Vleeskuikens laden een sluitpost?
Veehouderij
doorzicht
Tuberculose
bij rundvee
Knelgevallen
rechtvaardig
ooipremie
behandelen
Verschil in mentaliteit
DLV begeleidt
management
programma's van
Comvee B.V.
Stichting
gezondheidsdienst
voor dieren in
Zuid-Nederland
DOORZICHT
OP INZICHT
Landbouwschap:
12
DONDERDAG 24 DECEMBER 1992
Zes weken na de geboorte zijn
vleeskuikens rijp voor de slacht.
Dan breekt de nacht aan dat een
hok met zo'n 20.000 kuikens wordt
leeg gehaald. De kuikens worden
gevangen, op de vrachtwagens ge
laden en zo snel mogelijk naar de
slachterij afgevoerd. 'Het vangen en
laden van de kuikens is het belang
rijkste moment in de bedrijfsvoe
ring', zegt Janus Tops,
vleeskuikenhouder in Reusel. 'Het is
belangrijk dat het eindprodukt van
goede kwaliteit correct en zonder
beschadigingen wordt afgeleverd.
Het vangen van de kuikens mag
geen sluitpost zijn'.
Bij Janus Tops worden soms na vijf
weken al een flink aantal kuikens uit
een hok 'uitgeladen' om zodoende
aan de resterende kuikens de nodi
ge ruimte te geven in hun snelle
groei. Maar na zes weken zijn alle
kuikens rijp voor de slacht. In over-
DLV gaat in samenwerking met
Comvee B.V. te Deventer varkens
houders, rundveehouders en akker
bouwers begeleiden, die gebruik
maken van resp. het COMZOG-,
COMMEV-, COMRU- en COMAK-
management programma. De be
doeling van de samenwerking is on
der meer de beschikbare informatie
uit de managementsystemen opti
maal te gebruiken op het boerenbe
drijf. De samenwerking gaat in
vanaf 1 januari 1993.
Voor DLV staat centraal dat gebrui
kers van een managementsysteem
een optimale begeleiding kunnen
krijgen. Een aantal bedrijfsdeskundi-
gen van DLV zal daartoe een oplei
dingsprogramma volgen bij Comvee
B.V. te Deventer. De begeleiding
door DLV richt zich op het praktisch
gebruik van de managementsyste
men op het boerenbedrijf.
Voor deze vorm van begeleiding zal
DLV een tarief hanteren, dat afhan
kelijk is van het aantal afgesproken
bedrijfsbezoeken en groepsbijeen
komsten. Comvee B.V. zal het
opstarten en de installatie van appa
ratuur en programma's blijven ver
zorgen in samenspraak met haar
coöperaties en dealers.
leg met de vervoerder en de slach
terij regelt hij het vangen en het
afvoeren van de kuikens. Elke vlees
kuikenhouder organiseert zelf het
vangen van de kuikens. De een
roept vrijwilligers op uit het dorp om
een nacht te komen vangen. Andere
bedrijven doen een beroep op be
paalde personen die zich hebben
gespecialiseerd in dit werk. Deze
gespecialiseerde ploegen vangen
vaak kuikens op meerdere bedrijven
per nacht. Zij doen dit werk iedere
nacht en gaan van bedrijf naar be
drijf. Een vangploeg bestaat vaak uit
9 personen en zorgt per nacht voor
een aanvoer van 40.000 vleeskui
kens bij de slachterij. Kuikens laden
is geen prettig werk. Het is bijna al
tijd nachtwerk, het is stoffig en be
hoorlijk zwaar.
Hygiëne
Janus Tops is erg gesteld op hygië
ne. 'Mij wordt wel eens verweten op
dat punt lastig te zijn. ledereen
moet bij het betreden van een ande
re stal binnen mijn bedrijf opnieuw
ander schoeisel aantrekken'. Ook is
het dragen van een stofjas niet vol
doende voor Janus Tops. Nee, ieder
een dient een overall te dragen. De
broekspijpen zijn immers het meest
besmettelijke deel van de kleding.
