Belgische melkveehouders volgen milieubeleid met argusogen "Durven stoppen is ook ondernemen" Legpluimveehouderij doet het beter dan werd aangenomen Boeren in België Studie 'Visie op eierproduktie' van Rabobank Plukon wint pluimveetrofee Vrijwel ieder melkveebedrijf in Bel gië is met nieuwbouw bezig of heeft juist een ingrijpende renovatie achter de rug. Veehouders ver wachten op korte termijn rigoureuze beperkingen van de overheid. De Belgische milieutrein heeft snelheid gemaakt. Voor de landbouwbelan genbehartigers is er geen halte meer om in te stappen. Melkvee houder Joseph van de Keybus uit Kalmthout is er niet gerust op. Twee jaar geleden heeft hij het be drijf van zijn vader overgenomen. De gebouwen met de veestapel (waar onder 40 melkkoeien) in eigendom en 27 ha land op pachtbasis met een zekerheid van 18 jaar. Deze ze kerheid was nodig om bij de bank een kredietverstrekking te krijgen. Van de Keybus viel nog juist onder een rente-subsidieregeling van 5%. "Momenteel verstrekt de pot van het Landbouw Investerings Fonds niet veel meer. De overheid heeft fors de snoeischaar in tegemoetko mingen gezet. Subsidie op nieuwe werktuigen en traktoren is er niet meer bij". We vervolgen onze reeks "Boeren in België" deze week met een reportage over een melkveehouder uit Kalmthout. Het milieu beleid is rap aan het veran deren, zo constateert deze. Veehouders ver wachten op korte termijn rigoureuze beperkingen van de overheid. En: ook in België is men bezig met re gelgeving omtrent asbest en tanks voor dieselolie. Het milieubeleid gaat in België rap veranderen, constateert Van de Key bus. "Om deze reden heeft vrijwel iedere veehouder versneld verbou wingen uitgevoerd. Het gehele hui dige beleid is gericht op grondgebonden veehouderij. Als het aan de Mestbank ligt krijgen bedrij Pluimveehouder R. Evers te Etten-Leur: Vorige week verlieten de laatste kip pen het bedrijf van Ruud Evers te Etten-Leur. Vijftien jaar geleden gold de onderneming als de modernste binnen de legpluimveehouderij. De stal met gesloten mestputten, auto matische voerinrichting en mecha nisch eieren rapen trok toen vele excursies uit binnen- en buitenland. Een renovatie van f 750.000,— die nu noodzakelijk is ziet Evers niet zit ten. Het eerste koppel kippen lever de hem een saldo op van f 10,80. "Een legkippenhouder die nu op f 3,50 uitkomt doet het niet ver keerd", zegt hij. "Alleen bij stallen die zijn afgeschreven valt nog een rendement te behalen". Niet het exploitatieresultaat heeft Evers overigens doen besluiten de stal te sluiten. In 15 jaar hebben de kippen hem geen windeieren ge legd. Hij noemt een aantal argumen ten. "In 1978 bracht de mest nog f 5.000,— op. Vorig jaar moest er f 25.000,— bij. Een verschil van f 30.000,—. Wil ik mijn bedrijf weer up-to-date hebben dan kost dat f 750.000,- aan nieuwe batterijen en overschakeling naar droge mest. Onzekere faktor vormt de mestwet geving en de batterijwet. Geld stop pen in het onzekere is kapitaalsvernietiging. Uitbreiden kan ik door de gehele wetgeving niet meer. Door een ruimere huisvesting was ik al gedwongen het aantal in te krimpen van 30.000 naar 25.000". ven zonder grond geen vergunning meer". Mestbank De Mestbank is in België een over heidslichaam waarin landbouworga nisaties geen enkele inbreng hebben. Belangenbehartigers krij gen zelfs veel kritiek, merkt Van de Keybus op. "Vooral de Boerenbond wordt verweten dat zij sjoemelt met het invullen van mestformulieren, om zo leden een ingrijpende contro le te besparen. Wij moeten de stikstof uit drijfmest en kunstmest optellen. Gaat mest naar elders dan moet dat zwart op wit staan. Kom je hoger dan 400 kg zuivere N, dan hang je. Krijg je eenmaal bezoek en er valt wat te vinden dan kun je het beste een advocaat in de arm ne men. De inspecteurs en milieugroe peringen in de Mestbank kennen geen pardon. De druk, om van de ene op de andere dag het bedrijf te moeten sluiten, hangt menig land bouwer boven het hoofd". Volgens Van de Keybus zijn het vooral de bedrijven met weinig grond die ze