Zaadtelers: nijvere werkers in ere houden
Kwaliteit witlof wordt
in hele keten bewaakt
Boekje over ziekten en
plagen in aardbeien
Wimbledon drijft de
aardbeienprijs aardig op
Volop zomerkoninkjes
SCHUINE KERSEN
Energie-afspraak
Landbouwschap neemt het op
voor Hollandse tomatenteler
Bloemen geen
vaderdagcadeau
Adviezen Stigas in
champignonteelt
veelvuldig opgevolgd
VRIJDAG 16 JULI 1993
11
Wat hebben aardbeien nu met ten
nis te maken zult u denken. Aard
beientelers in WEST-BRABANT
hebben dat wederom ondervonden.
Opvallend is dat tijdens het
Wimbledon-tennistournooi in Enge
land de prijs van de aardbeien hoger
is. Niet verwonderlijk, want een be
zoek aan het Londense tennisheilig-
dom gaat gepaard met het nuttigen
van aardbeien met slagroom. Alleen
al voor het veertien dagen durende
Grand Slam tournooi moeten er bij
na 400.000 kilo aardbeien extra de
Noordzee over. Nederlandse veilin
gen dragen in belangrijke mate bij
aan deze lekkernij.
De week nadat Steffi Graf en Pete
Sampras met hun felbegeerde tro
fee huiswaarts keerden daalde de
aardbeiprijs in Nederland met
f 2,50 per kilo. Voorlopig zal er aan
deze jaarlijkse opleving geen eind
komen. De bezoekersaantallen voor
Wimbledon blijven groeien en tradi
ties blijken in Engeland eeuwenlang
stand te houden. Enige promotie om
deze gewoonte ook te Rosmalen en
op het Melkhuisje door te voeren is
op zijn plaats. Voor de tuinbouw kan
het een enorme verlichting beteke
nen. Met een goede, gerichte PR is
vaak meer te verdienen dan met
hard werken. Wellicht dat deze sug
gestie ook voor kersentelers
perspectief kan bieden.
In tegenstelling tot de glastuinbouw
gaat het met verschillende akker-
bouwmatige tuinbouwgewassen de
goede kant op. Plantuien zijn voor
het eerst sinds jaren weer met een
positief saldo te verkopen. Jammer
is dat er in verhouding weinig telers
van profiteren. Veel vrije mensen
zijn afgevallen of hebben op con
tract geteeld. Sperziebonen blijven
goed aan de prijs, dit ondanks dat er
veel kilo's per ha gaan komen. De
veilingprijs blijft gemiddeld rond de
f 1,50 per kg hangen. Met een op
brengst van 8000 kg per ha zit het
goed. Vorig jaar zorgden overaanvoe-
ren voor doordraaiprijzen.
Wat de diverse soorten peen gaan
doen is nog even afwachten. Naar
B-peen begint wat vraag te komen.
De dagprijzen schommelen rond de
20 cent, afhankelijk van sortering,
kleur en kwaliteit. Belangrijk voor
deel is dat de koelcellen leeg zijn en
er met een schone lei begonnen kan
worden. Kilo's zullen er genoeg ko
men. Ook een late peensoort als Ka-
rotan ligt al 14 dagen voor op het
groeischema. Komt er wederom
veel vraag uit het Oostblok dan is
de oogst van peen hoopvol.
Zomerkoninkjes: ze zijn er weer vol
op in de BARONIE. Het weer is er
misschien niet altijd naar, smaken
doen ze wel.
De aanvoer van aardbeien loopt als
een trein. Evenzo de verkoop. Veel
aardbeien werden in de afgelopen
weken geëxporteerd naar m.n. En
geland. De kwaliteit is zeer goed.
Dit is misschien wel mede dankzij
het iets minder warme weer. Im
mers tegen extreme temperatuur
kan een aardbei niet. Dan worden
de vruchten te snel rijp en rotten
weg aan de bos. Nu de temperatuur
wat lager is, rijpen ze langzamer,
kunnen beter uitgroeien, waardoor
de kwaliteit beter blijft.