Deze hygiënische eisen stelt Janus
Tops ook aan de vangploegen. Dat
geeft wel eens problemen bij het
uitleggen omdat de meeste vangers
mensen zijn van Turkse of Marok
kaanse afkomst. Nederlands praten
gaat hen niet altijd gemakkelijk af.
Bij Janus Tops komt niemand zon
der een dringende reden in de hok
ken. Om die reden zijn bijvoorbeeld
'open dagen' voor het publiek niet
realiseerbaar. 'Het is jammer dat de
sector daardoor voor het publiek
wat onvriendelijk over komt. Maar
het grote kwaad dat besmettelijke
ziekten nu eenmaal veroorzaken,
noodzaken daartoe. En dat de
pluimveesector door besmettelijke
ziekten wordt bedreigd, bewijzen de
huidige problemen met de pseudo-
vogelpest in Midden-Limburg en
Oost-Brabant'.
Transportsysteem
Ing. A. May, secretaris van de Ne
derlandse Organisatie van Pluimvee
houders zegt dat de sector de
laatste jaren veel energie heeft
gestoken in het verbeteren van de
arbeidsomstandigheden bij het la
den, in het verbeteren van het wel
zijn van de dieren bij het transport
naar de slachterij en in het voorko
men van het verslepen van ziektes
bij het laden van kuikens. Volgens
hem is de tijd rijp voor een modern
transportsysteem. May zou best
willen dat de 1400 gespecialiseerde
vleeskuikenhouderijbedrijven en de
slachterijen daar constructieve af
spraken over zouden maken.
In september 1992 bracht het Pro-
duktschap voor Pluimvee en Eieren
een rapport uit van een studie over
aanvoersystemen van levend pluim
vee van hok naar haak. Drie syste
men zijn uitvoerig bestudeerd. Het
meest gangbare transportsysteem
Janus Tops: 'Hygiëne vereist zoveel zorg omdat het onzichtbaar is'
Rundertuberculose is van oudsher
een belangrijke ziekte. Omdat een
belangrijk deel van de Nederlandse
veestapel met deze ziekte was
besmet is de Gezondheidsdienst
opgericht en is men in de vijftiger ja
ren met een bestrijdingscampagne
begonnen. De gehele veestapel
werd regelmatig onderzocht door
middel van tuberculinatie en de po
sitieve dieren werden vervolgens
opgeruimd. Dit was mede zo be
langrijk omdat veel mensen op het
platteland ook aangedaan waren
door rundertuberculose, onder an
dere door het drinken van rauwe
melk van koeien met uiertuberculo-
se. Ook koeien met open longtuber-
culose konden mensen besmetten.
De bestrijdingscampagne is indertijd
erg succesvol verlopen: Nederland
is, op enkele incidenten na, jaren
lang helemaal vrij geweest van run
dertuberculose. Deze incidenten
waren dan meestal nog toe te
schrijven aan mensen die vanuit het
verleden met rundertuberculose wa
ren besmet en hun runderen de
ziekte bezorgden.
Tot en met de vorige stalperiode is
door middel van regelmatige tuber-
culinaties de tbc-vrije status be
waakt, maar nu door het nieuwe
l&R-systeem de runderen op de
slachthuizen terug te traceren zijn
naar het bedrijf van herkomst, is de
ze bewaking verplaatst naar de
slachtlijn. Dat deze methode goed
kan werken werd onlangs bewezen:
bij een aantal stieren werden tuber
culeuze processen aangetroffen op
een slachthuis en via de l&R-
computer was het bedrijf van her
komst snel gevonden.
