TL
Natuurontwikkeling Biesbosch
roept veel vragen op
Landbouwonderwijs laat op zich wachten
Natuur krijgt voorrang in Biesbosch
Geschiedenis
van de ZLM
Prijs voor WBE
Biesbosch
VRIJDAG 25 JUNI 1993
Een der in dezen tijd nog steeds,
maar nu nog met meer klem,
aan de orde gestelde zaken is
het landbouwonderwijs. Men zat
maar te wachten op landbouw
scholen, maar de regering maakte
geen voortgang. De nieuwe wet op
het M.O. die sprak van landbouw
kunde aan de H.B.S. gaf ook niets.
Een zekere heer Corten, iemand
met non-chalante manieren en
die bijna nooit antwoordde als
men hem schreef, gaf hier en
daar uitnemende voordrachten
over den grond, de bemesting,
etc. Hij deed dat in Limburg,
maar wilde ook wel het in Zee
land doen. De Secretaris vraagt
of wij niet moeten wachten op
de landbouwschool in spé in on
ze provincie, die te Zierikzee,
toch weldra een fait accompli zal
zijn!!
Wat zijn er al verwachtingen,
wier verwezenlijking nabij wa
ren, den bodem ingeslagen. Zie
rikzee denkt thans aan geen
landbouwschool. Men besluit
toch Corten maar te laten komen
en Kakebeeke, die voortvarend
is, wil maar dadelijk voor iedere
afdeeling de data vaststellen. Is
hij eenmaal geweest, zei Kake
beeke, dan wordt het Hoofd
bestuur met aanvragen
bestormd. Een Rijkslandbouw
school is ook in uitzicht en de
Maatschappij van Nijverheid
vraagt adhaesie aan het
denkbeeld.
Het bekende wetsvoorstel Grata-
ma en Van Kerkwijk om de bij
zondere bescherming van de
jacht en het jachtbedrijf in te
trekken, brengt deze jacht-
kwestie wederom op een verga
dering der Z.L.M. Kakebeeke
ontpopt zich ja, als een
hartstochtelijk jager, maar die
bovenal landbouwer is. Hij wil
adhaesie betuigen. Hombach
heeft zijn wild te lief. 10 stem
men er voor, 9 er tegen. Tus-
schen de bedrijven door kiest
men een nieuwen Vice-
Voorzitter, want Pické begint dat
Vice-Voorzitterschap te vervelen.
Hij was vroeger ook voorzitter
geweest! Mr. Vis gekozen zijnde,
heeft het er te druk voor, maar
J.M. Kakebeeke neemt het aan
en blijft het lang, n.l. van 5 No
vember 1873 tot 6 November
1889.
L.J.H. Snijders zanikt, dat het se
cretariaat zoo veel tijd vordert,
hij moet er een extra bediende
voor nemen in zijn zaken en
heeft schade, dat hij zich zoo
aan zijn zaken onttrekken moet
en waar eenJioogere bezoldiging
niet kan lijden, bedankt hij. Hom
bach - altijd royaal - stelt voor
den nieuwen titularis f 100,te
geven. Daartoe wordt besloten
met de stem van Snijders tegen.
Daarna wordt Snijders opnieuw
gekozen met 18 stemmen en 1
tegen. Dat is 70er jarige hoffe
lijkheid! Maar de benoemde be
dankt toch totdat hij voor den
drang der leden en des Voorzit
ters bezwijkt.
De winter gaat voorbij en Cor
ten, de wandelleeraar, komt
maar niet, en antwoordt zelfs
niet.
Er is behalve hierover toch veel
leven in de brouwerij. Het Ned.
Rundveestamboek is b.v. in wor
ding en G.J. van den Bosch zal
met B.G. vd. Have in de commis
sie daartoe de Z.L.M. vertegen-
In onze serie over de ge
schiedenis van de ZLM
zijn we aangekomen in
het jaar 1873. Het land
bouwonderwijs, de
jacht, de meekrapteelt
en het honorarium voor
de secretaris houden de
gemoederen van het
bestuur bezig. Ook deze
aflevering is ontleend
aan de jubileumrede die
de toenmalige voorzit
ter bij het 80-jarig
bestaan uitsprak.
