"Ik lok de mensen wel eens uit
over de landbouw na te denken"
"Neem eens wat vaker een kratje appels mee"
Mariët Reins-Hage, boer op Tholen
Ar ie Nell, fruitteler uit Wijk bij Duurstede:
nieuws breed uitgemeten en met
een in verband gebracht met de
landbouw. Denk alleen maar aan de
beruchte gierkar van het Nos-
journaal. En dat terwijl er nauwelijks
aandacht is voor positief nieuws.
Wat weten de inwoners van een
grote stad als Amsterdam nu van
mineralenboekhouding of het lage-
doseringensysteem".
Zonder chemische middelen gaat
het niet. "De mensen zien niet
graag een rupsje in de sla. Nou, dan
moeten ze ook accepteren dat er
gespoten wordt. En niemand hoeft
bang te zijn dat een boer meer spuit
dan nodig is. Niet alleen om finan
ciële redenen, maar ook uit overtui
ging. Vroeger dacht men: die rups
die zal toch wel komen, laat ik maar
vast spuiten, terwijl men nu veelal
werkt met schadedrempels. Vooral
de jongere generatie gaat steeds
meer die kant op, en dat is toch de
toekomst".
Op safe
Voor Mariët is het minder spuiten
één van de belangrijkst aspecten
van het zich richten naar de consu
ment. Want die vraagt daar om.
Wat haar eigen bedrijf betreft geeft
ze aan dat ze hiermee geen al te
grote risico's kan lopen. "Ik kan niet
riskeren dat mijn bedrijf onder het
onkruid schiet, daarom moet de
bestrijding daarvan nog maar gro
tendeels chemisch gebeuren. Ik
speel liever op safe. Mede om die re
den teel ik ((nog) geen tarwe voor
de Zeeuwse Vlegel, het milieuvrien
delijke baktarweproject in Zeeland.
Toen het enkele jaren geleden van
start ging bestonden er naar mijn in
druk nog teveel onzekerheden over
onder meer de onkruid- en ziekte
bestrijding. Maar in de praktijk blij
ken die problemen mee te vallen".
Bij de teelt van Zeeuwse-
Vlegeltarwe mag voor het zaaien
één keer een bodemherbicide wor
den gespoten, en daarna niets meer.
De mineralenvoorziening gebeurt
volledig door organische mest.
Boterreclame
Als het gaat over de relatie tussen
producent en consument, of over de
verhouding tussen boer en burger,
dan moet Mariët nog iets van het
hart. Veel mensen hebben een te ro
mantische voorstelling van het boe
renleven en menen dat een boer
iemand is "met een te grote overal
aan, op klompen en met een mal
petje op". Er zullen zeker boeren zijn
die er zo uitzien, maar dat zijn uit
zonderingen, zegt de Thoolse akker
bouwer. "De boer van
tegenwoordig is een modern onder
nemer, en zo ziet hij er ook uit. Dat
beeld moet meer uitgedragen wor
den, vind ik. Dan voorkom je dat,
zoals ik eens heb meegemaakt,
mensen in een gezelschap verrast
opkijken als ze horen dat jij boer
bent, omdat jij niet beantwoordt
aan dat stereotype beeld".
Volgens Mariët is de landbouw zelf
ook een klein beetje schuldig aan dit
onterechte imago. Op televisie is de
laatste tijd regelmatig een reclame
filmpje te zien waarin het eten van
zuivelprodukten wordt gepromoot.
"Maar het is wel een als "boer"
verklede stedeling die - op komische
wijze, dat wel - in het filmpje figu
reert. Dat zou toch ook een jonge
melkveehouder kunnen doen. Vol
gens mij zou dat goed zijn voor het
beeld dat men zich van de land
bouw vormt".
Lex Kattenwinkel
praten en na te denken, om zo het
vertekende beeld dat men van de
landbouw heeft recht te zetten. Je
wilt toch graag dat de mensen
waardering opbrengen voor datgene
waar jij mee bezig bent, en daar
naast is het natuurlijk van groot be
lang voor de afzet. Als de gedachte
overheerst dat onze produkten "niet
gezond" zijn, of belastend voor het
milieu, is dat slecht voor de afzet".
