De laatste loodjes
Akties hebben mensen aan het denken gezet
De landbouwpraktijk
is onvoorspelbaar
Dales een 0, Van Gelder en de politie een 10
Ophokgebod postduiven
VRIJDAG 18 DECEMBER 1992
Dit is dan weer al de laatste bijdrage
aan deze rubriek vanuit WALCHE
REN in het jaar 1992. De laatste
loodjes van het veldwerk wegen het
zwaarst, het komt niet zo dikwijls
voor dat in de laatste week van de
bietencampagne nog enkele tiental
len hectares bieten te rooien zijn in
ons gebied. Er moet nog ploeg werk
verricht worden, met name op gron
den die dit eigenlijk niet verdragen
zo laat in het seizoen.
De gevolgen van de natte periode
zullen wel over het jaar heen gelicht
worden, wat structuurschade be
treft. Dit is ook het geval in de tar-
weteelt, naast goede percelen
tarwe ziet men ook afwijkingen, in
de vorm van te dunne stand en
pleksgewijze waterschade Een top-
opbrengst van zulke percelen ligt
niet meer in de lijn der verwachtin
gen, evenmin van percelen die nu
onder matige omstandigheden wor
den ingezaaid. Met zomergranen
juist op deze gronden die momen
teel ziek zijn, als het even droogt
zien ze wit, moet men alles mee
hebben aanstaande voorjaar voor
een goede oogstverwachting.
Al met al zal voor velen het bijna af
gelopen teeltjaar letterlijk en figuur
lijk sporen in de slik nalaten. In zo'n
jaar zijn het maar weinigen die daar
ongeschonden door komen en daar
ligt dan net zoveel geluk als wijs
heid aan ten grondslag. Een aan
zienlijk deel van de tegenslagen
liggen in de sfeer van normale be
drijfsrisico's, maar tegen verschillen
de omstandigheden en factoren die
van buitenaf op ons af komen, zijn
we als bedrijf niet meer weerbaar
om de financiële gevolgen hiervan
op te vangen. Als individu komen
we in een gemoedstoestand die
voor de één gelatenheid en voor de
ander geladenheid oproept.
De eerste hoor je niet, de laatste wel
en een uiting hiervan zijn de acties
zoals afgelopen weken gevoerd in
regio/landelijk verband en in de
Zuidelijke buurlanden. Ook op de al
gemene vergadering was die gela
tenheid en spanning merkbaar,
echter meer van achter de
bestuurstafel, dan uit de zaal. De
uitspraak mogelijk te wijken van het
harmoniemodel naar het conflict
model stemt tot nadenken
De 'Haagse rijders' zijn allen, geluk
kig zonder incidenten op hun bases
teruggekeerd, een ervaring rijker,
maar ook jammer genoeg een illusie
armer, met overigens alle respect
voor hun inzet en volhouden. Ik
weet niet of deze acties al tot het
conflictmodel gerekend moeten
worden, ze hebben eigenlijk nie
mand iets in de weg gelegd, en file
vorming is er elke dag in Nederland.
Het optreden van de overheid neigt
toch in die richting door het blokke
ren, net voor het gestelde einddoel
Den Haag. Ergerlijk is dat de lande
lijke kopstukken van onze organisa
ties eerst de hete adem van de
achterban, in dit geval de uitlaatgas
sen van de tractoren, in hun nek
moeten voelen om goed in het ga
reel te komen, zelfs bij herhaling
(1990).
We naderen het einde van het jaar
en daarmee de feestdagen, we le
ven gelukkig in een land waar ieder
naar eigen inzicht deze kan beleven
en vieren. Hopelijk komen we in het
volgend jaar uit de onbalans waar
wij ons nu bevinden naar een wat
evenwichtelijker situatie.
Goede en prettige feestdagen toe
gewenst en toch ook moed en ver
trouwen in de toekomst van 1993.
Ondanks het feit dat de weten
schap enorm gevorderd is, we kun
nen onze vakantiereizen tot op het
uur plannen en zelfs ruimtereizen
worden tot op de minuut gepland,
loopt het in de landbouwpraktijk
nog wel eens anders af dan bere
kend. Zo zal de CSM pas na nieuw
jaar de laatste bieten ophalen en
verwerken, iets wat in geen jaren
gebeurd is. Is dit het teken dat het
concentreren van fabrieken iets te
ver is doorgeschoten of gooien we
er volgend jaar nog meer vrachtwa
gens tegenaan. Jammer dat het sa
menvoegen van de Sasse en
Moerbeekse fabrieken niet tot de
mogelijkheden behoorde, stellen we
vast hier in WEST ZEEUWS-
VLAANDEREN.