M. Volkrijk Liebert was van
1862 tot 1889 penning
meester van de ZLM
woordigen. Op kamers van
landbouw dringt men aan.
Schouwen wil Ministerie van
Landbouw. Van Kamers van
Landbouw verwacht men niet
veel. Die van Handel en Fabrie
ken beteekenen ook niets, maar
mogelijk zijn zij nuttig. Later zal
men er weer over spreken. Mi
nisterie van Landbouw is toch
noodiger. Mr. Vis pleit hiervoor
en de Geldersche Maatschappij
van Landbouw is van hetzelfde
gevoelen, blijkens ingekomen
schriftuur.
Hulst is onder Hombach's leiding
nog immer een sterke afdeeling.
Vele leden uit die afdeeling heb
ben een uitstapje gemaakt naar
Gembloux. Zij zijn daar schitte
rend ontvangen; hen is zelfs een
dejeuner aangeboden. Vooral de
heer 't Ser Stevens, volksverte
genwoordiger te Brussel, maakte
zich daarbij verdienstelijk. Hulst
wil hem eerelid der Z.L.M. ma
ken. Maar dat gaat maar zoo
niet. Toen destijds Pické voor
stelde de oude voorzitters v.d.
Lek de Clercq en Fokker eerele
den te maken, was dat voorstel
verworpen. Het voorstel wordt
verworpen. De afdeelingen moe
ten maar eens zien of zij candi-
daten hebben voor te dragen,
dan zullen zoowel Nederlanders
als buitenlanders tot hun recht
komen.
De meekrapteelt is nog altijd een
steunpilaar van den Zeeuwschen
landbouwer.
Geen boekweit siert der Zeeu
wen erf,
Schoon ze elders de oogen vleit,
Door 't levend wit, met rozenverf
Bekoorlijk overspreid.
Maar Zee/ands kleigrond voedt
een plant,
Wier schoon, wier heilzaam rood
Voor eeuwen reeds aan 't Va
derland
Een tak van Welvaart bood.
Zij moet echter verbeterd wor
den. Daartoe is beter zaad noo-
dig. Van d. Have wil het uit
Avignon halen. Maar Hombach
houdt nog meer van het zonnig
Italië en wil naar Napels. Neen,
zegt Kakebeeke, dan uit Smyrna.
Eindelijk komt het uit Texel, de
z.g. "brokkelige meekrap, die lijkt
op de oude groene".
De Z.L.M. hield met de H.B.S.
leeraren in schei- en natuurkun
de correspondent Dr. Henne-
keler was al eens keurmeester
geweest voor werktuigen. Dr.
Seelheim gaf zijn oordeel over
draineeren en komt tot de ver
bijsterende meening, dat het
draineren voedende stoffen voor
plantengroei wegvoert en dus de
vruchtbaarheid ondermijnt. Wol-
fert, Kakebeeke, Liebert en Snij
ders gelooven er niet veel van en
bestrijden het rapport of ver
langen aanvulling. Wolfert zal
eens water opvangen en meten
naar de oppervlakte waarvan
en het laten onderzoeken.
Mr. van Citters treedt met 1 Ja
nuari 1875 af. Hij bleek te zijn
een goedmoedig en mild Voorzit
ter, die er niet op zag ook zelf in
den zak te tasten en die, bij
gestaan door flinke bestuursle
den en een zorgvuldig bureau,
de Z.L.M. in dezen opgaanden
tijd stuur en richting geven kon.
De Z.L.M. verlangt Pické terug.
Zijn vriend Mr. Vis, haalt hem jui
chend in.
In het kader van het Natuurbe
leidsplan heeft de provincie Noord-
Brabant samen met de Provinciale
Commissie Beheer Landbouwgron
den, een voorlichtingsavond gehou
den op dinsdag 22 juli jl. om de
plannen voor de realisatie van na
tuurgebieden in De Biesbosch toe te
lichten. De avond stond onder voor
zitterschap van de gedeputeerde,
de heer L. Verheijen. De toelichting
van de heer Verheijen en van de zij
de van het Buro Beheer Landbouw
gronden, dat met de uitvoering
belast is, riep vele vragen op.
