Landbouw verliest wellicht
meerderheid in waterschappen
Geslaagde ontmoeting
Z M O-personeel
Landbouwschap
wil heroverweging
Bestemmings
heffing 1993
Landbouwschap houdt vast
aan 400 miljoen gulden extra
Rondgang langs de kringen
in het teken van de ZMO
Zeeuws waterschapskantoor in Goes of Middelburg
Kennis gevraagd van toekomstige bestuurders
Er gaat veel veranderen in de ZLM
Per 1 januari 1995 zal het water-
schapsbestel ingrijpend veranderen.
De landbouw zal zijn meerder
heidspositie in de meeste besturen
kwijtraken. Van de toekomstige wa
terschapsbestuurders zal nog meer
kennis en kwaliteit gevraagd wor
den. In Brabant is onlangs een vier
tal bijeenkomsten gehouden waar
vertegenwoordigers van de Ge
westelijke Raad van het Landbouw
schap uitleg gaven.
Meerdere categorieën gaan straks
binnen de waterschappen het beleid
bepalen. Naast gebouwd en onge
bouwd zullen de ingezetenen, de
vroegere huishoudelijke vervuilers,
in de kwantiteitswaterschappen de
dienst gaan uitmaken. In de kwali
teitswaterschappen zitten na 1994
vijf groeperingen: gebouwd, onge
bouwd, ingezetenen, bedrijfsge-
bouwd en grote grondeigenaren. Of
de pachters al of niet actief stem
recht gaan krijgen staat nog ter dis
cussie. Voor de definitieve invulling
van de bestuurssamenstelling is het
kostentoedelingsonderzoek van be-
Het Landbouwschap heeft de Stich
ting Landelijke Mestbank gevraagd
om de hoogte van de Bestemmings
heffing Mest 1993 opnieuw te over
wegen. Dit in verband met de
slechte financieel-economische om
standigheden in de intensieve vee
houderij. De heffingen, bedoeld om
de export, contributie en verwerking
van mest te vergemakkelijken, wer
den op advies van de Mestbank eer
der dit jaar vastgesteld op 66 cent
per kilogram fosfaat in de regio Zuid
(Limburg en Noord-Brabant) en 9
cent per kilo in de regio Oost (Gel
derland en Overijssel). De totale op
brengst werd geraamd op 25
miljoen gulden.
Het dagelijks bestuur van het Land
bouwschap heeft de indruk dat de
hoeveelheden mest die industrieel
worden verwerkt lager zijn dan in
het verleden zijn ingeschat. Als deze
indruk juist is, is er voor mestver
werking ook minder geld nodig. La
gere bestemmingsheffingen kunnen
op bedrijfsniveau tot aanzienlijke
besparingen leiden. De heffing van
66 cent resulteert in sommige ge
vallen in een aanslag die ver boven
de 10.000 gulden uit kan komen.
lang. De trits "belang, betaling, zeg
genschap" zal bij de
kwantiteitswaterschappen het
meerderheidsbelang van landbouw
in de meeste gevallen laten ver
dwijnen.
Extra taken
;De waterschappen zullen extra ta
ken en verantwoordelijkheden krij
gen. Voor de provincie is het een
uitgangspunt dat waterschappen
verantwoordelijk zijn voor water.
Binnen de gemeentelijke bestem
mingsplannen buitengebied komen
mogelijk aanvullende functies voor
de waterschappen. Verandering van
grondgebruik door o.a. andere ge
wassen en aanleg van natuurgebie
den vraagt weer een ander grond
en slootwaterpeil. Waterschappen
moeten gaan beoordelen of er een
nieuwe kas gebouwd mag worden
of dat een boer mag gaan diepploe-
gen. In de wet Waterhuishou
dingsplan wil de provincie veel van
de waterschappen. Al deze wijzigin
gen in de regelgeving zullen hoge
eisen stellen aan de toekomstige
bestuurders.
Als gevolg van de Nieuwe Water
schapswet komt er een verandering
in de kieswet. Vooral voor de inlig-
gende waterschappen in Brabant
wijzigt het nodige. De rangschikking
op de verkiezingslijst zal niet meer
plaatsvinden volgens het principe
van voorkeur. Nu gaat de achter
naam de plaatsing op de lijst bepa
len. Samenstelling volgens het
alfabet. Op veel plaatsen in Neder
land, o.a. ook in Zeeland, is deze
methode al ingeburgerd. Kandidaten
voor het bestuur moeten beschik
ken over 10 handtekeningen van in
gelanden willen zij op de
plaatsingslijst komen. Verder moet
iedere kandidaat een plaatsvervan
ger hebben.
