^öoW
Aardappels in plaats van
kurk nu steen om de nek
'Af en toe een strontluchtje is niet erg'
Kluiten rapen
Beerenburg door het drinkwater
Akties zullen eindeloze
afvalrace moeten stoppen
VRIJDAG 9 OKTOBER 1992
8 I
Een schrale noord-oosten wind doet
op dit moment van schrijven het
land in HET LAND VAN AXEL op-
grijzen. Drogend weer is deze tijd
van het jaar nooit weg. Helaas is er
de laatste paar weken dan eigenlijk
voor niets nog wat "gemuggeld"
om de aardappeloogst op gang te
krijgen. Achteraf praten is natuurlijk
altijd gemakkelijk, maar van enige
dagen geduld had men veel gemak
gehad. Maar nogmaals: dat is
achteraf.
Op het ogenblik zijn de aardappels
grotendeels gerooid, soms met
enorme opbrengsten maar helaas
ook hier en daar enige aantasting
met "kwaaie" knollen. Een enkeling
denkt er zelfs over om maar niet de
onkosten te maken van het rooien
en ze te laten zitten, omdat het aan
tal door phytophthora aangetaste
knollen vrij hoog is. En wellicht
speelt ook de huidige prijsontwikke
ling op het aardappelfront hier in
mee. Dat voor de Zeeuwse akker
bouwer de aardappelteelt als het
ware de kurk is waar de akkerbouw
op drijft, lijkt vooralsnog dit seizoen
voor veel collega's een steen om de
nek te zijn.
Het lijkt dit jaar toch allemaal in mi
neur te zijn, zowel de akkerbouw-
produkten als aardappelen en uien
maar ook bruine bonen. De fruitprij-
zen lijken dan wel iets uit het dal
omhoog te klimmen maar zijn toch
nog te laag om lonend te zijn. Nu
ook al gesproken wordt van enorme
suikerbieten-opbrengsten zal ook de
C-suiker zeker niet veel opbrengen.
Ook de varkens- en biggenprijzen
zijn nu als gevolg van perikelen rond
de zgn. blaasjesziekte enorm gekel
derd. Doordat veewagens slechts
van één bedrijf varkens aan
"boord" mogen hebben blijven de
varkens op de relatief kleine bedrij
ven zitten. De afstand van hier naar
de abattoirs is groot en dus onren
dabel om met een niet volle veewa
gen de hele rit te maken. Volgens de
beurs van Vleuten doen de biggen
nog slechts f 55,—. Maar ook voor
deze dieren stokt de afzet of som
mige bedrijven i.v.m. de gestelde
transportvoorschriften.
Ook de prijzen van de groenten zijn
op termijn niet hoopgevend, alhoe
wel hier soms het weer en de win
ter een hele ommekeer in de vraag
kunnen te weeg brengen. Kommer
en kwel, dus na een toch voorspoe
dige en goede oogst tot nu toe.
Met de oogst van suikerbieten is
ook de oogst van cichorei nu aan de
gang. Een nieuw gewas met veel
vragen. Exacte gegevens over ha-
opbrengsten en gehaltes zijn nog
niet bekend. Voorzichtige progno
ses wijzen in de richting van zo'n
dikke 16% inuline-gehalte, terwijl de
betaling, uitgaat van 17%. De tarra-
percentages liggen tussen 20 en
30% maar naar gelang de machines
beter aangepast zijn, er meer routi
ne wordt opgedaan en het weer of
beter gezegd de grond wat droger
wordt, kan dit percentage wellicht
nog wat dalen. In sommige media
verschijnen artikelen die uitgaan van,
een wortel-opbrengst van 70.000
kg/ha, maar ook van 35.000 kg. Het
ligt er dan maar aan als teler aan
welke kant je zit, of zoals een prak
tijkschrijver in het vorige ZLM-blad
schreef: aan welke tepel je hangt.
Toch lijkt het een gewas waar
perspektief in zit. Men bouwt toch
niet voor niets ook een nieuwe fa
briek; alhoewel Suiker Unie het met
uien ook wel eens totaal verkeerd
heeft ingeschat.
Misschien onterecht, maar toch ma
ken we ons ongerust over de invul
ling van de braakregelingen. Als
wordt toegestaan dat de braak-
grondgewassen als cichorei, teunis
bloemen, olievlas of andere
reguliere non-food gewassen, ge
produceerd mogen worden lijkt dat
toch wel wat concurrentie te bete
kenen voor de gewone telers. Met
als gevolg een prijsaanpassing om
laag. Het zou goed zijn dat dit in de
uiteindelijke beslissing mee wordt
genomen, hoewel het voor de hand
ligt dat er geen enorme oppervlak
tes van deze produkten geteeld zul
len worden zolang de
onkruidbestrijding toch nog veel
problemen geeft. Maar ook een ge
ringe areaalsuitbreiding kan voor
zulk soort gewassen al een enorme
druk op de prijzen teweeg brengen.
De markt is snel overvoerd. En de
opzet van het plan van MacSharry
was toch om de overproduktie terug
te dringen en de markt zijn werk te
laten doen. Niet voor niets is alom
gewaarschuwd dat de gevolgen van
het verdringingseffect weieens de
sastreus zouden kunnen worden.
