Explosieve groei speelt
ijsbergslatelers parten
Nieuw boekje over
bemesting in fruitteelt
Energieheffing bedreiging glastuinbouw
Teleurstellend half jaar groente- en fruitsector
Bloemisterij doet
het iets beter
Bemiddelingsbureaus groente
moeten samenwerken
Markt is oververzadigd
Landbouwschap:
nkm ix a
VRIJDAG 25 JUNI 1993
Ll9
Niet de areaalsuitbreiding zit mo
menteel de ijsbergslatelers dwars.
Het is de explosieve groei die een
soepele afzet parten speelt.
In plaats van 80% wordt nu 95 tot
100% gesneden. Meer dan 20 tot
25 cent per krop kunnen de telers
niet maken terwijl 38 cent de kost
prijs is. Veilingen hebben te maken
met dagelijkse doordraai.
Vollegrondsgroenteteler L. Jansen
uit Ossendrecht klaagt. Voor het
zesde seizoen teelt hij ijsbergsla. Dit
jaar heeft hij in combinatie met vier
akkerbouwers 60 ha. Dit om een in
vestering in plantmachine, zaaibed-
combinatie, wiedbalk en
rijenbemester rendabel te maken.
"In combinatie ben je niet afhanke
lijk van een bepaalde markt", zegt
hij. "Wij kunnen nu constant leve
ren. Gemiddeld genomen moet je
door ziekten als rand e.d. 25 tot
40% onderploegen. Bij temperatu
ren boven de 30 graden C ligt de
uitval nog hoger. Ben je alleen bezig
dan is uitval een hoge risicofaktor".
Jansen teelt voor Holland Crob. Ge
deeltelijk op contract en participa
tiebasis. De kostprijs van 38 cent is
nog niet gehaald. Alleen het snijden
komt al op 17 cent per krop. "Zo
kunnen wij niet blijven draaien". De
Ossendrechtse slateier bezint zich
met zijn groep op afhaken. "Er moet
zo'n f 6.000,per ha bij. Dan liever
akkerbouw dat niets opbrengt. Je
hoeft dan in ieder geval niet zo hard
te werken".
Uitval miniem
Een groot gedeelte van de huidige
malaise is toe te schrijven aan het
uitzonderlijke groeiseizoen. Be
drijfsleider Venne van Holland Crob
te Ossendrecht heeft nog niet eer
der zo'n jaar meegemaakt. "Uitval
is miniem. Er valt vrijwel geen enkel
perceel af. Iedere krop is geschikt
voor de verkoop. Alleen al om deze
reden komt er 25% meer op de
markt". Holland Crob werkt dit jaar
in hoofdzaak met contracten op
participatiebasis om het risico te
verdelen. Zij laten de boer meegok-
ken. "Als de markt niet wil kunnen
wij ook niets verdienen", merkt Ven
ne op. "Dat akkerbouwers door ge
heel Nederland met ijsbergsla
beginnen doet de gehele tuinbouw
sector geen goed. Het areaal zit aan
zijn plafond terwijl nieuwe afzetge
bieden zich niet aandienen. In de
consumptie van ijsbergsla zit overi
gens nog een lichte groei".
Voor het verdere afzetseizoen is
Venne niet echt somber gestemd.
"Spanje gaat nu afvallen wegens
het warme weer en wordt nu een
belangrijk exportland".
Een gedeelte van de areaalsuitbrei
ding is toe te schrijven aan akker
bouwers in de Flevopolder. Zij
hebben het vrij groot aangepakt. In
samenwerking met veiling KZIJ te
Kampen, coöperatie ALCO te Le
lystad en Nederland Oogst B.V. is
150 ha ondergebracht. PBK-
Groenten B.V. zorgt voor begeleiding
en afzet. Een akkerbouwer uit Le
lystad die voor het eerst 5 ha teelt
is vrij enthousiast. "De afzet is goed
geregeld zodat wij niet met onze sla
blijven zitten. Voorwaarde om in de
samenwerking te komen is dat be
drijven over een regeninstallatie en
vrieskoeling beschikken. Het snijden
en verpakken moeten wij zeff rege
len. Technische begeleiding en plan
ning doet de B.V.".
