Aardappelafzet moet Europees in boerenhanden
Veel kilo's en
weinig wol?
Van een andere kant bekeken
Rommel in
de polder
De afgelopen week is de graan
oogst in de kring THOLEN en ST.
PHILIPSLAND binnen gekomen. Het
was dit jaar echt stelen en alle goe
de momenten benutten om de
oogst nog redelijk binnen te halen.
De afgelopen week werkte het weer
mee, maar nu ik dit stukje schrijf
(22 augustus) is het buiten weer re
genachtig. De tarweoogst is goed
tot zeer goed. Ha-opbrengsten van
10 ton en zelfs meer blijken geen
uitzondering.
Jammer is het echter wel dat de
meeste tarwe ondanks dood en ver
weerd stro, door de hoge luchtvoch
tigheid niet geheel droog kon
worden geoogst en men dus al snel
een kleine honderd gulden per ha
kwijt is aan droogkosten. Ook het
Vooral van de laatste geoogste tar-
wepercelen zijn er op SCHOUWEN-
DUIVELAND maar weinig partijen
droog binnengekomen. Het on
gunstige weer levert een extra
kostenpost op die er niet om liegt.
Zo kost graan met 22 procent vocht
al f 5,— per kg aan droogkosten,
wat toch wel wat schril afsteekt te
gen bijvoorbeeld een voerprijs van
gerst van f 26,—. En het is een jaar
waarin men niet zonder droog
kosten kan: diegenen die het on
derste uit de kan willen krijgen het
deksel op hun neus.
Sommige percelen Engels raai zijn
verloren gegaan, anderen zitten met
een halve opbrengst en weer ande
ren zijn bang dat de kiemkracht niet
goed is. Van de percelen die goed
binnen gekomen zijn, is de op
brengst redelijk goed. Droogkosten
zijn over het algemeen hoog. De
graanopbrengsten zijn zeer hoog.
De gerst zit tussen de 6 tot 8 ton
met zo'n 90% brouwgerst. De
tarwe-opbrengst, vooral van de
nieuwe rassen (Ritmo, Vivant, Here-
ward) is uitzonderlijk hoog, 10 ton
per hectare is geen uitzondering,
hier en daar hoort men zelfs 11 tot
12 ton noemen. Plantuien zijn gro
tendeels van het land en diegenen
die op tijd verkocht hebben, hebben
een goed saldo over. Plaatselijk is
men aan de zaai-uien begonnen die
op wat uitzonderingen na (meel-
dauwaantasting) zeer hoge op
brengsten geven. Dit komt ook in de
prijs tot uiting, zeker omdat de han
del weet dat velen geen opslagca
paciteit hebben. De bieten groeien
enorm, het zou mij niet verbazen
dat er een topopbrengst komt met
een geweldige berg C-suiker die
niets opbrengt.
Met de prijzen is het zeer droevig
gesteld. De graanprijzen (incl. erw
ten) zitten zo op de helft van zo'n 6
jaar geleden. De aardappelmarkt ligt
weer al geheel in elkaar, men hoort
prijzen noemen van 3 tot 6 cent van
achter de rooier. De negatieve be
richtgeving in de kranten is hier ze
ker debet aan. Wanneer wij als
boeren verstandig zouden zijn, moe
ten wij direkt 25% van onze aard
appelen afleveren aan de vuilstort
zodat de rest dan een prijs op
brengt.