Ook de Suiker Unie heeft proble
men, niet met de bieten, die zijn
ruim op tijd weg, maar wel met de
cichorei. Zowel de fabrieksmatige
verwerking als de oogst op het land
hebben voor veel hoofdbrekens ge
zorgd. Nog steeds moeten er enkele
stukken cichorei gerooid worden.
Zo mogelijk draait men 24 uur aan
één stuk. Omdat de cichorei op de
lichtere gronden staat, geeft de
draagkracht van de grond nogal pro
blemen. De grote hoeveelheden wa
ter die onlangs zijn gevallen zijn daar
debet aan. Deze omstandigheden
en de vele tarra zullen misschien al
een eerste schifting in het telers
bestand geven voor het volgend sei
zoen. Hoewel als er van enkele
hectares nog wat geld komt, zijn we
niet kieskeurig meer. De kapotgere-
den gronden zijn wellicht geschikt
om in de braak te doen, veel zal er
anders ook niet op groeien.
Nu het aangifteformulier binnen is
en er bovendien nog steeds heel
veel tarwe niet is gezaaidm wordt
de vraag wel/geen braak zeer ak-
tueel. Over een maand moet het
formulier uiterlijk binnen zijn. Daar
er momenteel nauwelijks zekerheid
is te krijgen voor bijvoorbeeld de
kleine gewassen, is het goed de
braakoppervlakte ruim (op maxima-
Nog verschillende percelen suiker
bieten zitten in WEST BRABANT
ZUID in de grond. Het aanhoudend
natte weer heeft, vooral voor de van
nature natte gronden, weinig kans
gegeven om te rooien. Voor de te
lers een flinke schadepost. Een en
keling is met de schoffel en tang
aan het rooien. Het wachten is nu
op beter weer om in een later sta
dium alsnog de bieten uit de grond
te krijgen. Bij de rundveehouderij is
nog wel een bestemming te vinden.
Met enig bietentoerisme heeft vrij
wel iedere teler zijn quotum vol.
Plaatselijk viel de opbrengst tegen.
De gigantische hoeveelheid
neerslag van begin juni is hier debet
aan. Waar de grond helemaal dicht
geslagen is zijn de bieten veelal aan
getast door virusziekten. Tijdens het
rooien bleek dat juist deze bieten
een laag suikergehalte hadden en
dat het tarrapercentage hoog opliep.
Veel akkerbouwers en veehouders
hebben nog plannen om wintertar
we te zaaien. Het juist tijdstip van
zaaien is na het dorsen pas vast te
stellen en verschilt van jaar tot jaar.
Vorig jaar heeft een akkerbouwer op
de zandgronden eind januari winter
tarwe gezaaid. De kilogramop
brengst lag afgelopen zomer op
8200 kg per ha. Geen slecht resul
taat dus al lag het zaaitijdstip in de
ogen van tarwetelers wel erg laat.
Vrijwel geen enkele veehouder en
tuinder is vorige week in Den Haag
geweest. Dat er wat moet gebeuren
heeft de instemming van een ieder.
Om zelf daadwerkelijk een dag van
huis te gaan gaat nog te ver. Vrijwel
op alle bedrijven in de landbouw
heeft het protest de mensen wel
aan het denken gezet. In dit opzicht
zijn de akties dus geslaagd. Menig
ondernemer heeft de pen gepakt en
is aan het rekenen geslagen. Wat
zijn de financiële gevolgen van het
GATT-akkoord voor ons eigen be
drijf? Dat de financiële positie voor
vrijwel alle sectoren door het GATT-
akkoord een negatieve lijn laat zien
heeft de overtuiging van iedereen.
Nu gaat pas doordringen wat de uit
eindelijke rol van ons eigen Land
bouwschap is geweest.
In wezen zijn onze eigen voorman
nen de verantwoordelijken. Al jaren
geven zij toe aan steeds strengere
maatregelen die op de landbouw af
komen en accepteren zij dat het in
komen stap voor stap omlaag gaat.
Kun je in dit geval nog wel spreken
van voormannen? Mensen die voor
een doelgroep de belangen beharti
gen moeten niet akkoord gaan met
een negatief besluit. In een enkel
geval kan dat, maar niet iedere keer,
zeker niet nu op menig bedrijf geen
inkomen meer te behalen is. Bij
geen enkel groepering in Nederland
doet zich een vergelijkbare situatie
voor. Voormannen van werknemers
of werkgevers slepen er altijd wat
uit. Denk maar aan de jaarlijkse
loonsverhoging, de verhogingen van
het brood, betere vergoedingen voor
artsen ad. hogere kilometervergoe
ding voor de transportwereld. Het
rijtje kan nog wel even door gaan.
