Gezamenlijk zoeken naar een oplossing
'Een vreemde eend in de bijt'
KNLC
kommentaar
Convenanten
Videoproduktie KNLC en NBvP gereed
Varkensfonds
Commissie fruitteelt
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1992
De titel van de video geeft het ge
voel van veel vrouwen binnen diver
se organisaties goed weer. Ze
voelen zich vaak de spreekwoorde
lijke 'eend in de bijt'. Met het uitge
ven van deze videoproduktie hopen
KNLC en NBvP een aanzet te geven
tot een verdergaande integratie van
vrouwen binnen de landbouworga
nisaties. Een integratie die ertoe
leidt dat de vrouw binnen de organi
satie min of meer vanzelfsprekend
wordt.
Trudy Stemerdink is een agrariër in
hart en nieren. Dit valt niet alleen op
te maken uit haar zorg voor het be
drijf, maar ook uit haar zorg over de
toekomst van bedrijf en gezin. Haar
man Douwe is door de drukke werk
zaamheden niet zo bezig met deze
toekomst. Reden dat sommige we
zenlijke (toekomstige) problemen
aan zijn neus voorbij gaan. Zo ook
de wijziging van het streekplan. Een
wijziging die hem toegestuurd is en
die Trudy toevallig onder ogen krijgt.
Ze begint in het plan te lezen en ont
dekt een aantal zaken die voor de
streek waarin ze woont praktisch
een doodsteek betekenen. Wanneer
Douwe zegt geen tijd te hebben
besluit ze zelf de koe bij de horens
te vatten.
Realiteit
De video 'Een vreemde eend in de
bijt' geeft de realiteit van alledag
goed weer. Problemen dienen zich
aan, maar door de drukke werk
zaamheden heeft de direct betrok
kene geen tijd zich ermee te
bemoeien. Ook bij de familie Ste
merdink speelt dit, zoals we reeds
zagen. Trudy ziet de bui al hangen
en besluit in plaats van haar man
naar de commissie-vergadering te
gaan. Ze leest het rapport betreffen
de het streekplan goed door, omdat
ze zich terdege realiseert dat ze
goed beslagen ten ijs moet komen.
Wanneer ze echter op de vergade
ring verschijnt loopt ze tegen een
totaal andere 'weerstand' aan.
"Vooraf was men al kritisch over
een vrouw in de vergadering", ver
telt Trudy later tegen haar vriendin.
"Je moet als vrouw twee keer zo
goed zijn om met de aanwezige
mannen te kunnen wedijveren". Ze
merkte bovendien dat ze haar als
vrouw binnen de vergadering niet
op haar eigen bijdrage beoordelen,
maar dat men haar als vertegen
woordiger van alle vrouwen ziet.
Trudy's weerstand groeit, en op een
bepaald moment is de maat vol. Nu
wordt het tijd spijkers met koppen
te slaan en de aanwezige heren te
wijzen op de directe gevolgen van
het streekplan voor deze en volgen
de generaties.
Conclusies
"Vrouwen moeten twee keer zo
goed zijn als mannen". Trudy trekt
uit haar ervaring een conclusie die
meerdere vrouwen kunnen bevesti
gen. Ook merkt ze op dat vrouwen
meer drempels moeten overwinnen
teneinde te kunnen functioneren in
een organisatie. Naast haar eigen
omgeving wordt immers ook de bui
tenwereld geconfronteerd met een
vrouw in plaats van een man. Voor
veel mannen een vreemde situatie.
Proefondervindelijk komt Trudy er,
zoals in de produktie duidelijk zicht
baar is, echter ook achter dat vrou
wen andere invalshoeken en
onderwerpen in de vergadering
brengen. Ze brengt een visie naar
voren die voor alle deelnemers aan
de bespreking waardevol is en stof
geeft voor een verdere én diepere
uiteenzetting van meningen en fei
ten. De slot- en meest belangrijke
conclusie is echter dat mannen en
vrouwen tesamen een sterk koppel
vormen. Samen zijn ze sterk! Een
conclusie die aan het eind van de
'voorstelling' door de makers duide
lijk en mooi is weergegeven.
