Spruiten in de lift
Mechanisatïebeurs voor
de fruitteelt in Kapelle
Een moeilijke tijd tegemoet
Laat planten breekt telers nu op
Produkten op tijd van het land
Van der Veen: Héle tuinbouw
moet schoner produceren
"Geen apart milieukeurmerk'
Teelt knolvenkel
herzien door PAGV
Tuincentra positief
over groene potplant
Meer ruimte voor NTV
Onderzoeksdagen
voor de fruitteelt
VRIJDAG 26 NOVEMBER 1993
I 12
Met de nachtvorst van vorige week
kon er, toch nog vlug na de vele re
gen, weer worden geploegd op THO-
LEN. Met vooral flink wat groenbe-
mesting ging dat dan ook vrij goed,
op kaal land is het altijd oppassen
voor kapotte schijven op de bevro
ren grond. Vrijwel ieder heeft hier
graag zijn grond om voor de winter,
omdat dan de zwaardere grond de
gelegenheid heeft om te verweren.
Of de vroeg invallende vorst doorzet
blijft voor ieder nog de vraag. Kun
nen doet het in elk geval wel, dat
leert ons de geschiedenis. Een lange
strenge winter zou met name voor
de glastuinbouw momenteel voor
veel bedrijven een dusdanige harde
klap kunnen betekenen dat zij dit
niet kunnen overbruggen. Veel be
drijven staan na twee slechte jaren,
vooraf gegaan door een flinke inves
tering, er financieel niet zo best
voor. Dit betreft veelal stookbedrij-
ven met o.a. een jaarrond toma
tenteelt.
Op bedrijven waar jaarrond warmte-
behoeftige gewassen geteeld wor
den, nemen de stookkosten een
belangrijk deel van de kosten voor
hun rekening. In de wintermaanden
moet er eerst met deze planten en
eventueel nieuw substraat gestart
worden, waarna enkele dure maan
den volgen waarin niet geveild
wordt, zodat er al behoorlijk wat
geld in zo'n teelt gaat zitten voor er
weer wat binnenkomt. Dit is de nor
male gang van zaken, de kost gaat
voort de baat. Het moet echter wel
betaald worden en waar niet meer
is of niet gegeven wordt daar
houdt het op. Een triest geval voor
degenen die ermee te maken krijgt.
De situatie in onze streek is voor het
merendeel van de bedrijven ook
geen rozegeur en maneschijn, maar
beslist nog niet zo nijpend als men
hoort van elders. De opzet is hier
overwegend die van gezinsbedrijven
welke op sommige punten behoor
lijk sterk staan met een flinke in
breng van eigen vermogen en arbeid
per m2 glas. Tevens is er nog weinig
overbodig geïnvesteerd, met de
hoop op gezond verstand bij de be
leidsmakers, zodat hopelijk de druk
om milieuinvesteringen te moeten
doen wat minder wordt.
Volgens de LEI-cijfers zouden in dit
verband alleen de modernste en
grootste bedrijven bestaansrecht
hebben. Maar het LEI is tevens ver
baasd dat een behoorlijk aantal van
deze bedrijven het zo moeilijk heeft.
Men kan alles niet op papier of com
puter uitrekenen, de tijd zal ons le
ren wie dit kan overbruggen.
Hopelijk valt het allemaal mee.
Spruitenoogst (foto Peter Mastenbroek
Telers van vroege spruiten hebben
niet meer kunnen maken dan ge
middeld 40 cent per kilo, terwijl 70
cent de kostprijs is. Ingewijden ver
wachten dat de late spruiten meer
op gaan brengen. In verhouding zijn
er dit jaar meer vroege- dan late
soorten uitgeplant.
De vroege hebben grotendeels het
veld geruimd. Door het groeizame
weer waren zij eerder rijp. Een posi
tieve impuls voor de late kan zijn dat
in een groot gedeelte van Europa
veel vollegrondsgroenten als peen,
bloemkool, late sla, andijvie e.d.
door de vroeg invallende winter zijn
bevroren. Een goedlopende export
kan veel goed maken. De vorst is al
debet aan dat de prijs inmiddels is
opgelopen tot boven de gulden. Bij
aanhoudende vorst is een aanmer
kelijk hogere prijs niet uitgesloten.
