Beste stuurlui staan aan wal
Laat maatschappij het platteland
uit 'weelde' verpauperen?
Maar goed dat de aarde niet vierkant is
Beroering onder roodvleesproducenten
De waarde van rapporten?
j 1 VRIJDAG 6 NOVEMBER 1992
In MIDDEN- EN OOST-BRABANT is
het rustig aan het 'front', maar dat
is uitwendig. Nu al het werk op het
land gedaan is en de varkens weer
normaal vervoerd en geëxporteerd
mogen worden, heeft men tijd voor
andere bezigheden. Velen zullen nu
gaan denken aan volgend jaar en
dan bedoel ik met name aan de fi
nanciële toekomst.
ledereen heeft twee weken terug
een acceptgiro binnen gekregen
voor de te betalen bestemmingshef
fing. Deze zal variëren van een paar
gulden tot enkele duizenden gul
dens. Laatst schreef ik al wat het
kostenplaatje zo ongeveer is voor
verwerking, etc. Nu is iedereen weer
even ter verantwoording geroepen,
dat het mestprobleem alleen door
gezamenlijke bijdrage opgelost kan
worden. Helaas lezen we tegelijker
tijd, dat de mestverwerking meer en
meer financieel tegenvalt. Vandaar
dat er meer nagedacht moet gaan
worden wat de financiële positie is
van het eigen bedrijf.
Het is te gemakkelijk om te zeggen
dat de komende jaren zwaar zullen
gaan worden. Wel begint men te
merken, dat de kloof tussen be
leidsmakers en degenen die het
moeten uitvoeren steeds groter
wordt, waardoor er veel wordt ge
praat maar geen accurate oplossin
gen komen. Hieraan dreigt de
sector, ongeacht welke, aan ten
gronde te gaan. Ondernemers wor-
Het water zakt niet zo gemakke
lijk weg a/s in de voorgaande ja
ren. Dit verzwaart het ploegen,
en zorgt voor blinkende ploeg-
sneden.
den individualistischer, een ieder
gaat zijns weegs. Het kan schijnbaar
niet vaak genoeg gezegd worden,
dat de sector als één naar buiten
toe moet treden om de belangen te
behartigen.
Tevens is het een goede zaak, dat er
door de beleidsmakers duidelijkheid
komt wat wel en wat niet tot de
mogelijkheden behoort, zonder dat
er eerst maanden overheen gaan of
iets wel of niet kan en mag. Dit
soort dingen maakt het voor de on
dernemers makkelijker om zijn fi
nanciën op een rijtje te zetten, zodat
men in staat is op nieuwe ontwikke
lingen in te springen zonder dat het
onnodig veel geld kost. Maar ja, zo
als zo vaak: de beste stuurlui staan
aan wal.
Ook in de kring THOLEN en ST. PHI-
LIPSLAND liggen de oogst- en zaai-
werkzaamheden volledig stil. De
meer dan 100 millimeter regenval
van de laatste weken steken een le
lijke spaak in het wiel om de na
jaarswerkzaamheden vroeg en vlot
te laten verlopen. Er moeten nog
heel wat bieten, maar ook cichorei
gerooid worden. Wanneer het weer
niet verbetert kunnen de fabrieken
wel eens in toeleveringsproblemen
komen, wat een vervelende zaak
zou zijn.
Ook moet er in onze kring nog veel
tarwe gezaaid worden. Wij schatten
dat er nog slechts een derde ge-
De velden in WEST-ZUID-
BEVELAND raken leger. Er worden
weer plannen gemaakt voor 1993.
Wat dat zal brengen, weet niemand.
Want er is een geluk dat de aarde
rond is. Want ware hij vierkant dan
zou alle ellende in één hoek terecht
kunnen komen. Maar als je de jour
naals op wereldniveau bekijkt is dat
HCI **»-
Zijn we goed gelovig of idioot? Dit
stond in begin jaren dertig als kop in
het toenmalige landbouwweekblad
"De Veldbode". Vier jaar later stond
er in dat zelfde blad "nu zwijgt de
hele wetenschap", met andere
woorden zoek het nu zelf maar uit.
