Enorme stijging export Radicchio
illustratief voor succes Grobeka
Gezamenlijke presentatie
zuidwestelijk onderzoek
Glastuinbouw maakte in
1992 pas op de plaats
Dit jaar
veel hardfruit
Nieuw maisras
Deelnemers
Infomarkt
Proefboerderij Rusthoeve op Infomarkt
VRIJDAG 18 DECEMBER 1992
De Radicchio wordt in drie soorten fust verpakt: in gewone veiling
kistjes, en in speciale verpakkingen voor export naar Japan en
Amerika.
Tot half oktober was dit jaar al 147
ton Radicchio rosso uit Nederland
naar Amerika (VS en Canada) geëx
porteerd. De totale export op die tijd
bedroeg 471 ton. In een groot deel
van de export van Radicchio wordt
voorzien door Grobeka, het groente-
bemiddelingskantoor waarin ook de
ZLM deelneemt. Coördinator Gerrit
Jan Kornet van Grobeka denkt dat
de totale export van Radicchio dit
jaar wel zo'n 550 ton zal worden,
tegen 155 ton in 1991. En: "Het is
nog nooit vertoond dat Amerika de
grootste afnemer was van een Ne
derlandse groente".
Wat betreft Radicchio is Nederland
met een areaal van 100 ha maar
een 'mug' ten opzichte van 'olifant'
Italië, waar maar liefst 13.000 ha
van deze groente geteeld wordt.
Toch geniet het produkt uit Neder
land op de Amerikaanse markt de
voorkeur. Dit succes (ook op de Ja
panse markt) is puur een verdienste
van Grobeka. Het bemiddelingskan
toor heeft van tevoren precies uitge
dokterd hoe ze deze markten moest
benaderen, om de risico's zoveel
mogelijk te beperken. De exportcij
fers wijzen nu uit dat Grobeka de
juiste weg bewandelt.
Kornet maakt duidelijk dat de werk
wijze van Grobeka de enig juiste is,
zoals ook bevestigd wordt door een
onderzoek van LEI/Rabo. "Onze af
nemers in Amerika willen grote
kwantums in een speciale verpak
king, precies toegesneden op hun
wensen. Geen kwaad woord over
de veiling als het gaat over de afzet
van hoofdprodukten, maar zonder
bemiddeling hadden we deze extra
afzet nooit gehad".
Het tegemoet komen aan de verlan
gens van de afnemer blijkt onder
meer uit de verpakking. Grobeka le
vert de Radicchio in drie soorten
verpakkingen. Wat geveild wordt
gaat vanzelfsprekend gewoon in de
CBT-kistjes. Naar de markten in het
Verre Oosten gaat de Radicchio iri
piepschuimen kistjes, en de Ameri
kaanse markt wordt bediend met
een speciaal ontwikkelde kartonnen
doos. In deze doos zijn zowel de te-
lerswensen als die van de afnemers
verwerkt.
De Radicchio wordt in het pakstati-
on van Grobeka verpakt in dozen
met de naam van de Amerikaanse
afnemer. Kornet toont een Ameri
kaans vakblad, met een advertentie
waarin de afnemer zijn produkt in
de 'new recyclable package' aan-
De totale produktie van appels in
1992 wordt geraamd op 570 min
kg. Dit is een produktieniveau dat
twee en een half keer hoger ligt dan
in 1991; ten opzichte van het gemid
delde van de afgelopen vijf jaar is
deze oogst bijna 60% hoger.
De perenoogst komt dit jaar uit op
ruim 100 min kg. Dit oogstcijfer ligt
daarmee 5% hoger dan in 1991 en
13% hoger dan de gemiddelde pe-
renproduktie van de afgelopen vijf
jaar.
Dit blijkt uit de oogstraming appels
en peren van het Centraal Bureau
voor de Statistiek, die is samen
gesteld op basis van een steekproef-
onderzoek onder de Nederlandse
fruittelers
Opvallend is de ten opzichte van vo
rig jaar enorm toegenomen produk
tie van Jonagold 95 min kg) en
Elstar 98 min kg). Dit wordt me
de veroorzaakt door het in produktie
komen van grote oppervlakten jon
ge aanplant van deze rassen.