De prijs van de aardbeien is goed.
Vooral nu de gekoelde teelt is
gestart blijven de prijzen stabiel. In
het voorjaar zijn de kasaardbeien te
goedkoop geweest. Zo ook de
Een betere zorg voor de kwaliteit
van witlof in de hele keten. Dat is
het doel van een proef met Integrale
Ketenzorg (IKZ) in de groenten- en
fruitsector. Door IKZ moeten alle
handelingen in de keten, van het
zaaien tot de verkoop aan de consu
ment, op elkaar afgestemd worden.
Minutieus wordt op een rij gezet
wat de meest ideale omstandighe
den zijn waaronder witlof geteeld,
geoogst, getrokken, verpakt en ver
handeld wordt. Zo moet bijvoor
beeld voorkomen worden dat de
groente na verblijf in een koelcel van
de veiling urenlang voor de deur van
de supermarkt in de zon blijft staan.
En zaad dat een goede pen geeft,
maar waarvan de krop later bij de
handelaar rood blijkt te kleuren, is
taboe.
Bij de afstemming binnen de keten
zijn veel organisaties betrokken zo
als initiatiefnemer Centraal Bureau
van de Tuinbouwveilingen (CBT),
Een rondrit door de polders van
THOLEN is momenteel zeker de
moeite waard, want een bonte
schakering van de vele kleuren bloe
men doet het landschap sieren. De
stand van de meeste gewassen, zo
ook de bloemzaden, is hier bijzon
der goed. Met voldoende regen op
zijn tijd ziet men vrijwel geen misge
wassen. Ook het onkruid staat er
soms weelderig op.
De meeste bloemzaden zijn nu op
zijn mooist en staan vroeger dan
normaal vrijwel allemaal in de volle
bloei. Dit is op zich een uitnodiging
om ze te bekijken. Van meer belang
voor de zaadteler is, dat dit talloze
bestuivende insekten aantrekt wat
dan weer een waarborg is voor een
optimale zaadzetting. Er staan mo
menteel vele bijenvolken bij de grote
percelen teunisbloemen gereed om
honing te verzamelen, wat overi
gens bij dit gewas vrijwel alleen 's
avonds of met warme zomerdagen
zelfs 's nachts plaatsvindt. Gelukkig
dat er nog steeds hobbyisten bereid
zijn om te imkeren. Voor de teunis
bloem op zich is de bevlieging welis
waar niet noodzakelijk, omdat deze
zo evengoed bestoven wordt. Maar
een gunstig neveneffekt is zeker dat
een deel van deze vele bijenvolken
overdag andere percelen met bloe
men bezoeken waar ze dikwijls wel
een bijdrage leveren aan de hoeveel
heid zaad.
Deze nijvere beestjes moet men in
ere houden, echter niet alleen van
deze maar ook van andere in de vrije
natuur voorkomende bestuivers
moet de noodzakelijkheid niet on
derschat worden. Omdat sommige
bloemen alleen hierdoor bestoven
worden moet hiermee met deinsek-
tenbestrijding terdege rekening ge
houden worden. Ook op bloemen
die ogenschijnlijk niet of weinig be
vlogen worden zoals violen kan niet
zomaar raak gespoten worden.
De insektendruk is de laatste jaren
alleen maar toegenomen o.a. de
thrips is ook in de zaadteelt zeer be
rucht geworden. Dit maakt het al
leen maar moeilijker om de nuttige
insekten te ontzien. Selektieve mid
dels zijn duurder en niet altijd effek-
tief, daarom is het van belang dat er
reeds voor de bloei intensieve waar
nemingen plaatsvinden (van excur
sies wordt soms veel geleerd,
bijvoorbeeld hoe men die insekten
kan vinden) en dan eventueel al in
een vroeg stadium een bespuiting
uit te voeren zodat een latere lichte
aantasting tijdens de bloei geen
bespuiting meer behoeft. Een goede
zaadteler is als geen ander bewust
dat men dit stukje natuur niet te
veel moet verstoren.
tunnel- en de normale teelt. Het ras
Elsanta wordt, zoals gewoonlijk, het
best betaald. Dit ras geeft grote,
zware, goed houdbare aardbeien.
