Vanaf de dijk gezien
Wel of geen Maastricht
Smartlap aan de deur hangen kan altijd nog
Alle koelcellen komen
overvol te zitten
Een ruime blik
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1992
13
Bij dit schrijven zijn we ook op
SCHOUWEN-DUIVELAND in de
tweede helft van september terecht
gekomen. Door het goede weer van
de laatste week zijn we met de
oogstwerkzaamheden snel gevor
derd. De uien zijn voor 99% van het
iand en bij de aardappeloogst zit
men op de helft. Menigeen heeft de
afgelopen week geen aardappelen
kunnen rooien omdat het gewas
nog te kort geleden was dood
gespoten en nog te veel vervelde.
Van een veel voorkomend ras, de
Agria, is nog weinig of niets gerooid
en velen zullen nog één of twee we
ken moeten wachten om deze te
rooien. De late oogstdatum van dit
ras is toch wel een nadeel, al moet
men wel constateren dat de ver
wachte opbrengst zeer hoog zal uit
komen met een zeer hoog
percentage grove aardappelen. Ter
wijl het bintje op zeer vele percelen
het heeft laten afweten en veel te
vroeg is afgestorven. Ook andere
nieuwe rassen laten dikwijls een ho
gere opbrengst zien.
Over prijzen hoef ik niet veel te
schrijven, deze liggen op een voor
oorlogs peil en als het zo doorgaat
kunnen we nauwelijks het pootgoed
hiervan betalen. Bieten worden er al
veel gerooid, sommigen zelfs al op
voorraad. Sommige percelen die
aan grote wegen liggen zijn met het
goede weer gerooid omdat men
met slecht weer het land niet meer
af kan. Door de toenemende drukte
op de wegen zijn sommige percelen
bijna onbereikbaar geworden. En de
vervuilers worden altijd aansprake
lijk gesteld (Zeker bij slik op de
weg).
In de veehouderij gaat alles z'n gan
getje. Er is nog voldoende gras, de
maisoogst is zo goed als binnen wat
onder ideale omstandigheden is ver
lopen. Goede opbrengsten en kwali
teit en met een minimum aan
structuurbederf.
Deze week kwam er bericht van het
ILKV (Instituut voor Land- en tuin
bouw Kadervorming) dat deze van
plan is op Schouwen-Duiveland een
basiscursus voor (toekomstige)
bestuurders te organiseren. Ik denk
dat dit een goede zaak is. Wanneer
alles voor de wind gaat kan ieder
een besturen, maar zo gauw het
wat moeilijker gaat dan komen de
problemen. Een ieder die hiervoor
belangstelling heeft kan zich
opgeven.
Deze week staan de kranten vol
over het referendum in Frankrijk
over het verdrag van Maastricht.
Naar blijkt is de agrarische beroeps
bevolking in meerderheid tegen. Op
zich niet onbegrijpelijk als men ziet
hoe men in EG-verband met de be
langen van de landbouwers om
springt. Het in de beginfase van de
EG opgestelde landbouwbeleid
heeft weinig goeds gebracht. Het
heeft geleid tot ongekende produk-
tieverhoging. En landbouwers heb
ben hun werk zo goed gedaan, dat
ze zichzelf werkloos maken. Er is
enkel gewerkt voor een goedkoop
voedselpakket voor de consument,
en de producent laat men creperen.
Als ik dit in Nederlands verband be
kijk moet ik constateren dat wij in
Nederland nog veel slechter af zijn
dan andere EG-landen. Ten eerste,
steunen de verschillende landen
hun landbouw veel meer dan in Ne
derland. Ten tweede, de milieumaat
regelen kosten in Nederland veel
meer geld dan in de omringende
landen, zeker door de kleinschalig
heid en de bevolkingsdichtheid. Ten
derde, Nederland is nog roomser
dan de paus. Alle EG-maatregelen
worden hier tot in de puntjes toe
uitgevoerd, terwijl andere landen,
Italië bijvoorbeeld, zich nauwelijks
aan regels houden.
Ik denk dat als er hier ooit een refe
rendum komt dat we als landbouw
een duidelijk néé moeten laten ho
ren. Hoe meer macht de EG krijgt,
hoe meer de landbouw als ruilmid
del (voor de industrie) wordt ge
bruikt. Ik ben me zeer bewust dat
onze agrarische export van groot
belang is, maar exporteren voor 's
lands schatkist hoeft voor mij niet.
Men ziet nu al dat bedrijven van
80-100 ha niet eens meer een me
dewerker in dienst kunnen houden.
En het werk dat men vroeger in vijf
dagen in de week kon doen is nu
zes dagen geworden. Velen hebben
de zevende dag ook al nodig want
dan zijn de kinderen en familie thuis
en kan men lekker veel werk doen.
