Nieuwe Commissaris in Zeeland
maakte kennis met de ZLM
Strategische alliantie
Grotere oogst aardappelen
en zaai-uien verwacht
Nieuws
Bezuinigingen terugdraaien
I
"Ganzenschade niet
afwentelen op boer
Landbouwschap:
Oormerk nu ook
voor oudere
runderen
Kwaliteitskeurmerk
bewerkte groenten
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1992
De nieuwe Commissaris van de Ko
ningin in Zeeland, drs. W.T. van Gel
der, bracht dinsdag j.l. een
kennismakingsbezoek aan de ZLM.
Hij werd in het Landbouwhuis te
Goes ontvangen door het dagelijks
bestuur. 'Wij stellen het bijzonder
op prijs dat u reeds zo snel na uw
installatie - u bent pas vier dagen in
functie - onze gast wilt zijn', aldus
verwelkomde voorzitter H.C. van der
Maas de kersverse Commissaris.
In vogelvlucht kreeg de heer Van
Gelder een schets van de Zeeuwse
landbouw en de plaats van de ZLM.
De problematiek van de akkerbouw
stond daarbij centraal. 'De sanering
gaat te snel', Aldus Van der Maas.
'We beseffen heel goed dat alles
niet kan blijven zoals het was, maar
we krijgen onvoldoende tijd en
adem om ons aan te passen aan
nieuwe omstandigheden. We zien
steeds meer verdringingseffecten
optreden in de plantaardige sector.
Intussen strooit de overheid kwistig
met regels, die de bedrijfsvoering
steeds moeilijker maken. Ook de
soms overtrokken claims uit de
natuur- en milieuhoek maken het
ons moeilijk om constructief mee te
blijven doen. Zo langzamerhand vra
gen wij ons af of bijvoorbeeld het in
strument landinrichting wel
voldoende voordelen blijft opleveren
voor de landbouw'.
De voorzitter van de ZLM maakte
tenslotte gewag van de slechte
prijsvorming van de agrarische pro-
dukten op dit moment. Aardappelen
en fruit brengen op dit moment bij
zonder weinig op en dat zijn juist de
produkten waar de meeste land
bouwbedrijven in Zeeland het van
moeten hebben.
Van der Maas schetste vervolgens
hoe de ZLM inspeelt op de snel ver
anderende omstandigheden in de
land- en tuinbouw. Hij gaf aan hoe
de ZLM met name aan de afzetkant
nieuwe mogelijkheden probeert te
vinden en noemde daarbij onder an
dere de Stichting Stimulering Plant
aardige Produkties en Grobeka. Ook
de viering van het 150-jarig bestaan
van de ZLM en de ZLM-Manifestatie
onder het motto 'Werken aan mor
gen' past in dit beleid.
Opstelling provincie
De nieuwe Commissaris kreeg te
horen dat de ZLM de opstelling van
de provincie Zeeland positief beoor
deelt. Er bestaan goede zakelijke
contacten. 'De provincie voelt met
ons mee in woord en daad en ik ga
er van uit dat dat onder uw leiding
zo zal blijven', aldus Van der Maas.
Met de Commissaris werd vervol
gens oriënterend gesproken over
enkele aktuele ontwikkelingen in de
Zeeuwse land- en tuinbouw, zoals
de landinrichting, het kamperen bij
de boer, het functioneren van de
veiling in Kapelle, de provinciale
landbouwnota 'Landbouw in de
branding' en de problemen rond de
biotechnologische veldproeven van
VanderHave in Rilland. De heer Van
Gelder toonde zich zeer geïnteres
seerd in de pogingen om via de
SSPP en in samenwerking met de
Kamer van Koophandel en de Mij.
voor Nijverheid en Handel een
'Zeeuws merk' van de grond te krij
gen. Ook de manier waarop de ZLM
haar 150-jarig bestaan gaat vieren,
kwam vrij uitgebreid ter sprake.