Uit de vragen bleek, dat men zeer
grote vraagtekens zet bij de voor
gestelde ganzenfourageergebieden.
In de gebieden, waar op dit moment
veel ganzen fourageren zou het wa
terpeil omhoog moeten (Moord-
plaat, Lepelaar) en deze dus
ongeschikt worden als fourageerge-
bied. Gebieden waar nu niet of nau
welijks ganzen zitten (Jantjesplaat,
Cathatinapolder) zouden een funk-
tie ganzenfourageergebieden krij
gen. Vanuit de vergadering werd
indringend gevraagd hier nog eens
goed naar te kijken en daarbij de
streek duidelijk te betrekken. Er
moet voldoende oppervlakte voor
ganzen worden gereserveerd, maar
ook moeten deze gebieden geschikt
worden gehouden voor de ganzen.
Dit vergt beheersmaatregelen om
het gewas voor hen aantrekkelijk te
houden. De landbouwers in de zaal
hadden grote twijfels of dit met de
voorliggende voorstellen wel gerea
liseerd zou kunnen worden.
De direkteur LNO, de heer Duffhues,
haakte hierop in. Hij zei dat in de
plannen centraal staat waar de
scheiding komt te liggen tussen per
manent Landbouwgebied en te
creëren natuurgebied. In het land
bouwgebied zal van extra beperkin
gen geen sprake zijn. Over de
verdere invulling van de natuurge
bieden, zoals ganzenopvang, valt
volgens hem te praten. Daarbij moet
zijns inziens de kennis, die er in de
streek is, gebruikt worden. De over
heid heeft uitgesproken, dat er na
tuurgebieden moeten komen, die
een funktie als ganzenfourageerge-
bied krijgen. Deze gebieden zullen
zodanig gesitueerd moeten zijn en
beheerd moeten worden, dat ze de
ze funktie ook kunnen vervullen.
"Anders voldoet de overheid niet
aan zijn doelstellingen. Mocht blij
ken, dat de plannen niet funktione-
ren zoals gedacht, dan zullen ze
moeten worden bijgesteld", aldus
de heer Duffhues.
De provincie Noord-Brabant heeft in
samenwerking met de Provinciale
Commissie Beheer Landbouwgron
den (PCBL) plannen opgesteld voor
de uitwerking van de Ecologische
Hoofdstructuur. Deze plannen
bestaan uit een voorontwerp
beheersplan voor het reservaatsge-
bied De Biesbosch en een
voorontwerp-begrenzingenplan
voor het natuurontwikkelingspro
ject De Biesbosch.
Het natuurontwikkelingsgebied
bestaat uit de Noord waard (425
ha.) en de Turfzakken eo (140 ha.).
De Noordwaard ligt tussen de
westelijke natuurgebieden van de
Biesbosch en de Nieuwe Merwede,
en bestaat voornamelijk uit akker
land. Zeven agrarische bedrijven zijn
er gevestigd, waarvan zes akker
bouw en één fruitteelt. De bedrijven
zijn goed verkaveld en ontwaterd.
De Turfzakken bestaat uit drie pol
ders die voorheen bestemd waren
voor het vierde spaarbekken en vol
ledig omsloten wordt door natuur-
Pacht
Op vragen uit de zaal over de pacht,
antwoordde de heer Duffhues, dat
er geen algemene verplaatsingsre
geling is voor pachters. "Hier ligt
dus het accent op een individuele
benadering. Dit legt op de overheid
een duidelijke verplichting om voor
de pachters met een reëel aanbod
te komen, Anders zal de pachter er
niet op ingaan en zal de overheid
gebieden van de Biesbosch. Er is
één akkerbouwbedrijf gevestigd,
eigendom van de drinkwatermaat
schappij.
