Weersomstandigheden bepalen succes
mechanische onkruidbestrijding
In stimuleringsproject besparing
actieve stof ruim boven 50 procent
Demonstratie in Almkerk:
Demonstratiedag in grondwaterbeschermingsgebied St. Jansteen
Aardappelen telen zonder chemi
sche middelen is mogelijk. Bij cicho
rei en suikerbieten zal, naast eggen
en wieden, vrijwel altijd een bespui
ting nodig zijn. De demonstratie
mechanische onkruidbestrijding op
het bedrijf van A. van Bragt te Alm-
kerk stond vorige week in het teken
van milieu en kostenbeheersing. Bij
kostenbesparing plaatsen aardap
peltelers overigens een vraagteken.
Ruim 400 bezoekers waren het over
één aspect eens: "Droge perioden
zijn nodig om verzekerd te zijn van
resultaat".
Bij de mechanische onkruidbestrij
ding in aardappelen zijn de machi
nes van vroeger weer van stal
gehaald, zij het aangepast. Bewer
kingen met veertanden en hoek-
schoffels met aanaarders kunnen
het gewas vrij houden van onkruid.
Iedere machine liet goed werk zien
al vergt de toestand van de grond
de nodige aanpassingen en verstel
lingen. Zowel voor als na opkomst is
het noodzakelijk met de eg de bo
venkant van het bed zuiver te hou
den. Tanden die achter de schoffels
geplaatst zijn maken de grond en
het onkruid los. Aanaarders of schij
ven zorgen weer voor de opbouw
van het bed. Een aanwezige neteg-
ge maakte de bovenkant wat al te
rigoreus los waardoor de stengels
bloot kwamen. Volgens kenners is
dit een lelijk gezicht maar het geeft
verder geen schade. Beter geschikt
is de netegge om voor opkomst in
te zetten.
Aardappelen
Mechanische onkruidbestrijding in
aardappelen kan alleen met succes
slagen als de poters exact midden in
het bed liggen. Dit om later afsnij
ding van wortels te voorkomen. Een
sen de f 8.000,— en f 12.000,—,
afhankelijk van de uitvoering. Hier
bepalen de diverse opbouwsets de
prijs. Door als telers gezamelijk te in
vesteren kan mechanische onkruid
bestrijding interessant zijn. De
kostenbesparing moet komen uit de
meerwaarde van milieuvriendelijk
geteelde aardappelen. Chemische
onkruidbestrijding blijkt veelal de
goedkoopste oplossing. Belangrijk
voordeel hierbij is dat een met moei
te opgebouwde rug intact blijft. Dit
laatste geluid was op de 40% af-
slibbare klei te Almkerk vaak te
horen.
Cichorei
Hoekschoffels met aanaarders of
schijven, in combinatie met rijen-
bespuiting laten in cichorei een opti
maal resultaat zien. Met een
strokenbespuiting zijn de kosten van
chemische middelen nog verder te
drukken al is bij deze methode een
baardje met onkruid op de rugran-
den niet te voorkomen. Op de lich
tere gronden is dit euvel door
aanaarden weg te werken.
De wiedegge liet in de bieten een
goed resultaat zien al was het zoe
ken naar kleine onkruiden. Grote on
kruiden als varkensgras nam de eg
niet meer mee. Een vooropkomst
bespuiting zal vrijwel altijd nodig
blijven. Zeker als de weersvooruit
zichten wisselvallig zal zijn zal de
spuitmachine voor correctie moeten
zorgen. Wie met wiedeggen begint
moet de onkruiden in het zoge
naamde witte-dradenstadium pak
ken. Spoorvorming is te voorkomen
door bredere wiedeggen te gebrui
ken, al hangt hieraan wel een pittig
prijskaartje. De handel levert ze tot
24 meter zodat wieden, spuiten en
kunstmest strooien door hetzelfde
spoor kan geschieden.
J.v.T.
Mechanische onkruidbestrijding in aardappelen lukt alleen a/s de poters exact midden in de rug liggen.
De bezoekers waren het erover eens dat droog weer onontbeerlijk is voor een succesvolle mechanische
onkruidbestrijding.
zetter met een dubbele pootband
heeft al een minpunt. Ook de aan-
sluitrijen behoren precies 75 cm van
elkaar te liggen.
Het werken met spoorvormende
systemen is aan te bevelen. Een in
vestering in wied- en aanaardappa-
ratuur is vrij prijzig. Een wiedeg van
6 meter breed komt op ongeveer
f 8.000,—. De prijs van een 3 meter
brede aanaarder met hoekschoffels
en tanden of sterraderen komt tus-
s
4*
t|i
Een rondrit per wagen door het gebied maakte onderdeel uit van de demonstratiedag. Vooraan op enkele
percelen stonden machines voor mechanische onkruidbestrijdingen opgesteld.
"We beperken hier het gebruik van
gewasbeschermingsmiddelen niet
met 50 procent, maar misschien
wel met 70 procent". Met deze cij
fers illustreerde C.L. Govers van de
DLV het succes van het stimule
ringsproject geïntegreerde land
bouw in het
grondwaterbeschermingsgebied St.
Jansteen. De provincie Zeeland
subsidieert het eind vorig jaar
gestarte project voor drie jaar. Don
derdag 27 mei was er een de
monstratiedag, die werd geopend
door Commissaris van de Koningin
drs. W.T. van Gelder.
