"Individuele teler de
dupe bij calamiteiten"
Wie gelooft wat? Er was geen woord Frans bij
De laatste ZLM-praktijken
Positieve kanten vorming ZMO
Cichoreiteler Ko Heestermans:
Terwijl ik dit schrijf is het somber
weer, echt weer voor de donkere
dagen voor Kerst. Ook in OOST
ZUID-BEVELAND zijn de werkzaam
heden op het land een eind klaar. De
laatste suikerbieten zijn gerooid en
ook voor het grootste deel naar de
fabriek vervoerd. Toch nog eerder
dan was gepland. Er kan gesproken
worden van een goede opbrengst,
wat kilo's betreft, zo ook voor win
baarheid en suikergehalte. Bijna al
het land is op winterland geploegd,
al heeft de vroege vorst voor wat
oponthoud gezorgd.
Zo in de decembermaand kijk je al
tijd terug op het jaar dat bijna voor
bij is en dit kun je wel het jaar
noemen van extremen. Een mooi
voorjaar, een prachtige voorzomer,
de zomer zelf met veel slecht weer.
Het najaar was niet veel beter, veel
problemen met het rooien van aard
appels en een vroege koudegolf
vertraagden het rooiwerk, in novem
ber al een echte vorstperiode die
uitzonderlijk vroeg was. Het
oogsten van bieten, cichorei, knol
selderij en winterwortels moest uit
gesteld worden, al lijkt de
vorstschade mee te vallen. Toch
kunnen we wel zeggen dat we er
nog niet slecht afkomen, wat werk
zaamheden betreft. In de noordelijke
helft van het land is de toestand
ronduit slecht wat het weer betreft.
De prijzen van de produkten zijn
voor ons allemaal slecht, maar als
de oogst op het land blijft des te
Bij het schrijven van de laatste bij
drage voor de ZLM-krant komt de
gedachte op om ook vanuit de kring
THOLEN EN ST. PHILIPSLAND wat
weemoedig terug te blikken in het
verleden. Toch lijkt het deze prak
tijkschrijver beter om zich meer te
richten op de positieve kanten die
de fusie tot ZMO met zich mee
brengt.
Inbreng van buitenaf in gesloten ge
meenschappen heeft bijna altijd po
sitieve ontwikkelingen tot gevolg
gehad. Een echt gesloten gemeen
schap was de ZLM niet, maar wel
erg sterk op akkerbouw gericht. De
komst van de Brabantse Mij. had
een kleine accentverlegging als ef
fect, maar deze fusie zal een meer
evenredige vertegenwoordiging tot
gevolg hebben. Wederzijds zal meer
meegedacht gaan worden over de
verschillende problemen binnen de
diverse takken. Dat zou wel eens tot
heel andere standpunten kunnen
leiden. Waren de melkveehouders
niet fel tegen quotering? Nu blijkt
slechter en de vooruitzichten op te
gemoetkoming door de overheid zijn
minimaal. Reserves op de bedrijven
zijn er niet meer, dus kun je moeilijk
positief zijn over de toekomst en het
is zeker niet het eerste jaar waar dit
van gezegd kan worden.
Volgend jaar zijn er weer de verkie
zingen, maar wie weet op welke
partij hij of zij moet stemmen. We
kunnen natuurlijk zeggen dat het
landbouwbeleid in Brussel bepaald
wordt, maar het mag toch niet zo
zijn dat onze nationale politiek ons
alleen maar wetten en regels voor
schrijft en verder niets. Maar hoe
krijg je het voor elkaar dat er naar je
geluisterd wordt. Dat is misschien
nog het gemakkelijkst, want hoe
verander je iemand's visie. Dat geldt
niet alleen voor politici maar voor
iedereen die denkt dat hij de land
bouwers moet hervormen. Als je
mensen duidelijk probeert te maken
waar je als landbouw voor staat dan
lukt dat nauwelijks.