De Commissaris van de Koningin in Zeeland (2e van rechts) in gesprek met het dagelijks bestuur van
de ZLM. (Foto Anton Dingemanse)
De aardappeloogst zal in 1992 naar
verwachting circa 7% groter zijn
dan vorig jaar. De gemiddelde op
brengst per ha zal ongeveer gelijk
zijn; de totale beteelde oppervlakte
is echter ongeveer 5% groter. De
oogst van zaai-uien zal dit jaar ver
moedelijk zo'n 12% hoger uitvallen
dan in het afgelopen jaar. Dit blijkt
uit de uitkomsten van de voorlopige
Het Landbouwschap heeft bij
staatssecretaris Gabor van Land
bouw, Natuurbeheer en Visserij ge
protesteerd tegen het plan om door
middel van "drempelverhogende
maatregelen" te bezuinigen op
wildschadevergoedingen, met na
me voor ganzenschade. Naar de
mening van het schap worden de
gevolgen van het ganzenbeleid op
deze manier afgewenteld op de
boeren.
Uit een brief van staatssecretaris
Gabor aan het Jachtfonds blijkt, dat
de begroting 1993 van het fonds al
leen zal worden goedgekeurd als
het minder gemakkelijk wordt ge
maakt om een vergoeding voor
wildschade te krijgen. Het Land
bouwschap vindt dat onbegrijpelijk
en onverteerbaar. Een veel
constructiever oplossing zou zijn
om terreinbeherende instanties te
verplichten tot het aanleggen van
fourageerplaatsen. Verdedigbaar is
ook bejaging als de populatie be
paalde plafonds doorbreekt.
oogstraming aardappelen en zaai-
uien die door het Centraal Bureau
voor de Statistiek is samengesteld.
De totale oogst van op kleigrond ge
teelde aardappelen zal waarschijnlijk
7% groter zijn dan in 1991. De ge
middelde opbrengst per ha van deze
aardappelen ligt iets boven het ni
veau van 1991, maar op hetzelfde
niveau als de gemiddelde opbrengst
per ha over de afgelopen vijf jaar. De
beteelde oppervlakte aardappelen
op kleigrond is in vergelijking met
vorig jaar 4,6% toegenomen.
Voor de aardappelen geteeld op
zand- en veengrond geldt dat de ge
middelde opbrengst per ha naar ver
wachting iets onder het niveau van
1991 zal liggen. De beteelde opper
vlakte aardappelen op zand- en
veengrond is daarentegen 7,3%
groter dan in 1991, waardoor de to
tale oogst van op zand- en veen
grond geteelde aardappelen
ongeveer 6% groter zal zijn. De ge
middelde opbrengst per ha van de
op zand- en veengrond geteelde
aardappelen ligt zo'n 6% lager dan
de gemiddelde opbrengst over de
afgelopen vijf jaar.
De beteelde oppervlakte zaai-uien is
in vergelijking met vorig jaar 5,5%
toegenomen. De gemiddelde op
brengst per ha van zaai-uien ligt
ruim boven het niveau van de afge
lopen jaren. De totale oogst van
zaai-uien zal naar verwachting dan
ook circa 12% groter zijn dan in
1991.
Het Landbouwschap wil dat de
Tweede Kamer een deel van de in
de Rijksbegroting 1993 aangekon
digde bezuinigingen op het departe
ment van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij ongedaan maakt. "De
bezuinigingen zijn onredelijk groot in
een periode waarin de agrarische
bedrijven voor belangrijke aanpas
singen staan. Het streven naar een
concurrerende, duurzame en veilige
landbouw zal zo erg worden be
moeilijkt," zo schrijft het schap aan
de volksvertegenwoordiging.
Om de bezuinigingen op het land-
bouwstructuurbeleid en de gezond
heidszorg voor dieren terug te
kunnen draaien, zou het zogenaam
de Groenfonds voor Natuurbeleid
gefinancierd kunnen worden uit het
aangekondigde aardgasbatenfonds.
