Vleesvee houdt Henegouwse
akkerbouwers overeind
'Met geïntegreerde teelt
inspelen op de toekomst'
doorzicht
Boeren in België
Akkerbouwer Toon Koekkoek uit Aimkerk
DOORZICHT
OP INZICHT
De heer en mevrouw Decoster voor hun monumentale boerderij
I1 VRIJDAG 25 JUNI 1993
18
De provincie Henegouwen is samen
met Namen het belangrijkste akker
bouwgebied van België. Tuinbouw,
varkens of kippen ligt de Walen
niet zo. Akkerbouwers klagen wel,
maar gezien de buffer die zij met
vleesvee hebben, denken zij de hui
dige malaise te kunnen overbrug
gen. Onderlinge rivaliteit is er
voldoende want ook binnen de
landbouw klikt het niet tussen Wa
len en Vlamingen. Akkerbouwer Le
on Decoster runt samen met zoon
Luc te Marcq een bedrijf van 70 ha
met daarbij ongeveer 250 stuks
zoogkoeien en vleesvee.
Oorspronkelijk komt de familie De
coster uit Vlaanderen. Veel Vlamin
gen hebben tot de zeventiger jaren
boerderijen in Wallonië gekocht. In
Henegouwen zijn er de laatste 20
jaar geen Vlaamse "emigranten"
meer bijgekomen. Ondanks dat een
of meerdere generaties Neder-
landstaligen er zich goed hebben in
geburgerd, blijft er rivaliteit bestaan.
Een mooi voorbeeld geeft Leon De
coster. "Hebben twee Walen
ruzie en daar komt een ex-Vlaming
bij, dan spannen zij meteen samen.
Een mechanisatiebedrijf of loonwer
ker die zijn familieoorsprong in
Vlaanderen heeft kent vrijwel geen
klanten onder de Walen. Alleen
als er beter werk wordt afgeleverd
dat aanmerkelijk goedkoper is".
De gemiddelde bedrijfsgrootte ligt in
Henegouwen op 50 ha, in hoofd
zaak akkerbouwgrond. Daar ieder
bedrijf wel over grond beschikt dat
teveel stenen bevat of te hellend ge
legen is, is rundvee aanwezig. Ook
bij Decoster. "Ik heb mij gespeciali
seerd in zoogkoeien. Veelal van het
Belgische-Blauweras. Om deze re
den bestaat een aanzienlijk gedeelte
van het bouwplanareaal uit voeder
bieten en snijmaïs".
Naast voedergewassen verbouwt
Decoster wintertarwe en suikerbie
ten. Aardappelland verhuurt hij. De
bakwaardige tarwe bracht in 1992
39 cent per kilo op. Suikerbieten
f 105,— (incl. een pulpvergoeding
van f 5,— bij een suikergehalte van
15,60%. C-bieten worden in hoofd
zaak vervoederd omdat die gratis
zijn. De prijzen van de vruchtbare
leemhoudende zand- en kleigronden
zijn de laatste twee jaar gedaald van
f 40.000,- naar f 21.000,-. Me
de hierdoor is de seizoenpacht ver
laagd naar f 1.400,— per ha.
Kadastrale pacht ligt tussen de
f 200,— en f 300,— per ha. Echt
zoeken naar alternatieven voor hun
grond doen de akkerbouwers niet.
Het schijnt dat de conserventeelt is
uitgebreid.
Volgens Decoster zijn de Henegou
wers niet warm te krijgen voor var
kens, kippen of tuinbouw.
"Rundvee spreekt ons meer aan.
Vollegrondstuinbouw ligt ons niet
omdat we niet graag laag bij de
grond staan". Achteraf blijkt dat kip
pen en varkens in hun ogen wat
minderwaardig overkomt. Er schuilt
trotsheid achter de Henegouwse
akkerbouwer. Zij zijn immers in
staat zelf de kapitaalsintensieve
rundveetak, met hoogwaardige die
ren, te kunnen financieren.
Waterschapslasten betalen de ak
kerbouwers in Henegouwen niet.
