Plannen genoeg, nu aan de slag
Mestverwerking niet haalbaar
ondanks kleiner mestoverschot
Nieuws
Aardappelkwekersvereniging
toont resultaten rassenproef
"Papierpulp is helemaal niet vervuild"
Studiedag over mest en ammoniak
Tijdens rassenbezichtiging van Meijer
Bossen gaan
snel achteruit
Rundveestapel
afgenomen
Akkerbouwer uit Werkendam boos op de provincie
VRIJDAG 23 OKTOBER 1992
"Er zijn ondertussen genoeg plan
nen gemaakt over de mestproble
matiek, nu moet er hard en snel
gewerkt worden. De oplossing
moet gezocht worden in de inzet
van kennis en technologie. Het uit
gangspunt dat het Landbouwschap
gekozen heeft voor Mineraal Cen
traal is goed. De boer moet streven
naar een evenwicht tussen de aan
voer en afvoer van mineralen op het
bedrijf. Het landbouwbedrijfsleven
is in dit plan zeer ver gegaan, waar
bij het uiterste van de sektor wordt
gevergd. De overheid wil nog verder
gaan, wat initiatieven frustreert en
tot plannen leidt, waarvoor in de
praktijk geen draagvlak bestaat".
Dit zei de heer A. Vermeer voorzitter
van Mestac op de studiedag van de
stuurgroep Landbouw en Milieu
Noord-Brabant (LAMI) over "mest
en ammoniak: de aanpak op de
boerderij". De studiedag werd ge
houden op vrijdag 16 oktober jl. in
het provinciehuis te Den Bosch.
Vermeer hield zijn gehoor van zo'n
400 bezoekers voor, dat de Bra
bantse landbouw bereid is het uit
gangspunt aan te houden, dat de.
veestapel in de provincie niet verder
groeit. De mineralenboekhouding
wordt voorts in 1995 voor de vee
houderij verplicht gesteld. In de
periode daarvoor zal het landbouwbe
drijfsleven deelname sterk stimuleren.
Op basis van de mineralenboekhou
ding kan vastgesteld worden wat de
verliezen zijn. Vermeer zegt het te wil
len verdedigen, dat er boven een
stikstofverlies van 300 kg per ha een
sterk regulerende heffing mag komen.
Voorwaarde is wel, dat het uitgezet
te fosfaatbeleid niet wordt aange
scherpt. "Dan heb je helemaal geen
grootvee- eenheidsnorm nodig", al
dus Vermeer. Hij verwacht met de
huidige initiatieven en het uitgezette
beleid van het landbouwbedrijfsle
ven, dat de door de overheid gestel
de reduktie van 70% ammoniak in
het jaar 2000 haalbaar zal zijn.
Forse reduktie mogelijk
De heer P. Deenen, projektleider van
LAMI, haakte hierop in en zei, dat er
tot op dit moment al veel gebeurd
is. Door allerlei maatregelen is bij
voorbeeld in de varkenshouderij de
fosfaatproduktie in een aantal jaren
Volgens de Vereniging natuurmonu
menten is de ammoniakemmissie
van de Nederlandse veehouderij de
hoofdschuldige van de sterke ach
teruitgang van de Nederlandse bos
sen. Deze week verscheen een
rapport waaruit blijkt dat het aantal
zieke bomen in Nederland in een
jaar tijd verdubbeld is.
Het betreft hier een jaarlijkse rap
portage aan het ministerie van land
bouw, natuurbeheer en visserij over
de vitaliteit van de Nederlandse bos
sen. Behoorde in 1991 nog 17,8%
van het bos tot de categorieën
waarover men zich zorgen maakt
(klassen weinig vitaal en niet vitaal),
in 1992 is dat bijna verdubbeld tot
34%. Dit is het hoogste percentage
sinds het begin van de inventarisatie in
1984. Het percentage vitaal bos is met
9,1% afgenomen tot 42,9%, het per
centage minder vitaal bos met 7,7%
tot 22,5%.
