M ineralenboekhouding
toch positief benaderen
Akkerbouw Vakbond moet
niet op solotoer gaan
KNLC
Graanprijs van 50 cent
niet te hoog
Open dag bij Kooi
Het advies
Plantaardige sectoren overvallen door mestakkoord
KNLC-afdeling: goed initiatief
VRIJDAG 18 JUNI 1993
i—i
lil 5
De plantaardige sectoren voelen
zich overvallen in de nacht van de
dertiende mei. Toen sloten overheid
en bedrijfsleven het mestakkoord af,
zonder de plantaardige sectoren te
raadplegen. Dat akkoord houdt per
1997 invoering van een mineralen-
boekhouding in de plantaardige sec
toren in en de mogelijkheid dat de
boekhouding regulerend wordt in
1998. De Afdeling Akkerbouw, de
Commissie Fruitteelt en de Com
missie Bloemen-/Groenteteelt van
het KNLC laten niet over zich heen
lopen. Ze willen de boekhouding
wel positief benaderen, maar staan
zeer afwijzend tegenover een regu
lerende werking ervan.
Na lang onderhandelen sloot het be
drijfsleven een akkoord met de over
heid over de invulling van de derde
fase van het mestbeleid. Tot grote
verrassing van de plantaardige sec
toren werden zij ook betrokken bij
dit akkoord. "De nacht van de der
tiende mei zal ons nog lang heugen.
Dat is de nacht van de overval. Daar
probeerde de overheid de plantaar
dige sectoren, en dus de akker
bouw, ook op te zadelen met een
mineralenheffing. De overheid stelt
al onomwonden vast dat ze de mi-
neralenboekhouding gaat gebruiken
als heffingsinstrument", liet de Af
deling Akkerbouw van het KNLC
weten in haar vergadering van 9
juni.
De akkerbouw heeft al eerder te
kennen gegeven geen tegenstander
te zijn van een mineralenboekhou-
ding. De Afdeling Akkerbouw kan
De plantaardige sectoren van het KNLC willen de mineralenboekhou-
ding wel positief benaderen, maar staan zeer afwijzend tegenover de
regulerende werking ervan.
daar nu nog mee instemmen. "We
benaderen de boekhouding vanuit
een positieve houding. We zijn be
reid er aan mee te werken". De
Commissie Bloemen/Groenteteelt
van het KNLC zegt het belangrijk te
vinden om inzicht te krijgen in de
mineralenstromen bij de volle-
grondsgroenteteelt. De Commissie
Fruitteelt van het KNLC zit op de
zelfde lijn: "Meten is weten".
Praktijkcijfers
De Afdeling Akkerbouw wil mee
werken aan de studie over de invul
ling van zo'n boekhouding, zodat dit
De oprichting van de Nederlandse
Akkerbouw Vakbond is een goed
initiatief, want er gaat een belangrij
ke signaalfunctie vanuit. "Via de
Europese belangenbehartigingsor-
ganisatie CO PA lukte het niet om
eenheid binnen Europa te krijgen bij
de akkerbouwers. Misschien lukt
het wel via de Vakbond", aldus de
Afdeling Akkerbouw van het KNLC.
De Afdeling sprak wel de hoop uit
dat de Vakbond niet voor een stukje
versnippering gaat zorgen. "De
Bond moet niet de geijkte kanalen
negeren. We zullen samen de akker
bouw in Europa weer op het goede
pad moeten brengen".
De akkerbouwsector had aan slag
kracht verloren. "Daarom ging ik in
op het verzoek van het Nederlands
Agrarisch Jongeren Kontakt om
deel te nemen aan de Brede Initia
tiefgroep Akkerbouwperspectief",
vertelde Jans Leeuwma tijdens de
vergadering van de Afdeling Akker
bouw van het KNLC op 9 juni 1993.