Aan het project nemen 17 agrariërs
deel met 287 ha landbouwgrond:
158 ha weiland, 6 ha boomgaard en
124 ha bouwland. Ook enkele loon
werkers zijn bij het project betrok
ken. Het bouwland ligt voor het
grootste deel in de "Schommeling".
Van de 35 bedrijven in het gebied
die van de landbouw leven doen er
17 mee. Deze vormen een studie
groep, onder begeleiding van de
heer Govers.
Op de demonstratiedag gaf Govers
aan wat de doelstellingen van het
project zijn en onder welke omstan
digheden die behaald moeten wor
den. Het gaat erom minder chemie
en meststoffen te gebruiken, maar
het inkomen van de boer mag niet
dalen. De DLV-er kon al met enkele
resultaten op tafel komen. Zo is het
gebruik van de hoeveelheid chemi
sche middelen vóór 1993 vast
gesteld op gemiddeld 7,55 kg
actieve stof per ha (in Nederland ligt
het gemiddelde excl. grondontsmet-
ting op 10 kg en incl. grondonsmet-
ting op 20 kg). De strategie is om in
St. Jansteen op gemiddeld 3,67 kg
uit te komen, dat wil zeggen een re
ductie van (ruim) 50 procent. Go
vers: "Op dit moment is het seizoen
al een heel eind voorbij, en we zitten
nog maar op 1,5 kg actieve stof per
ha. We verwachten dan ook al in dit
eerste jaar onder die 50 procent te
komen. Misschien halen we wel een
reductie van 70 procent".
Die reductie wordt op een groot
aantal manieren bereikt. Dat begint
al bij de rassenkeus. Zo mogelijk
worden rassen gebruikt die resisten
ties hebben tegen schimmels. En
daarnaast zaait men ontsmet zaad,
ook al is dat wat duurder. Op deze
manier komen veel minder middelen
in het milieu dan wanneer men bij
gebruik van niet-ontsmet zaad drie
keer moet spuiten tegen luizen, bui
tenkever, etc. Uiteindelijk is dit ook
financieel voordeliger.
In de gevallen dat een chemische
bestrijding noodzakelijk is hanteert
men de milieumeetlat van het Cen
trum Landbouw en Milieu. Dat
houdt in dat in de eerste plaats mid
delen uitgezocht worden met zo
min mogelijk werkzame stof, en
daarnaast met een werkzame stof
die zo min mogelijk schadelijke ef
fecten heeft op het grond- en wa
terleven en het grondwater. "In
sommige gevallen moet je dan wel
eens wat toegeven op het spuitre-
sultaat, en dat is dan natuurlijk wel
spijtig. Toch valt dit over het alge
meen wel mee", aldus Govers. Ui
teraard worden er geen middelen
gebruikt die in grondwaterbescher
mingsgebieden niet zijn toegestaan.
Een andere methode om minder
chemie toe te dienen is mechani
sche onkruidbestrijding, eventueel
in combinatie met rijenspuit.
De beperking in de middelenkeus
houdt een aantal restricties in ten
aanzien van de teelt. Het niet kun
nen gebruiken van bentazon bete
kent dat in het project geen vlas
geteeld kan worden. Maïs kan wel,
maar eigenlijk alleen doordat het on
kruid grotendeels mechanisch
wordt bestreden. In het project lig
gen zeven maïspercelen.
Ook drie percelen aardappelen ma
ken deel uit van het project, waar
van één met Bintje pootgoed. De
hoeveelheid werkzame stof die in
dit gewas wordt toegediend be
draagt gemiddeld 9 kg per ha, tegen
22 kg bij de gangbare teelt. De
kosten van deze middelen bedragen
in beide gevallen ca. 900 gulden,
dat wil dus zeggen minder dan de
helft van de werkzame stof tegen
dezelfde kosten. Hierin is alles mee
genomen: onkruidbestrijding, phy-
tophthorabestrijding en
doodspuiten. Tegen phytophthora
gebruikt men het middel Shirlan.
Volgens Govers een goed werkend
middel, met verhoudingsgewijs wei
nig actieve stof. "Met tien keer Shir
lan spuiten dien je evenveel actieve
stof toe als één keer met een tradi
tioneel middel".
Carbo flo
Sjoerd Bleyerveld van de provincie
Zeeland gaf de aanwezigen uitleg
over het proefproject carbo flo. Dit
houdt in dat er op het terrein van de
zuiveringsinstallatie Hulst een
spoelplaats komt voor de reiniging
van spuitmachines plus dat dit
spoelwater gereinigd wordt in een
zand/koolstoffilter. Het gereinigde
spoelwater kan zonder bezwaren
geloosd worden op het riool. Overi
gens kan men pas volgend jaar van
dit reinigingssysteem gebruik
maken.
Rondrit
De deelnemers aan de demonstra
tiedag kregen per boerenwagen een
rondrit door het gebied. Onderweg
gaf de heer Govers een toelichting
op de bewerkingen die het betref
fende perceel had ondergaan, etc.
Ook stonden er op enkele percelen
vooraan machines opgesteld waar
mee het onkruid mechanisch wordt
bestreden. Een perceel laatgezaaide
maïs was gespoten met Bandoer te
gen o.a. hanepoot. Dit middel wordt
relatief weinig gebruikt, maar in dit
geval zag de werking er heel goed
uit. En er zit weinig werkzame stof
in die bovendien weinig schade
doet. Govers: "Als dit goed werkt
hebben we hier het ei van Colum
bus te pakken".
