DLT
Temperatuursom vroeg bereikt
Veertig vragen over kip
VanderHave doet Herbie in graslandmengsels
Pluimveetrofee
Schap: Regionale regeling
stierenpremie onaanvaardbaar
Zoals de weersomstandigheden nu zijn zal waarschijnlijk dit jaar de temperatuursom vroeg
bereikt kunnen worden. Na het bereiken van de temperatuursom van 180 graden kunt u
kunstmest strooien. Voordat we daarmee beginnen is het van belang dat er een antwoord is
op de vraag: welke; hoeveel en waar.
Basis voor een juiste bemesting vormt steeds de bemestingstoestand van de grond en het
graslandgebruik voor de eerste snede. Er zal dus een plan gemaakt moeten worden om de
beschikbare drijfmest zo goed mogelijk te verdelen over de grasland percelen en eventueel de
maispercelen. Bedrijven welke een lage veebezetting hebben kunnen zelfs drijfmest van elders
aanvoeren. Deze aan te voeren mest bij voorkeur niet tijdelijk opslaan in kelders onder de stal
len in verband met de gezondheid van het vee.
Bij de bemestingstoestand voldoende zijn de volgende hoeveelheden rundveedrijfmest/ha
nodig:
eerste snede maaien
eerste snede weiden
volgende snede maaien
volgende snede weiden
kompensatie 's nachts opstallen
20-25 m3
15 m3
15 m3
0 m3
15 m3
Het gevaar van deze vuistregel is echter dat u onvoldoende rekening houdt mnet de be
mestingstoestand van de grond. Met name op de kleigronden zijn er al diverse bedrijven welke
een hoge tot zeer hoge kalitoestand hebben. Als dergelijke percelen in het voorjaar geweid
worden, is een mestgift van 15 m3 per hectare al te hoog. Door bijvoeding van snijmais en
eventueel extra mineralen zijn problemen te voorkomen.
De aanwending van de drijfmest is de laatste jaren veel veranderd. Dit geldt zowel voor de
methode als voor het tijdstip. Deze beide hebben tot gevolg dat de effektieve werking van de
mineralen duidelijk is verbeterd. Met name de werking van de stikstof en kali. De beterelwer-
king van de stikstof uit rundveedrijfmest heeft direct een financieel voordeel omdat dit een
besparing inhoud van de kunstmest stikstof.
De werking van de stikstof in gemiddelde rundveea'rijfmëSt (kg N/m3) bij ds verschillende mé
thoden van aanwending zie tabel 1.
Tabel 1.
snede na uitrijden
1e
2e
3e
4e
injektie (10-15 cm)
1.1
1.1
0.2
0.2
aanwending 1-2 mnd voor 1e snede
zodebemesting/zodeinjectie
1.2
0.6
0.2
0.2
(0 - 10 cm)
slaapvoeten/"sleepkouter"
1.2
0.2
0.2
0.2
(geschat)
inregenen/verdund veregenen *1
1.5
0.2
0.2
0.1
bovengronds *2
0.6
0.2
0.2
0.2
7 Bij verdund beregenen minimaal verdunnen met 3 delen water
op 1 deel mest.
*2 De werkzame hoeveelheid stikstof bij bovengronds aanwenden kan, afhankelijk van de
weersomstandigheden, tijdens en na het uitrijden sterk variëren.
De hoeveelheid stikstof die per m3 rundveedrijfmest aanwezig is kan per bedrijf of per kelder
aanzienlijk variëren. Gemiddeld wordt er vanuit gegaan dat er per m3 rundveedrijfmest 4.4 kg
N aanwezig is, de variatie in de praktijk loopt van 3.0 tot 7.0 kg N/m3. Mestonderzoek ver
schaft u in dit geval de nodige informatie over de gehalten aan stikstof, fosfaat en kali. Voor
waarde is wel dat u de mest goed kunt mixen anders heeft een analyse géén waarde.
Door rekening te houden met de kg stikstof welke met drijfmest op het grasland is gebracht
kan duidelijk op kunstmest aankoop worden bespaard. De hoeveelheid te strooien kunst-
meststikstof wordt echter ook mede bepaald door het bemestingsniveau wat u op jaarbasis
wenst te strooien. De keuze van het stikstofniveau op jaarbasis wordt voor een groot deel be
paald door het feit of een bedrijf al of niet zelfvoorzienend is. Bemestingsadvies voor stikstof
voor de eerste snede voor een lichte en normale snede zie tabel 2.
