Familiaal bedrijf centraal
bij Belgische Boerenbond
Maalindustrie op zoek
naar bruikbare tarwe
Altijd eerst een pintje
Nederlandse schapensector
moet marktgerichter produceren
BB-bestuurder: Hele winter acties tegen mestplan
Boeren in België
Aardappelproduktie
Frankrijk
Het onlangs gelanceerde Belgische
Mestactieplan is voor de Boeren
bond volstrekt onaanvaardbaar. Zij
vreest dat uitvoering van dit plan
uiteindelijk 50.000 banen gaat
kosten. De eens zo nauwe banden
met de Christelijke Volks Partij zijn
gescheurd.
De CVP hoeft niet meer op een stem
advies te rekenen. Hoofd
bestuurslid Louis Willemse van de
Boerenbond voorspelt dat de over
heid de gehele winterperiode op ac
ties moet rekenen. Willemse runt te
Kalmthout samen met zoon Koen
een melkveebedrijf van 61 ha met
110 melkkoeien en 80 stuks
jongvee.
Het Mestactieplan is hard aangeko
men bij de Belgische veehouders. In
het kort komt het er op neer dat de
mestnormen fors omlaag gaan. Fos
faat gaat voor grasland van nu 200,
naar 120 kg in 2002. Voor maïs en
akkerbouwgewassen is de onder
grens 100 kg. Stikstof uit kunst
mest en drijfmest mag per ha de
420 kg niet overschrijden. Er komen
gebiedsgerichte normeringen. In de
Groene Hoofdstructuur staat dat
een zogenaamde O-bemesting van
toepassing zal zijn in waterwinge
bieden en voor fosfaatverzadigde
gronden. Zo'n 300.000 ha land
bouwgrond krijgt straks de stempel
natuurgebied. Emissie-arm toedie
nen van mest is voor alle gronden
vanaf 1-1-1996 verplicht. Bedrijven
met mestoverschot moeten afzet
mogelijkheden creëren. Vindt men
dichtbij huis geen afzet dan zullen
de kosten voor afvoer/verwerking
oplopen tot 600 Bfrs. per kub. Voor
veel bedrijven zal dit de nekslag be
tekenen. De Boerenbond verwijt
vooral de CVP dat zij gezwicht is
voor de "chantage" van de opsteller
De Belgische Boerenbond
bestaat ruim 100 jaar. De bond
is niet opgericht door boeren
die zich sociaal en economisch
wilden verenigen, maar door
kerk en katholieke partij. De
eens zo nauwe banden tussen
BB en de Christelijke Volks Par
tij zijn door het lanceren van
het Belgisch Mestactieplan op
losse schroeven komen te
staan. Melkveehouder en BB-
hoofdbestuurslid Louis Willem
se uit Kalmthout voorspelt de
hele komende winter acties te
gen het mestplan. "Het is juist
de bevriende CVP die ons heeft
laten vallen".
Frankrijk verwacht dit seizoen
(1993/1994) een aardappelop
brengst van 3,8 miljoen ton bruto.
Vorig seizoen bedroeg de oogst 4,6
miljoen ton en het jaar daarvoor 3,6
miljoen. Van de produktie zal naar
verwachting 1 1/2. miljoen ton
bestemd zijn voor de verse con
sumptie en 1 miljoen ton voor de
verwerkende industrie. De export
bedraagt dit seizoen naar verwach
ting 500.000 ton, met als voor
naamste afnemers Italië en Spanje.
Het areaal bedroeg dit jaar ca.
100.000 ha.
Het hoofdelijk aardappelverbruik in
Frankrijk is becijferd op 70 kg, waar
van 45 kg vers en 25 kg in verwerk
te vorm.
van het plan, minister De Batselier.
"Het is nu juist onze bevriende CVP
die ons totaal heeft laten vallen",
zegt Willemse teleurgesteld. "In
1992 hadden wij nog een volledig
accoord. De minister voor leefmilieu
heeft het plan echter geheel, eenzij
dig herschreven. Nu heeft de CVP
onze standpunten niet gevolgd. Te
gen deze partij hebben wij altijd
aangeleund. Veel politici komen uit
het Boerenbondsnest. Mede door
onze stemadviezen en steun zijn zij
groot geworden. In 1990 stemde
78% van onze 70.000 leden met
hun aanhang nog voor de CVP".
