Rooiwerkzaamheden vertraagd
door overvloedige regenval
Ingezakte aardappelmarkt dwingt
AMAC tot forse reorganisatie
Deze week
Landbouwvoorlichting per
1 oktober geprivatiseerd
LAND- EN TUINBOUWBLAD VOOR ZEELAND EN NOORD-BRABANT
ROTTENDE WINTERWORTELS
ZLM biedt Goes
plaquette aan
32^'
4
Hier en daar schade aan gewassen
Nu zelfstandig adviesbureau
Forse afslanking personeel
Pag.
3
Zeeland weert nieuwe veebedrijven
Wateroverlast Westerschouwen
Pag.
4
Hoechst wil schade afwikkelen
Pag.
5
"Den Zeeuwschen Landbouw"
Pag.
8
en 9 De maand
Pag.
11
Tuinbouwklanken
Pag.
12
Plattelandsjongerenwerk
zlm-krant
^ÈBIBUO^
.^'OOFLB^5'
VRIJDAG 1 OKTOBER 1993
81e JAARGANG No. 4185
De meest natte septembermaand
sinds vele jaren stemt de boeren
wel bezorgd, maar grote problemen
hebben zich nog niet voorgedaan.
Alleen op laag gelegen percelen is
schade aan de gewassen ontstaan.
Vooral in Zeeland is de laatste twee
weken veel regen gevallen. Op het
KNMI-meetpunt in Vlissingen wordt
het maandrecord van 1974 (149
millimeter) genaderd. Op sommige
plaatsen in Zeeland is nog meer re
gen gevallen. De rooiwerkzaamhe
den hebben overal vertraging
opgelopen.
Het regenwater heeft hier en daar
de gewassen al aangetast. Aard
appelen die meer dan 12 uur onder
water staan beginnen te rotten.
Naar schatting zit in het zuidwesten
nog ongeveer 75% van de aardap
pels in de grond. Voor aardappels
die droog uit de schuur worden ge
leverd noteerde de beurs Goes deze
week iets meer dan een dubbeltje,
wat nog onvoldoende is om uit de
kosten te komen. Bovendien moet
er door de hoge luchtvochtigheid in
tensief worden geventileerd. Ook te
velde staande vollegrondsgroenten,
zoals wortelen, bonen en spruiten
verliezen kwaliteit.
Op Schouwen-Duiveland is er voor
al in de westhoek sprake van water
overlast. De enorme buien van 16
en 17 september j.l. die in deze regio
een kleine 100 mm regen brach
ten, hebben op diverse percelen
schade aangericht. In het gebied
Prunje zijn de problemen het grootst
als gevolg van de slechte doorla-
tendheid van de grond.
Zeeuwsch-Vlaanderen had vorige
week vrijdag de laatste rooibare
dag, vertelt Watze van der Zee uit
Zaamslag, voorzitter van de ZLM-
kring Axel. "In de nacht van vrijdag
op zaterdag zijn de meeste boeren
hier in de buurt tot twee-drie uur
's nachts doorgegaan met aardappels
rooien en uien laden, en na die tijd
kon er niks meer gebeuren. Vanaf
zaterdagmorgen is er 50 tot 60 mm
regen gevallen. Je ziet nu (dinsdag
jl) her en der plassen water op per
celen, maar alleen daar waar door
rooiwerkzaamheden de grond is
vastgereden".
Vrijdagnacht heeft Van der Zee zijn
laatste uien binnen gereden. De op
brengst daarvan is met ca. 70
ton/ha hoog en de kwaliteit heeft
ook nog niet veel geleden.
Bruine bonen
Met de bruine bonen is het dit jaar
treurig gesteld, zegt Van der Zee. De
bonen die nog vast staan, en dat is
in Zeeuwsch-Vlaanderen met de
meeste het geval, staan met hun
voeten in het water. De kwaliteit
holt achteruit, onder meer als ge
volg van schimmelvorming. Met de
geruiterde bonen is het iets minder
slecht gesteld. Maar ook hier zijn
kwaliteitsproblemen: vanuit Wal
cheren is al gemeld dat bonen in de
ruiter zijn gaan schieten.
Met een ander nadeel van de vele
neerslag zien de telers van winter
wortels zich geconfronteerd. Door
de gunstige groeiomstandigheden is
een deel van de wortels te groot ge
worden, waardoor ze door de afne
mers als tarra worden aangemerkt.
Deze zullen hun bestemming in de
voerbak vinden.
In West-Brabant is eveneens veel
regen gevallen. Toch werden daar
midden deze week op de lichtere
kleigronden al weer aardappels ge
rooid. Ook in het Land van Heusden
en Altena valt de wateroverlast
mee. In het afgelopen weekend is
daar ca. 22 mm regen gevallen, be
duidend minder dan in Zeeland. Het
rooien van aardappels moest een
paar dagen stil gelegd worden,
maar midden deze week kwamen
de werkzaamheden weer goed op
gang.
Per 1 oktober a.s. is de privatisering
van de landbouwvoorlichting in Ne
derland een feit. Dit betekent dat de
Dienst Landbouw Voorlichting
(DLV) als volledig zelfstandig ad
viesbureau gaat werken. Een perio
de van 100 jaar
landbouwvoorlichting door de over
heid is hiermee afgesloten.