Integratie
De video-produktie 'Een vreemde
eend in de bijt' is gemaakt in het ka
der van een verdergaande integratie
van vrouwen in de landbouworgani
saties. Verantwoordelijk voor de
realisatie zijn het KNLC en de Neder
landse Bond van Plattelandsvrou
wen (NBvP), die de video aanbieden
in combinatie met een brochure en
een aantal werkvormen. Dit met na
me om een presentatie op thema
avonden succesvol te laten
verlopen.
Vanuit de samenwerking tijdens de
ontwikkeling van video en brochure
door KNLC en NBvP is het een aan
beveling om het materiaal ook op
regionaal niveau gezamenlijk te ge
bruiken. Dit echter ook vanuit het
belang van samenwerking in het ka
der van integratie Een rol is hier dan
met name weggelegd voor de inte
gratiecommissies. Voor wat betreft
het huren c.q. gebruiken van de vi
deoband kunnen geïnteresseerden
terecht bij de secretariaten van de
regionale organisaties. Zij sturen
dan het hele pakket van video, bro
chures en werkvormen toe. Begelei
ding bij de vertoning van de video
en gebruik van het materiaal kan
men aanvragen bij de integratie
commissie van de regionale orga
nisatie.
De officiële presentatie van de vide
oproduktie en de brochure was op
woensdag 11 november.
Harrie Hoitink
m
De laatste tijd worden er in de
land- en tuinbouw steeds meer
convenanten afgeslotenalthans
er wordt geprobeerd convenan
ten af te sluiten. Op zich is dat
niets nieuws. Convenanten zijn
immers (volgens de dikke Van
Daleovereenkomsten of afspra
ken. Het lijkt mij dat we in de
land- en tuinbouw iedere dag ve
le afspraken maken. En naar ik
mag aannemen, maken we ze al
lemaal met de bedoeling de ge
maakte afspraken na te komen.
Bijzondere
Wat is er dan zo bijzonder aan de
pogingen om te komen tot een
Meerjarenafspraak Energie of
een Bestuursovereenkomst
Meerjarenplan Gewasbescher
ming MJP-GAllereerst is het
niet bijzonder dat het Landbouw
schap zo'n afspraak maakt. Zo
heeft het schap met bijvoorbeeld
de Gasunie een convenant
gesloten over de aardgasprijzen
voor de glastuinbouw.
Ook is het niet bijzonder dat er
een convenant wordt gesloten
met de overheid. Zo zijn er af
spraken met deze overheid over
de financiering van het praktij
konderzoek, de georganiseerde
gezondheidszorg en de land
bouwvoorlichting. Volgens mij is
het bijzondere aan de convenan
ten, waar de laatste tijd aan ge
werkt wordt, de opstelling van
de overheid. Door het afsluiten
van convenanten kunnen be
paalde beleidsdoelen worden ge
realiseerd of kunnen gewenste
processen op gang gebracht
worden.
Overbodige
Zo kunnen er vooruitlopend op
wetgeving reeds resultaten wor
den geboekt of kan wetgeving
overbodig worden gemaakt.
Vooral dit laatste spreekt mij
aan. Immers, voorkomen moet
worden dat er wetgeving komt,
die toch niet wordt nageleefd en
waarvoor geen draagvlak is.
Daarom moet bij iedere over
heidsmaatregel zorgvuldig wor
den overwogen of hetzelfde
resultaat op vrijwillige wijze be
reikt kan worden. Kan dat niet,
dan moet overwogen worden of
de betrokkenen in staat zijn het
zelf (beter) te regelen. Bij deze
afweging is een belangrijke rol
weggelegd voor het bedrijfsle
ven. Willen wij voor de overheid
een serieuze partner zijn om een
convenant af te sluiten, dan
moeten wij ook bereid zijn daad
werkelijk iets te bieden. Niemand
maakt immers afspraken als er
geen tegenprestatie tegenover
staat.
Daarom zal bijvoorbeeld een
bestuursovereenkomst MJP-G
offers vragen. Maar deze offers
zijn het waard a/s de overheid er
ook iets tegenover stelt. Bij de
beoordeling van convenanten
moeten de offers en tegen
prestaties tegen elkaar worden
afgewogen en moet dus niet al
leen gekeken worden naar de te
maken offers.