Dit is voor de handel alleen maar
voordelig. Het uitstalleven van dit
ras is beduidend langer dan van an
dere rassen.
Er wordt wel veel onderzoek ver
richt naar nieuwe rassen, met de
zelfde kwaliteiten als Elsanta. Dit is
ook hard nodig. Een goed ras is nl.
een te smalle basis voor de toe
komst. Men moet niet afhankelijk
worden van één ras. Er moeten tij
dig alternatieven zijn.
De teelt van aardbeien is zeer inten
sief. De kostprijs is ook vrij hoog.
Het is geen teelt om er maar even
bij te doen. Vandaar dat je ook uit
breidingen ziet op bestaande aard-
beibedrijven, maar weinig echte
nieuwe telers.
Slechts vijf procent van de Neder
landers die voor Vaderdag een ca
deau hebben gekocht, koos voor
bloemen. Op Moederdag ging het
om ruim 30 procent. Het Produkt-
schap voor Siergewassen heeft uit
gezocht dat de Nederlanders die
voor Vaderdag bloemen hebben ge
kocht, een voorkeur hebben voor
een gemengd boeket met een ge
middelde prijs van elf gulden.
Overigens doet slechts 35 procent
van de bevolking aan Vaderdag.
Voor Moederdag tast meer dan de
Om meer groei en draagruimte te
creëren heeft fruitteler Saar/oos
uit Dronten zijn kersebomen
schuin ingeplant. De bomen zijn
vorig jaar gezet, en dragen nu
voor het eerst vrucht. De experi
menterende te/er kan echter
maar weinig kersen plukken,
want de spreeuwen zijn hem
voor. De vruchten blijven alleen
gespaard daar waar netten over
de boomgaard zijn gespannen of
waar de bomen met plastic zijn
ingepakt (foto Peter
Mastenbroek).
Ruim tweederde van de bedrijven
die hebben meegedaan aan een
praktijkproef bedrijfsgezondheids
zorg in de champignonteelt, hebben
adviezen van Stigas opgevolgd. De
adviezen hadden o.a. betrekking op
de werkhouding van pluk(st)ers,
omgang met chemische middelen
en de machineveiligheid.
Binnen de praktijkproef werden de
deelnemende bedrijven drie maal
bezocht door arbo-adviseurs van
Stigas. In totaal zijn 36 adviezen om
arbeidsomstandigheden te verbete
ren door de champignonbedrijven
opgevolgd. De verbeteringen waren
snel te realiseren en niet kostbaar.
Het Produktschap voor Groenten en
Fruit gaat zijn handtekening zetten
onder een meerjarenafspraak ener
giebesparing voor de groenten- en
fruitverwerkende industrie. Daar
mee belooft de industrie zich in te
spannen het gebruik van energie per
hoeveelheid produkt in het jaar
2000 met 20 procent te hebben te
ruggebracht.
helft van
beurs.
de Nederlanders in de
het Produktschap voor Groenten en
Fruit (PGF), de Nederlandse Tuin-
bouwstudieclubs (NTSO en het
Centraal Bureau Levensmiddelen
handel.
Een van hun eerste aktiviteiten is de
consument Je vragen welke eisen
deze aan witlof stelt. Vervolgens
worden in de keten barrières opge
ruimd die dit ideaal in de weg staan.
Daarbij is ook aandacht voor de ma
nier van produceren: de milieube
lasting moet tot een minimum
worden teruggebracht. De inspan
ningen van de groentensector moe
ten uitmonden in een witlofcode
voor de hele keten. Als de proef
slaagt, dan wordt de ketenzorg ook
voor andere groente- en fruitsoorten
opgezet.
