzonderlijk of in com
binatie met elkaar kunnen worden
gekozen, zijn: kostprijsefficiëntie ge
combineerd met kwaliteitsbewa
king, produktdifferentiatie en
marktontwikkeling en diversificatie.
Uit het onderzoek blijkt, dat Neder
land sterk is op het terrein van on
dermeer kennis, infrastructuur en
netwerken. Het gevolg is een lage
kostprijs en een uniform produkt.
De kostprijs in de primaire sector
neemt echter relatief toe ten opzich
te van het buitenland, ondermeer
door het EG-graanbeleid en door
noodzakelijke milieu-investeringen.
Hierdoor zal bij ongewijzigd beleid
de concurrentiepositie van Neder
land worden aangetast, vooral ten
opzichte van Frankrijk en Denemar
ken. Kostprijsreductie door schaal
vergroting van de primaire bedrijven
is met het oog op de regelgeving
moeilijk. Nederland zal daarom de
aandacht vooral moeten richten op
het voorkomen van dierziekten.
Door varkens minder te verplaatsen
of te hergroeperen ontstaan, behal
ve lagere transportkosten, minder
besmettingskansen en dus geringe
re ziektekosten. Om deze reden
heeft een gesloten bedrijfstype de
voorkeur. Een gezonde varkenssta
pel is bovendien van belang voor de
marktpositie van een sterk exporte
rend land als Nederland.
Ook de huidige overcapaciteit in de
slachterijen is kosteninefficiënt. De
slachterijen dienen hun slachtcapa-
citeit, produktenpakket en
kostenstructuur te optimaliseren.
Daarbij kan bijvoorbeeld gedacht
worden aan internationale samen
werking tussen slachterijen. Bij de
afstemming van de slachtcapaciteit
dient ook de export van levende var
kens betrokken te worden. Deze ex-
portstroom moet een structureel
karakter krijgen en niet gebruikt
worden om in buitenlandse slachte
rijen gaten te vullen, met de nodige
gevolgen voor de prijsvorming in
Nederland. Het Rabobankrapport
noemt ook het importeren van le
vende vleesvarkens een mogelijk
heid om een deel van de
overcapaciteit in de slachterijen te
benutten, mits dit gebeurt onder
strenge veterinaire randvoorwaar
den. Tenslotte kan ook het 1KB- en
IKZ-beleid (Integrale Keten-
Bewaking en -Zorg) een positieve
bijdrage aan een lage kostprijs bij
primaire bedrijven leveren.
Het verstrekken van extra drink
water aan lacterende zeugen leidt
niet tot betere technische resulta
ten. Ook de gezondheid van zowel
de zeug als de biggen wordt nauwe
lijks beïnvloed door het extra water
verstrekken. Dit blijkt uit praktijkon
derzoek, uitgevoerd op het Var
kensproefbedrijf in Sterksel.
Minister De Vries (Sociale Zaken en
Werkgelegenheid) gaat in overleg
met alle betrokkenen een convenant
voorbereiden over de vestiging van
een centraal meldpunt voor hand
matige loonbedrijven in de glastuin
bouw. Tuinders die gebruik maken
van diensten van bij het meldpount
geregistreerde bedrijven mogen zich
optimaal gevrijwaard weten van de
bepalingen in de Wet ketenaanspra
kelijkheid. Voorzitter Marius Vare
kamp van het Landbouwschap
heeft dit afgesproken met minister
De Vries.
Ter voorbereiding van het convenant
komt er een ambtelijke werkgroep
waarin alle belanghebbende instan
ties vertegenwoordigd zijn.
Minister De Vries vindt dat loonbe
drijven niet verplicht hoeven te wor
den zich bij het toekomstige
meldpunt in te laten schrijven. Ge
zien de voordelen daarvan zullen on
dernemers dat uit zichzelf doen, zo
verwacht hij.
Het PAGV te Lelystad heeft een aan
tal nieuwe rassenbulletins uitge
bracht. Het betreffen de gewassen
zomertarwe, veldbonen, erwten en
haver. In de bulletins staan resulta
ten vermeld van zaadopbrengsten
en raseigenschappen zoals die de
laatste jaren (waaronder 1993) op
de interprovinciale proefvelden zijn
vastgesteld.
Begin volgend jaar verzorgt het
ILKV (instituut voor kadervorming in
de land- en tuinbouw) in samenwer
king met Zeeland Studiecentrum
een cursus voor kandidaat
bestuursleden van waterschappen.
De cursus houdt verband met de
In mei jl. geraakte een moerasvoer
tuig van loon- en aannemingsbedrijf
Van Bezooijen en Schreuders te Ou
demolen uit balans en kwam er 10
liter drijf mest in de sloot, f 1.500,—
boete was het resultaat. Het loon
bedrijf betaalde niet en liet de zaak
voorkomen. Vorige week besliste de
rechter een voorwaardelijke boete
van f 1.500,— met een proeftijd
van twee jaar.