Iemand zei tegen me: "Julie moeten
ook anders gaan produceren", toen
ik vroeg waarom hij dit zei, was het
antwoord: "Dat lees je toch in de
krant en zie je op televisie". Blijkbaar
gelooft men alles wat in de krant
staat of op tv komt, op dit gebied. Ik
ben er nu wel van overtuigd dat wij
door mee te werken aan bijvoor
beeld de mineralenboekhouding
voor de akkerbouw en met andere
regelgeving, toegeven het verkeerd
te doen en dat weiger ik te geloven.
dat voor hen en voor de suikerbie
tentelers een belangrijk besluit te
zijn geweest. Door de produktie per
koe en per ha. nog verder op te voe
ren blijft er voor deze twee produk
ten een goed belegde boterham
over.
Inkrimping van de veestapel wordt
door een ieder in onze sector als
een niet aanvaardbaar iets ervaren.
Was de inkrimping van de var
kensstapel tot de helft, met daaraan
verbonden een slachtverbod bene
den de 180 kg per dier ingaande 1
januari 1995, misschien niet een
oplossing? Kostenbesparing door
minder aankoop van biggen en een
langzame prijsstijging omdat het
aanbod afneemt op korte termijn.
Naar de politiek toe een mooi ge
baar. Wat minder sterk voederen,
daardoor minder vet vlees en zeker
nog minder mest. Als wij zoiets zelf
niet gaan doen, pakt onze nationale
grootgrutter A.H. dit misschien nog
wel eens op. Dan zal het voor de
varkenshouders echter niet veel ex
tra's opleveren, zoals ook blijkt met
de door A.H. zo dringend gewenste
geregistreerde teelt van vroege
aardappelen.
Onze schrijver van uit de tuindersru
briek sprak van uitvoering over de
ruggen van telers. A.H. dreigt naar
andere streken uit te wijken als men
zich hier niet aanpast. Maar uit za
ken via andere bron verkregen kan
men zich gaan afvragen of A.H. zich
ten opzichte van de nuchtere waar
heid niet gaat voorbijstreven.
Zo blijkt deze grutter plaatselijk te
kort aan personeel te hebben Dit
Ook hier in onze NOORD WEST
HOEK zitten we in de donkere da
gen voor Kerstmis, zoals ze dat
noemen. De velden zijn leeg en het
meeste ploegwerk is gebeurd. Op
de lichtere gronden moet natuurlijk
nog wel geploegd worden, evenals
op de slempgevoelige gronden. Bie-
tenhopen op de bedrijven zijn in ons
gebied verdwenen, evenals de enke
le nog te rooien percelen. De vorst
schade viel mee, zo te horen en te
lezen, alhoewel er toch hier en daar
wat problemen waren.
't Zit er weer op. Weer een jaar om
op te schrijven: vroeg voorjaar,
mooie voorzomer en daarna is het
minder gunstig weer geworden, dat
bij veel oogstwerkzaamheden de
nodige vertragingen en extra kosten
heeft veroorzaakt. Het slechte weer
heeft o.a. problemen veroorzaakt bij
aardappelen en uien. Bij de bieten
waren er minder problemen. De op
brengsten waren vooral goed tot
zeer goed, uitzonderingen daargela
ten. Maar het prijsniveau kon beter,
't loopt niet zoals men graag zou
willen. En een directe verbetering zit
er ook niet in. Zo rond het Nieuw
jaar is het altijd rustig in de handel,
en medio januari komt er meestal
wat meer zicht op. Van de uien
wordt beweerd dat de goede partij
en heus wel wat in de lift zullen
gaan. Er schijnen veel moeilijk be-
waarbare en kwalitatief slechte par
tijen te zijn, maar dat wordt van de
aardappelen ook beweerd. We zul
len wel zien hoe het afloopt.
Over de aardappelverbouw en door
sommigen voorgestelde contingen-
tering hebben ze hier in ons gebied
nogal wat moeite. Moet dit nu ook
nog aan banden gelegd worden, is
dan de vraag. Het is niet eenvoudig,
er zitten nogal wat haken en ogen
aan. 't Is geen melk die fabrieksma
tig verwerkt moet worden. En voor
aardappelen is dit niet nationaal te
regelen, nu we deel uitmaken van
het grote Europa (open grenzen
enz.). We zitten in Nederland met
een handel die in heel de EG aardap
pels contracteert. We weten alle
maal hoeveel er vanuit het
Middellandse-zeegebied, en in
steeds meerdere mate, ons land bin
nenkomt en voor ondenkbare prij
zen, die ook nog inclusief vervoer
zijn. Hoe dat te regelen. Alles loopt
heeft veelal overwerk van het perso
neel tot gevolg. Nu echter heeft
men besloten dat overwerk niet
meer uitbetaald wordt, maar deze
verplicht als vrije uren moet opne
men. Het tekort aan personeel ech
ter kan men niet opgevuld krijgen,
hoe lost men dat op? Wel simpel ge
redeneerd kan men dan twee kan
ten op. A.H. kan er naar streven dat
de consument minder gaat kopen in
de betreffende zaken. In deze ver
werpelijke consumptie
maatschappij een loffelijk streven,
tast het milieu minder aan, maar
tast wel de winststijging aan.
