Landbouw op het offerblok voor natuur!
Geef mij maar DrySherry
Alle stro weg
'Op oorlogspad
Landbouwcrisis
VRIJDAG 9 OKTOBER 1992
In de afgelopen weken zijn de werk
zaamheden in ALTEN-BIESBOSCH
wat het oogsten van rooi-akkers
aangaat flink opgeschoten. Het
weer was ons blijkbaar wat gunsti
ger gezind dan in andere delen van
Zuidwest Nederland, waar regen
wat vaker spelbreker was bij de
oogstwerkzaamheden. Vergelijken
we het binnenhalen van de aardap
peloogst met voorgaande jaren, dan
zijn er per 1 oktober aanmerkelijk
meer aardappelen die het veld ge
wisseld hebben met de opslag, dan
in ons gebied gebruikelijk is. Alleen
de laatgegroeide percelen wachten
nog op de rooier en moeten in som
mige gevallen nog schilvaster
worden.
kerheid wordt steeds meer en meer
duidelijk. Bij het ministerie van Land
bouw, Natuurbeheer en Visserij
(LNV) staat de -L- nog steeds voor
op, maar dit is nu meer bedoeld om
financiële middelen van -L- over te
kunnen hevelen naar -N-, dit laatste
is een bodemloze put vanwaar
waarschijnlijk nooit meer 1 cent aan
de belastingdienst uit zal terugvloei
en. De agrarische sector wordt nu
nog gebruikt om te offeren aan deze
bodemloze natuurput. Hoelang zal
dit nog kunnen?
In het LAND VAN HULST is het een
drukte van jewelste. Bij zulke mooie
weersomstandigheden moet men
wel veel uren maken. Landbouwers,
loonwerkers en personeel komen
slaap en rust te kort. 'Geen regen,
geen rust'.
De opbrengsten zijn redelijk goed te
noemen, maar de gunstige sortering
van vooral het ras Bintje laat het af
weten. De dit jaar opvallende facto
ren sortering en vorm met de
bijkomende kwaal phytophthorage-
voeligheid zou wel eens sneller het
einde van ons beroemde Bintje kun
nen betekenen dan velen voor mo
gelijk hielden. Vergelijkbare rassen,
vooral op de zwaardere gronden,
kunnen de concurrentie met het
Bintje makkelijk aan.
De vraag doet zich voor of de zich
in monopoliepositie hullende firma's
en coöperaties met kwekers- of li
centierechten voor nieuwe rassen,
niet oneigenlijk bezig zijn. Zij eten
namelijk van twee wallen door niet
alleen van het kwekersvoordeel van
het nieuwe ras te genieten (hoge
pootgoedprijzen) maar ook de han
del toe te eigenen door alleen poot
goed te leveren met
terugkoopverklaring van het te telen
consumptiegewas, waarbij het prijs-
risico middels een pootovereen-
komst ook nog op de teler
afgewenteld wordt.
In goede aardappeljaren komt de te
ler redelijk aan zijn trekken. Maar in
het oogstjaar 1992 komen de kaar
ten er anders bij te liggen en is het
de teler die aan het kortste eind
trekt. De enige voldoening die een
teler vandaag mag hebben is dat hij
zijn produkt - als het goed is van
kwaliteit en indien dit aardappelen
betreft vrij van ziek in een goede
opslagplaats - geborgen weet en af
kan wachten of de markt betere
prijstijden in petto heeft.
Ook de graslandbedrijven hebben
van het mooie septemberweer kun
nen profiteren door in te kuilen wat
er nog in te kuilen viel. In slechts en
kele dagen nadat er gemaaid was
kon een goed produkt worden inge
kuild. Ook is de maisoogst in een
vlot tempo van het land naar de kui
len verhuisd. Een enkel laat perceel
is nog te vinden wat nog niet
kneusrijp is om te oogsten.
De kommer en kwel die er op het
prijzenfront heerst in de agrarische
sector wordt in de dagelijkse arbeid
gelukkig gecompenseerd door fraai
najaarsweer wat het werk voor
spoedig doet verlopen en als zoda
nig genoegdoening geeft. Of deze
arbeid beloond zal worden is onze
ker en twijfelachtig, maar hoop doet
leven. Hoop op onze 'Overheid' is
een gepasseerd station voor de
agrarische sector. De negatieve ze
De laatste resten stro zijn ook nog opgeruimd, ook al viel de kwaliteit ervan in sommige gevallen enigszins
tegen. De handel heeft in het verleden wel eens betere partijen afgekeurd. Hier ziet u werknemers stro
van de klamp op de vrachtwagen aan het laden. Deze klamp (van een 100 ton), in de buurt van Lelystad,
werd in de nacht nadat deze foto werd gemaakt door vandalen in brand gestoken. Fouragehandel Soe
penberg leed hierdoor een schade van ca. 10.000 gulden (foto Peter Mastenbroek).