De doelstelling van de natuuront
wikkeling is om van de Biesbosch
een "niet-verontreinigd zoetwater-
getijdengebied met open water, riet
en biezenvelden moerasbossen en
open terreinen" te maken. Hiervoor
zal o.m. de dijk in de Noordwaard
worden verlegd en zullen kreken
worden gegraven.
Het aankoopgebied is aanzienlijk
groter dan het natuurontwikke
lingsproject. Ook het westelijk van
het Steurgat gelegen agrarisch ge
bied in de Brabantse Biesbosch be
hoort hiertoe. In dit (ruimere)
aankoopgebied kunnen gronden
worden aangekocht ten behoeve
van uitruil van het natuurontwikke
lingsproject.
Relatienotagebied
Het relatienotagebied waarop het
voorontwerp-beheersplan betrek
king heeft bestaat uit drie gedeel-
haar natuurdoelstellingen niet kun
nen realiseren". Hij wees er in dit
verband op, dat er afspraken met
Domeinen zijn gemaakt om het ver
plaatsen van pachtbedrijven te ver
gemakkelijken.
Dijkverzwaring
Niet geheel duidelijk werd hoe de re
latie moet worden gezien tussen de
begrenzing van het natuurontwikke
lingsgebied in de Noordwaard en
ten: Moordplaat eo,
Jantjesplaat/Catharinapolder, en
Hooge Hof. De bedoeling is hiervan
reservaatgebied te maken, in totaal
344 ha. Dit betekent dus aankoop.
In het relatienotagebied zijn nu vier
moderne agrarische (akkerbouw-)
bedrijven gevestigd.
De polders die zijn bestemd om re
servaatgebied te worden liggen in
het nationaal park in oprichting De
Biesbosch en zijn geheel omgeven
door water en natuurgebieden. Het
toekomstig beheer wordt gericht op
de verdere ontwikkeling van deze
polders als fourageergebied voor
ganzen. Één van de voorgenomen
maatregelen is het in de winterperi
ode uitschakelen van de bemaling in
de polders Moordhof en Hooge Hof,
zodat er een rustgebied voor ganzen
ontstaat. In de Jantjesplaat/Cathari
napolder zal het peil na verwerving
tot een minder hoog niveau stijgen,
teneinde fourageermogelijkheden
voor de ganzen en andere overwin
terende vogels te handhaven.
het vast te stellen dijktracé. De ge
deputeerde gaf het advies aan de
vergadering om opmerkingen en
suggesties op dit punt niet op te
zouten, maar in de bezwaarschriften
nu mee te nemen. Dit zal dan zeker
serieus worden bekeken.
De plannen voor De Biesbosch lig
gen momenteel ter inzage. Er kun
nen tot 28 juli a.s. bezwaren op
worden ingediend. De SEV van de
ZLM zal in verband hiermee op 13
juli a.s. een zitdag houden (zie pag.
2).
De Wildbeheereenheid De Bies
bosch heeft dit jaar de wisselprijs
van de Stichting Behoud Natuur en
Leefmilieu gekregen. De WBE Bies
bosch heeft deze KEBO Wisselprijs
te danken aan het feit dat zij grond
legger is geweest van de "natuur-
opruimdagen". Dit initiatief is later
overgenomen door een groot aantal
wbe's in het hele land.
De jury kende de prijs ook aan WBE
De Biesbosch toe als hommage aan
alle wildbeheereenheden in Neder
land wegens hun inzet en werk
zaamheden voor het beheer en
behoud van natuur en landschap.
Een derde argument om de prijs aan
deze WBE toe te kennen, vond de
jury in het feit dat WBE De Bies
bosch een bijzondere verantwoor
delijkheid op zich heeft genomen bij
de invulling en uitwerking op plano
logisch gebied in Nationaal Park De
Biesbosch, dat voor een deel het
werkgebied van deze WBE vormt.
De KEBO Wisselprijs bestaat uit een
bronsplastiek van de landelijk be
kende kunstenaar en museumcon
servator Kees Bos uit het
Overijsselse Holten. De prijs werd
eerder toegekend aan de Stichting
Centrum voor Landbouw en Milieu
in Utrecht.