Het droge weer in vier achtereenvol
gende groeiseizoenen heeft de bo
men in Nederland geen goed
gedaan. Maar volgens het ministerie
speelt ook de luchtverontreining
een negatieve rol. Staatssecretaris
Gabor wil op korte termijn een na
dere analyse van de oorzaken van
de verslechtering.
gedaald naar 5,4 kg fosfaat. De for
faitaire norm staat nog op 7,4 kg
per vleesvarken. In de andere vee-
houderijsektoren is eveneens een
verlaging t.o.v. de forfaitaire norm
gerealiseerd. Deenen verwacht dat
de fosfaatproduktie in 1993 met
20% en in 2000 met 40% kan wor
den teruggebracht. Voor stikstof
schat hij deze percentages op 20 in
1995 en 25 in 2000.
Kippenmest
•Het is eigenlijk jammer dat er nogal
wat afzet van stapelbare pluimvee
mest naar akkerbouwgebieden
plaatsvindt. Voor deze mest zijn be
tere afzetmogelijkheden (o.a. ex
port), aldus de heer J. van Kreij,
direkteur van de regionale mestbank
Brabant/Zeeland. Hij zei, dat de ak
kerbouwer meer gestimuleerd moet
worden meer dierlijke mest te ge
bruiken. De mest zal dan goed van
kwaliteit moeten zijn en konkurre-
rend in de prijs.
Van Kreij pleitte in dit verband voor
het behouden van de najaarsaan
wending van mest op bouwland.
Aanwenden op kleigrond in het
voorjaar is vooralsnog niet mogelijk.
Hij verwacht, dat de kosten voor de
distributie van mest in 1995 zeker
meer dan f 20,— per ton zullen be
dragen. Bovendien zei hij te vrezen
voor een capaciteitsprobleem bij de
mestverwerking. Daardoor moet
een eerste bewerking van mest op
het bedrijf gestimuleerd worden.
Zodoende kunnen de kosten van
Op 1 juli van dit jaar bedroeg de
rundveestapel in Nederland ca. 4,9
miljoen dieren, bijna twee procent
minder dan een jaar daarvoor. De
daling is vooral veroorzaakt door het
aantal melk- en kalfkoeien (-2%) en
door het jongvee bestemd voor de
fokkerij (-2%). Het aantal stuks
vleesvee bedroeg op 1 juli dit jaar
1,4 miljoen dieren (-1,1%). Het aan
bod van rundvee is in de eerste pe
riode van dit jaar sterk toegenomen
in vergelijking met dezelfde periode
vorig jaar 8% of 40.000 stuks).
Een en ander blijkt uit gegevens van
het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek.
Opvallend is verder, zo blijkt uit de
CBS-cijfers, de sterke toename van
de uitvoer van volwassen rundvee
73%) en kalveren 27%), hoe
wel het naar verhouding om kleine
aantallen gaat. De invoer van runde
ren, waarvan bijna tweederde deel
bestond uit kalveren, bedroeg
335.000 stuks (+4,9%). Nederland
kent een vrij hoog invoersaldo van
runderen. In de eerste helft van dit
jaar bedroeg dit saldo bijna een
kwart miljoen stuks.
centrale mestverwerking gedrukt
worden.
Veevoederindustrie
De heer W. Spreeuwenberg, direk
teur veevoeding CHV, belichtte de
rol van de veevoederindustrie. Al
leen al door de samenstelling van
het mengvoer en het aanbieden van
een groter assortiment is een aan
zienlijke beperking van de aanvoer
van mineralen gerealiseerd. Spreeu
wenberg waarschuwde voor teveel
optimisme m.b.t. de reduktie van
stikstofverliezen: 10% reduktie in
2000 is haalbaar. Meer is technisch
wel mogelijk, maar is economisch
gezien te duur. Verder zei hij, dat de
overheid een ernstige fout begaat
door fosfaat en stikstof te koppelen.
Dit zijn twee op zichzelf staande za
ken.. De aanpak van Mineraal Cen
traal is goed; daar worden beiden
niet gekoppeld.
's Middags werden er voor de sek
toren rundveehouderij, varkenshou
derij en pluimveehouderij praktijkge
richte inleidingen gehouden. In het ka
der van de studiedag zullen de LAMI
voorbeeldbedrijven een open dag
houden.