Een zieke situatie als het zo moet. Ik
denk dat het jaar 1992 voor de ak
kerbouw wel eens het jaar van de
waarheid kan worden en wens
daarom onze Aly en Josje veel
sterkte toe voor hun ondankbaar
werk. Want solidariteit onder de
agrarische bevolking is dikwijls ver
te zoeken. Maar één geluk hebben
wij: MacSharry z'n plan is klaar, hij
vertrekt naar de vleeshandel en laat
de landbouw met de brokken zitten.
Ook in onze NOORD-WESTHOEK
zijn de oogstwerkzaamheden zoals
het aardappelen en bieten rooien nu
in volle gang. De uien zijn nu wel al
lemaal van het land af. Die droog
gerooid zijn en na een dag bij droog
zonnig weer zijn opgeladen, zagen
er nog goed uit als het buitenvel er
af was. Over de prijs moeten we het
maar niet hebben, daar krijg je de
tranen van in je ogen. Het aardap-
pelrooien gaat op het ene perceel
beter dan op het andere, wat het
rooien betreft dan.
Op de zwaardere gronden vindt
nogal wat grondvervoer plaats zo te
zien. Extra werk en ook hier voor
van die lage prijzen een onrendabel
werk. Er wordt veel geklaagd over
de prijsontwikkelingen. Op
brengsten met aftrek van de ge
maakte kosten zullen op deze
manier een negatief saldo geven.
Wat wil er nu nog wel, 't is allemaal
negatief. Laten we hopen dat het
dadelijk toch weer iets aantrekt. Al
les wordt door de handel en ook
door collega's de grond in gepraat.
Ook dat de suikerbieten zo extra
goed zijn zal weer wel C-suiker tot
gevolg hebben en dan praten ze al
over prijzen daarvoor van minder
dan f 25,— per ton. We lopen zo
graag op de zaak vooruit, eerst
maar eens hebben en dan pas tel
len. De smartlap aan de deur han
gen kan altijd nog.
Prinsjesdag is achter de rug. 't Gaat
goed met de economie, zegt Kok,
minister van financiën. Als hij nu
eens rustig nadenkt, daar zal hij
toch wel tijd voor hebben, zou hij
Als de omstandigheden het al toelaten dat er aardappels gerooid kunnen wordengaat het nog verre van
ideaal. Er komt veel grond mee naar boven. Sommige telers draaien de aardappels twee keer over de
stortbak alvorens ze in te schuren, om zoveel mogelijk grond uit te zeven. Verlies bij alle inspanningen
de veiligheid van uzelf en anderen niet uit het oog. Zeker nu het wat moeizamer gaat zit een ongeluk
in een klein hoekje. (Foto Anton Dingemanse)
dan zelf geloven wat hij zegt? Heel
de economie in Europa en daar bui
ten zit zo vast als een muur en veel
vergaderen en richting bepalende
uitspraken doen is niet de oplossing.
We zien veel grote concerns in ons
land in moeilijkheden raken. Zelfs na
het inpompen van veel van onze be
lastingcenten.
leder die luistert en leest, weet wie
er bedoeld wordt. Wat gaat er niet
weg aan humane en sociale hulp in
ons land. Dat moet ergens van be
taald worden. Veel is altijd opgevan
gen kunnen worden door ons
aardgas en dergelijke. Maar als het
daar niet meer van kan, wat dan?
In Duitsland is de rente hoog, ook
daar gaat het in de agrarische sec
tor niet goed, verre van dat zelfs zo
heb ik van een collega gehoord.
Maar ook andere bedrijven raken
achter in hun groei en gaan achter
uit. Wie, zonder over een groot sala
ris wat elk jaar stijgt te beschikken,
gelooft er dan nog dat het goed
gaat.
Met al deze wetenschappen moeten
wij ons toch verder staande zien te
houden als sector. Het standpunt
van onze algemeen voorzitter vindt
veel waardering, dat het op deze
manier niet langer kan, zelfs anders
moet. Hopende, dat we met goed
weer onze produkten binnen mogen
krijgen, dan gaan we weer ploegen
en ook tarwe zaaien, een ras met
een zeer hoge opbrengst natuurlijk.
Want wat de natuur ons geeft moe
ten we toch benutten, dat is onze
opdracht. Eigenlijk voor ons bedrijf
puur haaks op wat ons voorgehou
den wordt.
Ik was van de week nog mee naar
de stad om te winkelen en ik kijk
dan altijd naar de prijzen. De aard-
appelprodukten, zoals chips en
wat al niet meer, zijn niets goedko
per en ook het zakje frites niet, on
danks de lage prijzen. Er stond ook
nog een Belg te kijken, die keek me
aan en zei: "die Hollanders vinden
telkens nieuwe rassen uit. Ik kocht
onlangs grote patatten, zeker een
nieuw ras want er zat een klokhuis
in (hol)". Zo zien we dat de ontwik
keling toch doorgaat. Veel goed
weer toegewenst tijdens de
rooi/oogst periode.
