Akkerbouw
Areaal vezelvlas in West-Europa
in twee jaar bijna gehalveerd
Zonnebloemen geen perspectief
voor Nederlandse landbouw
Het ziet er goed uit
Kwaliteitskeuring aardappels
Prijsherstel blijft nog uit
Kwaliteit uitstekend, opbrengst laat het afweten
VRIJDAG 9 OKTOBER 1992
15
In twee jaar tijd is het vezelvlasare
aal in West-Europa met maar liefst
44,3% teruggedrongen. Het totale
areaal zal dit jaar volgens voorlopige
cijfers ca. 43.500 ha bedragen. In
het topjaar 1989 lag het nog op
ruim 78.000 ha. Deze cijfers ontle
nen wij aan het blad Vlasberichten,
een uitgave van het Algemeen Bel
gisch Vlasverbond.
Het blad constateert dat de oproep
aan het bedrijfsleven in West-
Europa tot een sterke vermindering
van de vlasuitzaai voorbeeldig is op
gevolgd. Dat was trouwens hard
nodig. De vlasindustrie is in een die
pe crisis terecht gekomen door de
'ongebreidelde en onbezonnen are
aaluitbreiding'. Vooral in de tweede
helft van de tachtiger jaren is de
zaak uit de hand gelopen. De vlaste
lers negeerden de wet van vraag en
aanbod. Het benodigde areaal in de
EG bedraagt niet meer dan 50.000
tot 60.000 ha.
Schuld
Volgens het Belgische vlasblad ligt
de schuld van de overproduktie
vooral aan de traditionele produktie-
landen Frankrijk, België en Neder
land. Verder stelt het blad vast dat
de vlasteelt in toenemende mate
een zaak is van de vezelproducen
ten. Het aandeel van de vrije teelten
loopt stelselmatig terug.
Het eerste effect van de oproep tot
saneren werd zichtbaar in 1991. In
één ruk werd de uitzaai met 30,4%
teruggeschroefd. Geen enkel land
bleef hierbij achter. Frankrijk, nog al
tijd de grootste vlasproducent, le
verde de belangrijkste bijdrage en
zaaide 33,6% minder vlas in dan in
1990. De areaalinkrimping was rela
tief het kleinst in België (17,1%). Ne
derland (27,3%) en Duitsland
(21,4%) zaten daar tussen in.
Vlasspinnerij (archieffoto)
Om het evenwicht op de vezelmarkt
te herstellen en de overtollige voor
raden te kunnen afzetten was ook
dit jaar nog een forse areaalvermin
dering noodzakelijk. Volgens de
voorlopige cijfers is die verminde
ring inderdaad gerealiseerd. Er is dit
jaar ruim 10.000 ha (19,9%) minder
vlas uitgezaaid. Daarmee is het to
tale Westeuropese areaal op
43.500 ha gekomen.
Frankrijk de grootste
Frankrijk blijft het grootste vlasland
in Europa met een areaal van ruim
33.000 ha. Dat is overigens 44,3%
minder dan in het topjaar 1990. Bel
gië realiseerde in twee jaar tijd een
uitzaaivermindering van 41,5%. Vol
gens voorlopige cijfers is het areaal
bij onze zuiderburen op 6.770 ha
uitgekomen. Dat is het laagste sinds
1981. Het Belgisch aandeel in de
Europese vezelvlasproduktie ligt op
15,5%. Zowel in Frankrijk als in Bel
gië leveren de vrije teelten de groot
ste bijdrage aan de reductie. In
Frankrijk vertegenwoordigen de vrije
teelten nu nog slechts 20% van de
totale teeltoppervlakte. In België ligt
dat percentage op circa 30.
In de periode van groei van het vlas
areaal spande Nederland dikwijls
de kroon. Maar ook in het matigen
loopt Nederland nu voorop. Vorig
jaar werd al 27% minder uitgezaaid
en dit jaar liep het areaal verder te
rug met ruim 30% tot 2.884 ha
(voorlopig cijfer). Er is dus sprake
van een halvering van het Neder
landse vlasareaal in twee jaar tijd.
Zeeland is nog altijd de grootste
vlasprovincie met een areaal van ca.
3.000 ha. Dit is 74% van de natio
nale produktie.
Prijsherstel?
De inspanningen om tot een aan
zienlijk kleiner vlasareaal te komen
hebben dus duidelijk succes gehad.