De suikerbieten laten dit jaar in
WEST BRABANT ZUID sterk wisse
lende opbrengsten zien. Ook dit ge
was heeft duidelijk te maken met de
naweeën van de overvloedige
neerslag van begin juni. Hierdoor
variëren de kilogramopbrengsten
van 40 tot 75 ton per ha. Opvallend
is dat de hogere gronden in verhou
ding de minste kilo's geven. De bo
venlaag was teveel dichtgeslagen
waardoor er zuurstofgebrek ontstond.
Het suikergehalte ligt op percelen
waar niet al te kwistig met stikstof
is omgesprongen even boven de
14,5%. Het percentage tarra laat
dezelfde cijfers zien. Tussen de 14
en 15%. Op natte gronden waar de
bieten veel vertakt zijn loopt het tar-
racijfer flink op. Naar wat uit berich
ten en geluiden valt op te maken zal
de suikerbietenprijs 1992 wederom
lager uitvallen. Alleen al de minder-
opbrengst aan droge pulp kan de
prijs met f 5,— doen dalen. Verder
zal de iage wereldmarktprijs en de
aanscherping van de EEG quotering
negatief werken.
Op vrijwel ieder rundveebedrijf is de
laatste week van september de
drijfmestput leeg gereden. Af en toe
een buitje deed de landelijke geur
wat sneller oplossen. Toch zijn er
maar weinig mensen die van een
mestlucht daadwerkelijk een pro
bleem maken. Niet zelden zijn het
juist de mensen die zelf uit de land
bouw komen die amok maken. Bur
gers die in het buitengebied zijn
komen wonen zien mest uitrijden
als een noodzakelijke handeling die
een aantal malen per jaar moet ge
beuren. 'Het hoort bij het platteland.
Wij ruiken af en toe liever een
strontluchtje dan 24 uur per dag de
geur die in een dichtbevolkte stad
hangt'.
Akkerbouwers die over kleigrond
beschikken kunnen nu goedkoop
aan meststoffen komen. Niet zelden
worden kippen- en varkensmest voor
niets aangeboden. Nu de prijzen van
de diverse gewassen uiterst laag
zijn hoor je geen enkele akkerbou
wer meer die zich negatief uitlaat
over drijfmest.
Een helicopter heeft enkele weken
geleden vrijwel iedere vierkante me
ter in West-Brabant gecontroleerd.
Boeren met ergens een verdacht
hoopje vreesden het ergste. Na
vraag heeft geleerd dat ieder per
ceel snijmais grondig is
geïnspecteerd. In Oost-Brabant zijn
ergens hennepplanten tussen de
maissten^els aangetroffen. Naar
wordt beweerd brengen geslaagde
hennepplanten tussen de vijftig en
honderd gulden per stuk op. Justitie
wilde weten of de Westbrabantse
veehouders zich ook met deze ne-
venverdienste bezighielden. Dat
bleek niet het geval te zijn, er is al
thans niets gevonden.
Aardappelen inschuren bij A. Wisse te Meliskerke. Dochter Johanneke (I) helpt samen met vriendinnetje
Mirjam met het kluiten en stengels van de band af rapen.
Aan alles is te zien dat we ook in
onze NOORD-WESTHOEK steeds
verder het najaar ingaan. Vele per
celen komen er zo ze dat noemen
blootshoofds bij te liggen en zelfs
de eerste diep-voor ploegsneden
zijn omgelegd voor zaai- of winter
land. Het aardappelen rooien is toch
eigenlijk snel gegaan ondanks het
vele grondtransport op de zwaarde
re gronden. Toch valt het mee zodat
ze naar de bewaarplaatsen kunnen.
Menig hectare bieten is ook al ge
rooid. De fabriek heeft toch elke dag
z'n kwantum nodig vanwege de
verwerkingscapaciteit. Menig colle
ga had ook mee willen doen in de
vroege voorlevering, maar kreeg on
danks zijn opgave daarvoor geen
toewijzing. Waarom dan een opgave
doen als men vanuit de fabriek de
zaak zelf indeelt.
De laatste (machinaal) te plukken
sperziebonen zijn ook weg. Het viel
niet mee om ze aan een verwerker
te leveren. Een bijzonder goed bo
nenjaar is daar de oorzaak van, al
dus de afnemers. Ze bleven
meevallen en dan raakt het vol.
Jammer voor diegenen waar ze zijn
blijven staan vanwege nat-kwaliteit
en dergelijke. Niets opbrengen is
haast niet meer voor te stellen van
wege de toch al moeilijk te verwer
ven inkomsten op onze bedrijven dit
jaar (ondernemersinkomen).
Zeer velen maken zich zorgen over
de zeer slechte prijsvorming van on
ze produkten van dit moment. Niets
maar dan ook geen enkel positief
geluid is er te horen, ook niet op lan
gere termijn. Laten we echter nuch
ter blijven, een oud gezegde is:
'waar mee gemorst wordt, komt te
recht'. We hebben dat al meerdere
keren meegemaakt. Op korte ter
mijn is dit echter nooit voorspelbaar.