Willem Koops
plv. Algemeen/secretaris KNLC
Telkens als ik de pen opneem om
iets te schrijven over de akkerbouw,
neem ik mij voor vooral niet te kie
zen voor een negatieve benadering,
waarin we ons als sector bevinden.
Maar met de beste wil van de we
reld is er momenteel weinig posi
tiefs te melden. Of we nu praten
over het Europese beleid, het beleid
in wereldverband, of het nationale
beleid, steeds weer dezelfde tref
woorden dienen zich aan: geen visie
op de toekomst, onzekerheid en on
betrouwbaarheid. Elementen waar
een ondernemer niet mee kan wer
ken. Anderzijds worden wij niet ver
rast door deze ontwikkeling in de
sector. We hebben het op ons af
zien komen en hebben er regelmatig
voor gewaarschuwd.
Gevolgen
Het graanbeleid is en blijft de spil
van het gehele akkerbouwgebeuren
en bij een verwaarlozing van het
graanbeleid zullen de gevolgen voor
de andere produkten niet uitblijven.
In die situatie verkeren we nu en de
gevolgen zullen nog vele keren har
der aankomen, maar nu in de zoge
naamde vrije produkten.
De enorme prijsdaling van het
graan, eigenlijk bedoeld om tot pro-
duktiebeperking te komen, heeft
een neerwaartse prijsspiraal in wer
king gezet van alle akkerbouwpro-
dukten. Dit met als eindresultaat
blijvende overschotten, een beleid
dat meer geld gaat kosten en het
failliet van de akkerbouw is een feit.
Hadden we dit niet kunnen voorko
men zult u zich afvragen. Ik ben van
mening dat we op basis van de hui
dige kennis en mogelijkheden nogal
wat kansen niet benut hebben. Hoe
kan dan zoiets gebeuren, en is er
nog een mogelijkheid van her
kansing?
J Leeuwma
Luisteren
Om verbetering in deze situatie te
krijgen, zullen we beter naar elkaar
moeten luisteren binnen de sector.
Maar ook de verschillende sectoren
zullen veel meer in gezamenlijkheid
moeten optrekken. Dat is een eerste
voorwaarde om in het overleg met
de overheid nog iets te kunnen be
reiken. Vandaar dat we de schuld
van onze hedendaagse situatie niet
zondermeer in Brussel of Den Haag
kunnen leggen.
Maar laten we wel vaststellen dat
op dit moment het EG-gebeuren in
zijn voegen kraakt en een aantal
doelstellingen niet haalbaar blijken
te zijn. Teveel en bij herhaling geven
lidstaten een eerste prioriteit aan
het eigen belang, dit met verwijten
over en weer. In de afgelopen week
hebben we dat nog weer eens dui
delijk gezien bij het GATT-overleg.
Het mandaat is in gezamenlijk over
leg tot stand gekomen en heeft de
instemming van alle lidstaten. Wan
neer dan blijkt dat het mandaat on
voldoende inhoud heeft om tot
overeenstemming te komen, kun je
niet één lidstaat daarvan de schuld
geven, zoals nu gebeurde door de
zwarte piet naar Frankrijk toe te
schuiven.
Hebben we de EG niet juist ge
vormd om voldoende tegenwicht te
kunnen bieden tegenover andere
economische grootmachten? Die
kracht kun je alleen uitoefenen, door
een eensgezind optreden van alle
lidstaten en het belang van een be
paalde lidstaat óók te zien als een
gezamenlijk belang. En als de Ver
enigde Staten nu meent door het
uitblijven van een accoord Franse
wijn extra te kunnen belasten, kan
het antwoord simpel en eenvoudig
zijn: beperk de invoer van graanver-
vangers. Een direct belang voor
Frankrijk, maar ook niet slecht voor
de gehele EG gezien het produktie-
volume van granen. Maar ik vrees
dat de verdeeldheid binnen de EG
over een dergelijke maatregel zo
groot zal zijn dat er wederom niets
van terecht komt.