Tabel 2.
stikstofniveau op jaarbasis
eerste snede
weiden
maaien
licht*
normaal
licht*
normaal
400 kg N/ha
65
80
95
120
350 kg N/ha
55
70
90
110
300 kg N/ha
50
60
80
100
een lichte snede:
maaien minder dan 2500 kg ds/ha
weiden minder dan 1500 kg ds/ha
Een verlaging van het N-niveau betekent:
a. een afname in de droge-stofproduktie; een afname van 400 naar 300 kg N/ha geeft globaal
een daling van 800 kg ds/ha grasland/jaar.
b. een afname van de voederwaarde (cijfers/kg ds: van 400 naar 300 kg N/ha:
- vers gras: eerste snede 1700 kg ds/ha:
VEM: 1051 naar 1041
DYE: 102 nssr 100
OEB: 51 naar 38
- graskuil (45% ds): eerste snede 3000 kg ds/ha
VEM: 913 naar 904
DVE: 75 naar 73
OEB: 66 naar 50
Te hoge stikstofgift
Een hogere stikstofgift dan het advies heeft tot gevolg dat het aandeel OEB (onbestendig ei
wit balans) toeneemt. Met name in grasrantsoenen (onbeperkt weiden en minder dan een der
de snijmais in het winter rantsoen) zullen de melkkoeien/jongvee een grote overmaat aan
onbestendig eiwit moeten verwerken. Dit verwerken kost een melkkoe extra energie en een
zwaardere belasting van de lever ("afvalverwerking") van de koe. Een extra overmaat van 500
gr OEB in een rantsoen kost 100 VEM (0,2 kg melk) aan verwerkingsenergie. Een hogere N-
gift dan het advies betekent meer stikstof in de urine wat kan leiden tot meer urine brand-
plekken.
Een ander nadeel van een te hoge stikstofgift: het ruw eiwitgehalte in het gras neemt vrij sterk
toe met als gevolg dat de benutting van diverse mineralen minder wordt. Denk aan koper en
magnesium.
Het vertrekpunt bij de bemesting is de toestand van de grond. Actuele grondmonsters is dus
een vereiste om een economisch optimaal bemestingsbeleid te kunnen voeren. Een evenwich
tige bemesting betekent gezond voer voor het vee zowel in de zomer als de winter. De komen
de maanden bepaalt u namelijk zelf de mineralensamenstelling van het winterrantsoen.
Het bemestingsplan geeft inzicht over de gewenste verdeling van dierlijke mest voor de eerste
snede grasland en de snijmais. Bovendien geeft het aan welke hoeveelheid en soort kunst
mest als daarop nodig is. Wenst u informatie neem dan contact op met het DLV teamkantoor
in uw regio.
A. Bink
bedrijfsdeskundige DLV Breda
Behalve scharrelkippen voor de eieren worden er in Nederland
ook scharrelvleeskippen gehouden.
Het Produktschap voor Pluimvee
en Eieren heeft een brochure uit
gegeven getiteld "van kuiken tot
keuken", waarin veertig veel
gestelde vragen over de produktie
van pluimveevlees worden beant
woord. De meestgestelde vraag,
"wat was er eerder, de kip of het
ei?", behoort overigens niet tot die
40.
Op steeds meer boodschappen
lijstjes staat regelmatig "kip". Kip-
pevlees is populair bij de
consument, stelt het PPE vast,
ook omdat het in de keuken zoveel
mogelijkheden biedt. Informatie
daarover is te vinden in elk kook
boek, maar de populariteit van de
kip leidt ook tot andere vragen.
Bijvoorbeeld over hoe de kippen
zijn gehuisvest (leven vleeskuikens
in batterijen?) en welk voer ze
krijgen.
Het produktschap heeft deze vra
gen verzameld en voorgelegd aan
pluimveehouders en onderzoekers.