Onderzoek
Op dit bedrijf werd een onderzoek
ingesteld bij alle aanwezige runde
ren waarbij bleek dat ruim 30% van
de dieren met de ziekte in aanraking
was geweest. Het bedrijf bestond
voor de helft uit een min of meer
permanente veestapel, terwijl er
ook koeien werden afgemest; deze
waren meestal maar enkele maan
den op het bedrijf. De besmette die
ren zaten bijna allemaal in de
voor vleeskuikens is gebaseerd op
een metalen raamwerk met losse
kratten. Dit systeem is wereldwijd
verspreid als Easyload systeem en
wordt nu zo'n tien jaar toegepast.
Een nieuw systeem bestaat uit
transportcontainers met schuifbare
bodems. Met dit systeem moet het
mogelijk zijn om de kuikens volauto
matisch te lossen en aan de haken
te hangen. Ook hier is de hygiëne
een belangrijk punt. Kratten en con
tainers moeten immers op de slach
terij grondig worden gewassen.
Het is de bedoeling dat ook dit wassen
volautomatisch gebeurt.
Integratie Goossens
Janus Tops is lid van de Integratie
commissie Goossens. Hij volgt de
ontwikkelingen op dit gebied van
nabij binnen de coöperatie. Als
oprecht coöperator zou hij het zeer
toejuichen als alle slachterijen het
zelfde transportsysteem zouden
hanteren. 'Dat is in feite hard nodig,
want wil een slachterij zijn haken
maximaal bezet hebben, dan moe
ten er constant meer kuikens be
schikbaar zijn, dan er verwerkt
kunnen worden. Die overcapaciteit
moet eigenlijk uitwisselbaar zijn met
andere slachterijen. Maar wanneer
de aanvoersystemen niet op elkaar
In een artikelenreeks, die door
samenwerking van NOB, ZLM,
CBTB en het Consulentschap
Landbouw in Noord-Brabant
tot stand komt, wordt de stra
tegie van de fandbouwontwik-
kefingsnota "Doorzicht op
Inzicht" uitgedragen.
De artikelen hebben een voor
beeldfunctie. Het betreft on
derwerpen op bedrijven die
bewust een keuze maken voor
de toekomst en die op een po
sitieve wijze inspelen op de
mogelijkheden in hun situatie.
Voor reacties:
Landbouwcentrum,
mevr. M. Commandeur,
tel. (013)645511.
afgestemd zijn, dan kunnen geen af
spraken gemaakt worden'.
'Natuurlijk kampt de sector met pro
blemen', zegt Janus Tops, maar hij
ziet de ontwikkelingen binnen de
vleeskuikenhouderij met vertrou
wen tegemoet. Hij vindt het best
een uitdaging om binnen de Integra
tiecommissie Goossens er toe bij te
dragen dat de problemen in de sec
tor op basis van samenwerking
worden aangepakt.
Cor Rops
Het Landbouwschap heeft minister
Bukman van Landbouw, Natuurbe
heer en Visserij gevraagd schapen
houders die na 1991 hun
schapenstapel hebben uitgebreid
maar niet of nauwelijks hebben
geïnvesteerd in bedrijfshuisvesting
of inventaris, toch in aanmerking te
laten komen voor de zogenoemde
knelgevallenregeling. De nieuwe
Uitvoeringsregeling schape-
vleesproducenten 1993 hanteert
1991 als referentiejaar bij het bepa
len van de hoogte van de premie.
Schapenhouders die voor 1991
geen ooipremie hebben aange
vraagd, dreigen daardoor in 1993
hun premie mis te lopen. Onder be
paalde voorwaarden kunnen deze
'knelgevallen' echter toch compen
satie verkrijgen. Een aantal van de
getroffen schapenhouders valt ech
ter buiten deze criteria. Het Land
bouwschap heeft de minister nu
voorgesteld deze niet erkende 'knel
gevallen' een bijdrage toe te kennen,
voor zover er na afhandeling van de
erkende gevallen nog gelden over
zijn.
Schapenhouders die over 1991
geen ooipremie hebben ontvangen
en die als knelgeval aangemerkt wil
len worden, kunnen zich van 4 tot
29 januari aanstaande aanmelden
bij hun districtsbureauhouder.
permanente groep en gezien de ver
spreiding moest de infectie zeker al
wel bijna een jaar op het bedrijf zijn.