Verschillende telers hebben een
voorraad spruiten in de schuur op
geslagen.
Overigens moet het voor de telers
niet te lang zowel 's nachts als over
dag blijven vriezen. Spruiten kunnen
dan zogenaamd droogvriezen. Witte
vlekjes op het hart van het kooltje
maken het produkt onverkoopbaar.
De opbrengst ligt ongeveer 10% ho
ger dan gebruikelijk. 23 Ton per ha.
is geen uitzondering. Extra spruiten
zullen er om deze reden niet komen.
In verschillende streken is door wa
teroverlast de oogst geheel of ge
deeltelijk afgeschreven. Het totaal
areaal spruiten ligt in nederland met
5880 ha 60 ha hoger dan in 1992.
J.v.T.
Op 14 en 15 januari 1994 organi
seert de Nederlandse Fruittelers Or
ganisatie (NFO) in de veilinghal van
CHZ Kapelle weer een landelijke
fruitteeltmechanisatiebeurs. De
NFO is met de Federatie "Het Land
bouwwerktuig" overeengekomen in
1994 de beurs weer een landelijk
karakter te geven. Dit betekent dat
de beurs is vrijgegeven voor de lan
delijke handel. De inschrijving voor
standhouders sluit op 13 november
a.s.
Het thema waaraan de Werktuigen
commissie van de NFO tijdens de
fruitteeltbeurs uitwerking zal geven,
is "Arbeidsbesparende technieken".
Het is van groot belang, dat de pro
duktiekosten per kilogram fruit niet
verder stijgen of liever zelfs afne
men. Als fruittelers hun arbeid nog
efficiënter inzetten kan op de post
arbeidskosten worden bespaard.
Door een praktische invulling te ge
ven aan het gekozen thema, tracht
de Werktuigencommissie de bezoe
kers ideeën mee te geven om effi
ciënter met arbeid om te gaan.
Naast de beurs worden vrijdagmid
dag 14 januari lezingen verzorgd,
waarin met name teelttechnische
aspecten zullen worden belicht. De
organisatie verwacht naast een
groot aantal bezoekers uit eigen
land ook bezoekers uit omringende
landen als België, Duitsland en En
geland.
De winter is gekomen en hoe. In de
BARONIE vriest het net zo hard als
elders. Voor een aantal gewassen
toch nog te vroeg. Of moet je zeg
gen dat de telers steeds meer op
het scherp van de snede gaan
zitten?
In vroegere tijden stonden er rond de
ze tijd van het jaar nog enkel sprui
ten en wat prei en boerenkool op
het land. Als ik dan nu rond kijk, en
ik had u dat enkele weken geleden
ook al gemeld, lijkt het soms nog
wel september op het land. Zoveel
produkt nog buiten. Dat moet een
keer wel fout lopen. En nu dan goed
fout. Er wordt steeds later uitge
plant met de hoop op goed weer in
de herfst. Een aantal jaren is dit ook
vrij goed verlopen, maar nu is het
mis. Veel andijvie, knolvenkel, spina
zie etc. mag nu toch wel als verloren
worden beschouwd.
Waarom gaat men over tot steeds
later planten? Is dit om te proberen
te profiteren als het elders mis zou
gaan? Is dit om te redden wat er te
redden valt? Doen we dit omdat de
buurman het ook doet? Aan dit late
uitplanten zitten grote risico's. Hoge
kosten met altijd in het achterhoofd
de angst dat deze oogst niet te
oogsten zal zijn. Veel extra werk zit
er ook aan. Indien de vorst komt
moet er veel ondergedekt worden of
beregend. En dan is het weer maar
afwachten. Voor de hogere prijzen
hoeft men het over het algemeen
niet te doen. De laatste jaren lijkt
het er wel op dat weersinvloeden
bijna geen rol meer spelen. In vroe
gere jaren kon je er bijna donder op
zeggen dat als het weer slechter
werd of er gedurende een langere
periode vorst was de prijzen in de
hoogte schoten. Toen was het ook
echt nog: de een zijn dood, de ander
zijn brood, maar dat lijkt nu wel van
de baan.