Toch hebben ze nog geen voelbaar
resultaat opgeleverd. De afzet van
de vezel - zowel lang als kort - ver
loopt nog altijd moeizaam en prijs
herstel blijft nog uit. Het Vlasblad
wijst er op dat areaalinkrimping niet
de enige factor is, die de markt
beïnvloedt. Ook de opbrengsten
spelen een rol. Hoge vezelrende
menten van de oogst 1991 hebben
het effect van de areaalinkrimping
volledig te niet gedaan.
Dit jaar liggen de kaarten totaal an
ders. Het effect van de verminderde
uitzaai zal nu wel degelijk merkbaar
zijn, gezien de relatief lage vezelop
brengsten. Een aanzienlijk deel van
het areaal zal zelfs niet in aanmer
king komen voor vezel bereiding.
Daarom verwacht het blad dat de
eerste tekenen van heropstanding in
de loop van deze campagne zicht
baar zullen worden. Als in 1993 de
matigingsinspanningen qua uitzaai
en produktie dan nog worden voort
gezet, moet de vlasser binnen af
zienbare tijd zijn vezelproduktie
opnieuw voor rendabele prijzen kun
nen afzetten. Aldus de scribent in
Vlasberichten.
Het Nederlandse klimaat is te
wispelturig om met succes zonne
bloemen te telen. Tot deze conclu
sie zijn Ceres Nederland te Breda en
Zwaan en de Wiljes te Zwolle, na ja
ren van onderzoek, gekomen. Kwa
litatief kan Nederland de
concurrentie met o.a. Frankrijk aan.
De afzet is hierdoor gegarandeerd.
Als spijs- en tafelolie èn als
grondstof voor diverse sauzen is het
een gewild artikel. De opbrengst
echter laat het afweten.
Ceres Nederland stimuleert boeren
niet meer om zonnebloemen te ver
bouwen. 'Wij hebben te weinig zon
licht', zegt verkoopleider Liefooghe.
'Een vroeg ras dat in september af-
rijpt zit in ons pakket. Ondanks goe
de verwachtingen viel de opbrengst
in 1990 en 1991 tegen. Om deze re
den hebben we in 1992 niets meer
ondergebracht. Hoewel de 3000 kg
haalbaar is bleef het uitbetalingsge
wicht bij 1500 kg steken. Bij een
prijs van f Iontoereikend om de
kosten te dekken. Alle telers zijn dan
ook afgehaakt'. Liefooghe ziet in
olievlas meer perspectief. 'Dit ge
was is vrijwel risicoloos te telen. Het
past tevens in de braakregeling'.
I Zwaan en de Wiljes heeft nog een
kleine klantenkring die jaarlijks zon
nebloemen uitzaait. Productmana
ger H.J. Nagelhout heeft de groei
een paar jaar intensief gevolgd. 'Als
klanten erom vragen bedienen wij
ze. Op erg droogtegevoelige gron
den kunnen zonnebloemen een al
ternatief zijn. Als we de opbrengst
tegen de kosten en het risico gaan
afwegen is het gewas niet geschikt
voor de Nederlandse landbouw'.
Het ras Maindor kan het binnen het
Nederlandse klimaat goed doen
maar er kleven volgens Nagelhout
nog een aantal andere nadelen aan
de teelt van zonnebloemen. 'Als de
afrijping in zicht is en het weertype
is vochtig dan kunnen botrytus en
Twee zaadbedrijven hebben definitief geconcludeerd dat zonnebloe
men niet passen in het Nederlandse bouwplan
sclerotinia hard toeslaan. Doordat
het gewas hoog is, is spuiten bijna
niet uit te voeren. Telers beschikken
niet over een verhoogde sproeima-
chine zoals dat binnen de boom
kwekerij het geval is. Aangaande de
kwaliteit valt er niets op aan te mer
ken. Het oliehoudend zaad doet ze
ker niet onder voor dat uit Frankrijk.
Vaak moet na de oogst de droog-
vloer er aan te pas komen. Dat ver
hoogt de kostenpost aanmerkelijk'.
Ceres en Zwaan en de Wiljes heb
ben definitief de conclusie getrok
ken dat zonnebloemen niet binnen
het Nederlandse bouwplan passen.
Cebeco is nog in een fase van on
derzoek en laat zich niet zo pessi
mistisch uit.
J.v.T.
De Commissie Kwaliteitskeuring
Aardappelen (CKA) van het Pro-
duktschap voor Aardappelen deelt
mee dat de volgende bedrijven
CKA-deelnemers zijn.