T. Elzinga
Volgens TNO en de Heidemij zai het
niet lukken om eind 1994 zes mil
joen ton drijfmest te verwerken tot
korrels voor de export. Dit staat in
een concept-rapport, dat vorige
week is uitgelekt. De mestverwer
kingscapaciteit zal eind 1994 niet
meer dan 0,8 tot 1 miljoen ton zijn.
Mestfabrieken zullen veel te duur
zijn en er is te weinig markt voor de
mestkorrels, zo stelt het rapport van
TNO/Heidemij.
Uit het rapport blijkt verder dat het
geschatte mestoverschot veel lager
uitkomt dan de 6 miljoen ton die tot
nu toe werd aangenomen. Het over
schot wordt nu becijferd op slechts
Tijdens de jaarlijkse rassenbezichti
ging van de firma C. Meijer bv te
Kruiningen toont ook de aardappel
kwekersvereniging Zuid West Ne
derland de resultaten van haar
rassenproeven. De rassenbezichti
ging vindt plaats op 3 november a.s.
op kweekbedrijf "Oosthof", Bathse-
weg 5 te Rilland, van 9.30 tot
17.00 uur.
De aardappelkwekersvereniging
heeft ook de afgelopen twee jaar al
rassenproeven gedaan, maar dit
keer voor het eerst echt onder prak
tijkomstandigheden, vertelt pen
ningmeester B.J. Rijk. Op het 450
m2 grote proefveld op Tholen zijn in
totaal 33 nummers met elkaar ver
geleken. Hieronder zitten ook enkele
standaardrassen, zoals het Bintje en
de Premiere. Verder zijn het allemaal
kruisingen die nog niet op de markt
zijn, allemaal potentieel nieuwe ras
sen. Van elk ras zijn 20 knollen uit-
geplant. "Het zijn de betere rassen
van de leden en donateurs die we
uitproberen", vertelt Rijk. "Het zou
mooi geweest zijn als we ook nog
herhalingen aan hadden kunnen leg-
2 miljoen ton. Dit betekent dat er al
tijd nog voor minstens 1 min. ton
mest een oplossing moet worden
gevonden. In tegenstelling tot eer
dere berichten vindt het TNO niet
dat inkrimping van de veestapel de
enige oplossing is. Verbetering van
het veevoer en distributie van mest
naar akkerbouwgebieden zou even
eens soelaas kunnen bieden.
Het definitieve besluit over inkrim
ping van de veestapel valt volgend
jaar. Het kabinet zal daartoe beslui
ten als commerciële mestverwer
king niet haalbaar is, waarbij men
uitgaat van een hoeveelheid van 6
miljoen ton.
gen, maar dat zou te duur en te be
werkelijk zijn geworden. Hetzelfde
materiaal wordt ook op andere
plaatsen beproefd, wat wij doen is
dus een soort extra beproeving. En
ons proefveld is gelukkig prima
geslaagd".
De aardappelkwekersvereniging
toont tijdens de bezichtiging niet al
leen de knollen van de verschillende
rassen, maar ook waar ze voor
bestemd zijn (frites, chips, of huis
houdelijk gebruik) en een overzicht
met de resultaten. De vermelde
eigenschappen hebben o.a. betrek
king op opbrengst, aantal kg per
sortering, schil- en vleeskleur, diep-
ogigheid, gevoeligheid voor schurft
en phytophthora, resistentie tegen
aardappelmoeheid, plus een totaal
indruk van het materiaal. Uiteraard
wordt ook de herkomst van het ma
teriaal aangegeven.
