Vorig jaar de fazanten,
nu zijn het de hazen
■fiai
Graszaden komen extreem
vroeg in het zaad te liggen
Werken aan Morgen! Wat is ons loon?
De ZLM op zijn best
Minicamping en kwaliteit
Goede start nieuwe
John Deere trekkers
J
lit Ho
VRIJDAG 25 JUNI 1993
nraH uk
15
De huidige stand van alle gewassen
in WEST BRABANT ZUID is met één
woord te omschrijven: veelbelo
vend. Een calamiteit als een wolk
breuk moet zich echter niet
aandienen. De 125 mm neerslag
van nu ruim een jaar geleden is nog
niemand vergeten. Dat het extreem
vroeg is laten o.a. de graszaden
zien. Zoals het er nu voorstaat zul
len de eerste percelen Italiaans raai-
gras de eerste week van juli in het
zwad liggen. Drie weken vroeger
dan gebruikelijk.
Voor volgend jaar ziet het er voor de
traditionele graszaadtelers niet best
uit. Het areaal Engels en Italiaans
moet verder terug. Daar komt nog
bij dat de minimumprijs met zo'n
twee dubbeltjes per kilo omlaag
gaat. Per hectare omgerekend een
saldovermindering van f 250,- tot
f 400,-. Alleen voor melkveebedrij
ven blijft het nog enigszins aantrek
kelijk om Italiaans te zaaien.
Verschillende vaste telers hebben
inmiddels hun graszaadfirma laten
weten dat zij voor lagere prijzen
geen interesse meer tonen.
Twee regendagen brachten vorige
week een kleine 30 mm regen zodat
een echte misoogst, door droogte,
niet meer te verwachten is. Blijft er
regelmatig wat nat vallen dan zullen
er wat kilo's aangaat zeker records
gebroken worden. Suikerbieten zijn
inmiddels het stadium van "een
bierflesje" ruim gepasseerd. Bij nor
male weersomstandigheden voor
spelt het IRS te Bergen op Zoom
voor de zandgronden een opbrengst
van 72 ton.
Degenen die zich op de Manifesta
tie te Kapelle niet hebben laten zien
hebben veel gemist. Bij de vaste be
zoekers staat één aspect onomsto
telijk vast: "dit is de meest
succesvolle Manifestatie die we
De nieuwe 6000- en
7000-trekkerseries van John Deere
blijken goed aan te slaan. Na de in
troductie in najaar '92 zijn er in Ne
derland al 350 trekkers van deze
series verkocht. Ook elders in de
wereld zijn de verkoopcijfers goed.
Er is momenteel zelfs sprake van
een zekere levertijd.
Sinds de start van de 6000-serie lie
pen in Mannheim al 10.000 trekkers
van de band. Dat komt overeen met
bijna eenvijfde van de jaarproduktie
(1992) van alle Duitse trekkerfabri
kanten.
hebben meegemaakt. Overzichte
lijk, gezellig ingericht en een pro
gramma dat voor iedereen wat te
bieden had". De veiling te Kapelle
leent zich uitstekend voor zulke eve
nementen. Ondanks dat het, vooral
zaterdag, erg druk was hadden de
bezoekers volop ruimte om alles te
bekijken. De temperatuur in de hal
bleef behaaglijk. Gelegenheid om de
inwendige mens te versterken was
er voldoende. De stand met saté's
heeft goede zaken gedaan.
Of het werkelijk de laatste Mani
festatie is staat nog niet vast. Wel
hebben de organisatoren vrijwel
constant te horen gekregen dat dit
vijfjaarlijkse gebeuren in stand moet
blijven. Onder welke naam speelt
geen rol. Alleen al als ontmoe
tingsplaats van oude bekenden trek
ken velen er een dag voor uit.