Belangrijke afvoergrachten onder
houdt de provincie. Regelmatig is er
in de heuvelachtige streek water
overlast maar nioemand zal maatrege
len nemen. Een boer die zijn sloten
niet opkuist is niet strafbaar. Een tri
bunaal doet hierover geen uitspraak.
Wel als een akkerbouwer, die wil
draineren, noodgedwongen door
een perceel van zijn buurman moet.
Dit is verbetering zodat degene die
verbetert altijd in het gelijk gesteld
wordt. Rechterlijke dwang is overi
gens nogal eens nodig omdat het
juist de Vlaamse akkerbouwers zijn
die aan ingrijpende grondverbete
ring doen.
De 28-jarige zoon Luc is de bedrijfs-
opvolger in huize Decoster. Voor de
toekomst ziet hij wel perspectief.
Over de landbouw in België doen
veel verhalen de ronde. Er kan en
mag veel meer, zo meent men
hier. Aan de hand van een aantal
reportages over bedrijfsgenoten
in België willen wij u een beeld
schetsen van de land- en tuin
bouw aldaar. Dit keer een Hene
gouwse akkerbouwer met
vleesvee als tweede tak.
"Nu is de toekomst nog zwart voor
mijn ogen. Rendement komt mo
menteel uit de vrij intensieve zoog-
koeienhouderij. Vrijwel ieder bedrijf
in de regio heeft een opvolger".
Over het al of niet gebruiken van
groeistimulerende middelen in Wal
lonië zwijgt Luc en neemt vader Le
on het over. "Dat weet u beter dan
ik, mijnheer. Nederland staat erom
bekend dat zij dit spul maken".
Geen siertuin
Van alle akkerbouwgewassen ligt de
prijs in Nederland hoger dan in Bel
gië. Leon Decoster: "Nederland pre
senteert zich veel beter dan België.
Zij doen veel meer aan afzet en ana
lyse Daar komt nog bij dat de be
langenbehartiging in Nederland
gesmeerder verloopt. Dat is juist nu,
in deze slechte tijd, waar het milieu
prioriteit krijgt, een handicap voor
ons. Dat Nederlandse boeren propa
ganda maken voor hun bedrijf is al
te zien aan de aankleding van hun
bedrijf. Wij geven geen geld uit voor
siertuinen. Hoe zuidelijker je komt
hoe slordiger de bedrijven". Een
houtsingel is er niet te vinden rond
de hofstede van Decoster. Wel
spendeert hij geld om het monu
mentale woonhuis in de oorspron
kelijke staat te houden.
Decoster is geen lid van een land
bouworganisatie: "Het levert geen
zichtbare resultaten op". Hij merkt
nog op dat hij begin jaren zestig be-
recht is voor het kladden van leuzen
op de Brusselse kasseien". Toen heb
ik mijn lidmaatschap opgezegd".
J.v.T.
Akkerbouwer Toon Koekkoek uit
Aimkerk verbouwt op twee manie
ren aardappelen: gangbaar en geïn
tegreerd. Op de eerste wijze
verspuit hij drie maal zoveel aan ge
wasbeschermingsmiddelen als op
de tweede. Hij wil zo inspelen op de
toekomst.
Koekkoek beheert een akkerbouw
bedrijf van 55 ha in het Land van
Heusden en Altena, samen met
twee zoons. Eigenlijk is het sinds de
komst van z'n zoons veranderd in
een gemengd bedrijf. Want in 1991
verrezen op het erf twee stallen
waarin kalkoenen worden gemest
en sinds vorig jaar vormen groenten
een onderdeel van het bouwplan,
leder is verantwoordelijk voor zijn ei
gen "tak". Beide zoons elk voor één
van de nieuwe takken en Koekkoek
zelf voor de akkerbouw.
Aardappels vervullen een hoofdrol
in de akkerbouwtak. Voor het derde
jaar wordt daarvan een deel geïnte
greerd geteeld. Dit jaar 4 van de 15
ha. Wat houdt geïntegreerde teelt
in?
Koekkoek legt uit dat geïntegreerd
telen begint voordat de aardappels
de grond ingaan. In februari wordt
een grondmonster genomen, op
grond waarvan een aangepast be
mestingsadvies wordt gegeven.