Voor afdelingsvoorzitter Leeuwma is
het belangrijk om als sector met één
geluid naar buiten te komen en ge
zamenlijk een akkerbouwplan op te
stellen. De Afdeling betreurt het dat
de voorstellen van de Initiatiefgroep
meteen door allerlei personen en in
stanties zijn afgeschoten. De Afde
ling wil wel verder met het
akkerbouwplan dat uitgaat van her
stel van een kostendekkende graan
prijs en een effectieve
produktiebeheersing door een ver
plichte braaklegging. Hierbij moet
graan zijn spilfunctie terug krijgen.
Daarnaast moet de Initiatiefgroep
zich op korte termijn buigen over de
(on-)mogelijkheden van agrificatie,
is de mening van de Afdeling.
Vergeefs
Het is nog steeds een goed idee om
alle akkerbouwers in de EG te vere
nigen. "We hebben dit al via de
Europese belangenbehartigingsor-
ganisatie COPA geprobeerd, maar
de inspanningen waren daar ver
geefs", aldus de Afdeling. Het idee
van Jaap Korteweg van een Europe
se akkerbouworganisatie is daarom
een goed initiatief en in dat licht de
Nederlandse Akkerbouw Vakbond
ook. De Afdeling wil echter niet
haar achterban oproepen om lid te
worden van de Bond. "We zijn als
KNLC een organisatie van vrije boe
ren. leder moet en kan voor zichzelf
beslissen wel of niet lid te worden".
De oprichting van de Akkerbouw
Vakbond is een uiting van grote on
tevredenheid onder de akkerbou
wers. Volgens de Afdeling zal de tijd
het leren of de belangenbehartiging
via de Centrale Landbouw Organi
saties tekort is geschoten of niet.
"Lukt het met de Vakbond de be
langenbehartiging te verbeteren,
dan is dat alleen maar gunstig voor
ons akkerbouwers".
De Afdeling hoopt echter wel dat de
Vakbond niet op de solotour gaat.
Een verdere versnippering van orga
nisaties is niet in het belang van de
akkerbouw. "Dan zou ze de over
heid juist in de kaart spelen. De Vak
bond kan iets toevoegen aan de
belangenbehartiging, maar we zul
len het wel samen moeten doen. De
Bond zou zo veel mogelijk gebruik
moeten maken van de geijkte
kanalen".
Volgens de Afdeling is het spijtig
dat de Nederlandse Akkerbouw
Vakbond nu al duidelijk bij (splinter)
partijen in het buitenland samen
werking heeft gezocht. "Daarmee
sluit ze samenwerking met andere
en grotere partijen al op voorhand
uit. Willen we meer aandacht en
slagkracht krijgen, dan moeten we
met zoveel mogelijk mensen zijn".
Geert Pinxterhuis
een goed uitgangspunt wordt voor
de akkerbouw. Naast cijfers uit de li
teratuur, zou de studie ook gebruik
moeten maken van recente praktijk
cijfers, meent de Afdeling. De Com
missie Bloembollen van het KNLC,
die haar twijfels omtrent de minera-
lenboekhouding heeft, wil in geval
van invoering ook meer onderzoek
in de praktijk. De Commissie
Bloemen-/Groenteteelt wil voor de
vollegrondsgroenteteelt een eigen
onderzoek.
De Afdeling Akkerbouw toonde zich
zeer terughoudend over het brengen
van een balans in de boekhouding.
Er is al vaker op gewezen dat het
voor de akkerbouw onmogelijk is
om te werken met algemene nor
men. Daarvoor is de sector veel te
divers. "We zijn ten principale tegen
generiek beleid. Daarom zijn we
content over het feit dat we met het
akkoord overstappen van een gene
riek naar een individueel beleid", al
dus de Afdeling. Met name omdat
er nu nog bijna niets bekend is over
de mineralenstromen en de moge
lijkheden om verliezen te beperken
vindt ze een mineralenheffing on
aanvaardbaar. "Zolang we geen
duidelijke en objectieve bemestings
normen vast kunnen stellen, wijzen
we dat ten zeerste af".