Het Landbouwschap vindt dat de
Tweede Kamer daarnaast geld moet
zien te vinden voor begeleidende
maatregelen in het kader van de
hervorming van het Europese land
bouwbeleid.
De overheid zal het landbouwbe
drijfsleven een faire kans moeten
geven om zelf zijn milieuproblemen
op te lossen. Aan (regulerende) hef
fingen mag pas worden gedacht als
dat onverhoopt niet zou lukken, al
dus het Landbouwschap.
De brochure 'Kennis maken' is een
recente uitgave van het Ministerie
van Landbouw, Natuurbeheer en
Visserij. In het voorwoord ervan
schrijft Minister Bukman het vol
gende: "Met deze brochure krijgt u
een boeiende vlucht aangeboden
boven de delta van informatiestro
men in agrarisch Nederland". Na de
kleurrijke brochure gelezen te heb
ben, ben ik het daarmee volledig
eens.
In de brochure wordt onder andere
met grafieken het een en ander ver
duidelijkt. Zo blijkt dat van de
127.000 agrarische bedrijven 19
procent tot de tuinbouw behoort.
Deze sector gebruikt echter slechts
5 procent van de twee miljoen hec
tare land- en tuinbouwgrond, maar
realiseert wel een produktiewaarde
van bijna eenderde van het totaal in
de agrarische sector. Dan geldt ook
nog de verwachting dat de curve
voor de tuinbouw, in de grafiek om
trent produktiewaarde in de agrari
sche sector, voorlopig de stijgende
lijn zal blijven vasthouden. Het is
dan ook niet moeilijk te verklaren
dat de Nederlandse tuinbouw wordt
gekarakteriseerd als dynamisch en
vernieuwend. Het ondernemer
schap kenmerkt zich door flexibili
teit en durf.
Oplossing
Het is alsof elk probleem in de tuin
bouw wordt ervaren als weer een
nieuwe uitdaging en daarbij ont
staat de indruk dat voor elk pro
bleem een oplossing voorhanden is.
Dit geldt echter niet alleen voor de
glastuinbouw, maar is in dezelfde
mate van toepassing op de fruit
teelt, de boomteelt, de bloembollen
teelt, de champignonteelt en de
vollegrondsgroenteteelt. Om een
voorbeeld te noemen: de wijze
waarop de fruitteelt op eigen kracht
weer perspectief heeft ontwikkeld,
dwingt gewoon respect af.
De enorme prestaties van de sector
tuinbouw zeggen echter niets om
trent de huidige problemen in de
sector en van de wensen die er ten
aanzien van de verschillende aspec
ten leven. Het is genoegzaam be
kend dat voor alle richtingen in de
tuinbouw de prijsvorming van de
produkten sterk onder druk staan.
Vervolgens is het de veelheid van
regel- en wetgeving die de stem
ming in de tuinbouw negatief beïn
vloedt. Wat dit laatste betreft,
binnen de tuinbouw is veelvuldig de
vraag aan de orde of de op de sec
tor toegesneden belangenbeharti
ging versterkt kan worden door een
verdergaande bundeling van krach
ten en in de reeks ideeën hierom
trent doorbreekt zelfs de suggestie
van een Tuinbouwschap niet.
Het overwegen waard
Uit het Agrarisch Dagblad van 10
september jongstleden blijkt dat on
ze voorzitter Marius Varekamp hier
over is benaderd en heeft verklaard:
"De oprichting van een nieuwe
aparte belangenbehartigingsorgani-
satie voor de tuinbouw, waarin alle
drie standsorganisaties vertegen
woordigd zullen zijn, is voor het
KNLC het overwegen waard". Ik
heb begrepen dat dit geen volledige
weergave van de inhoud van het ge
sprek is en dat belangrijke nuance
ringen ontbreken. Afgezien daarvan
blijkt uit deze verklaring overduide
lijk dat Varekamp kennis heeft van
wat er leeft in de tuinbouw en dat
hij daarbij een constructieve insteek
kiest. Zijn collega's Mares en
Doornbos erkennen door hun reak-
tie hierop dat bij tuinders in hun or
ganisatie dezelfde gevoelens leven.