De privatisering zou oorspronkelijk
op 1 januari 1993 ingaan. Door al
lerlei omstandigheden is deze da
tum niet gehaald. Wel is met ingang
van 1993 een begin gemaakt met
de afbouw van de overheidsfinan
ciering van DLV. Dit gebeurt in jaar
lijkse stappen van 5%, zodat in het
jaar 2003 overheid en bedrijfsleven
ieder voor de helft bijdragen in de
kosten van de landbouwvoorlich
ting. Uiteindelijk moet dus 50%
door de boeren worden opgebracht.
Al in 1992 heeft DLV een begin ge
maakt met het toepassen van het
profijtbeginsel. Volgens Marc Joo-
len, teamleider rundveehouderij in
Breda, hebben de boeren aanvanke
lijk erg moeten wennen aan betaal
de DLV-adviezen, maar dit station is
nu gepasseerd. "Ik merk in de prak
tijk dat de boeren het profijtbeginsel
volledig hebben geaccepteerd en dit
niet als een belemmering ervaren
om ons in te schakelen. Integen
deel, de stemming onder de boeren
is duidelijk ten voordele van DLV
aan het veranderen".
Zoals bekend heeft DLV een lande
lijk netwerk, bestaande uit 48 regio
nale vestigingen. In het werkgebied
van de ZLM zijn er DLV-vestigingen
in Goes (akkerbouw). Westmaas
(akkerbouw), Breda (rundveehoude
rij) en Boxtel (varkenshouderij,
boomteelt en pluimveehouderij).
Ter gelegenheid van het
150-jarig bestaan van de ZLM
heeft het bestuur van de ZLM
besloten een blijvend aanden
ken aan te bieden aan de ge
meente Goes als plaats waar
de maatschappij sinds haar
oprichting gevestigd is.
De keus is gevallen op een
bronzen plaquette met als op
schrift ZLM 1843 - 1993. De
plaquette zal worden geplaatst
in de bestrating voor het stad
huis op de Grote Markt in
Goes. Het ontwerp is van beel
dend kunstenaar Hein Vree uit
Hoogerheide. Op maandag 4
oktober a.s. om 17.00 uur zal
de plaquette worden onthuld
door de burgemeester van
Goes.
De akkerbouwers Steur (links) en
Goense bekijken de schade aan
de winterwortels, die is ontstaan
na de zware regenval in de West
hoek van Schouwen. De boeren
in deze streek kampen met de
gevolgen van de langdurige
hoosbuien, die twee weken gele
den in twee etmalen ruim 90
millimeter regen brachten en veel
percelen onder water zetten.
Meer hierover op pagina 3 (Foto
Anton Dingemanse).
De ingezakte aardappelmarkt
dwingt de landbouwmachinefabriek
AMAC bv te 's Heerenhoek het mes
te zetten in de produktiecapaciteit.
De direktie heeft bekend gemaakt
dat 45 van de 110 medewerkers
moeten worden ontslagen.
Direkte oorzaak is de ernstig stag
nerende vraag naar machines voor
de aardappelteelt en het gebrek aan
uitzicht op blijvend herstel van de
aardappelmarkt. AMAC is gespecia
liseerd in machines voor de aardap
pelteelt. De afzet van het bedrijf is
in heel West-Europa meer dan ge
halveerd. Het verlies aan orders is
enigszins gecompenseerd door een
stijgende vraag uit Oost-Europa. Nu
echter de afzet op de Westeuropese
markt blijft stagneren en de huidige
marktsituatie voor aardappelen
geen structureel herstel te zien
geeft, heeft het bedrijf besloten de
produktie aanzienlijk terug te
brengen.
Wisselende afzet
Overigens verwacht direkteur P.E.
Tiemersma dat de vraag uit Oost-
Europa zal blijven stijgen. De afzet in
dit gebied zal echter van jaar tot jaar
sterk kunnen wisselen door politie
ke en financiële onzekerheden. De
afgeslankte organisatie wordt zoda
nig ingericht, dat verantwoord en
flexibel kan worden gereageerd op
de wisselende marktsituatie.
AMAC heeft geprobeerd haar markt
aandeel in machines voor andere
gewassen dan aardappelen, bijvoor
beeld vollegrondsgroenten, te ver
groten. Maar ook daar wordt men
geconfronteerd met tegenvallende
resultaten als gevolg van slechte
prijsvorming. Tiemersma: "we heb
ben te maken met een verminderde
investeringslust in de land- en tuin
bouw en een weifelende markt. In
de aardappelsector zal de markt
zich waarschijnlijk op de lange ter
mijn wel enigszins herstellen, maar
nooit meer het niveau van enkele
jaren geleden halen".
Kostenbesparing
AMAC heeft in de afgelopen jaren
via kostenbesparing getracht de re
cessie op te vangen. Zo werden
contracten met tijdelijke arbeids
krachten niet verlengd. Dit bleek
echter niet voldoende. Daarom
moest worden besloten tot een for
se vermindering van de produktie
capaciteit.
Het bedrijf uit 's Heerenhoek is een
zelfstandig opererende onderne
ming, welke deel uitmaakt van de
Cebeco-Handelsraad groep.