De vollegrondsgroenten zitten met
overvolle markten, veel werk en
slechte prijzen. In de glastuinbouw
(komkommers, tomaten, enz.) wor
den grote verliezen geleden. Ook de
varkenshouderij zit diep in de rode
cijfers. Enkel de melkveehouderij
(door quotering) draait nog redelijk
goed. Alles overziende zal het jaar
1993 een herhaling worden van '92
met dit verschil dat het bijna in alle
takken slecht gaat. In de totale land
en tuinbouw is geen cent meer te
verdienen. Dit alles is een gevolg
van een totaal verkeerd landbouw
beleid, de heren politici kunnen de
uitslag van hun beleid dit jaar onder
ogen zien. Eén ding is duidelijk: de
boer en tuinder zullen het gelag be
talen, de politiek eet er geen boter
ham minder om.
stro is voor het grootste gedeelte
geruimd, mede ook omdat de hoe
veelheid per ha gering is. Dat er
vraag naar stro en hooi is, blijkt wel
uit het feit dat veel graszaadtelers,
al was het voor niets, hun hooi kwijt
konden. Vooral op percelen die ook
volgend jaar voor de graszaadteelt
kunnen worden benut is het een
vervelende zaak om dit hooi er af te
moeten rijden en/of te verbranden
met alle consequenties vandien.
Opmerkelijk was de toename van
het aantal grootpakpersen. Deze
monsters waar veel vermogen voor
nodig is, hebben een grote capaci
teit en vegen als het ware een per
ceel leeg. Enerzijds vindt
praktijkschrijver deze grootpakper
sen een goede ontwikkeling omdat
het nogal wat minder arbeid kost.
Anderzijds is het een nadeel dat de
ze vorm van stro en hooi persen
voor een gewoon landbouwbedrijf
niet te realiseren is en dan ook voor
namelijk door grote loonbedrijven of
fouragehandelaren geschiedt.
Nu de graanoogst aan de kant is,
kunnen we ons gaan richten op de
aardappeloogst. Bij veel percelen
aardappelen is het loof al groten
deels afgestorven. Hier en daar zijn
al percelen doodgespoten zodat we
overwegend vroeg aan de aardap
peloogst kunnen beginnen. Op zich
is dat niet onplezierig, ware het niet
dat de prijs op een enorm diepte
punt zit. Wij horen zelfs vertellen dat
collega's vier cent geboden zijn voor
aardappelen die vanaf land geleverd
worden. Als deze prijs zo blijft is dat
catastrofaal voor de akkerbouw en
zullen vele bedrijven aanstaand jaar
in nog grotere financiële problemen
komen.
Niet alleen in de akkerbouw gaat
het slecht, maar ook in de fruitteelt,
tuinbouw en in de varkenshouderij
staan veel bedrijven aan de rand van
de afgrond. Ik kan mij niet voorstel
len dat een overheid het over zijn
kant kan laten gaan, wanneer grote
gedeelten van het platteland ver
pauperen. Er zal de komende jaren
dan ook wat moeten gebeuren om
onze land- en tuinbouw een gezon
de economische activiteit te laten
blijven.
Kan naast de organisaties de Neder
landse Akkerbouw Vakbond iets
aan deze malaise doen? Hoewel ik
de doelstelling van de NAV onder
schrijf en met name hoop dat een
sektorgebonden solidariteit door alle
organisaties heen de akkerbouw
Europees gezien op de been kan
houden, zal ook de NAV net als de
organisaties geen betere aardappel
prijs kunnen bieden. Het enige wat
de akkerbouw kan redden is de vor
ming van grote afzetorganisaties die
grote partijen aardappelen uit de
markt kunnen nemen.
Als wij er niet in slagen om de aard
appelafzet Europees gezien in boe
renhand te krijgen of wanneer de
overheden niet ingrijpen, is Zeeland
in het jaar 2000 één groot natuur
gebied met hier en daar wat koeien.
De laatste zin is cynisch gesteld.
Deze praktijkschrijver is dan ook
zeer somber gesteld, maar is niet
van plan bij de pakken neer te gaan
zitten.