Het lijkt erop dat we ongeveer in de
zelfde situatie zijn terecht gekomen.
Alleen de geschiedenis herhaalt zich
nooit, maar komt terug op een an
dere manier. De polders, ooit door
noeste arbeid aan de zee onttrok
ken, laat men hier en daar weer on-
uêriöpen ten behoeve van het
milieu. En een toeristisch gebied in
Zuid-Frankrijk waar landbouwkun
dig gezien niets groeit, is pas tot
landbouwgebied verklaard. Zou het
misschien mogelijk zijn dat daar de
EG-centen naar toe gaan? Terwijl de
afspraak binnen de EG was, waar
de produkten het beste geteeld kun
nen worden, dat dat daar ook moet
plaats vinden.
Dat het ondernemen in een export
land als Nederland moeilijk is ge
worden door valutaverschil en 20%
fiscale druk meer dan in de omrin
gende landen, heeft Qshénr,
delsraad pas ervaren. Professor Oud
zag dit dertig jaar geleden al aanko
men. Tijdens een spreekbeurt in
Middelburg sprak hij de woorden
"als we deze weg in slaan komen
we terecht in een staat van sla
vernij".
Het areaal wintertarwe laat op de
zandgronden van WEST BRABANT
ZUID dit jaar een lichte uitbreiding
zien. Afhankelijk van de weersom
standigheden van november kan de
oppervlakte nog oplopen. Verschil
lende akkerbouwers en ook melk
veehouders hebben interesse om
tarwe uit te zaaien. Afgelopen
oogst heeft laten zien dat op de
zandgronden opbrengsten tot bo
ven de 8000 kg haalbaar zijn.
Vooral de nieuwe rassen scoren
hoog. Wintertarwe geeft wel niet de
beste financiële resultaten maar het
is een zeker gewas. De kosten ko
men er altijd wel uit en dat is van
contractteelten niet vooraf te zeg
gen. Als de prijs van brouwgerst
een stijgende lijn laat zien dan mag
aangenomen worden dat ook dit
gewas een uitbreiding zal laten zien.
Wintergerst en triticale zijn geheel
afgevallen.
Naar verwachting zal het areaal ci
chorei flink stijgen. Vorig jaar waren
een aantal aspirant-telers nog terug
houdend. Een aantal percelen in de
regio hebben laten zien dat er een,
voor deze tijd, redelijk hoog saldo in
zit. Of iedere aanvraag gehonoreerd
zal worden is de vraag. Belangrijkste
knelpunt kan de onkruidbestrijding
zijn. Praktijkervaring heeft aange
toond dat bij het juiste moment
spuiten het gewas het gehele groei
seizoen weinig problemen geeft.
Binnen de roodvleesproducenten is
nogal wat beroering ontstaan over
het al of niet gebruiken van hormo
nen in de stierenmesterij. In Neder
land schijnt het mee te vallen. Daar
is de controle te scherp voor. Regel
matig krijgen mesters na aflevering
te horen dat er een stier apart is ge
hangen om grondig te worden on
derzocht. Vooral de controle op
spuitplekken vergt veel tijd. Deze
onaangekondigde onderzoeken
weerhouden mesters ervan om ille-
zaaid is, terwijl het aantal hectares,
welke reeds op winterland geploegd
zijn minimaal is. Kortom, laten we
hopen dat november en december
beter weer met zich meebrengen al
hoewel dat in deze maanden ook
vorst kan betekenen.
