ZLM pleit bij KNLC-voorzitter
Varekamp voor de fruitteelt
KNLC
KNLC
kommentaar
Verandering van
beleid vraagt tijd
Voorkeur voor individuele
quotering stierenmesterij
Topjaar-studenten hebben beste oplossing
Periodiek overleg
Bonus/malus in de
WAO onrechtvaardig
Open dag
AHS Delft
Agrarische Hogeschool Delft winnaar
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1992
KNLC-voorzitter Varekamp (2e van rechts) op bezoek bij het dagelijks
bestuur van de ZLM. (foto Anton Dingemanse).
De voorzitter en algemeen secreta
ris van het KNLC, M. Varekamp en
drs. D. Jaarsma, waren maandag j.l.
te gast in het Landbouwhuis te
Goes voor de periodieke bijeen
komst met het dagelijks bestuur van
de ZLM. Een van de belangrijkste
punten van het gesprek was het
tuinbouwakkoord, dat de centrale
landbouworganisaties met de over
heid willen afsluiten.
Dit akkoord bevat een regeling voor
gelegenheidsarbeid, die echter geen
oplossing biedt voor de fruitteelt.
De ZLM heeft deze lacune in het ak
koord (opnieuw) scherp onder de
aandacht van de KLNC-voorzitter
gebracht. De fruitteelt voelt zich in
de steek gelaten. In de a.s. KNLC-
bestuursvergadering zal een defini
tief standpunt worden bepaald. Be
halve de ZLM vinden ook de
Geldersche Mij, het ULG en de LMF
het akkoord onvoldoende als er
geen oplossing wordt geboden aan
de fruitteelt.
ZLM-voorzitter H.C. van der Maas
heeft in het gesprek met de KNLC-
vertegenwoordigers nog eens dui
delijk gemaakt dat de land- en tuin
bouw ook in zuidwest-Nederland in
een crisisstemming is geraakt. Niet
alleen de akkerbouw, maar ook de
fruitteelt en de roodvleesmesterij
maken zware tijden door. Van der
Maas deed een dringend appel op
Het bonus/malus-systeem, zoals
men dat binnen de WAO hanteert,
wordt als zeer onjuist en onredelijk,
maar bovenal onrechtvaardig aan
gevoeld. In haar laatste vergadering
besteedde de KNLC-commissie So
ciale Zaken ondermeer aandacht
aan dit bonus/malus-systsem.
Eén van de agendapunten tijdens de
op 17 november gehouden vergade
ring van de KNLC-afdeling Veehou
derij was de hervorming van het
EG-landbouwbeleid. Met betrekking
tot de roodvleesproduktie kwam
ondermeer de wijze van quotering
van de stierenpremie aan de orde.
Per lidstaat dient er een keuze tus
sen een regionaal (is nationaal) of
een individueel quotum gemaakt
te worden.
Het Ministerie van Landbouw voelt
nu veel voor een regionale quote
ring. Het landbouwbedrijfsleven is
De Vendex Food Groep heeft het
75-jarig bestaan van haar EDAH-
winkelketen aangegrepen voor het
uitschrijven van een 'wedstrijd'. De
ze hield in dat aan zeven Agrarische
Hogescholen gevraagd werd een
onderzoek te verrichten naar de mo
gelijkheden om produkten zonder
kwaliteitsverlies te verkleinen.
Groot verpakte produkten hebben in
de winkel een bepaald streepje voor
op gelijksoortige produkten met een
kleinere verpakking: ze trekken
meer de aandacht van de consu
ment naar zich toe. Tegenover dit
voordeel staat echter wel het feit
dat ze veel ruimte vragen, de trans
portkosten omhoog drijven en het
milieu onevenredig zwaar belasten.
Een compactere verpakking springt
de centrale landbouworganisaties
om de overheid ertoe te bewegen
een ander landbouwbeleid in te zet
ten. Er moet een herstructure
ringsplan voor alle sectoren worden
opgezet - inclusief de daarvoor be
nodigde middelen - om de land- en
tuinbouw te redden. Het alternatief
is verpaupering van het platteland
en een terugslag voor de totale Ne
derlandse economie.
Het ZLM-bestuur drong er op aan
goed te luisteren naar wat er in de
praktijk leeft. De boeren en tuinders
vinden steeds sterker dat er 'nee'
moet worden gezegd tegen de me
dewerking die de overheid vraagt in
het kader van bijvoorbeeld het
stikstofbeleid en het Meerjarenplan
Gewasbescherming. Er is geen
draagvlak voor maatregelen, die van
de sector worden geëist.