Het is nat zat op SCHOUWEN-
DUIVELAND, de regen van vorige
week heeft alle gewassen meer dan
genoeg verfrist. Vooral in de
spuitsporen was er sprake van wa
teroverlast. In gewassen zoals aard
appelen en bloembollen die
wekelijks gespoten moeten worden
betekent dit diepe sporen, en de
mooie egale percelen zijn veranderd
in aparte blokjes begrensd door
spuitsporen. Dat is jammer. Aller
eerst financieel gezien, maar het
oog wil ook wat, en het is nu juist
de tijd voor het oog.
Rondrijdend over het eiland en op
het gemak de gewassen bekijkend
met hun verschillende tinten groen,
kun je toch wel stellen dat dit het
mooiste jaargetijde voor het oog is.
Deze periode duurt echter maar
kort, de eerste percelen zijn alweer
geoogst en liggen er weer kaal bij.
Vorig jaar waren het vooral fazanten
die op het bedrijf van akkerbouwer
Van Dijke in Kloetinge veel schade
hebben veroorzaakt, dit jaar zijn het
de hazen. Plaatselijk hebben deze
dieren hele plekken in de bietenak
kers kaalgevreten. Ook nu doen de
hazen zich nog steeds te goed aan
het malse bietenblad, zegt Saar van
Dijke. "Vanuit het keukenraam kij
ken we er zo op, en zien we ze de
bieten in gaan. We hebben al van al
les geprobeerd, knalapparaten, met
de brommer er doorheen rijden,
maar het helpt allemaal maar even.
De hazen zijn zo weer terug. Het zijn
prachtige dieren hoor, daar niet van,
maar als ze je gewas wegvreten ga
je het toch anders bekijken".
Ook degene die de jacht heeft op
het land van Van Dijke kan de scha
de nauwelijks voorkomen. Hij doet
wat hij kan, verjagen en afschieten,
maar het zet geen zoden aan de
dijk. "Hij heeft wel vergunning ge
kregen voor afschot, maar er zijn er
gewoon te veel. En je krijgt dan wel
vergoeding uit het wildschade-
fonds, maar daar kom je altijd aan
tekort", oordeelt mevrouw Van
Dijke.
Leen van Dijke op een bietenakker waar de hazen plaatselijk alles
weggevreten hebben (foto: Peter Huls)
Zo vlak na de Manifestatie schrij
vend voor deze rubriek, nog volzit-
tend met indrukken, kun je ook
vanuit WALCHEREN niet om een
korte evaluatie van dit grootse ge
beuren heen. Zowel inhoudelijk als
organisatorisch is deze Manifestatie
een groot succes geworden. Daar
aan heeft ook zeker de uitstekende
accommodatie, alsmede het grote
bezoekersaantal en uiteindelijk ook
het weer een forse bijdrage gele
verd. Dit was echt de ZLM op zijn
best.
Veel bezoekers die uw schrijver
heeft gesproken, verwachten met
enige weemoed dat dit wel eens de
laatste Manifestatie zou kunnen
zijn. In ZLM-verband is dit zeer zeker
het geval. Toch denk ik dat het goed
is dat er in ZMO-verband bestuurlijk
eens goed moet worden nagedacht
of deze 5-jaarlijkse agrarische mani
festatie geen vervolg dient te krij
gen. Een evenement op deze wijze
opgezet, geeft te veel positieve uit
straling om dit, indien enigszins mo
gelijk, geen vervolg te geven. Dit is
public relations optima forma.
Terug naar de praktijk van alle dag.
Op onze bedrijven kunnen we vast
stellen dat er momenteel een goede
oogst staat te groeien. Regen en
zonneschijn wisselen elkaar regel
matig af, waardoor de ontwikkeling
van de gewassen nog steeds voor
ligt op andere jaren. Om' te hooien
hebben de veehouders een prima
periode achter de rug en ook de
maïs groeit momenteel hard. Veel
en goed ruwvoer is er dit jaar al ge
wonnen. De onkruidbestrijding in de
gewassen geeft weinig problemen.
Wel dient preventieve ziektebestrij
ding in aardappels, uien en luis-
bestrijding in bieten onze
voortdurende aandacht te hebben.