Nee, de belangenbehartiging van de
landbouw zit op de verkeerde weg.
Onderhandelaars zijn het niet. Gelui
den om het Landbouwschap op te
doeken of er andere mensen aan te
stellen zijn niet van de lucht. Wel
licht dat een blokkering van het be
talen van de
Landbouwschapsheffing nu wel ge
hoor vindt. Melkveehouders doen
massaal mee. Van Uit de Praktijk
een voorspoedig 1993 toegewenst.
Ie hoeveelheid MacSharry-
gewassen) in te schatten. Lukt het
nog een aantal hectares in te vullen
met een alternatief dan kan de aan
gifte worden teruggedraaid. Op
waarderen kan niet! Wat wordt het
een papierwinkel, we zien de voor
beelden ook al bij de zoogkoeienpre-
mie Eén kreupele koe moet niet
alleen worden afgevoerd en
geslacht, maar ook worden afge
meld bij de Gezondheidsdienst, de
verzekering en het ministerie, ver
volgens een drachtige vaars invoe
ren anders vervalt de premie.
De aardappelmarkt is nog steeds in
mineur. Of het 1 cent poolvoorschot
is of één van de vele deklasseringen
en afkeuringen, de kurk van de ak
kerbouw is plotseling veranderd in
een molensteen. In de handel zijn
weer al slachtoffers gevallen. Eer
het weer voorjaar is zal dat ook voor
de telers gelden. Zeker als je de laat
ste 10 jaar bent begonnen, is er wei
nig buffer over in de vorm van eigen
vermogen. En ook al is er nog iets,
met f 80.000-100.000,— achteruit
boeren houdt niemand lang vol.
En dan natuurlijk de trekkeracties
van de afgelopen week. Opgestart
vanuit het actiecentrum in Goes en
opgepakt vooral in het Zuidwesten.
Alle lof voor diegenen die de trekker
pakten, aanvankelijk een kleine
groep, maar geleidelijk bleek het
toch voldoende om Den Haag niet
alleen nerveus te krijgen, maar ook
wakker. We hebben uiteraard niks
contant ontvangen, maar het sig
naal naar de politiek en het buiten
land was genoeg om duidelijk te
maken dat de GATT ook in Neder
land slachtoffers kent. Jammer dat
de melkveehouderij nog niet echt
meedeed, blijkbaar moet je eerst
voelen voor je gelooft, dat hebben
wij ook ervaren. 3 CLO is ook weer
bijgepraat met name daar zullen we
heel hard bovenop moeten blijven
zitten, daar betalen we al lang ge
noeg voor. Ondanks alle zwarte
wolken, goede feestdagen toe
gewenst.
Ook in de kring THOLEN EN ST.
PHILIPSLAND was de 20 millimeter
regen van 11 december een grote
tegenvaller. Net was de oogst van
suikerbieten, cichorei, wortelen,
knollen of witlof weer met de nodi
ge moeite op gang gekomen toen
het wederom ging regenen. Hoewel
er een aantal nachten is doorge
werkt, konden alle bieten niet uit de
grond komen. Wij schatten, dat in
ons gebied nog 5% van het are
aal in de grond zit, terwijl er in Tho-
len nog 20 hectare cichorei op
het land staat.
Het aantal hectares witlof en andere
nog te oogsten gewassen kunnen
zij niet inschatten, wel dat de oogst
zeer moeizaam verloopt. Het is dan
ook om moedeloos van te worden.
Het aantal bedrijven wat het ploeg-
werk aan de kant heeft, is op de vin
gers van één hand te tellen, terwijl
er zelfs bedrijven zijn die alles nog
moeten ploegen en zelfs nog geen
wintertarwe ingezaaid hebben. Mis
schien hebben ze wel gelijk omdat
de percelen vooral op lichte gronden
die wel gezaaid zijn, soms groten
deels onder water staan. Kortom, er
is niet alleen een mineurstemming
op het land, maar ook de blijvende
slechte prijsvorming van onze pro-
dukten is niet moedgevend. Ook het
gehele gebeuren rondom de GATT
en het MacSharry-verhaal zijn zaken
waar je ook niet vrolijker van wordt.