Gezinsbedrijf voorrang
Ook de CVP heeft ingezien dat de
toekomstige regelgeving wat al te
rigoreus ingrijpt voor de landbouw
bedrijven. Zij willen nu het plan iets
aanpassen. Hoewel de verstand
houding met de Boerenbond op een
waakvlam staat wordt er weer on
derhandeld. Aanpassingen van het
Mestactieplan om de familiale be
drijven in stand te houden hebben
nu voorrang. Willemse benadrukt
Het aanbod aan bruikbare tarwe is
krap en dat heeft tot gevolg dat de
prijzen voor deze tarwe nogal wat
hoger liggen dan vorig jaar.
Het eiwitgehalte is in het algemeen
0,75 tot 1% lager dan vorig jaar en
lager dan in voorgaande jaren, aldus
de Vereniging van Meelfabrikanten.
Vooral de tarwe, afkomstig uit het
gebied boven de Loire voldoet voor
nog geen 40% aan de eisen die de
EU stelt aan tarwe voor de inter
ventie.
Grote vraag naar tarwegluten
Het lage eiwitgehalte van beschik
bare tarwe moet worden opgevan
gen door o.a. een hoger gebruik van
duurdere tarwe met een hoger ei
witgehalte of door het gebruik van
meer tarwegluten. De prijs van tar
wegluten is daardoor gestegen van
f 200,- tot ongeveer f 500,- per
100 kg. Ook in de Ver. Staten en
Canada bestaat een grotere vraag
naar gluten in verband met de ook
daar lage kwaliteit van de tarwe.
Het aanbod in gluten is door een en
ander uitermate krap.
De prijzen van tarwe lopen uiteen
van f 31,- per 100 kg voertarwe
(Hagberg 150-170) tot f 40,75 voor
de beste Duitse tarwesoorten met
goede bakkwaliteiten en 14% eiwit.
De basis voor een basis tarwe-
melange voor broodbloem- en meel-
bereiding ligt momenteel ongeveer
f 2,- per 100 kg hoger dan in au
gustus werd voorzien.
Louis Willemse runt te Kalmthout
samen met zijn zoon een melk
veebedrijf met 110 stuks
melkvee.
dat de gezinsbedrijven de pijlers van
de Belgische land- en tuinbouw zijn.
"Niet de grote bedrijven. Zij versto
ren een gezond evenwicht in vraag
en aanbod en zijn niet zelden de ver
oorzakers van uitbraken als var
kenspest. Wij zullen er alles aan
doen om vestiging van de zoge
naamde integratoren op het platte
land te voorkomen. Dit is totaal niet
in het belang van onze leden. In dit
opzicht wijzen wij een liberaal beleid
af".
De halsstarrige weigering van de
Boerenbond om ook maar iets toe
te geven heeft er toe geleid dat er
wijzigingen komen in het voordeel
van de familiale bedrijven. Hoewel
er nog geen juiste gegevens zijn
mag aangenomen worden dat var
kensbedrijven met niet meer dan
1800 plaatsen onder de noemer ge
zinsbedrijf vallen. Voor melkveebe
drijven zal het aantal koeien rond de
100 schommelen. Bedrijven die de
ze aantallen rijkelijk overschrijden
zullen vrijwel zeker hun bedrijfsvoe
ring moeten gaan herzien.
De Belgische Boerenbond is in 1890
opgericht. Niet door een groepje
boeren die zich sociaal en econo
misch wilden verenigen, maar door
de kerk en de katholieke partij. Al
snel werden economische activitei
ten ontwikkeld. Gezamenlijke aan
koop van meststoffen en
veevoeders vormde de eerste coö
peratie, de AVV. Hieronder vallen
momenteel eigen slachterijen,
mengvoederfabrieken, stallenbouw,
en eiermijn, e.d. Al snel begaf men
zich op het verzekeringspad (ABB)
en bankwezen (CERA). In totaal vin
den bij de diverse deelnemingen van
de Boerenbond 10.000 mensen een
werkkring. In de ogen van veel land-
bouwmensen komt de Belgische
Boerenbond over als machtig en in
vloedrijk. Hoofdbestuurslid Willem
se vindt dit overdreven. "Op
economisch gebied hebben wij heel
wat in de pap te brokkelen. Wij ver
liezen daarbij de sociale landbouw-
behartiging zeker niet uit het oog".
