Rondetafelgesprek wellicht aanzet
tot meer samenwerking en overleg
Telers brengen begrip op voor
eenzijdige stap Wolf en Wolf
Levendige handel in
afgekeurd pootgoed
Ingrijpende prijsvoorstellen
voor vezel- en olievlasteelt
Walcherse landbouw praat met Milieudefensie
NAK: telers lopen risico
Liever nu dan na afloop seizoen
VRIJDAG 2 APRIL 1993
Het ronde-tafelgesprek kwam tot stand op initiatief van, Jopie Dinge-
manse (links van de tafel). Het gesprek werd begeleid door Jacques
Roumen van de Volkshogeschool (geheel rechts)
Vorige week donderdag vond in
Walcheren op initiatief van boerin
Jopie Dingemanse uit Zoutelande
een ontmoeting plaats tussen regio
nale landbouwvertegenwoordigers
en de milieubeweging. De aardap
pelteelt stond centraal. Meest con
crete resultaat van de wederzijds
als positief beoordeelde kennisma
king is dat er een nadere uitwerking
plaatsvindt om tot een overlegstruc
tuur te komen. Met elkaar bereiken
we meer dan wanneer we elkaar te
genwerken, zo was de algemene
teneur.
De Europese Commissie heeft begin
februari de prijsvoorstellen gepre
senteerd voor seizoen 1993/94.
Voor zowel vezel- als olievlas zijn in
grijpende maatregelen voorgesteld.
Een besluit wordt op z'n vroegst
eind april genomen wanneer de Mi
nisterraad weer bijeen is. Met na
druk wordt er op gewezen dat deze
voorstellen nog door de Raad kun
nen worden gewijzigd.
Vezelvlas
De Europese Commissie is voorne
mens de hectaresteun en de lijn
zaadtoeslag samen te voegen. De
nieuwe hectarepremie zal worden
gedifferentieerd naar regio en
oogstmethode, zoals dat nu ook het
geval is. De hoogte van de steun
wordt berekend op basis van histori
sche zaadopbrengsten. Uitgangs
punt is dat het steunniveau
hetzelfde blijft. De hectarepremie zal
voor de helft aan de teler en voor de
helft aan de verwerker worden uit
betaald.
Momenteel wordt door de Europese
Commissie 37,44 ECU per ha
(f 99,31) ingehouden met als doel
afzetbevorderende maatregelen te
financieren. Om de nodige armslag
te krijgen om deze acties voort te
zetten wil de Europese Commissie
deze inhouding verhogen tot 45
ECU per hectare (f 119,37).
Olievlas
De Europese Commissie heeft voor
gesteld olievlas onder te brengen in
het MacSharryregime. De steun
Er is in Nederland een grijs cir
cuit van poters die niet aan de
vereiste voorwaarden voldoen.
Een aantal telers/handelaren
hebben om deze reden al bezoek
gehad van de Algemene Inspec
tie Dienst. "Dat mensen openlijk
adverteren met afgekeurd uit
gangsmateriaal snap ik niet",
zegt NAK directeur J. Bultje. "Zo
maken zij het voor ons gemakke
lijk. Als keuringsdienst zijn we
nu meer geïnteresseerd in afge
keurd, dan in goedgekeurd ma
teriaal. Daar zijn we tenslotte
voor aangesteld".
Al op de telersvergaderingen van
de NAK hebben aardappelver
meerderaars hun ongerustheid
uitgesproken over dit soort prak
tijken. Bultje vertelde toen dat
Aanleiding tot de ontmoeting was
de "actie gifpieper" van Milieude
fensie, die in de agrarische wereld
veel protesten heeft uitgelokt. De
landbouw heeft veel schade gele
den van de oproep aan consumen
ten bepaalde aardappelrassen niet
te kopen. Jopie Dingemanse: "We
wilden vertegenwoordigers van de
milieubeweging graag eens laten
zien hoe het er in qle praktijk werke
lijk aan toe gaat. Voor een beter we
derzijds begrip kun je beter mèt
elkaar te praten dan alleen maar
óver elkaar".
voor olievlas zal gebaseerd zijn op
een vaste toeslag per ton. Deze
toeslag zal via de regionale graanop
brengsten worden omgerekend naar
een steun per hectare. Voor Neder
land resulteert dit in een hecta
resteun van ca. f 1.640,— voor de
zogenaamde kleiregio en ca.
f 1.155,— voor de overige gebieden.