Een vijftigtal bedrijfsgenoten heeft
één of meerdere dagen met hun
trekkers geprotesteerd. Een groot
aantal var) hen is zelfs tot Pijnacker
bij Den Haag meegereden. Hulde
voor hen die voor de collega's de
kastanjes uit het vuur haalden. Hul
de ook voor de publieksvriendelijke
wijze waarop één en ander is ge
beurd. Sommigen zeggen dat de ac
ties niets opgeleverd hebben. Wij
hebben echter de indruk dat de ac-
Nog niet alle bieten waren deze week gerooid. Naar schatting van de
praktijkschrijver zat begin deze week in Tholen en St. Philipsland zelfs
nog vijf procent van het areaal in de grond. Landelijk was dat 0,5 pro
cent (ca. 600 ha). Deze boer rekent op een koude nacht en dekt zijn
bietenhoop af (foto: Peter Mastenbroek)
Zowel in Zeeland als in Noord-
Brabant geldt er begin volgend jaar
een ophokgebod voor postduiven.
Gedurende de ophoktijd maken ja
gers extra jacht op wilde en verwil
derde duiven, met het oogmerk de
schade aan de land- en tuinbouw-
gewassen in het groeiseizoen zoveel
mogelijk te beperken.
In Zeeland geldt het ophokgebod
van 2 t/m 16 januari 1993, met uit
zondering van de beide zondagen 3
en 10 januari.
De ophokperiode in Noord-Brabant
duurt van 4 januari t/m 22 januari
1993, maar niet 's morgens tussen
6.00 en 8.00 uur en ook niet 's
avonds tussen 17.00 en een half
uur na zonsondergang. In Brabant
geldt de ophokplicht evenmin op za
terdagen, zondagen en algemeen
erkende feestdagen, en voorts niet
voor de training van jonge postdui
ven. Jonge dieren begeven zich vol
gens de bonden van duivenhouders
nooit verder dan 200 meter van het
duivenhok.
ties wel degelijk wat hebben opge
leverd. Volgens enkele
ZLM-voormannen zijn de acties wel
degelijk ondersteunend geweest bij
de onderhandelingen. Naarmate de
acties dreigender werden, werden
de toezeggingen van Lubbers en
Bukman concreter. Wel is het een
feit dat de echte GATT-
onderhandeling tussen 108 landen
nog moet beginnen, maar wanneer
daar overeenstemming is, zullen wij
de heren Bukman en Lubbers indien
nodig, indringend aan hun toezeg
gingen moeten houden.
Het meest heeft praktijkschrijver
zich geërgerd aan de opstelling van
éne len Dales. Haar tactloze optre
den in Pijnacker heeft niet alleen bij
de actievoerders, maar ook bij de
thuisblijvers veel kwaad bloed ge
zet. Dan hebben wij meer respect
voor onze Commissaris van de Ko
ningin, de heer Van Gelder, die goed
begrijpt wat er onder de boeren
leeft en zich door zijn inzet voor de
boeren ook inzet voor een leefbaar
platteland.
Ook tijdens de algemene vergade
ring van het waterschap Tholen leg
de de slechte situatie in de
landbouw een stempel op de
besluitvorming. Het is gezien de hui
dige situatie wellicht verstandig om
de besluitvorming over de komst
van welwater te St. Philipsland eni
ge tijd uit te stellen. Anderzijds is
praktijkschrijver echter de mening
toegedaan, dat het gebruik kunnen
maken van zoet water voor Tholen
en St. Philipsland een extra plus is
om in de toekomst op een rendabe
le manier land- en tuinbouw te kun
nen bedrijven. Onverstandig vind ik
wel, het voorstel van de meerder
heid van het bestuur om boeren die
geen zoetwater willen, maar wel
aan een basisleiding liggen waar
zoetwater doorstroomt alsnog aan
te slaan. Het lijkt mij dat die onbil
lijkheid ook in Middelburg kan wor
den duidelijk gemaakt.
Praktijkschrijver is eigenlijk nog lang
niet klaar met zijn verhaal omdat ve
le zaken de laatste 14 dagen zijn ge
passeerd. Denken wij alleen maar
aan het fusiebeleid van de ZLM met
de GMvL en het ULG of aan de alge
mene vergadering van de ZLM in
Goes of aan de weerstand tegen
bos in Poortvliet bij de landinrichting
Poortvliet. Mijn verhaal zou te lang
worden. Wel wil ik nog zeggen, dat
we elkaar niet de put in moeten pra
ten, maar op nuchtere realistische
wijze door moeten gaan met de ont
wikkeling van onze bedrijven en on
ze streek. Een doorgaande
ontwikkeling die noodzaak is voor
de toekomstige leefbaarheid van het
platteland.