Groothandel: Aardappel Afzet Org.
BV Zierikzee; Agrico Holland UA
Emmeloord; Korteweg BV Dronten;
Koval BV Ittervoort; C. Meijer BV
Kruiningen; C. Meijer BV Swifter-
bant; Nedato BV Oud-Beijerland; B.
Schaap BV Biddinghuizen; Verhagen
BV Dinteloord.
Verwerkende industrie: Aviko BV
Steenderen; Dalgety Foods Holland
BV Breda; Dalgety Foods Holland
BV Deventer; De Fritesspecialist BV
Arcen/Lomm; Nestlé Nederland BV
Venray; Vriezo BV Oosterbierum.
Nog een paar dagen dan gaat de
"grote" jacht open. Nu kun je
over "grote" verschillend denken
maar de jagers weten wat ik be
doel, jacht op het haas en de
fazant.
Het was spannend de afgelopen
maanden. De wetenschap van
een slecht, koud broedseizoen
(mei en juni '91) met daar nog
een jachtseizoen achteraan
dwongen de jager tot een voor
zichtige bejaging. Nu is het re
sultaat van zeer zuinig zijn en
van sparen beloond en is artikel
19 van de Jachtwet (een zodani
ge bejaging dat een redelijke
wildstand gehandhaafd blijft of
bij het ontbreken daarvan bereikt
wordt) door ons jagers voortref
felijk in praktijk gebracht! Een
prima hoeveelheid fazanten en
hazen met bij ons een redelijke
aanwas van het patrijs.
Over de eendenstand kan ik kort
zijn: heel veel eenden. De hoe
veelheden die 's avonds voor
mijn huis neerstrijken op de
stoppel en die brutaalweg tot ver
na zonsopgang blijven, vertellen
genoeg. Het is mooi om te zien.
In alle vroegte haal je de krant uit
de postbus en dan zie je de een
dekoppen boven de stoppel uit
komen, ze waarschuwen elkaar.
Mochten de nietwetenden u
aanspreken over de jacht kunt u
uw zuinig zijn en spaarzaam be
jagen van vorig jaar aantonen
door te wijzen op de hoeveelheid
wild wat er nu is.
Een paar maanden geleden
schreef ik over botulisme, lang
zamerhand berucht in ons land
en dit wordt niet minder! Er zijn
wat gevallen bekend, niet alleen
in onze provincie, die de krant
haalden maar zeer vele haalden
de krant niet! Ik hoop dat het in
uw veld is meegevallen. De laat
ste tijd worden bij op- en afritten
van autowegen, links en rechts
de nodige happen grond wegge
nomen en in het verlaagde deel
komt vanzelf water, maar wel
stilstaand, een kweekplaats van
botulisme. Wordt het volgend
jaar weer warm en de watertem
peratuur komt boven de 20° C,
dan is het geheid raak. Boven
dien een broedplaats van
muggen.
Nu het komend hazen- en fazan
tenseizoen voor de deur staat
noem ik u nog wat beestjes die
graag op en in een haas leven
zoals vlooien, luizen, teken en
mijten. Een gezond haas is be
kend om de poetsbeurten, meer
der keren per dag kun je het
haas bezig zien zijn pels schoon
te maken. Raakt een haas ver
zwakt om wat voor reden ook,
dan komt de poetsbeurt in ge
vaar en zien bovengenoemde
"gasten" kans zich te vermeer
deren. Met een veelheid van zul
ke parasieten op een haas moet
men rekening houden dat het
dier minder gezond ofwel ziek is.
Naast deze parasieten komen in
de buikholte ook de nodige ziek
temakers voor. Ik noem u alleen
leverbot. Dodelijk voor het haas
maar het kan ook voor andere
graseters gevaarlijk zijn. Eenmaal
in de lever gekomen wordt deze
volkomen geruïneerd. Wees dus
attent tijdens het schoonmaken
van het haas.
Tenslotte nog een geheu
gensteun: Nodig uw gasten op
tijd uit voor de komende jachtda
gen. Niets is vervelender dan op
het laatste moment een tele
foontje te krijgen, of je moet
voor het eerst van je leven uitge
nodigd worden. Binnen de fami
liekring moeten dan hals over
kop nog de nodige zaken verzet
worden en dat is niet leuk. Wij
jagers zijn gewend vooruit te kij
ken, laten we dat ook doen met
onze uitnodigingen. Een goed
seizoen en voorzichtig!!
T. Huis in 't Veld