moeten hebben. "Boe ren zijn in de ogen van veel be leidsmakers milieuvervuilers. Dat imago krijgen ze in steeds sterkere mate. Niet de industrie, die wordt beschermd en krijgt voorrang". De regelgeving inzake asbest en olietanks begint op gang te komen. Asbest gebruiken als opvulmiddel in zandwegen mag niet meer. Zolang er nog geen asbestvrije platen te koop zijn, is gebruik toegestaan. Menig landbouwer in België heeft onlangs een hangar vernieuwd met Nederlandse golfplaten. De plaats waar een dieselolietank ligt moet gemeld worden bij de gemeente. Nederlands stempel Nederland heeft een duidelijke Melkveehouder J. van de Keybus uit Kalmthout: "In de ogen van veel beleidsmakers zijn boeren milieuvervuilers stempel gedrukt op de Belgische veehouderij. Zij hebben de veehou ders in De Kempen, Antwerpen en Vlaanderen meegetrokken met de nieuwste ontwikkelingen. Ook de Belgische koe geeft nu gemiddeld 7000 liter melk. Iedere boer die goed met zijn vak bezig is leest Ne derlandse vakbladen. Weekblad De Boerderij scoort hoog in de grensstreek. Ook bij Van de Keybus zit menig Hollands vakblad tussen de tijdschriften. "Voor wetenschap en kennis kijken wij naar Nederland. Dit is o.a. de reden dat menig bedrijf is overgemechaniseerd. Niet wat boekhouding en administratie aan gaat. Dat opgeblazen gedoe hoeft voor mij niet". Grondprijzen Dat de forse investeringen en uit breidingen in Noord-België geen windeieren hebben gelegd is te zien aan de grondprijzen. Beneden de f 55.000,— per ha is geen wei- of bouwland te koop. In Zuid-België is voor minder dan de helft kwalitatief betere grond te koop. Josehp van de Keybus werkt sinds ruim een jaar met een gloednieuwe ligboxenstal. "Ik noem het een in dustriële stal. De stal is belangrijker dan het vee. De oude groepstal vond ik beter. Minder uitval en beengebreken. Maar ja, je moet mee met de efficiëntie". Van de Keybus is bestuurslid van de plaatselijke Boerenbond en de mel- kerij. Bestuurservaring heeft hij opge daan bij de Groene Kring, de jongerenorganisatie van de Boeren bond. "Bij de Groene Kring steek je als jonge ondernemer veel meer op dan bij het bedrijfsgilde. Vooral de problematiek van overname en ruimtelijke ordening krijgt er meer aandacht. In deze zijn we erg actief. Misschien dat dit er voor gezorgd heeft dat er in de regio haast geen bedrijfsopvolgers zijn", voegt hij er lachend aan toe. "De jongeren in de streek hebben minder goesting en drang om met koeien groot te worden. Een vaste baan zien zij lie ver. Beter knecht dan kleine baas". Vakantie is er niet bij voor Joseph. "Al mijn vrije tijd gaat naar bestuurswerk. Vakantie is hier nog niet gebruikelijk. Schoorvoetend is zwemmen en tennis in opkomst. Moderne veehouders gaan een dag je naar zee". J.v.T. Evers verwijdert de inrichting uit de stal, in plaats van kippen ko men er nu caravans en boten in Mestrechten Evers ontkent niet dat het warm van de hand kunnen doen van de mestrechten een rol heeft mee gespeeld. Vijf jaar geleden zag hij voor zijn bedrijf de bui al hangen en begon er wat bij te doen. De neven tak van reparatie en onderhoud in de agrarische sector is nu hoofdtak. Met verhuur van stallingruimte voor caravans, boten e.d. verwacht de Etten-Leurse ex-pluimveehouder met zijn afgeschreven stal* nog een aardig rendement te behalen. Ondanks dat de voormalig NOP- bestuurder stopt voorziet hij een goede toekomst voor de legpluim veehouderij. "Bedrijven zullen dan minimaal over 50.000 kippen die nen te beschikken. Automatiseren begint bij die aantallen rendabel te worden. Zeer veel kleine bedrijven gaan op korte termijn afvallen. Bin nen een straal van 3 km zijn hier de laatste twee jaar acht bedrijven gestopt met in totaal 120.000 leg kippen". Vaarwel Het heeft lang geduurd voordat Evers definitief de eieren vaarwel zei. "Het is en blijft een rigoreuze beslissing die niet na één nacht sla pen genomen is. Liever zo dan dat ik mijn bedrijf straks gedwongen moet sluiten. Met 25.000 dieren zijn de investeringskosten er niet uit te ha len. Veel rekenwerk