wintertarwe
voorsprong in OPBRENGST
en KWALITEIT
Scepsis over exportverbod
Grote animo voor vroege levering suikerbieten
Jammer dat minister niet
uit de markt betaald wordt
Waar gaan we heen?
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1992
ÜM
Mi
15
CERES NEDERLAND BV
SOISSONS
076-101556
In MIDDEN EN OOST-BRABANT
staat men sceptisch tegenover het
besluit van het ministerie om de
grenzen te sluiten voor export van
varkens en biggen. Aan de ene
kant, is deze drastische maatregel
op lange termijn goed voor de ex
port. Dit omdat op deze manier dui
delijk gemaakt wordt aan het
buitenland dat er alleen gezonde
dieren geëxporteerd worden en dat
men als exporterend land hier borg
voor staat en waarde aan hecht.
Anderzijds, zul je als overheid toch
voorzichtig moeten zijn dit soort
maatregelen te nemen. Het importe
rend land kan hiervan een volgende
keer misbruik maken. En je zet de
binnenlandse handel zodanig op z'n
kop zonder dat er naar de gevolgen
gekeken wordt. Wat betreft het mis
bruik maken bedoel ik alleen, dat
mocht Europa "grenzeloos" worden
dan kan men op deze manier toch
protectionisme plegen zonder dat er
sprake is van overtredingen.
Maar het Europa zonder grenzen zal
dat nog voor het jaar 2000 gebeu
ren? Het Deense neen, het krappe
Franse ja en de pessimistische En
gelsen. We zien iedere dag de vre
selijke beelden van Joegoslavië en
de onenigheid in de voormalige Sov
jet Unie. Dit allemaal omdat de ene
regio/provincie/nationaliteit niet de
eigen identiteit wil verliezen maar
versterken. Het resultaat kennen we
allemaal, armoede en blijvende des
oriëntatie van alles.
Maar hier blijven we voorlopig nog
bezig met de oogst van met name
mais en suikerbieten, welke zeer
voorspoedig loopt. De moesson is
voorbij, iedereen is goed tevree over
zijn opbrengsten. Ook diegenen, die
de produkten verkopen van af het
veld. De maishandel is kort en hevig
geweest met relatief gezien goede
prijzen. Wat dat betreft hebben de
meesten hun eigen prinsjesdag ge
had en de begroting weer sluitend
gemaakt zonder al te grote bezuini
gingsoperaties.
De laatste paar weken is mede door
de weersverbetering al heel wat
oogstwerk verricht op WALCHEREN
wat betreft snijmais, bieten, bruine
bonen, uien en in mindere mate
aardappelen. Met name op de
zwaardere gronden gaat het rooien
gepaard met veel grondverzet, de
knollen komen er behangen uit.
Voor kwaliteitsbehoud gunstig,
maar het geeft kosten en zorg bij
vervoer en opslag.
Beziet men de inzet van mens en
machine om de produkten binnen te
halen met daar tegenover de prijs
vorming van bijna alle zogenaamde
vrije produkten, dan vraag je je in al
le redelijkheid en verstandelijkheid
af hoelang is dit vol te houden. Het
is nog maar het begin van het ver
koopseizoen, maar alles overziende
zijn de perspectieven niet hoopge
vend. Diegenen die de bui hebben
zien aankomen en zich geheel of ge
deeltelijk hebben ingedekt met con
tracten hebben tot nog toe geen
spijt, hoewel aflevering in zo'n
markt-prijs-verhouding ook wel pro
blematisch kan zijn.
Onlangs kwam ik nog een wervings
advertentie tegen van een aardap
pelafzetorganisatie onder de kop:
'Daar zit nog muziek in'. Onlangs al
het goede werk en inzet van deze
organisatie tot een betere vermark-
ting van dit produkt, vrees ik toch
dat het voor dit seizoen begeleiden
de treurmuziek wordt. Zeker is dat
de aardappelverwerkende industrie
er garen bij spint. Afloop oude
oogst en begin nieuwe oogst is de
grondstofprijs op een niveau dat
goed is voor het rendement van de
ze industriën. Een rendement dat
echter voor een aanzienlijk deel uit
de boerenportemonnaie komt
De druk op de vroeg-levering in de
bietencampagne is altijd groot tn
ons gebied, maar dit jaar overtreft
alle andere jaren. Zo'n 75% van de
telers wilden meedoen in de eerste
week van de campagne. Daardoor
waren er nog al wat telers teleur
gesteld toen ze ingedeeld werden in
latere perioden. Als men door de ja
ren heen structureel meedoet aan
de vroeg-levering wordt daar in alle
redelijkheid rekening meegehouden.