Op politiek gebied verandert er voor
de landbouw per 1-1-1994 het nodi
ge. Landbouw krijgt een zelfstandig
minister die daarnaast ook bevoegd
heden krijgt in zaken als landinrich
ting, natuur en milieu. Willemse
verwacht dat de Boerenbond dan
weer wat meer invloed kan krijgen.
"Nu zijn landinrichting e.d. onderge
bracht bij diverse ministeries. De prak
tijk heeft geleerd, tegen onze verwach
ting, dat dit niet werkt".
Op financieel gebied hebben de Bel
gische land- en tuinbouwers van de
overheid maar weinig meer te ver
wachten. Het Landbouw Investe-
rings Fonds is vrijwel geheel
afgebouwd. Alleen jongeren die be
ginnen en kleine bedrijven met een
ontwikkelingsplan krijgen nog een
geringe geldelijke bijdrage. Subsidie
op werktuigen, inrichtingen en trek-
"Een pintje mijnheer". Zo beginnen vrijwel alle gesprekken met Belgi
sche land- er, tuinbouwers voor de serie Boeren in België. Op het ge
bied van gastvrijheid en gezelligheid kan Nederland nog veel van hen
leren. Stress, arbeidsdruk en prestatiedrang zijn begrippen waar onze
Zuiderburen nog niet op grote schaal van wakker liggen. "Komen wij
er vandaag niet, dan morgen". Collegialiteit binnen gelijkgestemden
ligt hoog. Eensgezindheid binnen de diverse landbouworganisaties is
echter ver zoek. Dat Walen en Vlamingen eens samen komen blijft
nog steeds een illusie.
Bij de Belgen ligt zeker niet de oorzaak van de huidige overproduktie.
Dat zij de laatste jaren, vooral binnen de veehouderij, sterk zijn uitge
breid heeft meer te maken met de wetgeving. Daarbij hebben zij zich
min of meer laten leiden door hun Nederlandse collega's, leder bedrijf
is wel geabonneerd op een Nederlands vakblad. Op het technische
vlak heeft België altijd een aantal jaren achter gelopen. Doordat Ne
derland eerder is geconfronteerd met beperkingen is deze achter
stand volledig ingehaald. Moderne bedrijven zijn de laatste jaren uit
de grond verrezen. Toch hebben de Belgen niet overal hun expansie
ruimte volledig benut. De meeste bedrijven zijn afgestemd op de be
schikbare arbeid binnen het gezin. Achter de mammoetbedrijven
schuilen veelal mensen die zijdelings met landbouw te maken heb
ben. Het familiale bedrijf staat hoog aangeschreven. De Belgische po
litiek gaat nu bij haar besluitvorming de gezinsbedrijven zoveel
mogelijk ontzien.
Meer dan in Nederland werkt de Belgische land- en tuinbouwer met
familiekapitaal. Bedrijven waar grootouders, ouders en kinderen on
der een dak wonen zijn legio. Dit schept voornamelijk op het financië
le vlak verplichtingen. Ongetwijfeld geeft dat de nodige strubbelingen
maar het wordt stilzwijgend aanvaard. Niet alleen in de stad maar ook
op het platteland komen binnen gezinsverband steeds meer proble
men met alcohol en drugs. Een landbouworganisatie als de Boeren
bond verbloemt dit niet en geeft op grote schaal voorlichtingsdagen
met als titel "Drugs en Alcohol". Ook een inleiding met a/s onderwerp
"Luisteren naar kinderen" scoort hoog. De Nederlandse landbouw is
zover nog niet dat zulke sociale aspecten op de agenda komen.
Over het algemeen maakt een Belgische ondernemer in de landbouw
een tevreden indruk. Zij hebben wat eten, drinken en gezelligheid
aangaat een Bourgondische inslag. Zij maken of nemen tijd voor een
praatje. Binnen de eigen afdeling van de organisatie heerst een hech
te band. Met het begrip sociale controle gaat de Belg losjes om. Be
paalde uitspattingen van een collega vormen dikwijls het onderwerp
van gesprek maar dit wordt volledig geaccepteerd. Echt sprake van
leedvermaak is er niet. In Nederland ligt dat in veel streken anders.