Toch is het plezierig werken. Zeker
wanneer de opbrengsten ook goed
zijn. En dat zijn ze De schuren pui
len letterlijk en figuurlijk uit. De prij
zen De aardappelen en uien zijn
niet echt grof, maar hebben veel tel.
Jammer dat er telers zijn die rot in
hun aardappelen hebben. Deze par
tijen kunnen een vlotte afzet be
lemmeren.
De opbrengst van de bieten is goed,
met een suikergehalte van rond de
14%. Het rooien gaat prima. Dit
geldt ook voor ons nieuw gewas, de
cichorei. Alleen het rooien moet erg
diep gebeuren, dus met veel grond.
Dat cichorei zo snel mogelijk naar
de fabriek moet blijkt rekbaar te zijn.
Ze blijkt nu wel 5 dagen op het erf
te mogen liggen. Is dit verkeerde
voorlichting of moet de boer het ge
lag betalen van een voorspoedige
oogst?
Het olievlas is nu wel geoogst. Het
oogsten ging vlot, op een paar per
celen na. Hier moest worden ge-
zwadmaaid of nog langer worden
gewacht totdat het produkt vlot
knipte De bruine bonen leverden
een goede oogst. Maaien ging over
het algemeen minder goed, zodat
de meesten zijn 'geploegd'. Veel bo
nen moesten worden gedroogd. Op
het ogenblik kan men op verschil
lende percelen bruine bonen en olie-
vlas de opslag zien van de begin
september uitgehagelde zaden.
Het mest verspreiden en inwerken is
in volle gang. Het is niet leuk dat bij
het inwerken van de mest veel
stroppen voorkomen. Tot nu toe is
de oogst vlot verlopen en hopelijk
blijft het nog lang droog. Ongetwij
feld komt er nog slik op de weg.
Doe daarom mee met de actie en
haal vast stickers bij de voorzitter of
de secretaris.
Over de prijzen en het landbouwbe
leid kan ik verschrikkelijk klagen.
Geef mij maar DrySherry in plaats
van MacSharry.
Ondanks de goede nazomer en een
redelijk vlot verloop der werkzaam
heden is'het uw praktijkschrijver
vanuit het WEST ZUID-
BE VELANDSE niet ingegeven om in
een positief gestemde bijdrage zijn
geest te laten gaan over het wel en
wee in de land- en tuinbouw.
Mede de eigen vakpers en andere
media dragen immers niet bij aan
een positieve kijk op de toekomst
van duizenden agrariërs in den lan
de. Gesprekken met collega's heb
ben de ondertoon van gelatenheid.
Hetgeen inhoudt onderworpen zijn
aan de wil van anderen. De eigen
wil is zeker niet altijd het beste,
maar anno 1992 is de balans zoek
geraakt. Met respect voor eigen
bestuurders, vormt hun bijdrage
momenteel niet meer dan evalueren
en discussiëren. Zij wachten wel
licht op de benodigde steun vanuit
de basis om ten strijde te gaan. Het
komt er heden ten dage op aan pijl
snel een goed gecoördineerde actie te
ondernemen.
De land- en tuinbouw is niet ge
wend om verzet te plegen. Het is nu
echter wel geboden, wil men overle
ven. En de basis dient de signalen af
te geven. Maar waar blijft die basis?
Een eenling is een gemakkelijk doel
wit. Collega's bieden toch geza
menlijk verzet? Niet om
medeburgers overlast te geven door
bijvoorbeeld een trekker-blokkade,
dat werkt niet. Rechtvaardige strijd
daarentegen leidt tot overleven.
Tienduizend ambtenaren meer of
minder bij LNV dragen niet bij aan
het Nationaal Produkt. Maar tiendui
zend controleurs meer voor extrava
gante regelgeving vragen wel om
tegengas.
Verzet u via inbreng in uw standsor-
ganisatia Meerdere standsorganisa
ties trachten hun zinkende sloepen
door fusie nog om te bouwen tot
een logge radarboot. Tegenstrijdige
belangen brengen hun kennelijk nog
niet tot de inzet van geavanceerd
'oorlogsmateriaal'. De tijd is er nu
toch wel meer dan rijp Voor.