Naar het zich liet aanzien zouden
we met een vroege graanoogst ge
confronteerd worden, maar door de
weersomstandigheden is deze toch
nog uitgelopen. Pas in de derde
week van augustus was op WAL
CHEREN alle graan binnen. De op
brengsten van de winter- en
zomergranen waren zowel kwanti
tatief en kwalitatief goed tot zeer
goed te noemen. Veel graan is voor
al in de eerste dorsperiode met ho
ger vochtgehalte dan gewenst
gedorsen. In de laatste week was
het graan veel rijper, er is zelfs te
droog gedorsen. Droogkosten, die
overigens de laatste jaren op zich
niet verhoogd zijn, drukken echter
zwaarder bij dalende graanprijzen,
waardoor de marges al smal zijn.
Enige weken geleden werden we
verblijd met het bericht in de pers,
dat de tarweprijs 40 cent per kg zou
zijn. Bij nadere informatie bleek dat
het slechts een paar dagen duurde
en bij directe levering. Van invloed
op deze prijspaniek-reaktie was de
verandering van wisselkoersen, lo
gistieke problemen door schippers-
akties en de verlate Nederlandse
tarweoogst.
Een andere paniekreactie lazen we
vorige week op de voorpagina van
het Zeelandkatern van de PZC, over
de grote graanopbrengsten in het
Zuidwesten en de te verwachten
(nog te realiseren) opbrengst van
aardappels en uien en prijsvorming
hiervan. We staan nog maar aan 't
begin van het verkoopseizoen, en in
mondiaal, Europees en landelijk ver
band zijn we maar een druppel tot
een spetter. De graanoogst was
zelfs landelijk nog niet binnen. Wel
licht is een wat zorgvuldiger over
wogen benadering te overwegen.
Angst is een slechte raadgever, op
deze manier wordt de blijdschap en
dankbaarheid van goed en goede
oogsten de bodem ingeslagen bij de
telers. Oogsten is zeker in deze zo
mer een wedloop tussen boer en
natuur.
Terwijl ik dit schrijf klettert de regen
weer al tegen de ramen bij een har
de wind en bij een temperatuur van
14°C. Er is goed vraag naar stro,
er heerst ook bij veel collega's een
verzamelwoede met een speculatie
ve achtergrond. De stro
opbrengsten, ook in kwalitatieve
zin, staan in 't negatief tegen de
korrelopbrengsten.
Bij de nieuwe tarwerassen is meer
op korrel geselecteerd dan op stro,
terwijl bij de zomertarwe veel stro is
verbrijzeld bij 't dorsen. Er is op ter
mijn al een leuke prijs te maken,
maar de kosten van persen, verza
melen en opslag zijn niet gering.
Kan echter arbeid ingezet worden
anders dan onder CAO-normen, met
eigen meestal afgeschreven mecha
nisatie worden gewerkt en de toch
aanwezige bedrijfsgebouwen wor
den benut voor opslag, dan is de re
Stro is er weinig verhakseid. De graanteiers kunnen er zonder veel moeite een afnemer voor vinden. Met
de grootpakpers, zoals hier in de WP, kunnen enkele mensen in korte tijd vee! stro binnenhalen.
kening anders. Bedrijfseconomisch
berekend zal het wel niet kloppen,
maar bij de "boerenoptelsom" van
bedrijfsinkomsten over het gehele
jaar kan het een duwtje in de goede
richting geven. Afgelopen voorjaar
bracht een dubbelstel stro ongeveer
hetzelfde op als een vrachtwagen
oplegger met aardappels.
Sommigen hebben weer al een be
gin gemaakt met de inzaai van
groenbemesting. Goed onderhoud
van de produktiefaktor grond dient
bij de plantenteler hoog op het lijstje
te staan. Voor luxe bemestingen zijn
momenteel de ruimtes niet aanwe
zig in de akkerbouw, maar op goed
onderhoud moet men niet bespa
ren, dat is het paard achter de wa
gen spannen.