Geld voor luxe geeft men niet veel uit. De auto blijft zolang die loopt.
Moderne keukens zijn sporadisch te vinden. Een siertuin is overbodig.
Overigens bestaat er op dit gebied een groot verschil tussen Noord
en Zuid België. Rommelig is het in Wallonië. Wellicht dat dit cultuur
verschil er debet aan is dat niet alleen de Belgische landbouwbelan-
genbehartiging maar ook de landelijke politiek niet gesmeerd
verloopt. Alles gebeurt in België in drievoud. Zowel de Walen, Vlamin
gen als het gewest Brussel hebben ieder eigen ministers.
Dat Nederlanders vaak lachen met Belgen en hem niet zelden dom
vinden is misplaatst. Een Belgische boer is algemeen ontwikkeld, ook
al komt het zo niet altijd over, openlijker en veel mondiger dan zijn Ne
derlandse collega.
Volgende week verschijnt de laatste bijdrage uit de serie Boeren in
België. Dan komt de abdij van Tongerlo aan bod. Vanaf 1100 heeft
de land- en tuinbouw zich in Brabant en Zeeland kunnen ontwikkelen
dankzij de inzet van de kloosters.
J.v.T.
kers is vervallen. Het Sanitair Fonds,
een stroppenpot voor calamiteiten
als mond- en klauwzeer e.d. krijgt
steeds minder van de staat. Vee
houders zelf zullen meer heffing
moeten gaan betalen om de pot ge
vuld te houden.
Vogelvrij
Willemse ziet de toekomst voor de
boeren somber in. "Alle extra beper
kingen gaan automatisch voor sa
nering zorgen. Deskundigen van de
Boerenbond hebben berekend dat
dit 50.000 mensen hun baan gaat
kosten. Een groot grief van ons is
verder dat het Mestactieplan en de
herinrichting van het landelijk ge
bied geen financiële nota heeft. Te
genover inleveren staat op papier
geen enkele financiële vergoeding.
Zo zijn wij vogelvrij geworden".
Om enig tegengas te geven heeft de
Dienst Public Relations van de Boe
renbond een Landbouwatieplan ont
wikkeld. Deze campagne moet
consumenten ervan overtuigen dat
boeren hun bondgenoten zijn en
niet hun vijanden. Op de LAP-folder
prijkt een opvallende cartoon.
"Mijnheer de minister, waarom hebt
u zo'n grote tanden?" "Om u be
ter te kunnen opeten".
J.v.T.
De Nederlandse schapensector
moet zich op meerdere afzetmark
ten richten en zijn produkten af
stemmen op de specifieke eisen die
deze stellen. Naast de afzet van
lichte karkassen zou meer aandacht
besteed moeten worden aan de ver
vaardiging van de wat zwaardere kar
kassen (meer dan 20 kg.) van
goede kwaliteit.
Dit zijn twee conclusies uit het rap
port 'Waar blijft de schapensector'
van het Produktschap Vee en Vlees.
De omvang van de Nederlandse
schapenstapel is al enkele jaren sta
biel. Als gevolg van beperkende
maatregelen zal in de komende ja
ren een aantal schapenhouders
stoppen. Met name de bedrijven die
als neventak schapen houden. Dit
zijn vooral rundveehouders met
schapen op bedrijven met een hoge
veebezetting. Deze bedrijven komen
vooral voor in het oosten en zuiden
van het land.
De Nederlandse schapensector is in
grote mate afhankelijk van de ex
port, zowel van levende schapen en
lammeren als van lamsvlees. Uit de
structuurvisie blijkt dat een markt
gerichte benadering noodzakelijk is.
Met name voor landen als Italië,
Spanje en Griekenland. Daarnaast
moet het verbruik in ons land verder
gestimuleerd worden door
promotie-activiteiten, zo blijkt uit
het rapport. Vooral de buitenhuis-
houdelijk markt (onder andere hore
ca) biedt nog perspectief. Een
voorwaarde daarbij is wel dat er bij
de detailhandel meer lamsvlees be
schikbaar komt.