Verliezen
Is het dan een wonder dat de akker
bouwers het vertrouwen in de huidi
ge politiek verliezen, als zo
overduidelijk blijkt dat de wil ont
breekt om de problemen in de ak
kerbouw ook daadwerkelijk op te
lossen? Dat gevoel wordt nog eens
extra versterkt door het optreden
van Minister Bukman. Een optreden
waarin hij in Brussel prijsverlaging
zonder compensatie bepleit en de
laatste tijd zelfs zo ver gaat dat hij
milieu-eisen koppelt aan de toekom
stige hectaretoeslag. Moeten wij
diezelfde Minister nog eens vertel
len dat die hectaretoeslag érg veel
tekort schiet in de werkelijke inko
mensachteruitgang bij de akker
bouwers?
En wat moeten we nu met de uitla
ting, dat waardevastheid van de
toeslag overbodig is door produkti-
viteitsstijging? Ik zei het toch al: al
lemaal politieke onwil die alleen
maar aanleiding kan zijn tot een ver
dere verwijdering tussen overheid
en bedrijfsleven. Iets wat zeker te
pas komt in de kraam van mensen
die het Ministerie van Landbouw
overbodig vinden. Een basis van
vertrouwen ontbreekt op dit mo
ment omdat akkerbouwers steeds
weer het gevoel krijgen dat het be
leid van vandaag alleen maar ge
richt is op liquidatie van de sector.
We zijn op basis van gezamenlijke
verantwoordelijkheid in de huidige
situatie gekomen, en alleen op basis
van gezamenlijkheid kunnen we hier
weer uitkomen. Marktgericht produ
ceren is een mooie kreet, maar kan
alleen als er veel minder politiek ge
regeld wordt. En dat is géén reali
teit; de politiek zal zich er blijvend
mee willen bemoeien.
Een betere verhouding tussen over
heid en bedrijfsleven krijg je niet
door het instellen van stuurgroepen,
waarvan de ene groep naar links en
de andere naar rechts stuurt. Voor
een werkelijke verbetering is vooral
een wil tot het gezamenlijk zoeken
naar een oplossing nodig. En niet
sturen op basis van een arrogantie
van de macht zoals de overheid nu
doet. Als we zo doorgaan, ont
breekt ieder draagvlak voor het be
leid en dan is het echt onoplosbaar
geworden. En een Ministerie dat
niet in gesprek is met het bedrijfsle
ven heeft bestaansrecht verloren.
Laat het zover niet komen, aan de
akkerbouw zal het niet liggen.
Jans Leeuwma
voorzitter afdeling
Akkerbouw KNLC
Eén van de agendapunten van de
onlangs gehouden vergadering van
de KNLC-Afdeling Veredelingsland-
bouw was de gang van zaken rond
de blaasjesziekte. De gedachten
van de aanwezigen gingen daarbij
naar oplossingen én preventieve
maatregelen uit.
Voorzitter H. Torsius opperde zo het
idee een 'varkensfonds' in het leven
te roepen. Deze 'verzekering' zou
dan uitkeren bij een calamiteit, zoals
die momenteel gaande is. De verga
dering zag wel wat in een dergelijke
oplossing, maar stelde wel dat er
bepaalde regels vastgesteld moeten
worden. Men was zich echter ook
goed bewust van de eventuele na
delen van zo'n systeem. Er zit een
behoorlijk kostenplaatje aan en het
is niet ondenkbaar dat wanneer het
geld bijeen is, de overheid middels
de veewet één en ander uit gaat
voeren.
"Een onwenselijke situatie, er moe
ten eerst concrete afspraken ge
maakt worden, alvorens een fonds
te vormen."
In haar laatste vergadering besteed
de de KNLC-Commissie Fruitteelt
ondermeer aandacht aan de Sector
nota Plantaardige Produktie Daarbij
kwamen naast de positieve opmer
kingen ook de negatieve aan bod.
Zo was de Commissie van mening
dat de factor arbeid toch een matige
en slappe aandacht krijgt. Verder
plaatste men ook vraagtekens bij
eventuele heffingen op gewasbe
schermingsmiddelen. Het instellen
daarvan werd als een zeer onjuiste
maatregel ervaren. Een verdere op
merking betrof het milieu. Men was
van mening dat de fruitteeltproduk-
ten een goede smaak en een goed
uiterlijk dienden te hebben, maar
dat er tegenover het milieu een zo
positief mogelijke stelling moet wor
den ingenomen.