Ook zijn de huidige weersomstan
digheden niet bevorderlijk voor de
gemoedsrust van mij en mijn colle
ga's. Veel boeren zien de toekomst
zeer somber in, hetgeen mij zeer
verontrust. Men voelt zich in de
steek gelaten door de overheden,
zowel in de EEG als landelijk. Over
heden die de ene na de andere nota
laten verschijnen met hele grote
natuur- en milieuplannen: plannen
die honderden miljoenen guldens
kosten, plannen die ten koste gaan
van het gehele land- en tuinbouw-
gebeuren, waarbij men vergeet dat
je van een goed milieu en een mooie
natuur niet kan leven. Tevens vraag
ik mij af hoe men al deze natuurge
bieden in de toekomst wil gaan on
derhouden.
Onze ZLM-voorzitter Huib van der
Maas kon ons op de rondgang langs
de kringen ook weinig positieve za
ken melden. Het lijkt er op dat onze
maatschappij de land- en tuinbouw
'uit weelde' niet meer als economi
sche factor ziet, en dat een stukje
verpaupering van het platteland ons
deel is.
Volgend jaar is hét 150 jaar geleden
dat de ZLM is opgericht en het
heeft er alle schijn van dat onze
ZLM ook niet ouder zal worden. Op
1 december van dit jaar zullen de
ZLM, de Geldersche en het Utrechts
Landbouwgenootschap besluiten
om een nieuwe landbouworganisa
tie te stichten. Aan de ene kant gaat
het zeer aan mijn hart dat 'onze'
ZLM er dan niet meer zal zijn, aan
de andere kant kunnen wij beter nu
vrijwillig een besluit nemen dan met
een aantal jaren gedwongen.
Wel wil ik nog kwijt dat deze fusie
niet mijn eerste keus is. Mijn voor
keur gaat uit naar één grote land
bouworganisatie en als dat niet
haalbaar is naar één grote zuid
westelijke organisatie, zoals de
WLTO. Maar wellicht zijn deze twee
keuzen niet realistisch en zullen we
toch deze derde keuze moeten ma
ken. Ik wens onze ledenraadsleden
op 1 december veel wijsheid toe.
Deze praktijkschrijver realiseert zich
dat hij met weinig positieve zaken is
kunnen komen. Maar het is ook wel
eens plezierig om je frustraties van
je af te schrijven. Ik raad u aan om
dat ook eens te doen. O ja, na regen
komt altijd weer zonneschijn.
gaal met middelen bezig te zijn. Dat
er met de regelmaat van de klok
toch veeboeren tegen de lamp lo
pen zul je blijven houden. Iedere be
volkingsgroep kent rotte plekken die
het de gemeenschap lastig maken.
Voor de consumptie van vlees is de
gehele hormonenaffaire geen goede
zaak .geweest. De geloofwaardig
heid in een gezond stuk vlees heeft
weer een duw gekregen. Of met
groeistimulerende middelen behan
deld vlees schadelijk is voor de ge
zondheid is nog niet bewezen. Dat
er een verbod is overtreden spreekt
bij de consument veel meer. Neder
landse slagers hebben hun omzet
al licht zien dalen. In België daaren
tegen is het vleesverbruik flink te
ruggelopen. Een slager even over de
grens liet weten dat zijn omzet 30%
lager ligt dan normaal. "Iedere keer
dat er een tv-programma aandacht
aan de hormonenaffaire heeft be
steed, merk ik het in mijn kassa".
Een ander slager merkte op dat ook
de teruggang in de economie een
rol mee gaat spelen. Ondanks jaar
lijkse loonsverhogingen loopt de
daadwerkelijke koopkracht terug.
Dat de landbouw in haar kielzog de
gehele economie mee omlaag trekt
blijkt dan toch op waarheid te be
rusten.
Het regent rapporten. Het zijn grote druppels. Een gewone regenjas
helpt niet meer. Tot op je lijf word je er nat van, met daaruit voort
vloeiend een verkoudheid van mensen maar ook van bedrijfstakken.