Vervolgens wordt een ras gepoot.
Santé, dat weinig vatbaar is voor
Phythophthora. Tijdens het poten
mag geen behandeling tegen Rhi-
zoctonia plaatsvinden. Onkruid-
bestrijding mag alleen mechanisch
plaatsvinden. Dat betekent dat de
ruggen nog laat worden aangeaard.
Voor het spuiten en kunst-
meststrooien mag alleen recent ge
keurde apparatuur worden gebruikt.
De basis voor eventuele nabe-
mesting vormt het bladsteeltjeson-
derzoek.
Phytophthora
De bestrijding van Phytophthora
vormt een centraal punt bij het te
rugdringen van de hoeveelheid ge
bruikte stof. Daarom is Santé een
geschikt gewas voor de geïnte
greerde teelt. Vorig jaar vroegen de
Bintjes van Koekkoek 14
Phytophthora-bespuitingen en de
Santé's slechts 6. Bovendien was in
de Santé's slechts 3/4 van de dose
ring nodig.
Tot slot mag het loof in de geïnte
greerde teelt alleen mechanisch
worden verwijderd, middels loof-
klappen of -trekken. Al met al ge
bruikte Koekkoek vorig jaar bij de
geïntegreerde teelt slechts 1/3 deel
van de hoeveelheid actieve stof die
hij bij de gangbare teelt gebruikte,
namelijk 2,9 kg/ha.
Controle
Koekkoek benadrukt dat de hele
teelt grondig wordt gevolgd en ge
controleerd door een gerenom
Koekkoek: 'Je kunt de consument niet voor de gek houden"
meerd internationaal instituut. Dat
begint bij de gegevens uit het grond
onderzoek en loopt via regelmatige
gewascontroles, controle van de
apparatuur, via bladsteeltjesonder-
zoek, onderzoek van blad op residu
en van bespuitingen tot
knolonderzoek op nitraat. Deze con
troles worden verricht voor het be
drijf Quick uit Hedel voor wie hij de.
aardappels teelt. Quick verkoopt de
aardappels onder de merknaam Na-
tubalans in supermarkten. Alle con
troles zijn wel eens lastig, erkent
Koekkoek, maar alleen goede con
troles leveren harde gegevens, stelt
hij: "Alleen zo kan worden aange
toond dat er geen kunstgrepen zijn
toegepast. Je moet zoiets zuiver
spelen en niet gaan sjoemelen,
want je kunt de consument niet
voor de gek houden".
Wat is de motivatie van Koekkoek
om op deze wijze te telen? "Inspe
len op de toekomst", antwoordt hij.
"We gaan toe naar strengere nor
men. Door ervaring op te doen spe
len we in op de toekomst". Maar,
wat levert het nu op? Koekkoek legt
uit dat Quick een vast bedrag per ha
uitbetaalt. Dat was vorig jaar
f 6.000,—. Dit jaar geldt eenzelfde
bedrag, maar opbrengt, kwaliteit en
sortering spelen een rol mee. Telers
ontvangen maximaal f 7.500,— en
minimaal f 4.000,—. "Zo heb ik
voor 4 van de 13 ha aardappels een
zekerheidsstelling", erkent
Koekkoek.
Tot slot benadrukt hij dat deze teelt
harde gegevens levert over op-
brengstverschillen met de gangbare
teelt en dus welk prijsverschil er
moet gelden.
Peter van Houweling
In een artikelenreeks, die door
samenwerking van NOB, ZLM,
CBTB en het Consuientschap
Landbouw in Noord-Brabant
tot stand komt, wordt de stra
tegie van de landbouwontwik-
kelingsnota "Doorzicht op
Inzicht" uitgedragen.
De artikelen hebben een voor
beeldfunctie. Het betreft on
derwerpen op bedrijven die
bewust een keuze maken voor
de toekomst en die op een po
sitieve wijze inspelen op de
mogelijkheden in hun situatie.
Voor reacties:
Landbouwcentrum,
mevr. M. Commandeur,
tel. (013)645511.
