DLY
Opfok jongvee goed begeleiden
Demonstratie mechanische onkruid-
bestrijding op 25 mei in Almkerk
Hoe gebruikt u uw managementsysteem?
1 pmrlhnnuvunnrlir
In mei zijn weer een aantal zaken belangrijk op een
melkveebedrijf. Voorbeelden hiervan zijn de vliegen-
en wrangbestrijding en de jaarlijkse schoonmaak van
de stal. Ook komt het meten van jongvee en de toch
tigheidscontrole aan de orde.
£7
VRIJDAG 30 APRIL 1993
is I
heidscontrole is één van de belang
rijkste hiervan. In Nederland heeft
maar 25% van alle bedrijven een
goede tochtigheidscontrole! Heel
vaak kan dus 'niet tochtig worden'
van de koeien vertaald worden in
'niet tochtig zien' door de veehou
der. Hier volgen enkele aan
dachtspunten voor een goede
controle:
Controleer de koeien
- 's avonds voor het slapen gaan
- 's morgens voor het melken
- 's middags rond het eten
Tussen 12.00 uur 's nachts en
6.00 uur 's morgens vallen de
meeste tochtigheden.
Controleer op momenten dat de
dieren in rust zijn; een tochtige
koe valt dan beter op.
Neem de tijd om te controleren
(3 x 10 minuten per dag).
Houd 's avonds na het melken
het licht aan, tot na uw laatste
ronde.
Begeleiding
managementsystemen
Hebt u een managementcomputer
aangeschaft, maar u ziet door de
bomen het bos niet meer door de
vele formulieren en kengetallen?
Dan is 'DLV Begeleiding Manage
mentsystemen' iets voor u. Samen
met u bekijken we een aantal keren
per jaar uw resultaten en krijgt u
tips ter verbetering. Daarnaast krijgt
u met collega veehouders de resul
taten vergelijken en bespreken in
groepsverband.
In dit artikel is een aantal onderwer
pen de revue gepasseerd. Mocht u
hierover nog vragen hebben dan
kunt u contact met ons opnemen.
Franka Vermeulen
Bedrijfsdeskundige rundvee team
Breda
076-203190
Een goede jongvee-opfok voor een gezonde, goed producerende
melkveestapel.
Vliegen- en wrangbestrijding
Vliegen zijn hinderlijk voor het vee
Daarnaast kunnen ze ook ziekten
verspreiden zoals wrang. Er zijn een
aantal mogelijkheden om vliegen te
bestrijden.
Oormerken met insekticiden.
Door de I- en R-regeling mogen
er geen andere oormerken in het
oor bevestigd. Om toch met oor
merken te kunnen werken zijn de
z.g. pijltjes of strips ontwikkeld,
die aan de bestaande oormerken
bevestigd moeten worden. Als
de oormerken ter voorkoming
van wrang gebruikt worden,
moet er in ieder oor één be
vestigd worden. Ter voorkoming
van vliegenoverlast is één oor
merk per dier voldoende. Het is
beter de oormerken pas vanaf
half juni aan te brengen, omdat
ze maar 4 maanden werkzaam
zijn.
Pour-on. Voor een goed resultaat
moet de behandeling om de 4-6
weken herhaald worden. Trek
handschoenen aan bij de behan
deling.
Droogzetpreparaten. Bij droge
koeien werken alleen droogzet-
ters voldoende tegen wrang.
Schoonmaak van de stal
Nu het vee weer allemaal buiten
loopt, is het tijd om de (ligboxen)stal
eens grondig aan te pakken. Hier
door wordt de infectiedruk van uie
rontsteking en
baarmoederontsteking verminderd.
Voor een goed effect van deze
schoonmaak, is de volgorde van
aanpak van belang: grootste vuil
opruimen; nacht laten inweken;
goed schoonspuiten; laten drogen
en evt. ontsmetten. Vooral het laat
ste punt is voor een goed resultaat
van belang. Als de stal wel wordt
schoongespoten, maar het krijgt
niet de kans om te drogen dan zul
len er nog veel bacteriën aanwezig
blijven. In een mum van tijd is de in
fectiedruk weer opgebouwd.
Meten van jongvee
De jongveeopfok is de basis voor
een hoogproduktieve melkveesta
pel. Als het jongvee tijdens de opfok
groeivertraging oploopt, kan in de
volgende periode deze achterstand
maar ten dele ingehaald worden.
Om tijdig bij te sturen, moet het ge
wicht van het jongvee regelmatig
bepaald worden. Dit kan door twee
keer per jaar de borstomvang te be
palen (einde stalperiode en einde
weideperiode). Het vee moet dan
wel op de juiste manier gemeten
worden.
Hier volgen enkele aan
dachtspunten:
Gebruik een brede en niet rek
kende meetband.