Zij zijn echter veel behoudender in
hun opstelling.
Brug te ver
Het idee van een aparte belangenor
ganisatie voor de tuinbouw blijkt op
dit moment een brug te ver te zijn,
maar er zijn mijns inziens goede mo
gelijkheden om in belangrijke mate
tegemoet te komen aan de verlan
gens die hieromtrent bij de tuinders
leven. In de eerste plaats kan wor
den vastgesteld, voorzover het al
thans de tuinbouw betreft, dat de
CLO dezelfde organisatiestructuur
hebben en voor wat de samenwer
king betreft deze commissies nu
reeds al een grote mate van vrijheid
hebben. In de CLO-tuinbouw wordt
daarvan dankbaar gebruik gemaakt
en het heeft beslist gunstige ef
fecten.
Eveneens blijkt dat in de diverse re
gio's steeds intensiever wordt sa
mengewerkt op basis van
contracten, intentieverklaringen,
danwel op grond van goede afspra
ken. Een belangrijke ontwikkeling in
vergroting van samenwerking is de
gezamenlijke huisvesting van de
CLO. Vervolgens zal de mogelijkheid
om eikaars deskundigheid in te hu
ren moeten worden aangegrepen.
In de gegeven omstandigheden is
mijns inziens een nieuwe tuinbouw
organisatie niet beslist noodzake
lijk om toch de wens tot vergroting
van slagvaardigheid en doelmatig
heid te kunnen realiseren. De huidi
ge situatie leent zich eerder voor de
vorming van een strategische allian
tie. Voor mij een voor de hand lig
gende keuze, omdat de partijen
daarbij de verplichting tot samen
werking aanvaarden. Dit terwijl de
eigen identiteit van de deelnemende
organisaties als zodanig herkenbaar
blijft.
Deze constructie zou eveneens de
vaktechnische organisaties een
goede mogelijkheid bieden een bij
drage te leveren in de samenwer
king. Het zou bijvoorbeeld een
logisch vervolg betekenen op een
reeds in gang gezette ontwikkeling
inzake samenwerking NTS en CLO-
tuinbouw. Op deze manier kan ener
zijds gehoor worden gegeven aan
de wensen vanuit de tuinbouw en
anderzijds kan in belangrijke mate
rekening worden gehouden met de
bezwaren van de organisaties.
Voorts zal blijken dat een nadere in
vulling van samenwerking een van
de weinige mogelijkheden is om de
kostenontwikkeling in te dammen..
Klaas van der Woude
vice-voorzitter
Afdeling Tuinbouw KNLC
Met ingang van 3 oktober a.s. moe
ten alle runderen die worden ver
handeld voorzien zijn van een
oormerk. Het Landbouwschap heeft
hiertoe woensdag besloten. Tot nu
toe is het oormerk alleen verplicht
voor runderen die geboren zijn na 1
oktober 1991. Volgens plan zullen
nu ook de overige dieren onder de
identificatie- en registratieregeling
worden gebracht.
Voor de op de bedrijven aanwezige
oudere runderen gaat de plicht tot
oormerken op 1 januari 1993 in.
Voor deze zogenaamde "in
haalslag" krijgen de veehouders de
tijd tot 1 april 1993.
Er komt een kwaliteitskeurmerk
voor bewerkte groenten en fruit.
Naar verwachting vindt invoer van
het keurmerk plaats over circa vier
maanden.
Het keurmerk geeft de garantie dat
het betreffende produkt voldoet aan
een aantal hygiënische, micro
biologische en temperatuurseisen.
De verschillende voorwaarden zijn
neergelegd in een regeling, die re
cent door de Stichting Laboratorium
onderzoek Tuinbouwprodukten
(SLT) is goedgekeurd.