De vragen en antwoorden zijn te
rug te vinden in het boekje, dat te
vens een goed beeld geeft van de
pluimveehouderij in Nederland. Als
u meer wilt weten kunt u contact
opnemen met het PPE, tel.
03404-67204.
Het Produktschap voor Pluimvee en Ei
eren heeft een prijs voor de pluimvee
sector ingesteld. Deze
pluimveetrofee, die elk jaar rond Pa
sen uitgereikt zal worden, is in
gesteld als blijk van erkenning voor
personen, bedrijven of instellingen,
die een wezenlijke bijdrage hebben
geleverd aan de voortgang van de
Nederlandse pluimveesector. De
prijs bestaat uit een sculptuur en
een geldbedrag van f 5.000,—.
Het Landbouwschap wil geen ver
antwoordelijkheid dragen voor een
regionale uitwerking van de premie
regeling rundvleesproducenten, ook
wel de stierenpremie genoemd.
Het schap vindt dat een individuele
steunregeling moet worden opge
zet. Een regionale regeling is name
lijk voor de Nederlandse situatie
verre van toereikend. Dit schrijft het
schap in eèn commentaar op de
voorgestelde invulling van de stie
renpremie door het ministerie.
De Brusselse overheid wil de stie-
renmesters in 1993 slechts com
penseren tot 3,5 grootvee-eenhe
den per hectare grond. Omdat deze
sector in Nederland voornamelijk
niet-grondgebonden is, vallen de
meeste bedrijven zo grotendeels
buiten de boot. Dit kan een gemid
delde inkomstendaling betekenen
van jaarlijks 20.000 tot 114.000
gulden per bedrijf. En dat is onaan
vaardbaar, zo schrijft het schap aan
minister Bukman.
Mocht de minister toch zijn zin
doorzetten, dan moet bij het opstel
len van een regionale regeling een
zo ruim mogelijke definitie worden
gehanteerd van het begrip voeder
areaal. Dit zou de toekenning van in
komenssteun vergemakkelijken.
Ook wil het Landbouwschap verde
re aanvullende steunmaatregelen op
nationaal niveau.
De opname van het nieuwe ras Her
bie op de rassenlijst van 1993 is
voor VanderHave aanleiding ge
weest de BG-Super-mengsels voor
blijvend grasland te vernieuwen.
Herbie is een ras uit de eigen
VanderHave-stal en is met een dro-
gestofopbrengst van "104" het
hoogstopbrengende diploïde weide-
type Engels raaigras dat momenteel
beschikbaar is.
Sinds 1 januari is het nieuwe ras in
alle VDH BG Super-mengsels terug
te vinden. Eerder was het al toege
voegd aan het vorig jaar geïntrodu
ceerde Havera-mengsel, waarin het
naast de tetraploïde Madera voor de
diploïde inbreng zorgt.
Herbie doet zijn intrede op de ras
senlijst met een "8" voor stand
vastigheid, een "7" voor de
resistentie tegen kroonroest en een
"6.5" voor de snelheid van voor
jaarsontwikkeling. Ook internatio
naal hebben veehouders inmiddels
kennis gemaakt met de kwaliteiten
van het ras. Zo voegden eerder
Frankrijk en Denemarken Herbie toe
aan hun rassenlijst.
Compleet assortiment
Voor de Nederlandse veehouder
heeft VanderHave nu een compleet
pakket blijvende graslandmengsels
voor de meest uiteenlopende ge-
bruiksdoelen beschikbaar. VDH BG
Super is er voor alle grondsoorten
en biedt optimale zekerheid bij zo
wel beweiden als maaien. De
Revita-mengsels zijn er voor de vee
houders met een nauwgezette be
drijfsvoering en een efficiënt
beweidings- en maaisysteem. Nu
deze mengsels uitsluitend zijn sa
mengesteld met rassen van de nieu
we generatie tetraploïden - zoals
Madera en Montagne - doen ze qua
standvastigheid en wintervastheid
beslist niet meer onder voor de bes
te diploïden.
Er zijn bedrijfsomstandigheden
denkbaar waarbij veehouders niet
optimaal kunnen profiteren van te
traploïde graslandmengsels. Voor
hen is er Havera, een mengsel waar
aan 30% diploid Engels raaigras in
de vorm van Herbie is toegevoegd.