De druk van de telers om met de
vroeg-levering te beginnen wordt
ook landelijk steeds groter en dit
brengt mij op de vraag of de pre
mies nog wel in overeenstemming
zijn met de werkelijkheid. Deze zijn
namelijk gebaseerd op de prijs per
ton B.M.S.-bieten. De vroege premie
heeft ten doel de gemiste groeikan
sen te compenseren, terwijl de late
premies tegemoet moeten komen
aan kostenafdekkende materialen
en bewaarverliezen. Dit alles om de
fabrieken continu in de campagne
van grondstof te voorzien en te zor
gen voor een rechtvaardige verde
ling van het bietengeld onder de
telers incl. verrekeningen bietkwali
teit. Daar het er steeds meer naar
uit gaat zien dat er structureel door
allerlei oorzaken meer suikerbieten
geteeld gaan worden, komen de
verhoudingen anders te liggen.
Moeten we tot de conclusie komen
dat we te veel bieten in Nederland
zaaien?
Dit zou niet erg zijn bij goede we
reldmarktsuikerprijzen, maar struc
tureel zit daar mondiaal ook niet
veel perspectief in, op lager niveau
kleine 'ups and downs' daargelaten,
leder kan voor zichzelf na de cam
pagne het prijsdrukkend effect van
een groot aandeel suikerbieten bo
ven op zijn BMS-quotum uitrekenen
op het saldo per ha van suikerbie
ten. Maar daar komt het weer: wat
is het alternatief van minder bieten
zaaien op het totale bedrijfsniveau
in de afweging met saldi van andere
gewassen?
Als men het oor zo eens te luisteren
legt in de praktijk zal op de Walcher-
se bedrijven veel tarwe ingezaaid
worden. Het grootste gedeelte valt
in de kleine producentenregeling. Er
is veel vraag naar zaaitarwe van
hoog produktieve rassen, zowel in
de opbrengst als in kwaliteitszin. En
dan maar proberen de teeltkosten te
minimaliseren om inclusief de
hectare-steun er nog een boerenbo-
terham aan zien over te houden.
Als men tussen de bedrijven door
de media nog wat probeert bij te
houden, ziet men dat met name in
de grote en zware industrie de za
ken ook niet naar wens verlopen.
Orders en winstcijfers bedreigen
ook deze bedrijven in hun toekomst.
En ook hier is de rek eruit. Toen let
terlijk en figuurlijk enkele jaren gele
den de muur tussen oost en west
werd geslecht was er veel hoop en
perspectief op een beter Europa. De
dagelijkse beelden via de t.v. getui
gen er niet van. We zien een sterke
opkomst van nationalisme en dum
ping van goederen uit deze landen
met nog lage lonen en lage milieu-
eisen ten opzichte van produkties.
Aan de ene kant gaat het allemaal
snel, maar aan de andere kant gaat
het binnen de EG te langzaam. Wij
willen het als Nederland in 't alge
meen zo goed doen, we meten ons
een voortrekkersrol aan, maar we
worden wel in de tang genomen.
Ondanks dit alles zal men in de ko
mende maanden weer het beeld
zien van de ploegende en zaaiende
boer op zijn akker, in gedachten al
weer bij de oogst van het volgende
jaar.
De vroeg gezaaide groenbemesters
staan al mooi in bloei in WEST
ZEEUWS-VLAANDEREN. Vooral de
gele mosterdvelden vrolijken de kale
polders nog wat op. Voor het overi
ge is er de laatste twee weken flink
wat werk verzet. De resten stro zijn
nog droog opgeruimd en ook het
olievlas is bijna allemaal gedorsen.
Dat heeft hier en daar nog al wat
hoofdbrekens gekost.
De hoofdoorzaak van de problemen
was natuurlijk het slechte weer,
maar wat de ene machine bij de
buurman deed wilde bij anderen
niet lukken. Het schijnt dat de
arenstripper goed werk leverde, we
hebben het helaas niet gezien. Een
oplossing dus, maar het voordeel
dat we het gewas met de bestaan
de machines kunnen oogsten is dan
weer weg.
De aardappeloogst is nu volop op
gang. Afgelopen zondagmiddag
leek het wel of alles reed wat be
schikbaar is. De slechte weers
voorspellingen zullen daar wel de
oorzaak van zijn geweest. Ook bie
ten rooien en zelfs ploegen moet te
genwoordig op zondag gebeuren.
Leven en laten leven natuurlijk, maar
dan blijft er wel erg weinig vrije tijd
over, want eens een vrije dag ne
men als het regent komt er in de
praktijk toch ook niet van. Het rooi
en zelf gaat redelijk goed, maar over
het algemeen niet al te snel. De vele
regen heeft de struktuur behoorlijk
aangepakt.