De officier van justitie eiste aanvan
kelijk meer. Hij was scherp in zijn
betoog en stelde dat steeds meer
landbouwers hun gang gaan en dat
er nodig een voorbeeld gesteld
moest worden. De rechter nam de
argumenten niet over en oordeelde
milder. Loonbedrijf Van Bezooijen en
Schreuders heeft een blanco straf
blad en van moedwil was geen
sprake. Het incident is, ondanks dat
het een strafbaar feit is, eerder toe
te schrijven aan een ongelukje.
Van Bezooijen noemt het geheel
overtrokken. "Als een koe met haar
achterste naar de sloot toe staat,
komt er al meer mest in de sloot. In
principe was een waarschuwing al
leen al voldoende geweest".
J.v.T.
verbrede taak van de waterschap
pen. Naast waterbeheer en veilig
heid hebben ze nu ook de taak
gekregen van kwaliteitsbeheer van
een deel van het oppervlaktewater.
Bovendien is bij de oorspronkelijke
taak van peilbeheer in een aantal
gevallen sprake van peilverlaging in
het belang van landbouw. Voor met
name boerenbestuurders zijn de
verandering binnen de waterschap
pen vrij ingrijpend. De landbouwor
ganisaties hebben daarom het ILKV
opdracht gegeven een gedegen
opleiding op te zetten voor kandi
daat-waterschapbestuurders.
Deze bestuurders worden via een
aantal studiedagen voorbereid op
inhoud en strategie van hun
bestuurswerk. De organisties gaan
ervan uit dat de scholing door alle
kandidaat-bestuursleden gevolgd
wordt. Na voltooiing ontvangen
bestuursleden een certificaat van
het ILKV.
De cursus wordt voor de Noord-
Zeeuwse en West-Brabantse
bestuurders verzorgd op 25 en 26
januari 1994 met afsluiting op 16
februari 1994. Voor Zeeuws-
Vlaamse bestuurders wordt de cur
sus verzorgd op 1 en 2 februari
1994 met afsluiting op 22 februari
1994. Voor meer informatie kunt u
contact opnemen met ir. C. Alme-
kinders, voorzitter ILKV, tel.
01170-52251 of met Jacques Rou-
men, Zeeland Studiecentrum, tel.
01177-2292.
Het Slom-restant wordt verdeeld
onder alle melkveehouders. Dat is
minister Bukman vorige week met
het Landbouwschap overeen geko
men.
(Advertentie)
Akkerbouwer Jos van Riet (37) her
innert het zich nog als de dag van
gisteren. Het was de graszaadteelt-
adviseur die ons op een gegeven
moment vroeg of wij belangstelling
hadden om een nieuw suikerbieten
ras uit te proberen. Dat moet in
1987 geweest zijn, want in 1988
stond Univers voor het eerst op de
rassenlijst, weet Van Riet. Twee
pakken hebben we toen afgenomen
en dat hebben we geweten.
Zo'n groot verschil met andere ras
sen hadden we bij het rooien nooit
eerder meegemaakt. Het jaar daar
op was dan ook gelijk alles Univers.
Tot op de dag van vandaag heeft
het ras ons nog nooit teleurgesteld.
Ook 1993 was weer een echt
Univers-jaar: zeer hoge wortelop
brengsten, een prima suikergehalte
en weinig tarra, met andere woor
den een maximale financiële op
brengst. Probeer dat maar is met
andere rassen na te doen!
De mist hangt als een dichte nevel
boven de Thoolse akkers. Het is
koud en glad die morgen in decem
ber. Aan de Eerstedijk in St. Maar
tensdijk brengen we onze auto tot
stilstand. Te voet leggen we de laat
ste meters op het erf af als, dik in
gepakt in een warme bodywarmer,
Jos van Riet van achter een hoop ci
choreiwortels tevoorschijn komt.
Ook in deze tijden gaat het werk op
een akkerbouwbedrijf gewoon door.
Er is volop selektiewerk in het gras
zaad en de tulpen, de uien moeten
afgeleverd worden en de machines
zijn hard toe aan een extra
doorsmeerbeurt. Behoedzaam wijst
de landbouwer ons naar de modern
ingerichte keuken waar een aange
name temperatuur heerst.
Breed bouwplan
Voorzien van een bak koffie begint
Jos te vertellen over het bedrijf, het
bouwplan en de suikerbieten.
Schoonvader heeft de boerderij zo'n
Akkerbouwer Jos van Riet: "In al die jaren dat we Univers telen zijn
de opbrengsten altijd voortreffelijk geweest, ook als de weersomstan
digheden eens wat tegen zaten. Voor mij blijft ie dan ook de absolute
nummer 1 van de rassenlijst."
dertig jaar gerund. Toen hij in 1988
verhuisde, heeft Jos zich met mijn
vrouw hier gevestigd en daarmee
was de maatschap A.C. J.J. Breu-
re - Van Riet een feit. Het was toen
al een akkerbouwbedrijf, want het
vee is er voor Thoolse begrippen vrij
snel uitgegaan. Een breed bouwplan
ligt nu aan de basis van een moder
ne bedrijfsvoering. Steunpilaren zijn
de gewassen aardappelen, graan,
graszaad en suikerbieten die zo'n
driekwart van het areaal (totaal 76
hectare) beslaan. De overige 19
hectare is toebedeeld aan zaaiuien,
cichorei, knolselderie, tulpen en
dahlia's voor de zaadteelt.