De Commissie Bloemen-/Groente-
teelt wijst er op dat ook in de volle
grondsgroenteteelt nog praktisch
niets bekend is over de minera
lenstromen. "Daar is dan ook geen
beleid op af te stemmen. Met ver-
liesnormen kunnen we ook niet uit
de voeten. Het gaat in de volle
grondsgroenteteelt niet alleen om
de kilogramopbrengsten, maar on
der andere de kwaliteit is eveneens
zeer belangrijk. Daar moet je met de
bemesting rekening mee houden".
In de fruitteelt is ongeveer sprake
van een evenwicht in de mineralen-
balans, verwacht de Commissie
Fruitteelt. Alleen bij herinplanting
zouden problemen zijn te verwach
ten. De Fruitteelt vreest desondanks
een eventuele mineralenheffing,
maar vindt de mineralenboekhou-
ding als zogenoemd "management-
tool", oftewel als hulp in de
bedrijfsvoering, geen probleem. "Je
werkt mee aan verbeteringen ten
opzichte van het milieu en je kunt
jezelf er mee promoten".
Geert Pinxterhuis
Op zaterdag 19 juni a.s. houdt Kooi
in Culemborg van 11.00 tot 16.00
uur Open Dag. Naast de bekende
Kooi-Aap modellen zullen ook een
aantal nieuwe ontwikkelingen wor
den getoond en gedemonstreerd.
Tevens vindt het 2e Nederlands
Kooi-Aap Behendigheids
kampioenschap plaats.
Op dit moment is in onze sa
menleving de discussie gaande
over de gewenstheid van advie
zen naar de overheid. Tal van in
stituten en organisaties hebben
een rol, tot zelfs verplichtheid
ten aanzien van advisering. De
Sociaal-Economische Raad
(SER) maar ook ons eigen Land
bouwschap spelen hierin een rol.
Op zich is de discussie begrijpe
lijk, immers in onze concensus-
maatschappij moet alles en
iedereen gehoord worden alvo
rens er besluiten vallen. Dit om
onder andere draagvlak te
creëren.
Gebruikt en misbruikt
Net als bijvoorbeeld bij sociale
zekerheden is de filosofie en de
insteek erachter juist, alleen het
gebruik en de omgang is vaak
verworden. De advisering wordt
gebruikt en misbruikt onder an
dere ten bate van eigen
bestaansrecht, afschuiven van
verantwoordelijkheid, het (nog)
niet nemen van beslissingen,
enz. Dit leidt tot de zogenaamde
stroperigheid van besluitvorming
en het vooruitschuiven van
besluiten die een oplossing
brengen.
Zelf ben ik dan ook van mening
dat advisering op zich een plaats
kan hebben, maar dat in een vol
wassen democratie dit niet zover
hoeft te gaan dat dit in een aan
tal situaties gepaard gaat met
verplichtheid. Overheid en politi
ci moeten hun eigen verant
woording daarin nemen en
kunnen hebben. En natuurlijk,
het creëren van draagvlak kan
daarin een rol spelen. Maar a/s
we tevens zien dat koepelorgani
saties (en dat zijn degenen die
adviseren) steeds minder een
coördinerende functie hebben,
dan moet bij het draagvlakcriteri
um ook een vraag gesteld wor
den. Voor mij is duidelijk dat
zowel bij advisering, akkoorden,
sociale zekerheid, fiscaliteit, enz.
we in een maatschappij van de
calculerende burgers zijn aange
komen, die zich nauwelijks meer
iets gelegen laat liggen aan tradi
tionele normen en waarden.
Vanuit welke discipline hem die
normen en waarden dan ook zijn
aangereikt.
Het is de realiteit van de wereld
waarin we leven. Een realiteit
van de wereld waar we ook als
boeren en tuinders wel eens
hard tegen aanlopen. Het ver
plicht ons echter als organisaties
tevens om te proberen om bij de
ze realiteit aansluiting te vinden
en het is de vraag of de huidige
structuren daarop aansluiten.
Enfin, vooralsnog advisering
oké, maar minder krampachtig.
Zowel voor bijvoorbeeld de SER
als het Landbouwschap.