Om de consumptie- en verwer
kingskwaliteit te kunnen beoordelen
is een deel van de aardappelen ge
kookt resp. tot chips verwerkt. Van
alle rassen ligt ook nog een deel in
de lange bewaring.
van een landbouwer, al is dat in
sommige perspublicaties wel ge
suggereerd. Het lag wel bij een land
bouwer opgeslagen. De Keizer:
"Voor het transport was aan alle
formaliteiten voldaan. De provincie
had het transport volgens ons dan
ook nooit mogen verbieden. Er was
weliswaar op de formulieren aange
geven dat het om 'schuimaarde van
papierfabrieken' ging, maar de con
clusie van de provincie dat de ver
voerder het spul onder een
misleidende benaming heeft willen
vervoeren - als schuimaarde (van
een suikerfabriek) in plaats van pa
pierpulp - is volkomen uit de lucht
gegrepen. Ik denk dat een belangrijk
argument om het transport te laten
stilleggen, is, dat op deze manier de
provincies stortkosten mislopen.
Het gaat hierbij om bedragen van
ca. f 80,— per ton papierpulp. In
België hoeven geen stortkosten te
worden betaald, daar wordt de pa
pierpulp gewoon op het land als
meststof toegediend".
Het zit De Keizer dwars dat de pro
vincie papierpulp niet als een gewo
ne meststof wil erkennen. Hij is
echter vooral verbolgen over de in
zijn ogen overdreven aanpak die de
provincie erop na meent te moeten
houden. "We worden behandeld als
een soort criminelen, terwijl we vol
komen te goeder trouw hebben ge
handeld".
"Er-is helemaal geen sprake van dat
papierpulp is vervuild met zware
metalen of dioxines. Wij laten toch
geen vervuild spul op ons land rij
den". Dit zegt A. de Keizer uit Wer
kendam, tevreden gebruiker van
papierpulp. Op zijn 40 ha grote ak
kerbouwbedrijf heeft hij vorig jaar
voor het eerst papierpulp toe
gediend.
Zoals bekend valt papierpulp juri
disch onder de afvalstoffen nadat
een rechter in Leeuwarden hierover
eerder dit jaar een uitspraak heeft
gedaan. De provincie Noord-Brabant
heeft haar beleid toen ook op deze
uitspraak gebaseerd, zodat er in de
ze provincie dus ook een verbod op
het gebruik van papierpulp op land
bouwgrond is gaan gelden. Volko
men ten onrechte, vindt De Keizer.
"Ik heb de papierpulp zelf door een
onderzoekinstituut laten onderzoe
ken. Hieruit bleek dat er niets mis is
met papierpulp als meststof. Er ble
ken zelfs nog minder zware metalen
in te zitten dan in andere meststof
fen. Uit een TNO-onderzoek in op
dracht van Soepenberg kwamen
soortgelijke resultaten. We hebben
die gegevens ook aan de bevoegde
autoriteiten ter hand gesteld, maar
die hebben er kennelijk niets mee
gedaan.
Hier in de omgeving zitten verschil
lende akkerbouwers die de papier
pulp op hun land hebben laten
uitrijden. Ze willen het allemaal
graag hebben. En dat is niet vanwe
ge de vergoeding van f 5,— per ton
die Soepenberg de afnemers geeft,
want dat geld ben je alleen aan
opslag en uitrijden al kwijt. Nee, het
is gewoon omdat het een goede
meststof is. Dat is bij mij dit jaar ook
wel gebleken. Op het land waar pa
pierpulp was toegediend haalde ik
zeer hoge bieten- en aardappelop
brengsten. Bij de bieten was boven
dien de winbaarheidsindex veel
hoger dan in andere jaren".
In beroep
Desondanks schaart de provincie
Noord-Brabant het spul onder de
categorie afvalstoffen. Nadat enkele
landbouwers in beroep waren ge
gaan tegen het toepassingsverbod
van de provincie, heeft de voorzitter
van de Raad van State, voorlopig
oordelend, uitgesproken dat papier-
^pulp een afvalstof is. Er loopt nog
een zogenaamde bodemprocedure.
Zolang daarin geen uitspraak is ge
daan blijft het verbod van kracht.
Twee weken geleden verhinderde de
provincie een transport van papier
pulp naar België. De provincie had
de betreffende akkerbouwer ge
sommeerd de papierpulp te laten af
voeren naar een stortplaats in
Limburg. Overigens betrof het een
transport van Soepenberg, en niet
Op de studiedag over mest en ammoniak was er volop gelegenheid
tot discussie (Foto Henk Pijnenburg).