Meet alleen het jongvee tussen
2 en 22 maanden.
Leg de meetband direct achter
het schouderblad aan en trek
hem zodanig aan dat er één vin
ger onder de band kan.
Zorg dat de dieren rustig zijn on
der het meten. Tijdens het me
ten moet het dier 'vierkant'
staan. D.w.z. met de voorpoten
tegen elkaar en de kop in een
rechte lijn met de hals. Meten
terwijl het dier staat te vreten,
geeft een onnauwkeurigheid.
Als u ontevreden bent over de groei-
resultaten, kunt u ons bellen. We
zullen dan samen de oorzaak probe
ren te achterhalen. De DLV-
jongveeopfokkaart is een goed hulp
middel om allerlei gegevens over de
opfok te noteren. Op deze kaart
vindt u ook algemene belangrijke
gegevens over de opfok zoals: ge
wenste speenleeftijd en -gewicht,
voerschema, aandachtspunten bij
preventieve entingen, ontworming
enz.
Tochtigheidscontrole
Het afgelopen jaar is op veel bedrij
ven de tussenkalftijd (TKT) uitgelo
pen tot soms meer dan 400 dagen.
Op de TKT hebben verschillende
factoren hun invloed. De tochtig-
Op dinsdag 25 mei wordt in Alm
kerk een landelijk erkende de
monstratie mechanische
onkruidbestrijding in de gewassen
aardappelen, cichorei en suikerbie
ten georganiseerd. Mechanisatiebe-
drijven uit heel Nederland tonen hun
allernieuwste vindingen op het ge
bied van hoekschoffels, wiedeggen
en onkruidstrijkers.
De demonstratie vindt plaats op het
bedrijf van A. van Bragt, Midgraaf 8
te Almkerk, aanvang 13.30 uur. Als
eventuele uitwijkdatum is 27 mei
vastgesteld. Als de demonstratie op
25 mei niet doorgaat wordt dat op
24 mei tussen 17.45 en 18.00 uur
en op 25 mei tussen 12.45 en
13.00 uur bekend gemaakt via Om
roep Brabant. Ook kan de berichten-
telefoon van DLV (01864-1866) of
het IRS (01640-56800) worden ge
raadpleegd.
Het demonstratieterrein is te berei
ken vanaf de A27 afslag Nieuwen-
dijk. Daarna de bordjes volgen. De
organisatie is in handen van de Ta-
korganisatie Akkerbouw Noord-
Brabant en DLV-team akkerbouw
Westmaas.
De volgende werktuigen zullen op
de demonstratie worden getoond.
Hoekschoffels met aanaarders in
aardappelen
Deze machines zijn de laatste jaren
op de markt gekomen om in ruggen
ook mechanische onkruidbestrijding
te kunnen uitvoeren. Tevens moet
dan in dezelfde werkgang de los ge
maakte grond weer terug op de rug
gebracht worden. Het is belangrijk
dat gelijktijdig ook grond terecht
komt tussen de bovenstaande plan
ten zodat klein onkruid midden op
de rug ook bestreden wordt door
onderdekken.
Bij deze machines zijn in een frame
schoffels gebouwd die onder een
hoek geschoffeld worden. Meestal
zitten achter de schoffels tanden die
met name onder in de geul de grond
en het onkruid los maken. Achter
deze tanden zijn aanaarders of schij
ven of open rugvormers gemon
teerd die de los gemaakte grond
terug op de rug moeten brengen.
Hoekschoffels met aanaarders in ci
chorei
Evenals bij aardappelen zijn in een
frame achtereenvolgens hoekschof
fels, tanden en aanaardapparatuur
gemonteerd. De afstand van de ele
menten is op een rijafstand van 50
cm gebaseerd. In tegenstelling tot
aardappelen mag er op bovenstaan
de cichorei-plantjes geen grond te
recht komen omdat deze dan
absoluut kapot gaan. Een voordeel
is wel dat cichorei niet zo breed
wortelt waardoor niet zo gauw wor-
telschade aan de schuine kant van
de rug optreedt als bij aardapeplen.
Schade ontstaat wel door met bre
de banden door het gewas te rijden.
Eigenlijk niet breder dan 20 cm (8.3
inch breed).
Onkruidsprayers
Omdat met name in cichorei de
chemische maar ook de mechani
sche onkruidbestrijding nog in de
kinderschoenen staat is een gerich
te bestrijding met glyfosaat een
goede tussenoplossing. Enerzijds
wordt het milieu gespaard en ander
zijds is een praktisch onkruidvrije
teelt mogelijk. De machines dekken
middels tunnels het gewas af en
spuiten met een niet driftgevoelige
dop een beperkte hoeveelheid gly
fosaat.