Vergeleken met vorig jaar is bij de
meeste pererassen sprake van een
hogere produktia De enige uitzon
dering vormt het ras Doyenné du
Cornice waarvan de opbrengst 38%
lager uitvalt dan in 1991.
prijst. "Dat is onze doos", zegt Kor
net, breeduit lachend. De doos is
precies afgestemd op vervoer per
vliegtuig, en bovendien kunnen te
lers de Radicchio er eventueel al op
het land in verpakken. Met de piep
schuimen doos zou dat niet kunnen,
omdat die te vuilgevoelig is en ook
omdat het produkt hierin niet meer
koud te krijgen is. Opmerkelijk is
verder dat de doos goedkoper is dan
alle andere vergelijkbare verpakkin
gen. "Alles wat met de verpakking
te maken heeft is dus duidelijk ook
een activiteit van Grobeka", zegt
Kornet. "We proberen zoveel moge
lijk de prijs, verpakking en kwaliteit
in eigen hand te houden. Een van de
vereisten is natuurlijk dat we een
beetje constante prijs hebben. Via
de veiling is dat moeilijk te rea
liseren".
Via Grobeka kan de Amerikaanse
afnemer als het moet ook bijzonder
snel bediend worden. Het is zelfs al
eens voorgekomen dat Radicchio
die 's morgens gesneden is om
18.00 uur in het vliegtuig ging en
dezelfde dag nog (Amerikaanse tijd
weliswaar) in het land van bestem
ming arriveerde. Volgens Kornet il
lustreert dit goed de
marktbenadering van Grobeka.
Bleekselderij
De coördinator ziet nog voldoende
mogelijkheden om de huidige mark
ten uit te breiden of om voor nieuwe
- exclusieve - produkten te gaan be
middelen. "Met een groot produkt
als prei heb je geen invloed op de
markt, dus heeft het weinig zin om
daarmee bij een exporteur aan te
komen. Die kan net zo goed op de
veiling terecht. Voor bijvoorbeeld
bleekselderij zie ik echter wel moge
lijkheden. Dit is een produkt waar
van de consumptie toeneemt, maar
voor een grote aanvoer via de vei
ling is nu nog geen bestemming. Die
is er wel als je het produkt specifiek
afstemt op de wensen van de afne
mers. Daarom wil ik graag met en
kele grote exporteurs hierover
afspraken maken. Punt is wel dat
bleekselderij niet overal in het Zuid
westen geteeld kan worden, je moet
nl. kunnen beregenen".
Kornet heeft een aantal jaren gele
den via het CBT al pogingen onder
nomen om bleekselderij 'op te
poetsen', zodat het beter kon con
curreren met het produkt uit andere
landen. Dit heeft er weliswaar toe
geleid dat het produkt nu korter af
gesneden wordt dan eerst, en de
markt heeft ook een opleving ge
kend, maar de situatie is nog niet
optimaal. Volgens de Grobeka-
coördinator moet de lengte van het
produkt daarvoor teruggesneden
worden tot ca. 27 cm. "En als je
toch het bovenste gedeelte van de
plant eraf snijdt maakt het ook niet
meer uit als dit deel bij de oogst be
schadigd wordt. Dit maakt het mo
gelijk de bleekselderij met de
klembandrooier te oogsten, wat een
geweldige arbeidsbesparing geeft.
Je speelt dan met de teeltwerk
zaamheden mooi in op de wensen
uit de markt".
De broccoli blijft in hoofdzaak in het
binnenland. De export is zelfs afge
nomen, maar door de gegroeide
consumptie in eigen land is dat niet
zo'n probleem. Dit najaar gaat Kor
net uitzoeken in hoeverre exporteurs
geïnteresseerd zijn in een grotere af
name. Overigens heeft de - flink ge
groeide - afzet van broccoli dit jaar
veel minder problemen gegeven dan
vorig jaar. In tegenstelling tot vorig
jaar was er nu geen piek in de aan
voer, waardoor de prijs beter in de
benen is gebleven. Wellicht dat het
areaal voor volgend seizoen nog
wat kan groeien.
Het totale areaal van Grobeka be
droeg dit jaar ca. 180 ha (tegen 120
ha vorig jaar), 60 ha Radicchio ros
so, 10 ha venkel en de rest broccoli.
Het aantal telers bedraagt nu 60 te
gen 30 vorig jaar.