J.v.T
Een beeld van de spelletjesmiddag in Wageningen, v.ln.r. Josien van
Riemsdijk (redactrice GMvL), Tom v.d. Mijden SEV-ZLMen Gerard
van Dongen (hoofd administratie en beheer ZMO)
De personeelsleden van de Gelder-
sche Mij. van Landbouw, het ULG
en de ZLM maakte vorige week vrij
dag voor het eerst uitgebreid kennis
met elkaar als toekomstige collega's
van de landbouworganisatie Zuid
Midden Oost (ZM01. In Wageningen
Het Landbouwschap houdt vast aan
een bedrag van 400 miljoen gulden
voor de komende vijf jaar om de fi
nanciële situatie in de land- en tuin
bouw te verbeteren. Voorzitter
Marius Varekamp zei dit woensdag
in een gesprek met de Vaste Com
missie voor Landbouw in de Tweede
Kamer. Hij reageerde daarmee op
het pleidooi van de regeringspartij
en, dinsdag bij de algemene finan
ciële beschouwingen in de Tweede
Kamer, om voor landbouw en na
tuurbeheer structureel 75 miljoen
per jaar extra uit te trekken.
Varekamp onderstreepte dat de
agrarische sector op tal van terrei
nen nieuwe impulsen nodig heeft
om de huidige problemen te kunnen
overwinnen. Het gaat om verbete
ring van de infrastructuur, om ver
snelling van het speur- en
ontwikkelingswerk, om fiscale faci
liteiten en om maatregelen die de
werkgelegenheid en de concurren
tiekracht ten goede komen. Nood
zakelijke milieu-investeringen
moeten zodanig in de tijd worden
gespreid, dat het voortbestaan van
bedrijven niet in gevaar komt.
Het Landbouwschap wil ook dat
EG-fondsen (o.m. voor structuurver
betering en begeleidende maatrege
len) beter worden benut. Aan de
zogenoemde groene koersen mag
niet worden getornd. Als dat wel
gebeurt moeten de daaruit voort
vloeiende prijsverlagingen in gul
dens volledig worden gecompen
seerd, aldus de voorzitter van
het Landbouwschap.
- de standplaats van de ZMO - was
een ontmoetingsmiddag georgani
seerd. Na de ontvangst in het nieu
we kantoor *op het Agro Business
Park in Wageningen werd de ken
nismaking voortgezet in het etablis
sement De Blauwe Kamer, waar een
aantal oude Vlaamse spelletjes klaar
stond. In deze gezellige ambiance
was er alle gelegenheid elkaar in de
informele sfeer wat beter te leren
kennen. Ook de Gropatax-
medewerkers waren van de partij,
omdat het de bedoeling is Gropatax
in de ZMO-organisatie te integreren.
De jaarlijkse rondgang langs de sel (in 1994 blijft het bestaande
kringen van de voorzitter en se
cretaris van de ZLM is weer be
gonnen. In pakweg zes weken
reist het duo Van der Maas-
Oggel de 13 kringen af om over
en weer informatie uit te wisse
len en te horen wat er leeft in de
praktijk. Een ware veldtocht dus.
Maandagavond beet de kring
Walcheren de spits af.
De opkomst van de Walcherse
afdelingsbestuurders was niet
overweldigend en dat was te be
grijpen. Het waren (voorlopig) de
laatste droge uren, waarin aard
appelen konden worden gerooid.
Ook Van der Maas kwam zo van
het land naar de vergadering.
Toch waren er nog rond de 25
vertegenwoordigers aanwezig in
de Zandput te Serooskerke, waar
kringvoorzitter C. Bierens we
gens familieomstandigheden
verstek moest laten gaan. Vice-
voorzitter A. Dingemanse ver
ving hem.
Fusie
De rondgang staat dit jaar vooral
in het teken van de naderende
fusie van de ZLM met Gelder
land en Utrecht. De fusiekoorts
heeft in het hele ZLM-
werkgebied toegeslagen. In Zee
land wordt hard gewerkt aan de
vorming van drie kringen (Noord-
Zeeland, Midden-Zeeland en
Zeeuws-Vlaanderen). In Brabant
koerst men aan op één kring. In
het spoor hiervan doen ook de
afdelingen mee aan de schaal
vergroting. Zo krijgt Walcheren
drie afdelingen (Valkenisse, Wal
cheren noord-west en Walche
ren zuid-oost).
Van der Maas en Oggel hadden
in de kring Walcheren veel uit te
leggen over de ZMO. De voorbe
reidingen liggen helemaal op
schema, aldus secretaris Oggel.
Het zit er zelfs dik in dat er per 1
januari a.s. tegen de verwachting
in al een volledig juridische fusie
tussen de ZLM, Geldersche Mij
en ULG tot stand gaat komen.
Geen integratie dus, maar met
een een volledige samensmel
ting, waarbij de "oude"
organisaties kunnen worden op
geheven. Een van de hobbels,
die een vlotte juridische fusie in
de weg leek te staan, was de re
latie van ZLM met Verzekeringen
ZLM. Maar er zijn vergevorderde
plannen om deze relatie met in
gang van 1 januari a s. op een
nieuwe leest te schoeien, waar
bij de onderlinge band wat losser
wordt gemaakt.
