Wisselend succes met
late teelt sperziebonen
Akkerbouw
Graszaadproduktie gelijk gebleven
Duistbestrijding
in wintertarwe
Koude periode spelbreker
Grote voorraden, prijzen onder druk
Duist is een onkruid wat door zijn
uitstoeling een grote concurrentie
en hiermee samenhangend op
brengstderving kan veroorzaken.
Als duist tot ontwikkeling komt kan
het veel zaad geven. Dit zaad geeft
in de volgende gewassen proble
men en zal veel geld kosten aan
bestrijdingsmiddelen.
Doordat duist niet allemaal tegelijk
kiemt is het ook moeilijk te bestrij
den. De meeste duist kiemt echter
in het najaar als in oktober of begin
november tarwe gezaaid wordt.
Daarom wordt in de meeste geval
len duist in het najaar bestreden. Er
zijn echter meerdere mogelijkheden
om duist aan te pakken:
A: In het najaar met een bodemher
bicide
B: In het voorjaar met een bodem-
herbicide/kontaktherbicide
C: In het voorjaar met een kontakt-
herbicide
Bij bestrijding van duist in het najaar
moet als voorwaarde gesteld wor
den dat het middel duurwerking
heeft. Daaraan voldoen de meeste
middelen. Er zijn meerdere middelen
of combinaties van middelen in te
zetten. We noemen er enkele:
- 2.5-4 I Javelin:
dit middel heeft een lange werking
en bestrijdt naast duist en andere
grassen ook veel breedbladigen
waaronder kamille, en in mindere
mate ook kleefkruid. Bij gebruik van
Javelin moet voor het inzaaien van
een grasgroenbemester minimaal 3
maanden worden gewacht. Alleen
Engels- en Italiaans raaigras komen
in aanmerking.
VRIJDAG 23 OKTOBER 1992
11
- 3-5 kg Tribunil:
Heeft een goede werking op kamille
en duist en werkt ook behoorlijk
lang. Op percelen waar vroeger de
duistbestrijding moeilijk was is het
aan te bevelen een ander middel te
nemen.
- 4 I Boxer 2 I isoproturon:
Specifiek middel op duist en kleef
kruid. Door de toevoeging van iso
proturon is ook een redelijke
kamillewerking verkregen. De wer
kingsduur is relatief kort.
- 2 I Stomp 2-2.5 I isoproturon.
- 6-7 I Bifenix N (kan ook goed over
de vorst in de winter).
- 3-4.5 I isoproturon (o.a. Arelon).
Alle genoemde middelen kunnen di-
rekt na het zaaien toegepast wor
den. Zorg bij het zaaien dat het zaad
goed bedekt is met grond en overal
even diep ligt. Anders kan uitdun
ning optreden. Behalve Javelin kun
nen alle bovengenoemde toepassin
gen ook vanaf het 2-bladstadium van
de tarwe ingezet worden. Deze toe
passing kan echter minder effekt ge
ven doordat de bespuiting te laat komt.
Verder is er grotere kans op struktuur-
bederf doordat er meer neerslag ver
wacht wordt in deze tijd.
Bespuitingen op tarwepercelen die
na half november worden gezaaid
zijn weinig effektief en kunnen
minstens zo goed in het voorjaar
uitgevoerd worden op kleine duist
met een isoproturonbevattend
middel.
Over de toepassingen genoemd on
der b en c zal in het voorjaar een ar
tikel worden gepubliceerd.
DLV Team Akkerbouw Goes
ing. L.B. van der Velde
Zo gingen de sperziebonen van maatschap Otte vorige week woensdag naar de veiling (Foto Anton Din-
gemanse).