Veertandeggen in suikerbieten
Deze eggen zijn opgebouwd uit een
frame waarin lange, verende tanden
zijn bevestigd. Hiermee moeten met
name kleine kiemende onkruiden
worden bestreden. De werking van
de veertandeg (ook wel onkruideg
of lange tandeg genoemd) berust
op het blootleggen en ontwortelen
van onkruid maar ook zeer belang
rijk is het bedekken met grond van
het kleine onkruid. Het resultaat is
sterk afhankelijk van de grootte van
het onkruid, de grond- en weersom
standigheden en de afstelling van
de machine Met name de stand van
de tanden, de diepte-instelling, de
rijsnelheid en het aantal tanden per
meter werkbreedte spelen een grote
rol.
Op 25 mei a.s. wordt gede
monstreerd met: Veertandeggen in
suikerbieten (9 deelnemers), hoek
schoffels gecombineerd met aan
aarders in aardappelen (5
deelnemers), hoekschoffels gecom
bineerd met aanaarders in cichorei
(3 deelnemers), onkruidsprayers in
cichorei (2 deelnemers).
De afgelopen tien jaar hebben we in
de Varkenshouderij een toename
gezien in het gebruik van compu
ters. Ook op uw bedrijf zullen waar
schijnlijk één (of zelfs al meerdere)
computers een deel van het werk
hebben overgenomen. Denk bij
voorbeeld aan een ventilatiecompu-
ter of de voercomputer. Ook het
gebruik van de computer voor de
administratie is tegenwoordig meer
regel dan uitzondering. Veel var
kenshouders beschikken over een
managementsysteem ter on
dersteuning van de administratie.
Voordelen
Een van de voordelen van zo'n ma
nagementsysteem is, dat u op het
moment dat u gegevens nodig hebt,
ze direkt kunt opvragen vanuit de
computer. Zo staan bedrijfsresulta
ten, zeugenkaarten en attentielijsten
direkt tot uw beschikking.
Een ander voordeel is, dat u met be
hulp van een managementsysteem
knelpunten binnen uw bedrijfsvoe
ring kunt opsporen. Stel dat het
aantal levend geboren biggen op uw
bedrijf op een te laag nivo ligt, b.v.
10.4 levend geboren biggen per
worp. De vraag is hoe het nu kan
dat u niet het gemiddelde van 10.8
levend geboren biggen per worp of
hoger haalt. Een mogelijke oorzaak
kunt u achterhalen door het mana
gementsysteem de lijst met het
aantal levend geboren biggen per
worpnummer uit te laten draaien.
Hieronder wordt een voorbeeld van
zo'n lijst gegeven. U ziet op deze
lijst dat het aantal levend geboren
biggen bij de eerste worps zeugen
veel te laag is. Verdere analyse
toont dan aan waarom de eerste
worps zeugen minder levend geboren
biggen hebben.
worpnummer
aantal levend
geboren biggen
1
8.0
2
10.1
3
10.8
4
11.4
5
11.3
6
11.4
7
11.1
>7
10.5
De moeilijkheid met dit soort over
zichten is vaak, dat u wilt weten
wanneer een bepaald gegeven echt
afwijkt. Ondermeer voor dit soort
vragen kunt u een beroep doen op
uw bedrijfsdeskundige. Hij bege
leidt u bij het gebruik van uw mana
gementsysteem.
Wat houdt begeleiding manage
mentsysteem in?
Kort gezegd houdt dit in dat u door
deze intensievere begeleiding de
mogelijkheden die uw manage
mentsysteem heeft beter benut. Uw
bedrijfsdeskundige helpt u met het
zoeken naar de oorzaak van het
knelpunt van uw bedrijf. De extra in
formatie die het management
systeem dan geeft (b.v. te weinig
levend geboren biggen bij de eerste
worps zeugen) vertaalt uw bedrijfs
deskundige naar praktische en con
crete adviezen, waarmee u in de stal
uit de voeten kunt.
Regelmatig komen we tegen dat de
varkenshouder slechts maandcijfers
en attentielijsten uitdraait. Dit is
jammer, omdat het management
systeem u met behulp van gerichte
opdrachten veel extra informatie
geeft over uw bedrijfsvoering. Daar
naast adviseert uw bedrijfsdeskun
dige u ook over hoe u verschillende
gegevens op de beste manier in de
computer kunt invoeren. Zeker voor
bedrijven die onlangs begonnen zijn
met een eigen management
systeem op de computer werkt dit
vaak zeer verhelderend.
Tot slot
Goed benutten van uw manage
mentsysteem levert u vele guldens
voordeel per jaar op. Als u pas bent
opgestart met een management
systeem, óf u denkt dat uw mana
gementsysteem effektiever gebruikt
kan worden, neem dan contact op
met het DLV-team Varkenshouderij
in uw regio.
Arle van Andel
DLV-team Varkenshouderij
Boxtel
