'oor de vrouw
Aandacht voor olijfolie
Vrouw en Jongeren
Naar één organisatie
plattelandsjongeren?
t£
ZAJK: GATT desastreus
Paddestoelen
onder redaktie van de Perskommissie
Bond van Plattelandsvrouwen
voor Zeeland en Noord-Brabant.
Adres:
C.J. de Jonge-Sto/s
Brouwerijweg 2, 4424 CH Wemeldinge
Hoofdbestuursvergadering PJZ op 8 december
VRIJDAG 4 DECEMBER 1992
13
Nederlanders zijn van oudsher zui-
veleters. Boter op het brood, bak
ken in boter en verder geen
flauwekul. Olijfolie vindt men iets
voor verre, warme landen. Boven
dien gaan er ook nog verhalen dat
olie vetter is dan boter en een laxe
rende werking heeft.
Niets is echter minder waar. Olijfolie
is net zo vet en heeft dezelfde ener
getische waarde (38 Kjoules, 9 Kcal
per gram).
In alle EG-landen lopen op het ogen
blik campagnes om het gebruik van
olijfolie onder de aandacht te bren
gen. De campagne heeft twee doe
len. Ten eerste kan olijfolie een
bijdrage leveren aan de preventie
van hart- en vaatziekten, door de
cholesterol-verlagende werking. Ten
tweede, om de olijfboeren in be
scherming te nemen. In het zuiden
van Europa zijn ongeveer twee mil
joen gezinnen afhankelijk van de
teelt van olijven. Het maken van olie
is een arbeidsintensief proces, alles
wordt namelijk met de hand ge
daan: het plukken, wassen en sorte
ren. De opbrengst is slechts een
paar liter olijfolie per boom en de
oogsten zijn sterk' afhankelijk van
het weer. Veel boeren leven dan ook
op de rand van of onder het
bestaansminimum.
Olijfolie is, net als wijn, in verschil
lende kwaliteiten te koop. De kwali
teit van de olie hangt af van het jaar,
de oogst en de rijpheid van de olijf.
Olijfolie heeft een geheel eigen
smaak, die vind je lekker of niet.
Maar voor de rest legt boter het af
tegen de olie.
In boter zit 59 gram verzadigd vet
zuur per 100 gram vet, tegen 13
gram in olijfolie. De onverzadigde
vetzuren (olijfolie bevat hiervan ruim
80 procent, waarvan 70 procent
enkelvoudig en 10 procent meer
voudig), werken cholesterolverla
gend. Dus naast zonnebloemolie en
soja-olie is olijfolie net zo goed.
Vetzuren
Waarom zijn de onverzadigde vetzu
ren beter voor uw lichaam dan ver
zadigde? Alle vetten en oliën die wij
tot ons nemen bevatten een of meer
van de drie soorten vetzuren die er
bestaan: de verzadigde, de onverza
digde en de meervoudig onverzadig
de. Het verteren van veel verzadigde
vetzuren (in geraffineerde oliën en
vetten), vergt van ons lichaam veel
energie. Verzadigde vetzuren zijn
zuurstof-arme verbindingen en heb
ben daarom bij het verteren veel
zuurstof nodig.
Mensen worden na een maaltijd
met veel verzadigde vetzuren moe
en slap en willen het liefst slapen.
Qnverzadigde vetzuren daarentegen
J.M. van der Ham-Sonnenschein
zijn nog niet verzadigd en kunnen
zich nog binden. Ze kunnen zich in
het lichaam verbinden met minera
len, eiwitten en zuurstof en helpen
zo mee om een normale celstofwis
seling en vooral een juiste celadem
haling te bewerkstelligen. Bij een
tekort aan onverzadigde vetzuren
verbindt het cholesterol in het bloed
zich met de vetten en hecht zich
aan de aderwanden. Aderverkal
king, verhoogde bloeddruk en een
dreigend gevaar voor een beroerte
kunnen het gevolg zijn. Het is dus
belangrijk om alleen maar natuurlij
ke oliën te gebruiken die voorname
lijk bestaan uit onverzadigde
vetzuren.