Integratie
Daartoe uitgenodigd door Varekamp
heeft Van der Maas een toelichting
gegeven op de voorgenomen inte
gratie van de ZLM met de Gelder-
het hier echter niet zondermeer mee
eens. In eerste instantie geeft men
de voorkeur aan een individuele
quotering. Instemmen met een
eventuele regionale variant is alleen
mogelijk wanneer aanvullende
maatregelen in de vorm van een
flankerend beleid worden getroffen.
Tijdens de vergadering kwam duide
lijk naar voren 'dat het ministerie ab
soluut niet aan een individuele
quotering wil. 'De minister mag de
sector niet de rug toekeren', was de
mening van de aanwezigen. 'De
sector moet een kans gegeven
worden'.
weliswaar minder in het oog, maar
levert behalve een kostenverminde
ring (door minder vrachtritten), ook
een ontlasting van het milieu op.
Edah ziet, evenals andere bedrijven,
de ernst van deze problemen ook in.
Ze is zelfs bereid op verpakkingsge-
bied een voortrekkersrol te vervul
len, maar concludeert tegelijkertijd
dat het verpakkingsprobleem een
structurele aanpak nodig heeft. Om
sche Mij. en het ULG. Als tot de
integratie wordt besloten zal de
nieuw te vormen organisatie binnen
het KNLC verreweg de grootste or
ganisatie zijn. Namens het ZLM-
bestuur is meegedeeld dat de posi
tie van het KNLC door de integratie
niet zal wijzigen. Het KNLC blijft de
vertegenwoordigende centrale orga
nisatie.
Morgen, zaterdag 21 november,
houdt de Agrarische Hogeschool
Delft voor de eerste keer dit cursus
jaar weer haar traditionele open
dag. Voor geïnteresseerden dé mo
gelijkheid eens nader kennis te ma
ken met'deze opleiding.
Tijdens de open dag, waar u tussen
10.00 en 14.00 uur welkom bent,
presenteren zich naast de school in
het algemeen, ook de diverse stu
dierichtingen. Het betreft hier naast
de bekende richtingen Bedrijfskun
de, Tuinbouw Akkerbouw, Vee
houderij, Milieukunde en
Levensmiddelentechnologie, ook de
dit jaar opgestarte richting Agrari
sche Accountancy. Een specialisti
sche studie, die opleidt tot
Accountant-Administratie Con
sulent.
Verder presenteren zich tijdens de
open dag de deeltijdopleidingen van
de Agrarische Hogeschool. Deze
worden gegeven voor de richtingen
Bedrijfskunde, Tuinbouw, Milieukun
de en Levensmiddelentechnologie.
De andere twee open dagen die
men organiseert, zijn op vrijdag 22
december en zaterdag 23 januari.
Voor een routebeschrijving en meer
informatie kunt u bellen naar de
AHD, telefoon 015-150288.
hier nu een eerste aanzet toe te ge
ven besloot men het eigen
merkartikelen-aanbod qua milieu
vriendelijkheid, en dus verpakkings-
wijze, nader te bezien. De manier
waarop Edah dit realiseerde, was in
de vorm van een onderzoek door de
zeven Agrarische Hogescholen die
ons land kent.
De projectgroepen die vervolgens bij
de deelnemende scholen werden
Land- en tuinbouw hebben al
lang leren leven met vervagende
grenzen binnen de EG. Op ge
paste wijze hebben de agrari
sche ondernemers en de
verwerkende bedrijven in
gespeeld op de grote mogelijk
heden van de Europese markt.
Met name bij de sterke marktor-
deningsprodukten is echter bij
de investeringen op de individue
le bedrijven ook sterk geantici
peerd op het EG-markt- en
prijsbeleid. Te lang is daarbij ver
geten dat dit EG-beleid zich in de
loop van de tijd te ver van het
werkelijke marktgebeuren van
vraag en aanbod heeft ver
wijderd.
Nu het beleid verandert en de
markt weer meer de prijs gaat
bepalen, komt de klap hard aan.
In de akkerbouw werd dit al en
kele jaren geleden duidelijk voel
baar, maar nu komt het meer
structureel tot uiting met een ne--
gatieve uitstraling naar alle volle-
grondsteelten. De roodvleessector
is in de veehouderij het eerste
slachtoffer, maar in de veehouderij
verkeren ook andere sectoren in
gevaar. Dit geldt met name voor de
melkveehouderij, die ver van de
werkelijke markt is gegroeid.