Als praktijkschrijver uit OOST ZUID-
BEVELAND begon ik dit stukje te
schrijven met het stellige voorne
men om toch ook eens wat posi
tiefs te melden uit de akkerbouw. Ik
heb er lang over nagedacht, maar
tot meer positiefs dan het gunstige
oogstweer van de afgelopen tijd
ben ik werkelijk niet kunnen komen.
Spreek je alhier collega's of mensen
die nauw bij de landbouw betrokken
zijn, het is al klagen wat de klok
slaat. En tercht! Financieel is het
de laatste jaren toch al pappen en
nathouden in de akkerbouw. Maar
de heersende gedachte was, vooruit
zolang je maar plezier in je werk
hebt. Ook dat plezier gaat er bij ve
len nu wel af met vrije produkten
die het rooien nauwelijks waard zijn,
een bouwplan dat door de
MacSharry-ellende niet fatsoenlijk
meer ingevuld kan worden, enz.enz.
Kortom, onze bedrijfstak is hardstik-
ke ziek. Hiervoor rs werkelijk maar
één medicijn en dat is: een rende
rende graanprijs. Alle andere goed
bedoelde zogenaamde oplossingen
zijn mijns inziens lapmiddelen. Ik
hoop werkelijk de volgende keer po
sitiever te kunnen berichten uit Oost
Zuid-Beveland.
Terwijl angstaanjagende beelden
van de vliegramp door onze ka
mer vliegen, probeer ik te schrij
ven. Schrijven over de ramp, die
aardappeloogst heet in het jaar
1992. Eerst was het het diepte
punt van de prijs. Handelaren,
toch al wat grijs, konden zich
niet herinneren dat ze met zo'n
bod bij de boer moesten zien
binnen te komen. Bovendien een
flinke prijs voor pootgoed voor
oogst 1993 vragen. Daar boven
op komt het spook van rot in het
produkt aardappel. Aangetast
door phytophthora wordt er
gestopt met rooien in onze
Westbrabantse polders. 'Voor
deze prijs eerst maar eens uitzie
ken dan later maar zien', is de
gedachtengang. Gelukkig zijn
niet alle percelen aangetast. Al
deze zaken verbleken als we
naar het beeldscherm kijken,
maar we weten dat het morgen
weer anders is. Na een paar da
gen verdwijnt het vreselijke
beeld van de flats uit de Bijlmer
en zullen de aardappelen weer
boven komen drijven. Zo is het
leven en zo gaan we verder.
Onder leiding van een semi-
ambtenaar van (Monumenten)
Natuurmonumenten zijn we aan
de andere kant van de dijk gaan
kijken. Stevig aangekleed met
jack en laarzen zijn we de Dintel-
oordse slikken en geulen door
gegaan. Soms door ondiepe
kreken dan weer glijdend bagge
ren langs modderige kanten van
geulen. Kreken waarin we als
kind bij hoog water leerden
zwemmen, nu verstild door het
wegvallen van de getijda Op de
bodem van drooggevallen geulen
groeit nog de zoutminnende zee
kraal. De zeekraal die vroeger
voor oudere mensen een geliefd
soort groente was, die men ging
snijden en verkopen, daarbij een
centje wist te verdienen die zo
hard nodig was.
Nu na 5 jaar verzoeting is het
beeld totaal anders. De planten
die van zoet houden krijgen de
overhand, waarbij de distel ko
ning kraait. Onze rondleider en
beheerder van al dit schoons,
want mooi is het, heeft gepro
beerd met man en macht de dis
tels te maaien voordat zij hun
pluis over de nabij gelegen pol
ders zouden zaaien. Dat dit een
droom is gebleven hebben wij
gezien. Bovendien, wist Lia ons
te vertellen, dat het distelzaad
zoveel kiemkracht had dat na 20
jaar het nog vrolijk zou kiemen
en opgroeien. Onder alle verha
len over kust, moeras en roofvo
gels werden wij gade geslagen
door een groep zwarte
hengsten. Zij moeten ervoor zor
gen dat dit gebied niet in een
bos verandert. Alleen de Heense
Geulen zijn daarvoor bestemd.
Toch kunnen we niet nalaten te
denken en te zeggen dat het on
redelijk is zoveel geld in het ene
te pompen, terwijl aan de bin
nenkant van de dijk de boer de
distels de baas moet zien te blij
ven zonder financiële hulp en
liefst zonder spuitmiddelen.