Marius Varekamp
voorzitter KNLC
De vorige keer schreef ik over de
herrie van MacSharry. Dat is dus
wel uitgekomen, en ondertussen
blijkt het ook in andere lidstaten de
nodige problemen te geven. Daar
mee wordt het gevoel versterkt dat
dit beleid niet zo lang stand zal
houden.
Vanuit die situatie was het een goed
initiatief van het NAJK om allen die
bezig zijn met de akkerbouwbelan-
gen gezamenlijk rond de tafel te krij
gen. Niet dat daardoor de
problemen minder worden of oplos
singen gemakkelijker gevonden zul
len worden. De akkerbouwsector is
nu eenmaal zeer gedifferentieerd
met veel verschillende belangen.
Maar iedereen is er duidelijk van
doordrongen dat we zo niet verder
kunnen en er echt iets moet gebeu
ren. Vanuit die benadering was het
dan ook mogelijk tot een gezamen
lijk plan te komen.
Niet nieuw
Het plan was er nog maar nauwe
lijks of de kritiek kwam al los: het
was niet realistisch om uit te gaan
van een graanprijs van 50 cent en
afscherming van de buitengrenzen
van Europa kon al helemaal niet.
Nou, die elementen uit het plan zijn
helemaal niet nieuw en maken al ja
ren deel uit van het Europees land
bouwbeleid.
Maar wij kunnen het ook niet hel
pen dat dat beleid zo ingewikkeld is,
en ook nog vaak slecht werkt. De
Brede Initiatief Groep koos voor het
systeem om een zo groot mogelijk
deel van het inkomen te halen uit de
prijs van het produkt.
Veel liever hadden we gekozen voor
een effectieve produktiebeheersing
en een zeer hoge prijs zoals dat bij
de melk wel gebeurt, maar dat von
den wij niet realistisch. Een zo hoog
mogelijke prijs, hoeveel is dat dan?
Want dat is onmiddellijk de weder
vraag die beantwoord moest
worden.
Wij zijn uitgegaan van de volgende
graanprijzen: een richtprijs van 34
cent, een interventieprijs van 30
cent en een drempelprijs van 46
cent. Die uitgangspunten bleken
juist, want exact dezelfde prijzen, op
een kleine afronding na, zijn 27 mei
in Brussel vastgesteld.
Wat is dan de prijs voor dit jaar? Dat
is 34 cent plus de toeslag van
f 471,- per ha (omgerekend naar
een opbrengst van 7110 kg/ha is dat
6,6 cent per kg), totaal dus 40 qent.
We waren het er met elkaar over
eens dat de vergoeding vanuit Brus
sel veel te laag was. Binnen het
Landbouwschap is daarover ook
geen verschil van mening. De Euro
pese Commissie heeft dat eveneens
ingezien en verhoogt volgend jaar
de braakpremie tot f 1.075,- per
ha. Dat is omgerekend 15 cent per
kilo. We komen dan totaal uit op 34
plus 15 49 cent per kilo. Zo ko
men wij op die 50 cent.
Voedingsbodem
Mijn conclusie is dat mensen die kri
tiek hebben op die prijs, eerst maar
eens gevraagd moet hebben dat uit
te leggen. Ik kan u zeggen, ik heb
geen enkele vraag over uitleg ge
had. Ik doe deze kritiek dan ook af
als ter zake niet deskundig. Of zit er
dan toch nog wat anders achter? En
als dat zo is laten ze het dan ge
woon eenvoudig zeggen. Een goede
belangenbehartiging kan alleen suc
ces hebben door open en eerlijk met
elkaar om te gaan. Anders leggen
wij als organisatie de voedingsbo
dem neer voor een akkerbouw-
vakbond.
De boeren zitten niet te wachten op
nog meer organisaties, die ook weer
het nodige geld gaan kosten. Maar
boeren mogen wel verlangen dat or
ganisaties hun belangen goed be
hartigen. De akkerbouw is in
gezamenlijkheid op de goede weg.
Het is alleen jammer dat het eerst
zo slecht moest worden, voordat
men elkaar kon vinden.
Jans Leeuwma