Beleidsverandering
De tendens dat de markt het be
leid weer meer gaat bepalen is
wereldwijd. Dit geldt zowel bin
nen a/s buiten de EG en met of
zonder GATT-akkoord. Deze be
leidsverandering komt voort uit
het feit dat we de laatste tiental
len jaren aangetoond hebben dat
a/s we alles willen regelen en
sturen, de zaak fout loopt. Nu er
politieke besluiten worden geno
men om het landbouwbeleid te
veranderen, moeten de indivi
duele agrarische ondernemers,
die de bedrijfsvoering op het tot
nu toe gewenste beleid hebben
gericht, de mogelijkheden en de
tijd krijgen zich aan te passen
aan de nieuwe koers. Inkomsten
compensatie voor prijsverlaging
van de produkten is beslist no
dig. In ieder geval a/s over
gangsmaatregel.
Hoe de toekomstige land- en
tuinbouwstructuur zat zijn als er
grotere concurrentie komt, is een
onderwerp waar wij, denk ik,
niet te vee! tijd aan moeten
besteden. De uitslag daarvan
wordt bepaald door de individue
le ondernemers en hun ant
woord op de werkelijke vraag op
het marktgebeuren. Wel belang
rijk is het om een situatie te creë
ren en voorwaarden aan te
geven, waarbij de concurrentie-
gevormd, dienden elk afzonderlijk
een oplossing aan te dragen voor de
produktverkleining van een bepaald
levensmiddel. De deelnemende pro
jectgroepen hadden daarbij de keu
ze uit een tiental produkten. De
AHD-groep koos hieruit de produkt-
groep droge soepen voor het on
derzoek.
Na afronding van de onderzoeken
legde Edah de resultaten voor aan
kracht en de overlevingskans zo
groot mogelijk wordt. Hiervoor is
dus, naast initiatieven van het
bedrijfsleven zelf, een nationaal
voorwaardenscheppend beleid
dat de kansen optimaal maakt,
nodig. Eigen initiatieven beteke
nen investeringen en risico lo
pen, dit hoort bij
ondernemerschap. De nationale
overheid moet daarbij zorgen
voor een goede infrastructuur,
een vlot vergunningenbeleid en
fiscale investeringspremies en
vervroegde afschrijving.
Uiteenlopen
Concurrentie op een meer open
markt is alleen vol te houden als
het fiscale, sociale, economische
en milieubeleid in de verschillen
de landen van de gemeenschap
pelijke markt niet te veel
uiteenloopt. Met andere woor
den: er moet geen sprake zijn
van 'beleidsconcurrentieverval-
sing'. Nationaal kan bovendien
een grote invloed worden uitge
oefend op de kosten van arbeid,
grond en kapitaal. Met name in
ons land worden de arbeids
kosten opgedreven door de hoge
sociale premies voor de niet-
actieven, de grondprijs is mede
hoog door de vraag van andere
bestemmingen (natuur) en de
rente is mede hoog door het
overheidsbeleid.
Weer dichter bij de invloedsfeer
van de agrarische ondernemers
ligt het netwerk van toelevering,
verwerking, afzet, belangenbe
hartiging, dienstverlening, onder
zoek, voorlichting en onderwijs.
Ook hier zal nu het individuele
bedrijf meer met de marktwerke-
lijkheid worden geconfronteerd;
verdere veranderingen moeten
komen. Daarbij zal de vraag:
'wat kost het en wat brengt het
op' vaker gesteld worden en het
antwoord daarop mede bepa
lend zijn voor de veranderingen.
Land- en tuinbouw is een econo
misch gebeuren. Veranderingen
in het agrarische markt- en prijs
beleid hebben daardoor een bre
de uitstraling. Te abrupte
veranderingen hebben nadelige
gevolgen die zich niet zullen be
perken tot de primaire sector,
vooral a/s de basis aan de finan
ciering ontvalt. Daarbij kan een
neerwaartse spiraal ontstaan. Dit
hoeft niet te gebeuren a/s tijdig,
dus nu, door de overheid, agra
risch bedrijfsleven (inclusief de
banken) en individuele onderne
mers op basis van de markt-
realiteit de bakens worden
verzet.
Dam Jaarsma
Algemeen Secretaris KNLC
een deskundige jury, waarin de vol
gende personen zitting hadden:
prof.dr. L. Reijners, hoogleraar Mi
lieukunde, prof.dr. CP. Veerman, bij
zonder hoogleraar Economie en
D.M. Westendorp, directeur van de
Consumentenbond. Door deze jury
werden in de beoordeling onder
meer het algemeen maatschappelijk
nut, de consequenties voor het mi
lieu, de financiële gevolgen en het
vernieuwingsaspect meegenomen.
Nadat de jury allereerst een viertal
scholen genomineerd had, viel de
definitieve beslissing. De project
groep van de Agrarische Hoge
school Delft ging met de eer strij
ken. Edah bekroonde hun
onderzoek met een vierdaagse stu
diereis naar Zwitserland.
Harrie Hoitink