Andere veranderingen in ver
band met de fusie zijn: een nieu
we ZMO-krant (12 pagina's
organisatie- en regionaal nieuws,
het andere nieuws staat in
Oogst dat tegelijk aan alle leden
wordt meegezonden), de invoe
ring van het profijtbeginsel door
de SEV (alleen voor uitvoerende
werkzaamheden, voor ZMO-
leden geldt een gereduceerd ta-
rief), het nieuwe contributiestel-
systeem nog van kracht, daarna
geleidelijke invoering van het
SBE-systeem) en de dienstverle
ning van de ZMO (de samenwer
king met ACG/ZLM vraagt meer
tijd dan was voorzien). In de
dienstverlening van de ZMO
gaat ook Gropatax meedoen nu
de CBTB besloten heeft zich te
rug te trekken uit deze coöpera
tieve vereniging.
Wat betreft de financiering van
de ZMO heeft het voorlopig
bestuur besloten een eventueel
begroot tekort in 1994 niet via
contributieverhoging aan te zui
veren, maar een beroep te doen
op het vermogen van de nieuwe
organisatie Wel zal de ZLM in
1994 een contributieverhoging
doorvoeren, waartoe eerder in
de ledenraad is besloten om een
gat van f 150.000,- te dichten.
Landbouwpolitiek
Hoe belangrijk ook, de ZMO is
uiteraard niet het enige gespreks
onderwerp op de rondgang en
wellicht zelfs niet het belangrijk-
sta In de praktijk van alledag is
de vraag hoe het verder moet
met de land- en tuinbouw veel
urgenter. Ook op Walcheren is
de stemming onder de boeren
verre van optimistisch. Lang
zaam rijpt het besef, aldus Van
der Maas, dat de ZLM wel eens
gelijk kon hebben met de stelling
dat er met name in de akker
bouw sprake is van een structu
rele crisis. Helaas geeft men er
geen pasklare antwoorden bij.
Het blijft te veel symptoom
bestrijding, zoals een versoepe
ling van het Borgstellingsfonds
en de Bijstandsregeling Zelfstan
digen. Van der Maas zei te blij
ven geloven in een economisch
doelgerichte landbouw. Daar
voor is in de eerste plaats een
kostendekkende graanprijs
noodzakelijk, in combinatie met
stringente produktiebeperking.
Ook voor comsumptie-
aardappelen moet een areaal
quotering volgens Van der Maas
niet langer worden uitgesloten,
ook al wordt daar verschillend
over gedacht.
Er waren ook andere geluiden in
de kring Walcheren te beluiste
ren. De toekomst van de boeren
ligt in een hogere hectaretoeslag
en meer doen aan natuurbeheer
tegen een redelijke vergoeding.
Produktielandbouw in Nederland
is immers uit, zo werd gesteld.
ZLM-voorzitter Van der Maas is
daarvan nog niet overtuigd. "Ik
heb niks tegen beheersovereen
komsten, maar ik moet nog zien
waar de overheid de honderden
miljoenen voor het natuurbeleid
vandaan haalt. Laten we daar
niet te veel op vertrouwen. Of
zou men de crisis zo lang op z'n
beloop laten dat de grond straks
voor een appel en een ei kan
worden aangekocht? Dan zullen
er inderdaad nauwelijks boeren
overbijven in Nederland".
De vier waterschapsbesturen boven
de Westerschelde moeten op 9 fe
bruari 1994 een principe-besluit ne
men of zij willen fuseren. Dat
adviseert de Stuurgroep, die de fu
sie van de waterschappen Walche
ren, Noord- en Zuid-Beveland,
Schouwen-Duiveland en Tholen on
derzoekt.
De Stuurgroep, die onder leiding
staat van het Zeeuwse Eerste Ka
merlid H. Eversdijk, zal ervoor zor
gen dat ruim voor 9 februari alle
relevante informatie beschikbaar is.
Onderdeel daarvan zijn onder meer
het accountantsrapport over de fi
nanciële situatie na een fusie zowel
voor de korte als de lange termijn,
algemene beschouwingen over
pro's en contra's van de fusie, een
knelpuntennota (met de personeels-
situatie) en een concept-voorstel.
Na besluitvorming in de algemene
vergaderingen van de vier water
schappen kunnen Provinciale Sta
ten van Zeeland in de huidige
samenstelling nog een principe
beslissing nemen over de eenwor
ding. De waterschappen zouderv
daarna de knelpunten verder moe
ten uitwerken, gevolgd door een de
finitief besluit. De nieuwgekozen
Provinciale Staten nemen uiteinde
lijk het definitieve besluit tot fusie,
aldus de Stuurgroep.
Intussen krijgt het organisatie- en
adviesbureau ODRP van de vereni
ging van Nederlandse Gemeenten
opdracht de meest geschikte vesti
gingsplaats voor het nieuw te vor
men Waterschap te onderzoeken.
Het onderzoek richt zich op Goes en
Middelburg. Zowel bestaande vrijko
mende kantoren als een nieuw te
bouwen kantoor worden in het on
derzoek betrokken. Van ODRP
wordt verwacht dat zij advies uit
brengt over de meest gewenste
vestigingsplaats.