Eind juli zijn op Zuid-Beveland en
Zeeuws-Vlaanderen 55 ha sperzie
bonen uitgezaaid als nateelt. Afzet
en begeleiding werden verzorgd
door BBZ (Bemiddelings Buro Zuid)
via tussenpersoon de heer M. Mol
uit Kruiningen. De begin oktober ge
plukte bonen stemden de telers te
vreden. Enkele akkerbouwers
echter hebbën een wrange
nasmaak. Sommige percelen zijn
door minder goede groeiomstandig-
heden en als gevolg daarvan een
slechte kwaliteit niet meer te pluk
ken. Bij de maatschap Otte te Lewe-
dorp is de lol er af. "Twee jaar
geleden schoot er nog f 500,—
over. Nu moet er f 1.700,— per ha
bij".
Een tegenvallende oorzaak is vol
gens bemiddelaar Mol de plotselin
ge nachtvorst die is opgetreden. "In
Zeeland is zo'n vroege nachtvorst
ongebruikelijk". Mol heeft jaren ge
leden ook sperziebonen onderge
bracht, maar toen viel bij verwerkers
de interesse weg om op Zuid-
Beveland voor de versmarkt te te
len. Mol: "Contact met de heer P.
Vriends van BBZ heeft geresulteerd
in 55 ha sperziebonen, als nateelt.
Met de Westbrabantse bedrijven
Van den Eynden en Van Oers werd
de afspraak gemaakt de bonen te
plukken en veiling klaarmaken. Te
lers waar begin oktober geplukt is
zijn tevreden. Met een opbrengst
van 6,5 tot 7 ton per ha en een prijs
van bruto f 1,30 zat het goed".
Uitbreiding
Ondanks het feit dat niet iedere te
ler "geluk" heeft gehad verwacht
Mol volgend jaar een uitbreiding in
de late teelt van sperziebonen. "De
grond is hier uitermate geschikt om
laat bonen te zaaien. Kwalitatief zijn
de bonen dit jaar goed. Een tegen
vallende oogst is toe te schrijven
aan grote hoeveelheden neerslag en
nachtvorst. Voor de bonen die de
laatste dagen van juli gezaaid zijn
ziet het er slecht uit. Om een
geslaagde opbrengst te hebben
moeten de weersomstandigheden
wel meewerken. Telers voor in-
dustriebonen gaan afvallen omdat
de prijzen niet aantrekkelijk meer
zijn".
Wat voor sperziebonenteler C. Otte
in Lewedorp een meevaller had
moeten zijn is op een zware tegen
valler uitgelopen. Op vroeg vrij land
van plantuien zaaide de maatschap
3 ha sperziebonen. "De groei ver
liep veelbelovend en de prijzen wa
ren vorige week hoog. Toen de
plukker 's morgens vroeg begon
vroor het licht. De bonen waren
hard en zijn daardoor beschadigd.
Op de veiling kwam dat aan het
licht. Men had moeten stoppen tot
dat de temperatuur hoger was. Een
dag later plukken geeft geen proble
men omdat snel overrijp worden in
deze tijd van het jaar niet van toe
passing is".
Schuldvraag
Waar hier de schuld ligt is moeilijk
vast te stellen. Wat wel vaststaat is
dat Otte f 1.700,— bij moet bren
gen. "Gemiddeld ontvang ik 40
cent per kilo. Bij een netto op
brengst van 5000 kg is dat
f 2.000,— per ha. De kosten voor
plukken, transport e.d. bedragen
f 1.250,— per ha. Wassen en vei-
lingklaar maken kost 25 cent per ki
lo. De post zaaizaad komt op
f 800,—. Als ik daar de verdere
kosten voor spuiten, kunstmest en
zaaien bij tel is de rekensom com
pleet. Al met al een zielige bedoe
ling. Zo gaat de dorst snel over".
Volgens de heer M. Mol is de tegen
vallende oogst van Otte te wijten
aan samenloop van omstandighe
den. "Er kleven altijd risico's aan de
late teelt van sperziebonen. Het le
veren in poolverband zou een ex
treem lage prijs uitsluiten. Maar de
telers wilden liever uitbetaald wor
den in dagprijs".