Soorten olijfolie
Er zijn drie hoofdsoorten olijfolie te
koop: de extra virgin, de virgin en de
pure olijfolie. Dit is een indeling naar
de zuiverheid en de zuurgraad van
de olie. Vroeger werd er gesproken
over eerste en tweede persing, maar
aangezien de tegenwoordig gebruik
te persen zo sterk zijn dat alle olie er
in één keer wordt uitgeperst, ge
bruikt men deze benaming niet
meer.
Bij deze persing mag de tempera
tuur niet boven de 33 graden Celsi
us uitkomen. De virgin heeft een
zuurgraad van 2 procent, de extra
virgin (de fijnste olie) een zuurgraad
van 1 procent, en beide zijn onge
zuiverd. De pure olijfolie is een ge
zuiverde olie. En om de smaak te
vergroten, wordt er wat virgin olijf
olie aan toegevoegd. Dit wordt een
blend genoemd en heeft een zuur
graad van 1,5 procent. Een extra vir
gin kan het beste worden gebruikt
voor het maken van dressing voor
salades.
Het gebruik van olijfolie
De gewone olijfolie is geschikt voor
het frituren en bakken. En wist u
dat voordat u vlees op de barbecue
De GATT-afspraken zijn desastreus
voor de agrarische jongeren en
daarmeer voor de leefbaarheid op
het platteland. Dat stelt het Zeeuws
Agrarisch Jongeren Kontakt
(ZAJK).
De GATT-afspraken leiden er toe dat
een groot gedeelte van de agrari
sche jongern hun toekomst
perspectieven in rook zien opgaan.
Vele agrarische jongeren zien deze
afspraken dan ook als de zoveelste
klap in hun gezicht. Het hele kleine
beetje vertrouwen wat men na de
McSharry plannen nog in de toe
komst had, wordt door deze GATT-
afspraken volledig weggenomen.
Dit leidt tot het volgende:
- Vele jonge agrariërs overwegen
om geen enkele medewerking
meer te verlenen aan de invulling
van plannen op het gebied van
het milieu, de inrichting en het
beheer van natuurgebieden en
allerlei andere plannen op het
gebied van de ruimtelijke or
dening.
- Overname van het (ouderlijk) be
drijf door jonge agrariërs wordt
op de lange baan geschoven of
zelfs helemaal onmogelijk. Hier
door treedt er een vergrijzing van
het platteland op met alle gevol
gen van dien.
legt het heerlijk is om het eerst in te
smeren met olijfolie?
Wanneer in olijfolie wordt gebakken,
moet deze de juiste temperatuur
hebben. Aardappelen, groenten,
fruit, malse stukjes vlees en vis
moeten worden gebakken op een
matig vuur (aardappelen worden
hierin trouwens mooier bruin dan in
boter). Om te zien of de olie heet
genoeg is, kan er een stukje brood
worden ingelegd. Als de olie lichtjes
rond het brood kookt, is ze op tem
peratuur. Steaks en sudderlappen
daarentegen moeten eerst op heet
vuur worden gebruind. Als een
druppel water in de hete olie een
knetterend geluid geeft, is de olie op
temperatuur. De olie kan verhit wor
den tot 210 graden voordat het ver
brandt. Om spetteren tijdens de
bereiding te voorkomen, is het han
dig de produkten voor het bakken af
te drogen.
Hoe bewaren?
Olijfolie kan een jaar worden be
waard, mits u de olie op een donke
re en koele plek zet. U kunt na het
gebruik van olijfolie deze bewaren.
Giet de lauwwarme olie door een
koffiefilter en zet de fles ook nu
weer koel en donker weg. In de
koelkast stolt de olie, u ziet vlokken
ontstaan, maar bij kamertempera
tuur wordt ze weer helder.