De driejarige proef wordt betaald
door het Ministerie van Landbouw,
het PGF, het CBT en het Landbouw
schap. De totale kosten bedragen
circa zes ton.
Het Bemiddelingsbureau van
Bloemveiling Holland, veilcentrum
Naaldwijk, heeft onlangs de eerste
elektronische order ontvangen. De
order werd geplaatst door Bog Mad-
sen, die gevestigd is in Aalsmeer. Bij
deze exporteur is een geautomati
seerd aanbods- en orderverwer-
kirfgssysteem geplaatst, waarmee
ook elektronische kleurenfoto's van
produkten kunnen worden opge
vraagd. Dit voor een proefperiode
van een half jaar.
Onlangs is verschenen het boekje
"Herkennen van ziekten en plagen
in aardbeien". Het boekje is samen
gesteld door ir. G. van Santen van
het Informatie en Kennis Centrum
Akker- en Tuinbouw (IKC-AT) en W.
Alofs van de Dienst Landbouwvoor
lichting (DLV).
In het boekje staan de 33 meest be
langrijke ziekten en plagen van aard-
Het Landbouwschap heeft zich ach
ter de Nederlandse en Belgische vei
lingorganisaties geschaard in hun
opvatting dat de acties om Neder
landse tomaten van de Franse
markt te weren in strijd zijn met alle
EG-regelingen. Het schap heeft mi
nister Bukman daarom gevraagd in
Brussel scherp tegen deze gang van
zaken te protesteren. Het Land
bouwschap ondersteunt hiermee
het Centraal Bureau van de Tuin
bouwveilingen en de Nederlandse
Bond van Exporteurs van Groenten
en Fruit die deze zaak al eerder aan
hangig hebben gemaakt bij de mi
nister.
Franse telers proberen al enige we
ken de invoer van Nederlandse en
Belgische tomaten te blokkeren in
verband met de aanhoudende lage
prijzen. De Franse groentetelers wil
len dat Nederland en België een mi
nimum veilingprijs invoeren van een
gulden per kilo. De Nederlandse en
Belgische veilingorganisaties willen
echter geen verandering in hun hui
dige minimumprijs aanbrengen. In
Nederland is dat 51 cent. Tevens
vinden de organisaties dat niet mag
worden getornd aan het volledig
vrije handelsverkeer tussen de
lidstaten, ook in tijden van lage
prijzen.
beien beschreven, zowel voor de
teelt in de vollegrond als voor die
onder glas. Aangegeven is hoe te
lers de aantasters kunnen herken
nen en wanneer ze een bestrijding
moeten uitvoeren. Met behulp van
een waarnemingskalender kan de
gebruiker voor elk groeistadium van
de plant gemakkelijk bepalen welke
ziekten en plagen kunnen voorko
men. Het laatste hoofdstuk van dit
boekje is gewijd aan natuurlijke vij
anden. Het is belangrijk dat ook de
ze nuttige insekten herkend
worden, zodat ze niet gedood wor
den bij een bespuiting. Per ziekte of
plaag worden deze teksten geïl
lustreerd met een aantal kleu
renfoto's.
De schrijvers hopen dat telers van
aardbeien aan de hand van dit boek
je hun gewasbescherming kunnen
verbeteren en het gebruik van che
mische bestrijdingsmiddelen weten
te beperken. Dit alles voor een goe
de kwaliteit aardbeien en een
schoon milieu. De uitgave is
gesponsord door een aardbeienver
meerderaar (Plantko).
Geïnteresseerden kunnen het boek
je bestellen bij de afdeling Fruitteelt
van het IKC-AT te Wilhelminadorp
door f 10,— over te maken op post
bankrekening 354677 onder ver
melding van "Publikatie 11, Ziekten
Aardbei".