Ondanks de te verwachten goede
kilo-opbrengsten geven berichten
dat er minder uien zijn uitgezaaid en
de stand van de aardappels in
Frankrijk door droogte matig is,
weer wat hoop op een betere prijs
vorming.
Laten we momenteel maar genieten
van de goede stand van de gewas
sen, de groene weiden met het
zwart-bonte vee, de diverse beplan
tingen met daar tussen de bebou
wing, wat met elkaar een landschap
vormt, wat één van de aantrekke
lijkste en daardoor één van de
sterkste punten is van ons gebied.
Veel toeristen komen er jaarlijks op
af, wat voor de boer weer aanvul
lende inkomensmogelijkheden
schept.
Op het congres over de toekomst
van het Zeeuwse platteland is veel
gepraat, maar weinig concreets ge
zegd. Wel is nog eens bevestigd ge
worden dat landbouw en platteland
nauw met elkaar zijn verbonden. Wil
men dus een leefbaar platteland en
een aantrekkelijk landschap in stand
houden dan zullen er mogelijkheden
moeten worden gecreëerd om land
bouw een blijvende bestaansmoge
lijkheid te bieden.
En daarmee is de cirkel rond, name
lijk hoe los je de huidige malaise in
land- en tuinbouw en vooral akker
bouw op. Het betoog van professor
Veerman, namelijk een bedrag per
hectare sprak velen aan. De politie
ke bereidheid in financiële zin is
echter het hete hangijzer en de gro
te onzekerheid in het hele verhaal.
Ligt hier geen taak voor de totale
georganiseerde landbouw?
Vroege aardappelen worden - zo is
mijn indruk - rustig aan geoogst. De
prijsvorming is er de oorzaak van,
dat de meesten liever wachten op
een betere kilogram-opbrengst. Bij
de tulpen ligt dit anders, het gewas
is afgestorven, de bol is rijp en om
ziektes te voorkomen moet er zo
snel mogelijk geoogst worden. Alle
andere gewassen moeten nog even
en zo te zien doen ze allemaal hun
best om een topopbrengst te geven.
"Gewassen brullen de grond uit"
stond er met vetgedrukte letters in
"de Boerderij" en denk ik dan gelijk
daarna, de kiloprijzen die brullen
waarschijnlijk de grond in. Want
hoewel we na de droge meimaand
met z'n allen zeiden dat het ver
schrikkelijk droog werd en dat regen
best goed voor het gewas zou zijn,
hoopten we toch stiekem op een
droog vervolg, niet te veel kilo's en
prijzen van een paar dubbeltjes voor
bijv. aardappelen en uien. Nu, dat
kunnen we dus vergeten, en als ik
zie wat er de laatste 2 maanden in
de veehouderij aan goed ruwvoer
de kuil is ingegaan zal ook de prijs
van het graszaadhooi wel niet te
hoog zijn. Gelukkig is het groeisei
zoen nog niet ten einde, en kan er
nog veel gebeuren, anders zou je er
nog somber van worden, s
Positief vorige week - dit in tegen
stelling tot de opmerking van een
collega die zei: "Werken aan Mor
gen, dan heb je alleen een stand van
het arbeidsbureau nodig" - was in
ieder geval de ZLM Manifestatie Er
zijn veel bezoekers geweest, vooral
op zaterdag was het erg druk, en
velen hebben van de gelegenheid
gebruik gemaakt weer eens bij te
praten met collega's en kennissen.
De standhouders hadden over be
zoek niet te klagen en waren daar
om ook zeer tevreden over deze
gezellige happening.
Op het Heidemij-symposium
over de toekomst van het
Zeeuwse platteland werd onder
meer gesproken over de beteke
nis van recreatie «/oor het
Zeeuwse platteland. Er werd
specifiek ingegaan op de twee
vormen van recreatie die Zee
land kent, namelijk het massa
toerisme op grote campings met
vele voorzieningen en het klein
schalige kamperen bij de boer.