Nog onduidelijk is of kleine produ
centen ook voor deze steun in aan
merking komen. Mogelijk
ontvangen zij alleen de hectare
toeslag die in het algemeen van toe
passing is voor kleine producenten
namelijk ca. f 470,— in de klei en
ca. f 330,— in de overige gebieden.
Volgens het Commissievoorstel zou
het olievlasareaal in aanmerking
moeten worden genomen voor de
berekening van de oppervlakte die
"professionele'.' producenten moe
ten braakleggen. De Raad heeft in
middels besloten dat deze
verplichting tot extra braak niet zal
gelden voor 1993. Mogelijk wordt
naar alternatieven gezocht om de
voorgenomen bezuinigingen toch te
kunnen realiseren.
Uit een opgave van het IRS blijkt
dat afgelopen maandag 55 procent
(66.600 ha) van het landelijk bieten
areaal was gezaaid. In het zuid
westen zat rond 95 procent van de
bieten in de grond, in het noordelijk
zandgebied en de Veenkoloniën nog
maar goed vijf procent.
Een bezoek aan het akkerbouwbe
drijf van H. Krijger te Biggekerke
maakte onderdeel uit van de ont
moeting. Gebleken was namelijk dat
initiatiefnemer van de "actie gif pie
per" Paul van Sambeek nog nooit
op een gangbaar akkerbouwbedrijf
was geweest (mevrouw Dingeman
se: "Hij gaf dat heel eerlijk toe").
Hijzelf kon niet bij het bezoek aan
wezig zijn. Wel waren er Marion
Bloem van Milieudefensie en Albert
Aartsen van de Zeeuwse Milieu Fe
deratie. Namens de landbouw na
men aan het gesprek deel
vertegenwoordigers van ZLM.
CBTB, agrarische jongeren en agra
rische vrouwen.
De vertegenwoordigers van de mi
lieubeweging hebben kunnen
constateren dat de landbouw al zo
veel mogelijk rekening houdt met
het milieu. Het ontbreekt de boeren
echter aan (financiële) ruimte om te
experimenteren met een milieu
vriendelijker bedrijfsvoering. "Door
de verplichtingen bij de afnemers,
de bank, etc. zijn wij aan handen en
voeten gebonden. Wij kunnen niet
zomaar een nieuw aardappelras
gaan proberen, zonder dat de afzet
geregeld is. Wij kunnen domweg
ons geen financieel fiasco permitte
ren. Maar dat neemt niet weg dat er
al veel ten gunste van het milieu is
veranderd. Gangbaar nu is heel an
ders dan gangbaar tien jaar gele
den", aldus de
Het besluit van Wolf en Wolf om de
garantieprijs uit de participatiecon
tracten te schrappen is hard aange
komen bij de telers. Door de
ongunstige pootgoedafzet van de
laatste twee jaar kan Wolf en Wolf
een minimumprijs niet meer garan
deren. Veel aardappelvermeerde
raars hebben de laatste jaren hun
bouwplan en bewaring afgestemd
op de renderende pootgoedteelt.
Toch zullen de meeste telers zich
aanpassen en het handelshuis te
Lelystad niet laten vallen. De heer J.
van Tiggelen uit Moerstraten teelt
dit jaar wederom 6 ha. voor Wolf en
Wolf.
"Ik ben niet blij met de werkwijze
van Wolf en Wolf maar blijf toch za
ken met ze doen. Ten opzichte van
landbouwvertegenwoordigers. En:
"Er blijft altijd spanning tussen mi
lieu en economie".
Afspraken
Een van de afspraken die vorige
week donderdag zijn gemaakt is dat
als Milieudefensie weer een actie
voorbereidt zij eerst gaat kijken wat
daarvan de inbreng v?n de land
bouw kan zijn. "Samen staan we
sterker dan wanneer we elkaar te
genwerken", vatte Marion Bloem
deze positieve intentie samen. Er
waren al eerder signalen geweest
dat Milieudefensie (voorlopig) af wil
stappen van de harde lijn. Mevrouw
Bloem zei overigens dat het nooit de
bedoeling van de actiegroep is ge
weest om de boeren in hun porte
monnee te treffen, ook niet met de
"actie gifpieper". Zij erkende dat de
boeren al veel doen op milieugebied,
andere handelshuizen heeft Wolf en
Wolf zich altijd soepel opgesteld. Bij
conditie- en betalingsvoorwaarden
komen zij goed uit de bus. Wij zijn
de afgelopen twee jaar goed behan
deld, ondanks een stroeve afzet.