Actieve begeleiding
Goede en actieve begeleiding, dat is
volgens Kornet het belangrijkste dat
omschakelende akkerbouwers aan
Grobeka hebben. Wat betreft de
prijs die de telers voor hun produk
ten ontvangen, die hangt voor een
deel af van de marktprijs en is voor
een deel gegarandeerd. "De garan
tieprijs dekt het prijsrisico gedeelte
lijk af en zorgt dus voor zekerheid.
Deze garantieprijs is weliswaar niet
kostendekkend, maar daarnaast
profiteert de teler ook van de markt
prijs in de vorm van een nabetaling.
Die marktgerichtheid is de grootste
sterkte van Grobeka, en tegelijk ook
de grootste zwakte (als het eens
goed tegenzit bij de afzet). In de
twee jaar dat we nu bezig zijn heb
ben of zullen de telers in alle geval
len een nabetaling ontvangen. Dit
jaar zit die voor zowel Radicchio,
knolvenkel als broccoli flink in de
plus".
Mailing
Onlangs zijn in West-Brabant door
Grobeka samen met Bemiddelings
bureau Zuid (BBZ) vier zeer druk be
zochte informatie-avonden
gehouden. Begin november hebben
zo'n 2300 akkerbouwers een mai
ling van Grobeka in de bus gehad,
met een formulier waarmee de te
lers een brochure (12 pagina's) over
Grobeka kunnen aanvragen. Hiervan
zijn er 1500 beschikbaar. De (toe
komstige) telers kunnen zich ook
aanmelden voor gewasgerichte bij
eenkomsten. Op de Infomarkt van
de Stichting Stimulering Plantaardi
ge Produktie op 22 december a.s. in
het AOC te Goes is Grobeka uiter
aard ook van de partij.
Een van de deelnemers aan de Info
markt 'nieuwe teelten' die op dins
dag 22 december plaatsvindt in het
AOC-gebouw te Goes, is proefboer
derij Rusthoeve te Coiijnsplaat. De
proefboerderij zal daar het geza
menlijke Zuidwestelijke onderzoek
presenteren betreffende de akker
bouw en de vollegrondsgroenten,
dus ook het onderzoek dat op West
maas gedaan wordt.
'We doen het Zuidwestelijke onder
zoek samen', legt bedrijfsleider A.G.
Ebbens van Rusthoeve uit. Een
goed voorbeeld van die samenwer
king is het onderzoek aan de winter
bloemkool en de groene asperge.
Westmaas behartigt voor het Zuid
westen het groente-onderzoek, en
de groente-onderzoekster zit dan
ook daar. Maar zij coördineert te
vens de proeven met winterbloem
kool en asperge op Rusthoeve. Het
is van groot belang dat het onder
zoek op beide lokaties gedaan
wordt, omdat de omstandigheden
ook verschillend zijn.
Overigens wordt alle onderzoek tus
sen de proefboerderijen in Neder
land gecoördineerd. Ebbens: 'Alle
proefbedrijven samen bieden een
volledig proefplan, maar van elke
proefboerderij afzonderlijk mag je
dat niet verwachten. Zo gebeurt er
op Rusthoeve niets aan bijvoorbeeld
het karwij-onderzoek. Als het maar
gebeurt, daar gaat het om. De
besturen van de verschillende proef
boerderijen beslissen wel mee over
waar welke proeven komen'.
Het onderzoek naar de phytophtho-
rabestrijding bij aardappelen neemt
een belangrijke plaats in op Rust
hoeve. 'We testen bijvoorbeeld de
doseringen en de tijdstippen van de
bespuitingen. We nemen hierin ook
de nieuwste middelen mee. Dit on
derzoek gebeurt op vier verschillen
de lokaties in Nederland, anders krijg
je nooit een objectief onderzoeksre
sultaat. Deze proeven hangen im
mers sterk af van de regionale
omstandigheden en natuurlijk het
weer. Ook het bedrijfsleven is nauw
bij deze proeven betrokken. Dit on
derzoek, dat zeker na het afgelopen
Het maisras LG 21.90 is op de Ras-
senlijst 1993 geplaatst. Het betreft
hier de lijst voor korrelmais, CCM en
MKS.
LG 21.90 komt voort uit het kweek-
werk van Limagrain. Het ras kan
het beste getypeerd worden als zeer
vroeg, stevig, goed oogst- en dors-
baar en een zeer hoge opbrengst.