De aardappelprijzen zijn zeer be
droevend. Prijzen van vier cent wor
den geboden, en er worden zaken
voor gedaan. Je moet wel. Elke cent
die nog binnenkomt is er één, maar
daar ligt onze zwakte We kunnen
nog zoveel aan de veel geprezen
kwaliteit doen, maar we hebben
geen mogelijkheid om te zeggen: tot
hier en niet verder. Elk beroep op so
lidariteit wordt door de markt over
stemd. Er is altijd wel weer een zeer
moedige ondernemer die het voor
nog minder wil doen.
Ook de bruine bonenmarkt blijft op
een dieptepunt. De mobilviners heb
ben de laatste weken veel werk ver
zet, maar de vaste telers zitten met
de strop. Hun doorgaans beste ge
was levert niks meer op. De teunis
bloemen zijn gehinderd en staan in
de stuuk, het gewas lijkt er goed bij
te staan. Het zware stuken maakt
overigens ook al meer plaats voor
zwadmaaien wat goed lijkt te gaan,
al is er wel meer risico natuurlijk.
Zo langzamerhand moet het areaal
graan c.q. MacSharry-gewassen
worden ingevuld. De keuze braken
of niet braken blijft voorlopig vrij
theoretisch. Zo is nog niet exact te
zeggen of bijvoorbeeld het eerste
jaars graszaad lukt. En wie zegt wat
er volgend jaar aan alternatieven is
te zaaien. De te verwachten saldo's
van vlas, teunisbloemen, poters,
peulvruchten maar ook consumptie
aardappelen zijn nog onbekend
maar wel van invloed op de defini
tieve invulling. Maar Bukman heeft
de koningin laten zeggen dat een
goede inkomensvorming mogelijk
blijft, dus dat zit wel goed. Jammer
dat hij ook niet uit de markt betaald
wordt.
Eén ding viel ons toch nog op: de
mogelijkheden voor emigratie van
agrariërs worden nog verder inge
perkt. Die mogelijkheid voor vrij
heidszoekers, maar vooral voor
mensen die knel zitten, bood altijd
nog een achterdeur om elders
zelfstandig te beginnen. Daar zijn al
tijd risico's aan verbonden die door
wat steun beperkt werden. Vooral
als je zak met geld niet zo groot is,
is dat wenselijk. De vertrekkers
maakten ruimte voor de minder
avontuurlijke collega's, maar dat
hoeft blijkbaar niet meer. Of is men
bang dat de laatsten die voor weinig
geld hard willen werken met het he
le gezin het land verlaten?
A. Langebeke uit Heinkenszand
verwacht dat zijn teunisbloemen
per ha 900 a 1000 kg zaad op
brengen. Een goede opbrengst,
aldus de teler. De firma A. Lan
gebeke en zoon teelt jaarlijks 7
tot 8 ha teunisbloemen, op con
tract voor Snoep Afgelopen
dinsdag was Jan Langebeke de
in het zwad liggende teunisbloe
men aan het combinen. Foto
Anton Dingemanse)
Wanneer ik dit schrijf, zondag 20
september, heeft het in het LAND
VAN HULST geregend, variërend
van 3 tot 26 mm. Dit veroorzaakt
veel vertraging voor de oogst, voor
namelijk van aardappelen. Op een
rondrit door de streek op zondag
middag zien we al gauw waar de
minste regen is gevallen, want daar
wordt volop gerooid.
Tevens constateren we dat de
meeste bruine bonen wel gedorst
zijn. De eerste partijen hebben nog
kunnen genieten van een redelijke
prijs f 1,30). Momenteel worden
er naar het schijnt door de coöpera
tie geen bruine bonen meer ge
kocht. Waar gaan we heen? Gaan
we naar de situatie van het vorig'
jaar, waarin de prijs zakte tot
f 0,80? Ik weet het niet. Hetzelfde
verhaal is van toepassing voor de
aardappelen. Jammer voor de men
sen die niet kunnen beschikken over
opslagruimte, want zij zijn overgele
verd aan de handel die er slechts 3
tot 5 cent, op auto geleverd, voor
betaalt. Waar gaan we heen? Ik
weet het niet. Dit gaat eveneens op
voor de uien.
Inmiddels is ook de tijd weer aange
broken om de sloten te schonen.
Hierover is nogal onduidelijkheid in
het Hulster Ambacht. Verschillende
agrariërs weten niet, dat het water
schap zelf dit jaar voor het eerst een
gedeelte van de sloten maait. Prima,
dat gaat al in de richting van buur
man "De Drie Ambachten", waar
alle sloten jaarlijks door het water
schap gemaaid worden en tevens
de polderlasten lager zijn. Maar
waarom zijn de boeren niet per
soonlijk over deze veranderingen op
de hoogte gesteld?
Wanneer straks de aardappelen en
bieten gerooid zijn, komen natuurlijk
de vragen: hoeveel wintertarwe
gaan we zaaien? Hoe moeten we
ons bouwplan invullen? Wat staat
ons nog te wachten? Waar gaan we
heen? Ik weet het niet.