Hierdoor zijn wij min of meer ver
wend. Transacties met Oost-Europa
en Noord-Afrika hadden ook ten
voordele van ons uit kunnen pak
ken. Jammer, maar dat is het risico
van op de vrije markt zaken doen".
Juridische stappen
Enkele telers overwegen om juridi
sche stappen tegen de eenzijdige
contractbreuk van Wolf en Wolf te
nemen. Van Tiggelen deelt die me
ning niet. "Achteraf bezien ben ik
blij dat we dit bericht nu krijgen en
niet na afloop van de oogst. Nog
"al willen wij natuurlijk altijd dat het
sneller gaat".
Ook is afgesproken de mogelijkhe
den te onderzoeken een keurmerk
of certificaat voor aardappelen in te
stellen, die aangeven in hoeverre de
verschillende rassen milieube
lastend zijn. De consument kan hier
uit dan zelf zijn conclusies trekken.
Aan het eind van het gesprek gaven
de landbouwvertegenwoordigers
aan een redelijk vertrouwen te heb
ben in de gemaakte afspraken, en
verheugd te zijn dat een eerste stap
is gezet tot wederzijdse toenade
ring. "Ik heb wel een beetje ge
proefd dat Milieudefensie zich wel
twee keer zal bedenken voor ze
weer zo'n actie begint", zei A. Din
gemanse uit Middelburg. Anderen
zeiden dezelfde indruk te hebben,
"al zal de actiegroep altijd scherpe
kantjes blijven houden".
zo'n slecht jaar en Wolf en Wolf kan
de 700 telers helemaal niet meer
uitbetalen. Juridisch staan we wel
licht sterk. Met een handelshuis
minder in Nederland zijn we nog
verder van huis. Wij zullen nu even
als bij andere aardappelhandelaren
voor de vrije markt moeten gaan
telen".
Navraag bij een aantal vaste telers
leert dat de meesten niet gelukkig
zijn met een aantrekkelijke voor
waarde minder in het contract. "Op
zich heb ik weinig moeite met het
besluit. Ik heb tot heden toe altijd
mijn geld gehad ofschoon dat Wolf
en Wolf vrijwel zeker geen centen
gekost heeft. Dit kan zo niet blijven.
Als we voor de vrije markt moeten
gaan telen dan zie ik graag dat de
Stopa verdwijnt. Nu trekt deze rege
ling nog gelegenheidstelers aan. Als
er veel telers zijn die hun contract
met Wolf en Wolf opzeggen is het
probleem misschien opgelost", al
dus een teler, die anoniem wil
blijven.
Investeringen
Een andere teler kan het standpunt
van Wolf en Wolf moeilijk verkrop
pen. "Ik heb forse investeringen in
bewaring gedaan. Mede door de ga
rantieprijs kon ik een kostprijsbegro
ting maken. Nu deze minimumprijs
wegvalt moet ik het bij een minder
goed afzetseizoen met ongeveer
f 3000,- per ha. minder doen. Voor
dat ik een definitief besluit neem
moet ik uitsluitsel hebben over een
aantal onduidelijkheden. Het is een
gecompliceerd iets. Uit welke hoek
komt het besluit nu? Blijft de Stopa
garant staan? Moeten enkele rassen
inkrimpen?".
Een tussenpersoon geeft geen com
mentaar. "Ik sta tussen twee vuren.
Wij zullen toch moeten proberen
Wolf en Wolf in stand te houden. Er
zijn al zo weinig handelshuizen".
J.v.T.
consumptietelers die poters van
inferieure kwaliteit kopen al bij
voorbaat op verlies moeten reke
nen. "Al naargelang het percen
tage van besmetting kan een
opbrengstderving fors oplopen".
Zover bekend houden de aan
gesloten telers van de NAK zich
niet bezig met deze handelswij
ze. Bultje: "Zij kennen hun ver
antwoording. Als zij betrapt
worden hangt hun een forse
boete en royering boven het
hoofd".
Aardappelvermeerderaars die
hun eigen afgekeurde pootgoed
op het eigen bedrijf willen uit-
planten mogen dit nog. Er ligt
voor 1994 een wetsvoorstel op
tafel om ook deze werkwijze te
verbieden.
Pootgoedteler J. van Tiggelen uit Moerstraten