Voorschot
De groep akkerbouwers teelt in
poolverband. Het eerste voorschot
is binnen. "Over de prijs maken wij
ons wel enige zorgen", vertelt de
aspirant-ijsbergslateler. Op de vcije
markt is nu niet veel te halen. Onze
kracht moet straks komen uit kwali
teit gekoppeld aan vaste afnemers.
Wie de afzet heeft, heeft de
macht". Op de vraag of het, we
gens verdringingseffecten, wel ver
standig is om op grote schaal met
ijsbergsla te beginnen antwoordt de
akkerbouwer uit Lelystad: "Wij le
ven in een vrij land".
Kassen in St. Anna/and.
Gemiddeld komen er 60.000 krop
pen ijsbergsla van een hectare. Op
één perceel is het mogelijk twee
rondes per jaar te doen. Buiten de
kosten voor verpleging komt de
post planten en plantmateriaal op
Pas uitgeplante ijsbergsla
f 5.000,per ha. Snijden en ver
pakken is de grootste kostenpost.
J.v.T.
De Nederlandse groenten- en fruit
sector heeft een teleurstellend half
jaar achter de rug. De omzet op de
veilingen ligt naar schatting 10 pro
cent lager dan het eerste halfjaar
van 1992. Oorzaken zijn de hoge
produktie, de koersschommelingen
bij sommige munten en de versnel
de toetreding van Spanje en
Portugal.
De voorzitter van het Produktschap
voor Groenten en Fruit,
J. van der Veen, zei dit op 17 juni op
een bestuursvergadering in Den
Haag. Van terugklimmen uit het dal
waarin de sector vorig jaar beland
de, is nog geen sprake, zei hij. Ook
al treedt er later in het jaar verbete
ring op, het zal niet meevallen de
achterstand ten opzichte van vorig
jaar .in te lopen.
Japan
Pogingen om meer groente en fruit
Het gaat in het eerste halfjaar van
1993 iets beter met de bloemisterij
sector dan vorig jaar. De aanvoer op
de veilingen daalde met 1 procent,
maar door de hogere prijzen steeg
de omzet met 3 procent. De export
van snijbloemen groeide in de eerste
vijf maanden van het jaar met 2 pro
cent. De bloembollensector en de
bomensector komen iets boven het
niveau van vorig seizoen uit. De prij
zen van tulpen, narcissen en kro
kussen lagen duidelijk hoger dan in
het vorige seizoen, maar de lelies
deden het minder goed.
op de Japanse markt af te zetten,
verlopen na het succes van vorig
jaar stroef. De Japanners hebben
een Nederlands verzoek afgewezen
om meer produkten te importeren.
Nu kunnen alleen tomaten en papri
ka's over de grens. Inmiddels zijn in
Japan honderd ton Nederlandse pa
prika's afgezet.
Van der Veen zei zich niet neer te
leggen bij de Japanse weigering om
ook Nederlandse aardbeien, cour
gettes, komkommers en aubergines
toe te laten. Deze groenten mogen
zelfs niet afkomstig zijn uit een ge
bied dat al streng wordt bewaakt te
gen in Japan gevreesde insekten.
"Wij zullen onze wensen zo snel
mogelijk weer in Japan op tafel leg
gen. Minister Bukman van land
bouw heeft onze opstelling
ondersteund".
Bemiddelingsbureaus voor groente
en fruit moeten meer samenwer
ken. Nu doen zij elkaar én de veiling-
klok concurrentie aan. Dit zei
voorzitter J. van der Veen van het
Produktschap voor Groenten en
Fruit op de jaarvergadering van het
Bemiddelingsbureau Zuid in Breda.
Volgens Van der Veen is de onder
linge concurrentie in het nadeel van
de hele sector. De prijsvorming
wordt hierdoor verzwakt. Er moet
orde op zaken gesteld worden, vindt
hij. Een landelijke coördinatie van de
afzet is dringend nodig. De prijzen
bij afzet via bemiddelingsbureaus
moeten afgeleid worden van de prijs
op de veilingklok.