Er waren geen ziekteverschijnselen
waargenomen, wat heel goed kan
bij tbc, omdat de ziekte heel lang
zaam verloopt. Bij slachting bleek
ook dat er maar enkele dieren uitge
breide processen hadden terwijl in
de meeste slechts kleine tbc-
haardjes te vinden waren.
Om nu de herkomst van de besmet
ting op dit bedrijf op te sporen
moest de l&R-computer weer in ac
tie komen: in de periode waarin het
bedrijf naar alle waarschijnlijkheid
besmet is geraakt zijn alle runderen
die er korter of langer zijn geweest
op een rij gezet en is hun herkomst-
bedrijf opgespoord. Al deze her-
komstbedrijven worden momenteel
onderzocht. Voorlopig betreft het al
leen binnenlandse contacten, maar
het is nog zeer wel mogelijk dat de
infectie indirect toch via import bin
nen is gekomen.
Ook de afvoer van het bedrijf wordt
nagespeurd, natuurlijk weer via de
l&R-computer. Hiermee is al een
aangetast rund gevonden, voordat
deze zijn omgeving heeft kunnen
besmetten. U ziet dat de moeite en
de kosten die Gezondheidsdiensten,
veeverbeteringsorganisaties en vee
houders zich getroosten om de l&R-
regeling goed uit te voeren zijn
vruchten voor de georganiseerde
dierziektebestrijding zeker afwerpt.
A. Emmerzaal
In Midden en Oost-Brabant zijn de
acties tegen het GATT-akkoord niet
ongemerkt voorbij gegaan. Ten
minste, dat wil zeggen er is veel
over gesproken, maar er is geen ac
tie ondernomen. Mijns inziens heeft
dat te maken met verschil in menta
liteit.
Allereerst is de zuiderling in Brabant
geen actievoerder en de desillusie
speelt daarnaast een grote rol. Het
zo vaak nul op request krijgen als de
afgelopen jaren, werkt negatief
door. Bovendien gaat het in de zui
vel op dit moment goed, maar de
wintertoeslag op de melk geeft een
vertekend beeld. Daarbij komt nog
eens, dat men zich bij de prijsvor
ming niet direct betrokken voelt om
dat de prijs gemaakt wordt door
1001 factoren in de gehele wereld.
Kortom, 1001 excuses om niet van
huis af te hoeven, helaas!
Voor de varkens-, kippen- en konijn
houders is de decembermaand niet
echt een feestmaand, wat de in
komsten betreft. De prijzen zijn dra
matisch slecht en dat juist in deze
dure tijd want nu moeten de hokken
op temperatuur gehouden worden.
Zo heeft iedere sector een moeilijke
tijd vandaag de dag en worden
overal oplossingen gezocht om te
kunnen overleven. Kostenbesparing
is bij de meeste al optimaal, dus kan
alleen nog gekeken worden naar de
uitgaven.
En zoals gewoonlijk op deze lange
avonden worden er weer knopen
doorgehakt om te stoppen. En dat
terwijl er weer veel avonden zijn ge
organiseerd voor jongeren om te kij
ken hoe op een zo gunstig mogelijke
wijze bedrijfsovername geregeld kan
worden.
Het zal zelfs zo moeten zijn, dat er
meer aandacht aan bedrijfsover
name besteed moet worden, anders
loopt men het risico dat met al deze
doemdenkerij overname ver weg ge
schoven wordt. Want iedere sector
heeft in Nederland en zeker in deze
regio wel degelijk een kans, zij het in
een modernere versie dan enige ja
ren geleden.
Deze 'praktijk' was bedoeld voor
publicatie in de ZLM-krant van 18
december jl. Hoewel de bijdrage op
tijd is verzonden arriveerde hij te laat
bij de redactie. We plaatsen hem
daarom deze week (red).