Afgelopen weekend - na gedane
werkzaamheden is het goed recreë
ren - hebben we Walcheren vanuit
de buitenkant bekeken middels een
vaartocht langs de kust van Vlissin-
gen tot boven Westkapelle. Je krijgt
dan een goed overzicht van de
strandrecreatie in al zijn kleuren en
vormen, de begeleiding via vuurto
rens, kustlichten en radarinstallaties
van de scheepvaart en de beveili
ging van ons gebied door strand,
oever en duinverdediging. Opvallend
zijn de vele consumtpiestrandpavil-
joens. In de oudheid sprak men al
over "geeft het volk brood en spe
len". Dit geldt blijkbaar nog deels,
maar wellicht in een wat luxere uit
voering dan toen.
Na een mooie week, waarin veel
werk verzet werd, is ook in de
LANGSTRAAT de regen met bakken
uit de hemel komen vallen. Hopelijk
duurt deze regenperiode niet zo
lang als de vorige, want zo hier en
daar staat nog wat tarwe, die ge
oogst moet worden. Waar de op
brengsten over het algemeen
redelijk tot goed zijn, blijkt het dat
de prijzen die de verschillende opko
pers in de regio betalen, zo'n 4 5
cent per kilogram verschillen. Al
met al toch een verschil van zo'n 12
tot 15 procent en dus zeker de
moeite waard om eerst te informe
ren, alvorens te leveren. Voor het
stro is een goede belangstelling en
bij een krap aanbod zijn de prijzen
dan ook iets hoger dan vorig jaar.
Waar elke veehouder meer dan ge
noeg van heeft, is voordroogkuil en
meestal van een uitstekende kwali
teit ook. Als we dan ook nog zien
hoe goed de maïs er in ons gebied
bij staat, misschien wel omdat deze
dit jaar voor het eerst gepromoot is,
dan is het ook niet verwonderlijk dat
men spreekt over prijzen van
1500,— tot 1750,— per ha. Maar nu
de kwaliteit van het weidegras terug
begint te lopen, en de eerste winter-
melktoeslag al gegeven wordt, zal
de belangstelling voor maïs in het
rantsoen nog wel toenemen.
Waar we dit jaar meer problemen
mee gehad hebben waren toch
weer de distels. Viel de overlast vo
rig jaar wel mee, dit jaar was het
probleem duidelijk groter. Misschien
dat door de ervaringen van vorig
jaar er dit jaar minder of later bij de
diverse instanties aan de bel is ge
trokken, de overlast was en is dui
delijk aanwezig. Een les dus voor
het volgend jaar om op dit terrein
onze en uw aandacht niet te laten
verslappen.
Een ander, steeds groter wordend
probleem in ons gebied is gekomen
met de vestiging van een McDo
nalds restaurant in Waalwijk. Letter
lijk overal kom je tegenwoordig lege
bekers, doosjes en zakken met daar
op het logo van dit restaurant tegen.
Duidelijk een niet zo milieuvriende
lijk gedrag van de bezoekers van de
ze hamburgerkoning. Niet alleen
McDonalds bezoekers zorgen voor
rommel in de polder, het schijnt te
genwoordig ook heel gewoon te zijn
om autobanden, bussen met olie,
asbestplaten en allerlei andere rom
mel in de polder achter te laten,
waarna de gemeentes dit dan weer
op moeten ruimen. Hieruit blijkt wel
weer dat het eenvoudiger is om
boeren allerlei milieuregels op te leg
gen en te controleren dan om bij de
burgers de mentaliteitsverandering
van "een beter milieu, begint bij je
zelf" toegepast te krijgen.
Na de vakanties gaat ook het verga
derseizoen weer van start, waarbij
er dit jaar allerlei veranderingen
doorgevoerd zullen gaan worden in
verband met de fusie en de komst
van de ZMO. Hoe zal het met onze
afdeling en kring gaan en komt er
een regiokantoor in Waalwijk? We
zullen het maar afwachten en u er
zoveel mogelijk bij betrekken. Maar
eerst nog de herdenkingsbijeen
komst van de 150-jarige ZLM a.s.
dinsdag met H.M. de Koningin,
waarbij de Langstraat zeker aanwe
zig zal zijn in Goes.