Veel loffelijker zou het dus van A.H.
zijn om een aantal zaken te sluiten
en u met het via A.H. aangeschafte
eco-vervoermiddel naar de wat ver
der afgelegen A.H.-vestiging te ver
voeren. Dit zal u echter wel wat tijd
kosten, want dit eco-voertuig is een
met mankracht (sorry, menskracht)
getrokken karretje uit China, waarin
de aldaar goedkope eco-geteelde
produkten zijn verpakt en door de
betreffende teler alhier zijn afgele
verd. Het wat extra tijd in beslag ne
men van deze inkoopmethode is
zeker voor de boer geen probleem,
want hij werkt immers toch maar
1000 uur per week en hoeft dan
niet op een paar uur extra te kijken.
Wij wensen u prettige feestdagen
en hopelijk krijgt u wat tijd om dit
nog eens op u in te laten werken.
Via de ZMO hopen wij als ZLM'ers
ons in de toekomst op een wat
meer nuchtere wijze in de maat
schappij vertegenwoordigd te zien
dan boven geschetst.
in die landen niet zoals bij ons. Het
maatwerk waar wij zo graag mee
bezig zijn, gaat daar niet op. Het zal
zich wel op een andere manier
oplossen, zoals gewoonlijk.
Afijn, afgelopen week heeft de
minister-president gezegd dat het
met de boeren niet goed gaat en dat
hij zich daarvoor in zou zetten om al
het mogelijke te doen om dat te ver
anderen. Het is wel erg laat doorge
drongen want nu zit het schip vast
en om het dan in de korte periode
dat hij nog in de regering zit los te
duwen, wie gelooft dat nog. En hij
ziet zelf het economisch gebeuren
volgend jaar weer in positieve rich
ting omhoog gaan, maar steeds
meer bedrijven raken in moeilijkhe
den, er komen steeds meer werklo
zen en ga zo maar door. Op de
topconferentie in Brussel is een ma
nier gevonden om de werkgelegen
heid weer aan te laten trekken. De
infrastructuur en het bevorderen
van industriële ontwikkelingen zul
len daarvoor moeten zorgen. En wat
moet er dan gaan gebeuren, wat
voor werk? Het is een meer dan
Europees probleem.
We moeten verder onszelf binnen
onze bedrijven maar richten op het
"ieder voor zichzelf" om deze crisis
door te komen en waar mogelijk on
ze bedrijfsvoering aanpassen. Het is
Of akkerbouwer Ko Heestermans
uit Oud Vossemeer in 1994 nog ci
chorei teelt is lang niet zeker. Voor
het tweede seizoen teelde hij dit
jaar 6 ha voor Benuline. Over de op
brengst en de financiële afwikkeling
is hij tevreden, niet over de afname-
regeling. Evenals in 1992 ontstond
er dit najaar broei in de partij omdat
de hoop te lang bleef liggen. Dit on
danks het feit dat Heestermans zich
keurig aan het schema heeft ge
houden.
"Dit jaar moest ik in week 42 rooi
en. Ik hoorde toevallig dat de fabriek
een week achter liep en stelde het
rooien even uit. Later kreeg ik pas
een circulaire waarin dit werd be
vestigd. In week 43 heb ik de cicho
rei in de hoop gereden. Ondanks
herhaalde telefoontjes is de partij
pas in week 48 opgehaald. Inmid
dels was er broei ontstaan waar
door de uiteindelijke opbrengst met
enkele tonnen per ha is teruggelo
pen. Het tarracijfer stijgt fors na
broei. Vorig jaar heb ik hetzelfde
meegemaakt. Na lang onderhande
len is er toen een kleine tegemoet
koming betaald".