Hopelijk blijft het weer wat meewer
ken zodat de ploeg- en zaaiwerk-
zaamheden onder goede
omstandigheden kunnen plaatsvin
den. Voor de aardappelpercelen,
met die vele doorval van kleingoed,
is te hopen dat er eens een paar
zware nachtvorsten komen. Het ziet
er wit van op sommige plaatsen en
we weten wat opslag in het voor
jaar voor problemen kan geven.
Onze gronden worden weer goed
voorzien van organische mest, dat
is te zien en te ruiken maar dat
hoort erbij. Ik hoorde pas geleden
dat iedere afnemer een mestnum-
mer moet hebben. Nadere informa
tie leert dat men meestal nergens
van afweet. Zou dat op den duur
geen moeilijkheden geven? Het^er-
zamelen van al zulke gegevens komt
steeds dichter bij, een telefoontje
naar Assen en het wordt geregeld.
Zou het vervoer van kippenmest
ook nog moeilijkheden geven in ver
band met de vogelpest bij het
pluimvee? De inenting daartegen
geeft ook weer de nodige proble
men en onkosten. Alles enten, ook
bij de kleinschalige kippen- en ande
re pluimveehouders, het zal niet
meevallen. Een burger wist er wel
raad op: Beerenburg. door het drink
water en de zaak is opgelost. Zou
het zelf opdrinken dan niet beter zijn
Maar voor de pluimveehouderij is
het een strop die weer moet worden
ingecalculeerd binnen de exploitatie,
die toch al een zeer minimum rende
ment geeft.
In ons gebied is het fruit er ook ver
af. Veel kilo's, weinig geld. Juist an
dersom als vorig jaar dus. In deze
sector nemen de onkosten jaarlijks
toe, en ook daar hoopt men op be
ter. Net als bij de meeste andere
produkten zal het van de export
moeten komen. Laten we het
hopen.
Vele akkerbouwers op THOLEN en
ST. PHILIPSLAND zijn blij dat de
oogstomstandigheden voor de rooi-
gewassen erg gunstig zijn, zodat
het werk daaraan goed, voorspoe
dig en relatief goedkoop verricht
kan worden. Weliswaar ging het
aardappels rooien nogal eens ge
paard met het verzetten van veel
grond, maar onze huidige mechani
satie is daar best wel aardig op in
gesteld, zodat het verwerken
daarvan grotendeels bestaat uit het
inzetten van een extra grondkar.
In een aantal percelen komt door
gaans in lichte mate wel wat phy
tophthora voor maar, met wat extra
ventilatie-uren is dat wel op te van
gen. De kg-opbrengsten zijn
meestal goed zonder dat er van top-
opbrengsten gesproken kan wor
den. Maar als we dit allemaal
hebben vastgesteld dan houdt die
tevredenheid op, want dan moeten
wij met vertwijfeling vaststellen dat
de aardappelprijzen af land sinds ve
le tientallen jaren nog niet zo slecht
zijn geweest. Areaalsuitbreiding en
erg goede oogsten in de ons omrin
gende landen drukken de prijs om
laag naar een niveau waarop de
aardappelteler alleen maar flink ver
liesgevend kan bezig zijn. En dan te
bedenken dat de aardappel als vrij
produkt al jaren de kurk is waarop
wij als akkerbouwers moe,.en drij
ven. Het ziet er bovendien niet naar
uit dat er binnenkort veel verbete
ring van deze prijs is te verwachten,
zodat er best eens een aantal bedrij
ven in financiële moeilijkheden kun
nen komen. Dit te meer omdat niet
alleen de aardappelprijzen maar ook
de prijzen van vele andere akker
bouw (en tuinbouw) gewassen heel
erg laag zijn. Daarnaast komen dan
nog eens de MacSharryplannen
over ons heen, die ons volgend jaar
ook nog eens flink geld gaan
kosten. Welnu, ziedaar het sombere
beeld wat de toekomst ons te- bie
den heeft: kommer en kwel helaas!
Tot nog toe laten wij ons dat gelaten
over ons komen, maar als we dit al
les eens goed op ons in laten wer
ken dan komen wij toch in opstand.
Een hard werkende bevolkingsgroep
op deze wijze in de kou laten staan,
dat kan toch niet! Geen enkele be
volkingsgroep in ons vaderland pikt
financiële achteruitgang, nee, ieder
wenst in onze welvaartsstaat méér.
Regelmatig lezen wij in de krant dat
er looneisen worden gesteld die de
draagkracht van de Nederlandse
economie aantasten. Helemaal hun
zin krijgen ze meestal niet maar er
schiet altijd wel iets van over. En als
ze hun zin niet krijgen dan wordt het
stakingswapen vrij snel tevoorschijn
gehaald!
Terug nog even naar ons boerenbe
drijf waar we kunnen melden dat de
suikerbietenopbrengst erg goed is,
maar het suikergehalte is erg laag:
14% gemiddeld. En mogelijk is er
nog een lichtpuntje: de cichorei-
teelt lijkt een goede financiële op
brengst te geven!