Wederom is aangetoond dat het gok-
element bij vooral de late teelt van
sperziebonen een belangrijke rol
meespeelt. Traditionele telers hante
ren de stelregel dat bonen op zijn
laatst eind juli boven de grond moe
ten staan. Na half september ver
loopt de groei erg traag. Dat het ook
goed kan uitpakken bewijst het feit
dat enkele partijen vorige week op
de veiling meer dan f 3,— per kg
opbrachten.
Maar deze week is de prijs weer op
een zeer laag niveau blijven steken.
De veiling Barendrecht noteerde 35
tot 50 cent per kilo. Bij de handel is
het vertrouwen in de late Neder
landse sperzieboon blijkbaar weg.
Men is overgeschakeld op im
portbonen.
J.v.T.
De graszaadoogst is dit jaar vroeg
begonnen. Eind juni werden de eer
ste percelen gedorst. In juli moesten
de werkzaamheden worden onder
broken vanwege een regenperiode.
Uiteindelijk kon de oogst van de
laatste percelen hierdoor pas half
september worden binnengehaald.
Het betrof hier de late soorten zoals
struisgras. De eerste indrukken zijn
dat het droge voorjaar geen gevol
gen heeft gehad voor de opbrengst
en de kwaliteit van het geoogste
zaad. Gemiddeld gezien wordt een
gemiddelde opbrengst van een nor
male kwaliteit verwacht. Omdat het
areaal 1992 ongeveer gelijk is aan
dat van 1991 zal de totale gras
zaadproduktie waarschijnlijk even
groot zijn. Van oogst 1991 is inmid
dels bekend dat er bijna 39.000 ton
graszaad is gecertificeerd.
De afzet van graszaad dit voorjaar
was matig. Het droge voorjaar heeft
nauwelijks schade opgeleverd aan
het grasland. De graszaadfirma's
zijn positiever gestemd ten aanzien
van de thans op gang komende na
jaarsverkopen. Vooral de recreatieve
sector is groeiende. Voor sportvel
den wordt weliswaar steeds vaker
gekozen voor kunstgras, maar de af
zet voor openbaar groen zoals ber
men, kampeer- en recreatieterreinen
neemt toe. Tegenover de stijgende
verkopen in de recreatieve sector
staat de dalende belangstelling voor
de grassen voor voederdoeleinden.
De tendens van minder vee en min
der kunstmest per hectare resul
teert in een extensiever graslandge
bruik waarbij minder aandacht is voor
graslandvernieuwing.
De voorraad graszaad was op 1 juli
1992 in Nederland 38% groter dan
een jaar eerder. Dit blijkt uit de voor-
raadenquête die jaarlijks door het
Produktschap voor Landbouwzaai-
zaden wordt gehouden. De totale
voorraad zaaizaden van groenvoe-
dergewassen bedroeg 54.240 ton,
waarvan 46.453 ton graszaad. Er
werd in het seizoen 1991/1992
38.007 ton gecertificeerd. Dit bete
kent dat er meer dan een jaarpro-
duktie graszaad in voorraad is. Dit
geldt zowel voor Nederland als voor
de EEG. Ook de wereldvoorraad is
groter dan ooit.
De export van graszaad was zowel
qua volume als qua waarde in het
seizoen 1991/1992 kleiner dan het
seizoen daarvoor. Er werd 24.563
ton geëxporteerd, waarvan 42%
bestaat uit Engels raaigras. Van alle
exporten van graszaad blijft 79% in
de EEG met Frankrijk als belangrijk
ste bestemming, op de voet gevolgd
door Duitsland. De totale export
vertegenwoordigde een waarde van
75,7 miljoen gulden. In het seizoen
1990/1991 was dit nog 87,9 mil
joen gulden.
De invoer was het afgelopen sei
zoen (tot 30 juni 1992) 12.050 ton.