Om die verkoudheid te verhelpen worden dan weer medicijnen toe
gediend, die in meer of mindere mate wel of niet helpen. In de prak
tijk blijkt dat in deze rapporten ook vaak taboes zitten van mensen
die hun zin willen doordrijven of die belang hebben bij het verspreiden
van bepaalde gedachten. Vaak worden de rapporten gewijzigd, her
schreven en in vele gevallen vloeit daaruit voort, een verandering van
beleid. Omdat er veel verandert in de wereld, wijzigt het beleid met
gemak van de ene maand, week of dag op de andere. Een leger des
kundigen, althans zo noemen ze zich, zijn er uren, dagen, maanden
en jaren mee bezig. Het beleid, de kamerleden, de provincie- en de
gemeentebesturen, de waterschapsbesturen en dergelijke kunnen en
doen niet veel anders, dan knikken omdat ze in zeer veel gevallen de
consequenties niet kunnen overzien van rapporten en aanbevelingen.
Vroeger ging men er prat op door te zeggen: "Bij ons wordt een
bestuursbeleid gevoerd en geen ambtenarenbe/eid". In zeer veel ge
vallen vindt nu het omgekeerde plaats. Men knikt, men ontvangt de
vergoeding op zijn/haar bankrekening en zegt; "f jr heb Vëël 'vergade
ringen gehad deze week, maand, jaar. Ja ja, erg druk. A/s bui
tenstaander vraag je je af: "Met wat dan wel?" Wat kost het allemaal
per jaar? Er is in het verleden veel aandacht besteed aan de structuur
verbetering van de landbouw. Waarom deed men dat? Naar mijn me
ning, om de concurrentiepositie ten aanzien van de EEG-partners te
versterken, maar ook om het overschot op de betalingsbalans te ver
groten en ook om de bevolking te helpen aan een goedkoop voedsel
pakket. De maatregels, die men trof met geld van de belastingbetaler
brachten een groot rendement op. De bestuurders van toen en hun
adviseurs zagen dat.
Nu wordt de landbouw niet meer of heel weinig gesteund. Het land-
inrichtingsbeleid dat zoveel voor de landbouw en het platteland heeft
betekend, wordt op zó een laag pitje gezet, dat het vuurtje uitgaat ze
ker in het hart van de belanghebbende boeren, tuinders, veehouders
en fruittelers. En ik voorspel het u, straks ook bij de natuurbescher
mers, die zo een eind op weg waren en zich goed konden vinden om
zowel de doeleinden van de landbouw a/s die van de natuur te verbe
teren met de bestaande wet. Het rapport van de deskundigen heeft
beslist, de kamerleden hebben geknikt. Beseft wat ze deden? Mis
schien een enkeling. Hebben ze ook beseft en gerekend wat het het
natuurbeleid kost?
Wellicht kan een rekensom van een niet-deskundige duidelijk maken
dat alle plannen die in prachtig uitgevoerde rapporten staan nooit
kunnen worden uitgevoerd wegens geldgebrek. Mag het? Een bere
kening van een buitenstaander:
Aankoop 1 hectare grond voor f 30.000,—.
Staatslening 8'/2%. Jaarkosten grond aan rente
81/2. x f 30.000,- f 2.800, -
Polder/asten f 150,—
Beschikbaarste/lingsgeld door de overheid om de
natuur te verbeteren, uiteenlopend van f 1.500,—
tot f 10.000,— per hectare
gemiddeld 81/2.% per ha x f 6.000,— f 520,—
Beheerkosten 1000 hectare per man, kosten de
man op jaarbasis f 70.000,— f 70,—
Overige kosten: machines, onderhoud e.d. (over
headkosten en dergelijke) f 60,—
Totaal kosten per hectare
f 3.600,-
Zou het dan toch zo zijn dat ook natuur en landschap een economi
sche kant hebbenDe tijd zal het leren! Evenzo, wie besturen in de
toekomst, bestuurders of de ambtenaren? Buitenstaander vreest toch
"de laatste".
Buitenstaander