Als het wordt gedaan in slechtere
tijden om te trachten nog iets goed
te maken, is het toch vaak al te laat.
Waarom dan nogmaals hoge kosten
maken? En wat het laatste betreft
(doen omdat de buurman het doet)?
Een aantal jaren geleden had ik
sterk de indruk dat dit vaak het ge
val was. leder was bang dat iemand
anders meer zou hebben dan hijzelf.
Gelukkig, zijn een heleboel telers
wijzer geworden. Al heb ik in som
mige gebieden in de Baronie de in
druk dat het nog steeds gebeurt.
Als je op deze manier tuinbouw be
drijft zou het weieens goed mis kun
nen gaan.
Telers van knolselderij en peen in
WEST BRABANT hebben vorige
week even In hun rats gezeten.
Door een forse hoeveelheid neerslag
konden hun groenten niet direct van
het land gehaald worden. De vorst
kwam er direct achterop. Gelukkig
is het bij 3 tot 4 graden vorst ge
bleven.
Meer vorst kunnen knollen en win
terpeen absoluut niet verdragen.
Dat gaat ten koste van kwaliteit,
structuur en houdbaarheid. Op een
enkel perceeltje na zitten alle knol
len en peen in de schuur. Noodge
dwongen hebben verschillende
knolselderijtelers provisorisch een
opslagruimte moeten creëren. Han
del in af-land produkt is er niet, er is
hoegenaamd geen vraag. Toch zijn
er nog zaken gedaan. Er zijn zelfs
knollen voor 8 cent per kilo van
eigenaar verwisseld. Met zo'n lage
prijs moet er f 4.000,— per ha bij.
De prijs van winterpeen blijft met 10
tot 12 cent, gekopt, vrij stabiel.
Achteraf bezien lijkt de opbrengst
mee te vallen. Plaatselijk zijn er per
celen gerooid die boven de 100 ton
uitkomen. Bij deze reuze
opbrengsten zit het financieel goed.
Een groente die dit jaar ook voor gi
gantische opbrengsten zorgt is rode
kool. Van diverse percelen komt
meer dan 100 ton af. Financieel le
vert deze meeropbrengst weinig op.
In veel contracten is een voorwaar
de ingebouwd dat per hectare niet
meer te leveren is dan ongeveer 60
ton. Het overaanbod zorgt uiteraard
wel voor een uiterst lage prijs voor
de vrije rode kool. Geen enkele teler
laat de extra kolen op het land ach
ter, maar biedt ze voor directe ver
koop aan. Vaak voor een prijs die
onder de 5 cent ligt. Op contract
schommelt de prijs rond de 9 cent.
Op de veiling is deze prijs in de
meeste gevallen niet te halen.
Bloemkool doet het beter. Met de
vorstvoorspelling hebben vooral de
gespecialiseerde bedrijven bloem
kool in voorraad in de schuur gere
den. Bloemkool in blad is bij lage
temperaturen een tijdje te bewaren.
Overigens is het nu vrijwel gedaan
met bloemkool van de volle grond.
Zelfs bij geringe vorst gaan de witte
stronken verkleuren. Qua prijs en af
zet springt bloemkool er dit jaar uit.
Het blijkt nog steeds dat bloemkool
bij veel consumenten groente num
mer 1 is.
Een apart milieukeurmerk voor tuin-
bouwprodukten heeft weinig zin.
Niet een klein deel van de produktie
maar praktisch alles moet schoon
geproduceerd worden. Dit zei J. van
der Veen, voorzitter van de tuin-
bouwproduktschappen, op 8 no
vember in Kwintsheul bij de
gezamenlijke tuinbouworganisatie
Westland-Noord.