J.M. van der Ham-Sonnenschein
In alle provinciale plattelandsjonge
renorganisaties wordt op dit mo
ment volop gesproken over fusies,
samenvoeging, e.d. Zo is reeds
besloten dat er met ingang van 1 ja
nuari 1993 op landelijk niveau de
KPJN (de Katholieke Plattelands
Jongeren Nederland), de PJGN
(Plattelands Jongeren Gemeen
schap Nederland) en de NCPJ (Ne
derlandse Christelijke Plattelands
Jongeren) één organisatie gaan vor
men nl. de PJN de Plattelands
Jongeren Nederland. De KPJN en
de PJGN zullen zich opheffen terwijl
de NCPJ in zeer afgeslankte vorm
blijft bestaan.
Ook in Zeeland wordt op dit mo
ment hard gewerkt aan de oprich
ting van één provinciale plattelands
jongeren organisatie die de werk-
naam ZPJO draagt. Deze organisa
tie zal opgericht woren door de
Zeeuwse KPJ- en (hopelijk ook) de
Zeeuwse CPJ-afdelingen, Zeeuwse
en Brabantse PJZ-afdelingen en de
nog op te richten AJK's (Agrarisch
Jongeren Kontakten). Deze AJK's
komen in de plaats van wat voor
heen de RAK's waren.
In de afgelopen maanden hebben
drie commissies, bestaande uit KPJ-
PJZ- en ZAJK-bestuursleden, zeer
intensief gewerkt aan de voorberei
ding van de oprichting. Deze drie
commissies zijn in het weekend van
14 en 15 november bij elkaar ge
weest. Daarbij zijn de voorstellen
van de drie commissies besproken.
Waar nodig zijn ze bijgesteld en ver
volgens vastgesteld. Het betreft hier
de statuten van de nieuwe organisa
tie, de begroting 1993 en afspraken
over de verdeling van gelden in de
jaren daarna, én de werkplannen
voor 1993 voor zowel het algemene
als het agrarische werk.
Op 14 december a.s. komen de af
delingsbesturen van de betreffende
organisaties bij elkaar om bovenge
noemde voorstellen te bespreken.
Alle afdelingsbestuursleden van de
PJZ hebben de uitnodiging en de
stukken voor deze bijeenkomst
reeds ontvangen.
Tijdens de HB-vergadering van 8 de
cember worden deze stukken ook
aan de orde gesteld. Dan kunnen de
afdelingen vragen stellen en kunnen
hopelijk onduidelijkheden weggeno
men worden. Het is dan ook zeer
belangrijk dat alle afdelingen op 8
december aanwezig zijn op de HB-
vergadering. Deze vergadering
wordt gehouden in het Pannenhuis
te Hoogerheida Aanvang: 20.00
uur.
Henk Tegels
PJZ-provinciaal
7 december: DB-vergadering.
8 december: HB-vergadering in het
Pannenhuis te Hoogerheide. Aan
vang: 20.00 uur.
14 december: ZPJO-vergadering in
De Vroone te Kapelle. Aanvang:
20.00 uur.
De tijd dat men weide en bossen
afstroopte om wat paddestoelen
te vergaren ligt al ver achter ons.
Dat zoeken naar paddestoelen
was in die dagen wel een riskan
te bezigheid. Vooral als men de
zeer giftige en beruchte satans-
boleet of de vliegenzwam plukte
en men terzake niet deskundig
genoeg was deze paddestoelen
te onderkennen van de eetbare
soorten. Dan kon het gebeuren
dat men bezig was zichzelf te
vergiftigen. Nee, vandaag de dag
doen we dat anders en eten we
gecultiveerde paddestoelen, zo
als de champignon en de oester
zwam. Een stuk veiliger dus. De
oesterzwam is familie van de
champignon, van oorsprong Ja
pans en onderscheidt zich van
de champignon in kleur en
smaak, die is wat pittiger. De
hoed is breed en plat met een
enigszins onregelmatige rand,
overigens wordt deze oester
zwam al enige jaren in Nederland
gekweekt.