De Thoolse akkerbouwer vindt de ri
sico's die de teler moet lopen niet in
verhouding staan met het saldo dat
te behalen is. "Dat de fabriek door
storingen of iets dergelijks achter
loopt kan ik begrijpen. Telers die
juist dan moeten leveren worden de
voor iedereen niet hetzelfde en toch
zijn er die daar goed in slagen.
We hebben het tijdens de algemene
vergadering (de laatste) van onze al
gemene voorzitter kunnen horen -er
was gelukkig geen woord Frans bij
dat er in andere sektoren buiten de
landbouw ook situaties zijn die ge
heel uit de hand lopen. Niet dat we
daar gelukkig mee zijn, maar het
geeft wel aan dat men in Den Haag
geconfronteerd wordt wat er alle
maal gaande is.
Ik hoorde van de week dat er nogal
wat grond verkocht wordt door klei
ne eigenaren, die hun enkele hecta
res verhuurden aan tuinders ed.,
meestal zonder pachtcontract. Nu
ze vermoeden dat de grond in prijs
zal zakken gaan ze over tot verkoop,
liefst nog voor de meest biedende.
Gevolg: minder leuke ontwikkeling
ten opzichte van elkaar. We zien
steeds weer andere zaken die onze
aandacht vragen. En nu we zo naar
Kerstmis toegaan, voor ieder een
tijd van nadenken en bezinning, mo
gen wij u met al de uwen en familie
een goede, gezegende Kerst toe
wensen en daarna een goede jaar
wisseling, hopende dat het jaar
1994 ondanks alle vooruitzichten u
in de eerste plaats gezondheid mag
geven en verder datgene wat u er
verder van verwacht.
Ko Heestermans.
dupe. Vooral tijdens warme weers
omstandigheden is cichorei in de
hoop een kwetsbaar produkt. Er
staat geen enkele vergoeding tegen
over schade die door calamiteiten
ontstaat. Ik wil best risico's lopen
als de kiloprijs dat toelaat, maar met
f 130,- per ton is dit niet het geval.
Beter is het om schade, waaraan de
individuele teler niets kan doen ge
zamenlijk te dragen".
Dat partijen soms te lang blijven zit
ten ligt volgens Heestermans ook
aan de communicatie tussen afne
mer en telers. "Daar schort het no
dige aan".
Volgend jaar
Heestermans heeft voor 1994 we
derom een perceel gereserveerd
voor cichorei maar of dit produkt er
op komt is lang niet zeker. "Er staan
nog teveel onzekere factoren open.
De prijs en de transportbijdrage
staan nog niet definitief vast. Het
rendement wordt te laag om nog
enig risico zelf te dragen. Moet je
laat in het seizoen rooien dan kan
schade door vorst fors oplopen. Zo
als het er nu naar uitziet ligt het sal
do voor 1994 dicht bij graan. De
afgelopen twee jaar zijn gunstig ge
weest voor de cichoreiteelt. De op
brengst lag rond de 50 ton en de
onkruidbestrijding was te overzien.
Komt er een jaar waarin de groei
stagneert dan kost het geld".
J.v.T.
Op deze pagina's vindt u voor de laatste keer "Uit de Praktijk"
in de ZLM-krant. Het is de bedoeling dat deze rubriek in de
ZMO-krant wordt voortgezet, zij het op wat kleinere schaal en
zonder onderscheid per sector. Dat betekent dat bijvoorbeeld
ook "Tuinbouwklanken" een plaats krijgen in de praktijken.
Ook in ZMO-verband zullen de praktijken per kring worden ver
zorgd. A/s alles meezit kunnen elke week vier praktijken wor
den gepubliceerd. Aangezien er 12 ZMO-kringen zijn, waarvan
6 in Gelderland, 3 in Zeeland, 2 in Utrecht en 1 in Brabant, ko
men de kringen bij toerbeurt aan bod. U leest dus in het nieuwe
jaar ook praktijken uit Gelderland en Utrecht. Wat de praktijk
schrijvers uit Zeeland en Brabant betreft zeggen we graag: be
dankt. Wellicht zien we uw pennevruchten terug in de
ZMO-krant.
Redaktie