Volgens Van der Veen zou de sector
met een milieukeurmerk de "gewo
ne" produkten discrimineren. Het is
beter om in het kwaliteitsbeleid
meer rekening te houden met het
Onlangs verscheen bij het PAGV de
teelthandleiding nr. 55: teelt van
knolvenkel. De totale teelt van knol
venkel wordt beschreven in de
hoofdstukken statistiek, groei en
ontwikkeling, grond, bemesting,
rassen, teelt- en oogstplanning,
zaai- en opkweekmethoden, on
kruid, plagen en ziekten, teelt,
oogst, bewaren, afleveren, saldo en
arbeidsbehoefte.
De PAGV-uitgave is verkrijgbaar
door f 25,— te storten of over te
maken op postrekening nr.
2249700 t.n.v. PAGV, postbus 430,
8200 AK Lelystad, onder vermel
ding van "PAGV-teelthandleiding nr.
55".
milieu. Hij vindt wel dat er soms een
spanningsveld bestaat tussen kwali
teit en milieu. Dat is bijvoorbeeld het
geval bij de nultolerantie in sommige
landen: hier komen produkten van
biologische bestrijding het land niet
binnen omdat er "beestjes" op de
gewassen zitten.
De consument let bij zijn aankopen
op milieu-aspecten, aldus Van der
Veen. Heeft hij een negatieve indruk
van een produkt, dan laat hij het
staan. Maar toch blijkt de consu
ment vaak geen extra geld over te
hebben voor milieuvriendelijke pro
dukten. Ook dat pleit ervoor om het
milieu op te nemen in het kwaliteits
beleid; voor kwaliteitsprodukten
heeft de consument wél geld over.
Van der Veen zei verder dat het mi
lieubeleid in de EG te langzaam op
gang komt. Pas in 2000 zullen de
regels voor toegestane restanten
van bestrijdingsmiddelen in groente
en fruit in alle lidstaten gelijk zijn.
"Wij willen dat dat sneller wordt ge
regeld", aldus de voorzitter.
Tuincentra verkopen dit jaar meer
groene potplanten dan in 1992. Het
assortiment wordt steeds groter. In
de toekomst zullen vooral meer va
rens en palmen worden afgezet. Dit
blijkt uit onderzoek van het Produkt-
schap voor Siergewassen onder Ne
derlandse tuincentra.
Over de kwaliteit van groene pot
planten zijn de tuincentra goed te
spreken. Gemiddeld geven ze een
7,6.
Uitbreiding van de expositieruimte
met de Amstelhal. Daartoe hebben
de RAI-organisatoren besloten nu
het aantal deelnemers aan de ko
mende internationale tuinbouwvak-
beurs NTV groter is dan ooit. Al
meer dan 540 exposanten meldden
zich aan voor NTV '94 die van 25
tot en met 28 januari 1994 in Am
sterdam RAI plaatsvindt. En dit aan
tal groeit nog steeds; regelmatig
komen verzoeken om standruimte
bij de organisatoren binnen.
In totaal neemt de vaktentoonstel
ling zo'n 45.000 vierkante meter in
beslag.
Door de vernieuwingen bij de
opstelling van het praktijkgerichte
fruitteeltonderzoek heten de jaarlijk
se Proefstationsdagen voortaan
Fruitteelt Onderzoeksdagen. Wat
niet verandert, is de inhoud en de
kwaliteit van deze informatiedagen.
FPO, NFO en IKC-afdeling Fruitteelt
organiseren de Fruitteelt Onder
zoeksdagen dit jaar op woensdag
15 en donderdag 16 december in
het W.I.C.C.-I.A.C. te Wageningen.
Onderzoeksresultaten worden inge
bracht door het Proefstation, de
Proeftuinen en andere onderzoeks
instituten.
Voor deelname aan een van beide
dagen is opgave vooraf noodzake
lijk. Dit kan telefonisch bij de NFO
tussen 29 november en 10 decem
ber, tel. 070-3450600. De Fruitteelt
Onderzoeksdagen vangen aan om
9.30 uur.
Voor verdere informatie kunt u con
tact opnemen met het Proefstation
voor de Fruitteelt, Brugstraat 51,
4475 AN Wilhelminadorp, tel.
01100-42500.