Het ras is ook zeer geschikt voor de
teelt van snijmais. Het ras kombi-
neert ook hier zijn vroegheid met
een uitstekende VEM-opbrengst. De
verteerbaarheid van het ras is zeer
hoog. LG 21.90 ligt nog in beproe
ving voor snijmais.
Na enkele gunstige jaren hebben de
resultaten van 1992 de glastuin
bouwers gedwongen pas op de
plaats te maken. Dit resulteerde in
een stabiel areaal glastuinbouw met
als positieve uitschieter de paprika,
aldus het Centraal Bureau Tuin
bouwveilingen.
Binnen het Nederlandse glasareaal
vindt een verschuiving plaats van
bloemen naar groenten. De slechte
prijzen van het afgelopen seizoen
zorgen voor een inkrimping van het
tomatenareaal. Ook het sla-areaal
neemt af. Het areaal komkommers
blijft stabiel, terwijl dat van paprika,
aubergine en courgette toeneemt.
seizoen aktueel is, gaat nu het der
de jaar in'.
Andere belangrijke proeven die op
Rusthoeve worden gedaan zijn het
cichorei-onderzoek, proeven met
geïntegreerde akkerbouw, ziekte- en
onkruidbestrijdingsproeven ten be
hoeve van de bloemzaadteelt, uien-
onderzoek en proeven voor de
Zeeuwse Vlegel. In alle gevallen is
er nauwe samenwerking met ande
re betrokkenen, zoals de stichting
Zeeuwse Vlegel, Benuline en de
Zaadteeltstudieclub op Tholen. Voor
de Zeeuwse Vlegel worden op Rust
hoeve onder meer proeven gedaan
met verschillende rassen en mecha
nische onkruidbestrijding, en vanaf
komend voorjaar ook met verschil
lende manieren van het toedienen
van organische mest.
Uitwisseling
Ebbens geeft aan dat de proefboer
derij op de Infomarkt vooral aan
dacht zal geven aan de nieuwe
teelten. Maar het wordt geen stand
met borden vol onderzoeksresulta
ten en dergelijka 'We geven natuur
lijk wel uitleg over de proeven, maar
daarnaast verwachten wij ook het
een en ander te horen te krijgen van
de bezoekers. Wij willen graag van
uit de praktijk horen welke nieuwe
mogelijkheden onderzocht moeten
worden, of men aanmerkingen
heeft en dergelijka Het moet een
uitwisseling van informatie worden',
aldus de bedrijfsleider.
De volgende bedrijven en instellin
gen nemen deel aan de Infomarkt
'nieuwe teelten' op dinsdag 22 de
cember van de Stichting Stimule
ring Plantaardige Produktia De
Infomarkt wordt gehouden op dins
dag 22 december van 11.00 tot
21.00 uur in het AOC-gebouw aan
het Stationspark te Goes.
Akkerbouw Studieclub
Jan B. de Jonge Zaad handel bv te
Goes
Hobaho bv (veiling bloembollen)
Ibus (bemiddeling siergewassen)
NTS Tuinbouwstudieclub zuidwest
Nederland
veiling CHZ Barendrecht
AOC Zeeland eo
proefboerderij Rusthoeve
Bloemenveiling Holland
Hilverda (anjers)
stichting Zeeuwse Vlegel
de Nederlandse Notenunie ba
kweekbedrijf VanderHave bv
praktijkschool Schoondijke
KAVB Zuidwest Nederland
P. Kooij Zonen bv (anjers)
Aardappel bv te Zierikzee
Cebeco Zuidwest/Cebeco Zaden
CZAV, Wemeldinge
Grobeka
Alle overige groenten laten een da
ling zien.
Als gevolg van investeringen in
nieuwe rassen moeten telers zich
veelal specialiseren om voldoende
rendement te kunnen halen. De pro
duktie van tomaten in Nederland
kan vanwege produktieverhoging
met steeds minder hectares toe om
aan hetzelfde volume te komen. De
concurrentieslag in Europa zal zich
in de toekomst met name richten op
de tomatenmarkt. Vanuit dit
perspectief gezien is de spreiding
van het Nederlandse areaal over een
aantal grote teelten gunstig. Het
Nederlandse draagvlak is daardoor
groter, aldus het CBT.