Werd de champignon oorspron
kelijk gekweekt in de grotten van
Limburg, thans kweekt men ze
volop in de provincies Brabant,
Gelderland en in geringe mate in
Zeeland. Een door onze telers
met zorg en toewijding omringd
produkt, waarmee ze met de
huidige techniek in 1993 een op
brengst hopen te creëren van
om en nabij de 210.000 ton!!
Niet alleen eten wij daarvan 3
kg per hoofd), ook worden er
tonnen geëxporteerd en niet te
vergeten geconserveerd. Pad
destoelen, de toepassingen
daarvan zijn legio. Als begelei
ding van vlees, vis en schaaldie
ren, als groente en ragout,
cocktails, salpicon, sauzen, sala
des enz. enz. Bovendien zijn ze
rijk aan mineralen, vitamine B en
C en eiwitten. Kortom multifunc
tioneel dus!
Daar het behandelen van cham
pignons algemeen bekend is,
toch nog enkele tips bij aankoop
en verwerking daarvan. De
champignons moeten er uiter
aard vers en blank uitzien. Bij de
jonge champignons bijvoor
beeld, moet de hoed bol zijn en
de plaatjes aan de onderkant
zien er enigszins rood gekleurd
uit. Bij de oude daarentegen is
de hoed gewelfd of zelfs hele
maal plat en zijn de plaatjes don
kerbruin of bijna zwart. De
champignons zijn in twee soor
ten verkrijgbaar, een fijne en een
middel soort. De fijne worden in
bakjes van 250 gram verpakt en
de middel in bakjes van 500
gram. De oesterzwam in bakjes
van 150 gram, maar bij uw
groenteman zijn ze los verkrijg
baar, zowel fijn als middel, ja
zelfs in enkele gevallen de reuze
champignons. Koop ze zo kort
mogelijk van te voren in en ver
werk ze snel. Wilt u ze bewaren,
bewaar ze dan 't liefst in het
groentevak van uw koeling 4
5 dagen), daar de paddestoe
len zeer snel allerlei andere
geurtjes opnemen!
Als sluitstuk een recept op het
thema champignons en dit heb
ben we nodig:
1 stokbrood (in 8 schuine
stukken gesneden)
- 500 gr. champignons (in niet
te dunne schijfjes gesneden)
- 50 gr. boter
- 8 plakken gebraden rosbief of
gekookte ham
- 2 theelepels bieslook
1 a V/i dl. zure room (crè
me fraïche)
1 eetl. bloem
Vï uitje (ragfijn gesneden)
1 laurierblad
- 2 theel. strooi-aroma ruim
versgemalen peper
- enkele druppels maggi-aroma
- iets zout naar smaak
en de bereiding gaat zo:
- verhit in een ruime hapjespan
de boter tegen kleuren aan en
voeg er de fijngesneden ui
tjes plus het laurier toe
- laat dit goed aanzweten, doe
er nu de gesneden champig
nons bij en laat dit even smo
ren (hou het in beweging)
- strooi er vervolgens bloem
over, werk het goed door de
champignons zodat er een
gladde massa ontstaat, laat
dit even doorgaren
- verwijder het laurier, roer er
de zure room en de bieslook
door
- maak nu de saus op smaak
met de strooi-aroma, verse
peper en de maggi-aroma
eventueel nog wat zout
- houd de saus warm
- rooster de stukken stokbrood
en beleg ze met het vlees
- dresseer de stukken op een
ruime, iets diepe schaal en
overgiet ze met de goed war
me saus
- bestrooi het eventueel met
wat vers gehakte peterselie
M.A. van der Vliet