Mariët Reins-Hage: "De boer van tegenwoordig is een modern onder
nemer, en zo ziet hij er ook uit. Dat beeld moet meer uitgedragen
worden, vind ik"
"Dan kijken ze je aan, en je ziet ze
denken "dat zeg je nu wel maar is
dat ook wel zo". Ik probeer dan uit
te leggen waarom dat zo is. Dat is
beter dan de zaak maar op z'n be
loop laten". Aldus Mariët Reins-
Hage, akkerbouwer uit het Zeeuwse
Oud-Vossemeer, als ze aan mensen
uit het dorp duidelijk wil maken dat
er de laatste jaren minder gespoten
wordt dan vroeger. In de op video
gezette klank-diareeks "Klantge
richt? Allicht!" legt ze uit dat de
boeren de chemie niet kunnen mis
sen, maar dat er wel hard gewerkt
wordt aan het omlaag brengen van
het gebruik.
Volgens Mariët moet de landbouw
er alles aan doen om de kloof tus
sen producent en consument te
dichten. Vooral de stadsbevolking
heeft in haar ogen een vertekend
beeld van "dat mooie vak dat wij
hebben. Men ziet ons nogal eens
aan als vervuiler van het milieu. Als
het zo te pas komt lok ik de mensen
wel eens uit over de landbouw te
Negatieve beeldvorming
Ze illustreert haar uitspraak met het
voorbeeld dat veel mensen niet in
de gaten hebben dat het gebruik
van chemische middelen omlaag is
gegaan. "Als mijn vader vroeger de
bieten ging spuiten dan deed hij dat
in één keer goed, met de volle dose
ring, zodat - bij wijze van spreken -
de bieten nog net niet dood gingen.
Nu ligt één van de percelen van het
bedrijf aan de andere kant van het
dorp, je moet door het dorp om er te
komen. Mijn vader hoefde dus maar
één keer met de spuit door het dorp,
maar ik drie keer, want ik spuit vol
gens het lage-doseringensysteem.
Je moet dan wel drie keer in plaats
van één, maar in totaal ben je maar
de helft aan middelen kwijt. Dat is
dus winst voor het milieu, terwijl
het voor de buitenwacht verlies lijkt,
want die ziet die doseringen niet.
Als ik dat uitleg kijken ze meteen
heel anders tegen de landbouw aan.
Nou ja, niet meteen, maar de
meeste mensen laten zich toch wel
overtuigen".
De media dragen bij aan een nega
tieve beeldvorming van de land
bouw, zegt de Thoolse. "Elke keer
als er weer een rapport wordt gepu
bliceerd over bijvoorbeeld de zoge
naamd afnemende gezondheid van
onze bossen wordt het slechte
"De consument bepaalt wat wij als
boeren en tuinders moeten produ
ceren. We worden gedwongen een
goed produkt te leveren. Milieube
wuste teelt is daarbij een pluspunt".
Aldus fruitteler Arie Nell uit Wijk bij
Duurstede.
Samen met zijn zoon Hennie en
diens vrouw Wilma, hebben Arie en
Gerrie Nell een fruitteeltbedrijf.
Eigenlijk heeft het bedrijf van 10
hectare drie poten: het telen van de
meest gangbare appel- en perenras
sen, het telen van zachtfruit en het
exploiteren van een winkel.
Pa zorgt onder andere voor het
zachtfruit en de bevoorrading van
de winkel. Het harde fruit is Hen-
nie's afdeling. Moeder Gerrie en
schoondochter Wilma doen de
verkoop.
Vers van de teler
Gerrie: "Onze winkel is op maan
dag, woensdag, vrijdag en zaterdag
geopend. Het is nu een slappe tijd.