Bedrijfsvergelijking
Al gauw wordt duidelijk dat we hier
met een gedreven akkerbouwer te
maken hebben. Het raadplegen van
de computer is dagelijkse routine.
's Avonds bekijk ik altijd even de ak-
tuele zaken en het weerbericht",
legt Jos uit. "Ook heb ik veel profijt
van de bedrijfseconomische boek
houding van de ZLM Accountants
Unie waaraan ik met negen boeren
uit de buurt meedoe. Je kunt op de
ze wijze veel van elkaar leren en je
hebt een beetje vergelijk. Ik ben zo
bijvoorbeeld ook te weten gekomen
dat de Univers het overal in de regio
bijzonder goed heeft gedaan." Met
een druk op de knop produceert hij
daarop een indrukwekkende meer-
jarenlijst van de prestaties van het
topras. "Bekijk dit maar eens",
roept hij al lopend naar het koffiezet
apparaat voor een tweede bak.
Een betrouwbare en
bewezen biet
In 1993 zijn de suikerbieten in twee
keer geleverd, zo vertelt het formu
lier ons. De eerste levering was in de
eerste week van oktober en bracht
74 ton netto op met 16.02% suiker,
22% tarra en een winbaarheidsin-
dex van 90. "Daar zat wel het
partieel-resistente ras Stratos bij",
licht hij toe, "aangezien er In deze
contreien een reëele kans op
rhizomanie-besmetting bestaat." De
andere levering eind oktober betrof
100% Univers en was gegeven de
weersomstandigheden bijzonder
goed: 85 ton netto met 17.06% sui
ker, 18% tarra en 90 winbaarheid.
Van Riet: "Die Univers is gewoon
een betrouwbare en bewezen biet.
In al die jaren dat we hem telen is de
winbaarheid nooit onder de 88 ge
komen en de opbrengsten zijn ook
in de minder gunstige jaren altijd
voortreffelijk geweest. Ik ken m'n
grond en weet dat de Univers daar
het beste bij past. Natuurlijk heb ik
andere rassen geprobeerd, maar
achteraf vielen ze altijd tegen. Uni
vers levert mij door zijn vele kilo's,
goede suikergehalte en zeer geringe
tarragevoeligheid de hoogste finan
ciële opbrengst.
Alleen anorganische mest
Als voorvrucht voor zijn 8,5 hectare
suikerbieten was Jos van Riet in
1993 aangewezen op een perceel
waar aardappelen hadden gestaan
en een perceel waarop tarwe met
een groenbemester was verbouwd.
Over het algemeen zware grond,
want de afslibbaarheid liep er op
van 25 tot 45%. 15 maart ging het
standaard pillenzaad de grond in.
"We hebben met negen boeren uit
de omgeving onze eigen zaaimachi-
ne die gestald en bediend wordt
door de loonwerker. Met een zaai-
afstand van 16,5 cm konden we re
kenen op een opkomst van 100.000
planten." Gespoten tegen onkruiden
is er volgens het lage doserings
systeem, terwijl tegen luis twee
keer naar de spuitinstallatie gegre
pen werd. Bemesten gebeurde in de
regel alleen maar met anorganische
mest; 500 kg kalkammon als basis
bemesting gevolgd door 200 kg la
ter in het jaar. Omgerekend kom je
dan op zo'n 190 kg zuivere stikstof
per hectare. "Dat is aan de ruime
kant", geeft Van Riet toe, "maar het
levert wel meer kilo's op bij een ge
lijkblijvend suikergehalte."
Het hoogste rendement
"En nu zijn we waar we wezen
moeten", zo besluit Jos. "Natuurlijk
heb ik het liefst een ras met èn een
zeer hoge wortelopbrengst èn een
subliem suikergehalte. Maar die ras
sen zijn er gewoonweg niet. Het is
vaak het één of het ander. Dan ga je
rekenen en dan blijkt dat ik met Uni
vers schoon het meeste over hou.
Ook onder het aangescherpte uitbe-
talingsbeleid blijft 't voor mij de aan
trekkelijkste biet. Volgend jaar wordt
het dan ook weer 100% Univers...."
RdM
Bouwplan
15 ha graszaad
15 ha tarwe
20 ha consumptieaardappelen
8V2 ha suikerbieten
7 ha zaaiuien
4 ha cichorei
4 ha knolselderie
V/i ha dahlia's voor zaadteelt
ha tulpen
Grondsoort
kleigrond, 17-45% afslibbaar
2'/2% humus