is er aan vooraf gegaan. Durven stoppen is ook on dernemen". J.v.T. Volgens berekeningen van de Rabo bank is de gemiddelde voerwinst in de legpluimveehouderij hoger dan tot nu toe werd aangenomen. De laatste jaren bedraagt deze voer winst (bruto-opbrengst na aftrek van kosten voor aankoop van voer en hennen) bijna zes gulden per hen per jaar. Dit staat in de studie 'Visie op eierproduktie', die de Rabo on langs presenteerde op de algemene vergadering van de NOP. Momenteel is de rentabiliteit in de legpluimveesector matig, maar de Rabobank verwacht de komende periode een redelijke winstgevend heid. Zowel de consumptie als het aanbod van eieren lijkt zich te stabi liseren. Tevens zullen de voerprijzen (als gevolg van het prijsdrukkende EG-graanbeleid) blijven dalen en naar schatting over twee jaar zelfs 15 procent lager uitkomen dan in 1992. Vanaf 1995 voorspelt der bank weer magere jaren. De oor zaak hiervan ligt vooral in de ver wachte uitbreiding van de legpluimveehouderij in het oosten van Duitsland. Op langere termijn kan de concurrentie op de eiermarkt verder toenemen door een eventue le toetreding tot de EG van Oost- Europese landen als Polen, Tsjechië en Hongarije en een vrijere wereld markt als gevolg van een GATT- akkoord. Consumptiedaling voorbij Tussen de 1986 en 1993 is de con sumptie van eieren in de EG sterk teruggelopen van 234 stuks per hoofd naar 219. Oorzaak van deze daling lijkt vooral een negatief ge zondheidsimago vanwege het hoge cholesterolgehalte in de dooier en door een aantal salmonella-affaires. Ondertussen komen er steeds meer aanwijzingen, dat het cholesterolge halte in levensmiddelen geen of wei nig invloed heeft op het cholesterolgehalte in het bloed. Het zal nog wel enige tijd duren voordat de consument zich deze verande rende kijk heeft eigen gemaakt, al dus de Rabobank. Een positieve invloed op de con sumptie vormt de toenemende ver werking van eieren in gemaksvoeding, kant en klaarpro- dukten en snacks. Daarmee kan de huidige inkrimpende afzet de ko mende jaren worden omgebogen in een stabilisering. Tweedeling door milieu-eisen De studie constateert een door gaande tweedeling en sanering in de legpluimveehouderij. Voor de middenbedrijven zijn milieu investeringen voor het vervangen van bedrijfsgebouwen en inrichting niet altijd meer op te brengen. Met name de bedrijven met minder dan 20.000 hennen kunnen voor de keus komen te staan om op alterna tieve milieuvriendelijke produktiewij- zen over de schakelen, of te stoppen met het bedrijf en hun mestrechten aan wat grotere bedrij ven te verkopen. Die grotere bedrij ven kunnen zo voldoende omvang krijgen voor de benodigde milieu investeringen in mestbandbeluch- ting en mestafzet. Qua techniek is in de legpluimveehouderij de milieu problematiek al volledig te onder vangen. Met de mestbandbeluchting bij leg batterijen kan de ammoniakuitstoot vrijwel geheel worden gereduceerd. Tevens wordt de mest daarmee zo danig ingedroogd dat ze eventueel na nadroging zonder al te hoge transportkosten kan worden afgezet of geëxporteerd. De sector heeft met dit systeem in de afgelopen ja ren de milieubelasting al aanzienlijk teruggebracht. Pluimveeslachterij Plukon b.v. is win naar geworden van de eerste Pluim veetrofee, een jaarlijkse prijs van het Produktschap voor Pluimvee en Eieren. De voorzitter van de jury, ir. A. de Zeeuw, oud-directeur- generaal van het ministerie van Landbouw, overhandigde de trofee samen met een geldbedrag van f 5.000,- aan een drietal vertegen woordigers van Plukon. De jury mo tiveerde de keus voor Plukon onder andere door te wijzen op de gerich te wijze, waarop de onderneming de laatste jaren bezig is geweest met het verbeteren van pluimveevlees. Tijdens de uitreiking van de onder scheiding maakte Plukon-directeur Oosterhoff bekend, dat hij de f 5.000,- wil aanwenden voor prak tijkonderzoek naar milieuvriendelijke stallen voor het houden van kal koenen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch landbouwblad ... ZLM land- en tuinbouwblad | 1993 | | pagina 9