Je kunt op zo veel plaatsen fruit ko
pen. 's Zomers is het hier ontzet
tend druk. Dat komt door de
verkoop van zachtfruit. Vooral de
aardbeien zijn dan erg in trek. We
hebben klanten die elke dag verse
aardbeien komen kopen. Dat vindt
de consument het mooist: vers van
de teler. Ook verse tomaten, natuur
lijk gerijpt door de zon, vinden hier
veel aftrek".
Behalve fruit verkoopt de familie
Nell ook groenten en eieren. Alle
maal produkten van eigen bodem
en erf. In de winkel vallen ook de
grote rode kolen en de stronken
boerenkool op. Nell: "Het is een
echte agrarische huisverkoop. Dat
betekent dat we alleen eigen pro
dukten verkopen. Hiervoor hebben
we geen vergunning nodig en hoe
ven ook geen lid van de Kamer van
Koophandel te zijn".
Goede kwaliteit
We vroegen de familie Nell wat de
consument belangrijker vindt: het
uiterlijk, de smaak, de prijs of de
teeltwijze van het produkt.
Nell: "De kwaliteit moet goed zijn,
dat is het belangrijkste. Verder
wordt onze milieubewuste teeltwij
ze als zeer positief ervaren. Veel
klanten herkennen inmiddels het
vlinderlogo van de MBT (Milieu Be
wuste Teelt, red.). Niet dat men er
direct meer voor wil betalen, maar
dat hoeft voor ons ook niet. Wij
werken al jaren aan milieubewuste
teelt. Volgens ons is het de toe
komst. We moeten immers allemaal
aan het milieu denken. Maar we
moeten hierbij niet overdrijven, zoals
de overheid en de milieuorganisa
ties. Wat in veel jaren fout is ge
gaan, kan niet ineens opgelost zijn.
De agrarische sector moet kunnen
inspelen op de wetgeving".
Klant is koning
Echtgenote Gerrie beaamt dat de
milieuvriendelijke teeltwijze het
goed doet bij de klanten, maar
"men wil ook goed geholpen wor
den en een praatje doet ook heel
veel".
"Bij ons mag de klant best koning
zijn. Als men met de aankopen
thuiskomst, moet men er tevreden
over kunnen zijn. Wij houden er niet
van om slechte produkten te verko
pen. Dan zie je de klanten niet meer
terug. Natuurlijk glipt er wel eens
Familie Nell: "Onze huisverkoop moet een boerenwinkel blijven. We
groentezaak"
een verkeerde appel tussendoor,
maar we worden daar graag op ge
wezen, zodat we het weer kunnen
goedmaken".
Ook Wilma heeft ervaren dat de
klanten graag een praatje maken en
geïnteresseerd zijn in het leven van
boer en boerin. "Dat heb ik vooral
gemerkt bij de geboorte van ons
zoontje. Ook nu hij al vijftien maan
den oud is, vraagt men nog steeds
hoe het met de kleine is".
Recepten
Behalve agrarische produkten gaan
in de winkel van Nell ook recepten
over de toonbank. Gerrie: "Als het
ter sprake komt, geef ik wel eens
tips, bijvoorbeeld hoe je echt lekkere
hete bliksem maakt".
In het verwerken van hun produkten
ziet de familie Nell niets. Nell: "Ge
sneden rode kool zou hier misschien
goed lopen, want men vindt een
kool vaak te groot. Maar daar begin
nen we niet aan. Onze huisverkoop
moet een boerenwinkel blijven en
we moeten die niet uitbouwen tot
groentezaak. Ik zie trouwens ook
geen winst in het stoven van peren
moeten die niet uitbouwen tot
of het bereiden van appelmoes. Ik
denk niet dat onze arbeid dan be
taald wordt".
Appels cadeau
Nell ziet meer in het verpakken van
fruit als cadeau. Regelmatig verpakt
hij kleine kratjes appels en zet die in
de winkel. "Je moet de mensen wel
even op het idee brengen. Meestal
wordt een bos bloemen of prullaria
gekocht. Je kunt toch ook een klein
kistje appels geven? Daar zijn altijd
wel liefhebbers voor!"
Dilia van Dijk