Als de afzet wordt gebundeld, is de
teelt van vollegrondsgroente voor
akkerbouwers beslist een alternatief
gewas. Die omschakeling mag ech
ter niet gesubsidieerd worden, be
nadrukte Van der Veen. "Dat zou
levensgevaarlijk en niet aanvaard
baar zijn".
Hij verwacht niet dat de druk op de
akkerbouw snel zal afnemen. Het
handelsverkeer wordt vrijer, met of
zonder GATT-akkoord. Maar het
blokkeren van vrijhandel heeft geen
zin, aldus Van der Veen. Gezien de
grote exportbelangen zou dat nade
lig zijn voor Nederland. Wel moet de
vrijmaking van de handel geleidelijk
verlopen, ook voor de tuinbouw.
Het Landbouwschap beschouwt de
regulerende energieheffing als een
grote bedreiging voor de concurren
tiepositie en de continuïteit van de
Nederlandse glastuinbouw. De hef
fing moet er daarom óf helemaal
niet komen óf de glastuinbouw
moet er van worden vrijgesteld, zo
schrijft het schap aan de Tweede
Kamer.
In de brief rekent het Landbouw
schap de Kamer voor dat de
glastuinbouw direct en indirect
werkgelegenheid verschaft aan
100.000 mensen. De produkten van
de glastuinbouw gaan voor drie
kwart de grens over met een totale
exportwaarde van 8,5 miljard gul
den. Op deze buitenlandse afzet
markten moet de glastuinbouw
concurreren met produkten uit Zuid-
Amerika en de landen rond de Mid
dellandse Zee. Geen van deze con
currenten zal voorlopig te maken
krijgen met regulerende energiehef
fingen, zo benadrukt het Land
bouwschap.
Ondanks zijn verzet tegen een regu
lerende heffing wil de glastuinbouw
zich overigens wel inzetten voor
vermindering van het energiever
bruik en de uitstoot van broeikas
gassen. Begin dit jaar sloot men een
zogenaamde meerjarenafspraak af
met de Nederlandse regering over
het geleidelijke halveren van het
energieverbruik per eenheid produkt
en het verminderen van de
C02-uitstoot met 3 tot 5 procent.
Als uitvloeisel hiervan moet iedere
tuinder de komende jaren fors in
vesteren in energiebesparende voor
zieningen en is er een heffing
ingesteld die 27 miljoen gulden per
jaar oplevert.
Onder de titel "Bewust omgaan
met mineralen. Fruitteelt" is een
boekje uitgegeven over de be
mesting in de fruitteelt. De publika-
tie is samengesteld onder
verantwoordelijkheid van de pro-
jektgroep Voorlichting Bemesting en
verzorgd door Ing. J. Kodde, vak-
deskundige Bodem, Water en Be
mesting bij de afdeling Fruitteelt van
het IKC-AT te Wilhelminadorp.
Het boekje heeft een omvang van
40 pagina's en geeft een overzich
telijke beschrijving van de belang
rijkste aspekten van dit onderwerp.
Naast informatie over de voe
dingstoestand van de Nederlandse
fruitteeltgronden wordt ingegaan op
begrippen als evenwichtsbe-
mesting, toelaatbare uitspoeling en
mineralenbehoefte. De advisering
op basis van grond- en bladonder-
zoek wordt toegelicht, evenals de
opname van voedingsstoffen, de
opnameverhoudingen en de verde
ling van de mineralen over hout,
blad en vrucht.
Van de diverse hoofdelementen
worden de invloeden weergegeven
op produktie en kwaliteit. Boven
dien geeft het boekje een beschrij
ving van de fertigatieadviezen, de
gangbare meststofsoorten en de
mogelijkheden (en onmogelijkhe
den) van bladbemesting. Tevens
wordt kort ingegaan op het gebruik
van dierlijke mest in de fruitteelt en
de regelgeving op dit gebied.
Voor belangstellende telers, voor
lichters en ook het onderwijs bevat
dit goed leesbare boekje veel waar
devolle informatie.
De uitgave is te bestellen door
f 12,50 over te maken op postbank
rekening 354677 van de afdeling
Fruitteelt van het IKC te Wilhelmina
dorp onder vermelding van publika-
tie nr. 10 "Bewust omgaan met
mineralen, Fruitteelt".