Eén van de panelleden was van
mening dat de minicamping
nooit die kwaliteit kan bieden die
de grootschalige campings heb
ben. Het is natuurlijk maar wat je
onder kwaliteit verstaat. Als je
als je toerist graag onderdeel van
de massa uit wilt maken en
graag een winkel, bar, restaurant
en disco dichtbij je tent of cara
van wil hebben, dan zul je een
camping met deze faciliteiten
ongetwijfeld als kwaliteitscam
ping beoordelen. Stel je als toe
rist meer prijs op
kleinschaligheid, rust en lande
lijkheid en is een schoon sanitair
de enige faciliteit waar je be
hoefte aan hebt, dan zal het
kleinschalige kamperen bij de
boer voor jou meer kwaliteit her
bergen dan het grootschalige
kamperen. Dus wat als kwaliteits
camping beschouwd wordt,
hangt in eerste instantie in ster
ke mate af van de wensen van
de kampeerders zelf.
Er is echter een bijkomend punt
waardoor de minicamping wel
degelijk als kwaliteitscamping
gezien moet worden en dat is de
hoeveelheid aandacht die er aan
de individuele toerist besteed
wordt. Een jonge boer, die ik op
de ZLM Manifestatie sprak, leg
de dat als volgt uit: "Op een gro
te camping ben je nummer; je
bent een van de velen aan wie
men zoveel mogelijk geld wil ver
dienen. Maar een boer met een
minicamping kent zijn gasten.
Die loopt 's avonds nog eens een
rondje over zijn camping en
maakt een praatje met de kam
peerders". Een boerin bevestigt
dit verhaal: "Het is niet alleen
een kwestie van vriendelijk zijn
a/s de mensen komen voor een
plaats, maar je moet ook gedul
dig al hun verhalen aanhoren. En
het is werkelijk ongelooflijk wat
die mensen je allemaal vertellen.
Het hele privé-leven komt aan
bod". Het luisteren naar de ver
halen van de mensen geven de
toeristen het gevoel dat ze niet
als nummer worden behandeld.
En dat is een stukje kwaliteit dat
zeer specifiek is voor de mini
camping.
Naast de diverse kwaliteits
aspecten van de minicamping
is er nog een, voor de minicam
ping specifiek punt wat niet on
derschat moet worden: het kan
ertoe bijdragen dat toeristen
meer begrip krijgen voor de land
bouw. Sommige toeristen vin
den het leuk om een paar uur op
het landbouwbedrijf, waar ze
kamperen, mee te werken. Tij
dens het werk wordt er tussen
boer en boerin en de meewer
kende toeristen uitvoerig gedis-
cussiëerd over de landbouw. Er
zijn zelfs boeren die er echt werk
van maken om hun kampeer-
gasten iets over de landbouw bij
te brengen: "Ik geef ook wel
eens rondleidingen over het be
drijf. Sommige mensen vinden
zo'n boerenbedrijf best wel leuk
en interessant. Door zo'n rondlei
ding krijgen ze meer inzicht in de
hoeveelheid werk die je op een
boerenbedrijf moet verrichten".
Kortom, de minicamping kan wel
degelijk als een kwaliteitscam
ping worden beschouwd. De
kampeerders worden op de mini
camping over het algemeen niet
als nummer beschouwd en kun
nen, als ze daar prijs opstellen,
hun kennis op landbouwgebied
bijspijkeren. Of de specifieke
kenmerken van de minicamping
ook als kwaliteitskenmerken be
oordeeld worden, hangt echter
voor een groot deel af van de
wensen van de toeristen. Gezien
het grote succes van de mini-
campings kan voorzichtig
gesteld worden dat velen deze
specifieke kenmerken inderdaad
als kwaliteitskenmerken onder
kennen. Het is echter te hopen
dat de Zeeuwse gemeentes bij
het verstrekken van vergunnin
gen voor vestiging of uitbreiding
van de minicamping eenduidig
en duidelijk zullen opereren en
wel op een zodanige wijze dat
de minicamping een aantrekkelij
ke neveninkomstenbron kan vor
men voor die boeren die op die
wijze de economische basis on
der hun bedrijf willen verbreden.
Han Wiskerke