Veehouders in WEST BRABANT
ZUID moeten momenteel meer voor
hun voeraardappelen betalen dan
akkerbouwers voor hun produkt
kunnen krijgen. Thuisgebracht komt
voor voer altijd nog tussen de 5 en
6 cent op de rekening te staan.
Lang zal dat niet meer duren. De
veehouderij wil deze prijzen aange
past zien aan de werkelijke bedra
gen die de bintjeteler er voor
ontvangt. Geen enkele aardappelte
ler of handelaar heeft nu nog hoop
dat er in het verdere seizoen een
opleving komt.
In West Brabant komen alle koelcel
len overvol te zitten. Er is geen vier
kante meter meer te huur. Veel
aardappelen zullen provisorisch op
geslagen moeten worden. In de
grensstreek komt er ook veel aan
bod vanuit België. Veel, vooral klei
nere telers, hebben voor 10 cent
een contract afgesloten. De afne
mer heeft laten weten dat er bij afle
vering geen geld zal zijn.
Overigens levert het naleven van de
contracten grote problemen op.
Boeren met een, naar het zich laat
aanzien, goed contract op zak heb
ben hun centen nog niet binnen.
Van iedere oneffenheid of plekje
wordt melding gemaakt. De tarracij-
fers lopen hoog op. Verschillende te
lers die door de overvloedige
regenval van begin juni niet veel ki
lo's zullen rooien overwegen om
hun aardappelen maar in de grond
te laten zitten. Bij een opbrengst
van 20 ton komen de kosten van
rooien en transport al op 5 cent per
kilo.
De oogst van snijmais heeft geen
enkel probleem opgeleverd. Er is
meer gehakselde mais van een hec
tare gekomen dan waar vooraf reke
ning mee werd gehouden. Zo te
horen houden de meeste loonwer
kers dit jaar zich goed aan de af
gesproken prijs. In voorgaande jaren
kwam het nogal eens voor dat be
drijven onder de prijs gingen wer
ken. Vaak is dat ten koste gegaan
van kwaliteit of netheid. Het gevolg
hiervan was dat de losse klant het
andere jaar weer zijn vaste loonwer
ker opzocht. De prijs van de gehele
verzorging van de maisoogst
schommelt rond de f 800,— per
ha. Enkele loonwerkers gaan dit aan
de lage kant vinden omdat er al een
groot aantal jaren geen verandering
in is gekomen. Nu de vaste kosten
op gaan lopen ziet het er naar uit
dat volgend jaar de post hakselen
voor de veehouderij hoger zal uit
vallen.
Vanaf maandag jl. heeft Nederland
zijn eigen grens voor de export van
levende varkens gesloten. Dit om
nader onderzoek te verrichten naar
de blaasjesziekte. Voor de varkens
vermeerderaar een flinke strop. De
biggenprijzen, die toch al niet in de
lift zaten, zijn gedaald tot onder de
f 75,—. Hoe lang de grenzen geslo
ten blijven is niet bekend.
Op 21 september heeft de herfst
z'n intrede gedaan. Buiten op het
veld is de drukste tijd van het he
te jaar aangebroken. Alles wat
rijden kan wordt ingezet, a/s daar
ook handen zijn die het stuur
vast kunnen houden. Het is im
mers al jaren zo dat er meer trak-
toren zijn dan man- of
vrouwkracht die daar mee om
kunnen gaan.
Zo zien we dat schuurruimte vol
wordt gestopt met aardappelen.
Waar geen echte koelruimte is
wordt met pakken stro een be
waarplaats gecreëerd. Want
voor deze prijs weet je zeker dat
het fout is. Dan maar aan de
laatste strop. Het neemt wel een
hoop vreugde weg, die anders
bij het binnenhalen van de oogst
er is.
Maar het spel is nog niet uit
gespeeld. Ook de "muren van
mais" worden nu geslecht en we
krijgen weer een ruimere blik op
het po/dergebeuren. Nu in het
Westbrabantse polderland de
veebedrijven toenemen begrij
pen we dat de openheid van de
polders en de zomermaanden
steeds minder zal worden. Ge
lukkig dat er dijken zijn waar
vanaf alles te volgen is. Dit is zo
wel letterlijk a/s figuurlijk. Dijken
hebben ons altijd een gevoel van
bescherming gegeven. In zieden
de stormen en hoge waterstan
den voelden wij ons veilig achter
die dijk. De boerderijen stonden
onder óf tegen de dijk aange
bouwd. Zodat we bij nood de
dijk op konden vluchten.
Steeds meer horen wij van boer
derijenverkoop aan veeboeren in
onze regio. Verkopers gaan met
hun gezinnen de polder uit. Op
de dijk wonen. Bekijken het van
uit de verte. Ik hoop en wens dat
het uitzicht hen zal blijven be
vallen.