Dat is 9% meer dan het daaraan
voorafgaande seizoen. Het gaat
hierbij vooral om Engels, Wester-
wolds en Italiaans raaigras en rood-
zwenkgras. De totale invoerwaarde
in 1991/1992 was 23,7 miljoen. Ook
in dit geval zijn de meeste buiten
landse handelspartners binnen de
EEG gevestigd.
De hierna genoemde prijzen zijn ge
middelde im- en exportprijzen. Het
betreft een gemiddelde van alle par
tijen: van kwekerszaad tot nog niet
definitief gecertificeerde telerspartij
en. Het Produktschap voor Land-
bouwzaaizaden beschikt over deze
cijfers in verband met de registratie
van de in- en uitvoer.
De prijs van Engels raaigras is iets
gedaald. Gemiddeld werd dit kalen
derjaar f 2,50 betaald. De prijs
staat onder druk van de enorme
voorraad. Op 1 juli 1992 lag in Ne
derland 23.336 ton Engels raaigras
opgeslagen. Bovendien is er minder
geëxporteerd: 10.419 ton in
1991/1992 tegen 12.110 ton in het
daaraan voorafgaande seizoen. De
produktie was in het seizoen
1991/1992 21.658 ton. Dit betekent
dat de voorraad groter is dan de
produktie van oogst 1991. Dit heeft
nog geen gevolgen gehad voor het
areaal dat dit jaar nog groter zal zijn
dan in 1991.
De prijs van veldbeemdgras is erg
rasafhankelijk. Het is daarom moei
lijk om van een gemiddelde prijs te
spreken. De prijzen zijn echter vrij
stabiel. Het afgelopen seizoen is
3.622 ton geëxporteerd met een to
tale waarde van 14,2 miljoen gul
den. Dit is iets meer dan in het
seizoen 1990/1991. De voorraad
was op 1 juli 2.485 ton en is daar
mee iets geslonken ten opzichte van
een jaar eerder. De produktie was
ook kleiner: van seizoen 1991/1992
is 4.315 ton gecertificeerd als basis
zaad of gecertificeerd zaad. De ge
ringere produktie was het gevolg
van een kleiner areaal.
De markt voor roodzwenkgras is vrij
stabiel. Ook voor roodzwenkgras
geldt dat de prijs bijzonder rasafhan
kelijk is. De export van gewoon
roodzwenkgras en het type met fij
ne uitlopers is teruggelopen. Hier
van werd in het seizoen 1991/1992
2.411 ton geëxporteerd tegen een
gemiddelde prijs van ongeveer
f 4,—. De prijs voor de rassen met
forse uitlopers ligt lager. Hiervan
werd het afgelopen seizoen ruim
700 ton geëxporteerd. Het areaal is
in 1991 ingekrompen ten opzichte
van 1990. In totaal werd van oogst
1991 3.409 ton gecertificeerd. De
voorraad groeide gedurende het sei
zoen 1991/1992 naar 790 ton rood
zwenkgras met forse uitlopers en
2.887 ton overig roodzwenkgras.
De prijs van Italiaans raaigras staat
onder druk van de voorraden. In het
afgelopen seizoen is er 1.749 geëx
porteerd. Dat is 323 ton minder dan
in het seizoen 1990/1991. De ge
middelde exportprijs was f 2,25.
Oogst 1991 was goed. Hiervan is
2.540 ton gecertificeerd. De voor
raad is mede hierdoor opgelopen tot
3.804 ton op 1 juli jl.
De prijs van Westerwolds raaigras
heeft zich ondanks de sterk toege
nomen voorraden kunnen handha
ven op ongeveer f 2,50. Dat was
op 1 juli 5.610 ton ruim een verdub
beling in vergelijking met juli 1991.
Deze toename is het resultaat van
een grotere produktie en een kleine
re export. Van oogst 1991 is 3.691
ton Westerwolds raaigras gecertifi
ceerd (oogst 1990 2.185 ton). Het
exportvolume was met 2.554 ton in
het seizoen 1991/1992 585 ton klei
ner dan in het seizoen 1990/1991.
