ZLM geen doel
Voorwaarden scheppen om boer
optimaal te kunnen laten werken
id
Jaarverslag ZLM 1991
beleid
t Tuinbouw
16
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1992
Het jaarverslag van de Zuidelijke
Landbouw Maatschappij over 1991
is door het hoofdbestuur op maan
dag 7 september jl. besproken en
vastgesteld. Het geeft een beeld
van het functioneren van de ZLM
als dienstverlenende en belangen-
behartigende organisatie voor de
aangesloten boeren en tuinders.
De ZLM telde aan het einde van het
verslagjaar 1991 78 afdelingen en
7.798 leden (eind 1990: 7.984). De
bijbehorende oppervlakte grond be
droeg 110.550,80 ha (v.j.:
108.434,50 ha). Het aantal perso
neelsleden bedroeg 27.
Op 5 augustus verliet de ZLM het
Landbouwhuis aan de Grote Markt
en trok in het nieuwe kantoor aan
het Cereshof te Goes. De officiële
opening vond plaats op 18 oktober.
Op deze dag is er tevens "open
huis" gehouden.
In het begin van het verslagjaar
werd door het hoofdbestuur beslo
ten om een intern onderzoek te ver
richten naar de eventuele
meerwaarde van samenwerking dan
wel integratie van de ZLM met de
Geldersche Maatschappij van Land
bouw. Het adviesburo Agriment De
venter kreeg opdracht om de
mogelijke samenwerkings- c.q. inte
gratiemogelijkheden te konkretise-
ren en aanzetten te geven voor de
daarbij behorende bestuurs- en ma-
nagementstruktuur.
De EG markt- en prijsbesluiten voor
1991/92 betekenden opnieuw voor
de Nederlandse landbouw een ver
slechtering. De interventieprijs bij
graan bleef ongewijzigd, omdat de
produktie onder de 160 miljoen ton
bleef. Wel werd de medeverant
woordelijkheidsheffing verhoogd
van 3 naar 5%. Van de m.v.h. kan de
boer vrijstelling krijgen als hij 15%
van zijn areaal aan marktordenings
gewassen braak legt. Naast de be
staande braakregeling werd de
mogelijkheid van eenjarige braak in
gevoerd. De prijs voor suiker bleef
op hetzelfde nivo gehandhaafd.
In de zuivelsektor bleven de richt- en
interventieprijzen gelijk. Wel werd
de interventieregeling voor boter
aangepast, hetgeen een negatief
prijseffekt kan hebben. Het nationa
le melkquotum werd met 2,4% ver
laagd. De interventieregeling voor
rundvlees bleef gehandhaafd. De
basisprijs van schapevlees werd
met 2% verlaagd.
De ZLM toonde zich zeer teleur
gesteld over deze besluiten. De
Europese Commissie gaat door op
de ingeslagen weg van prijsdaling in
de akkerbouw en quotumkorting in
de zuivelsektor. Door deze maatre
gelen zal er geen produktiedaling
plaatsvinden in de akkerbouw. De
ZLM sprak zich uit voor het COPA
standpunt om een graanquotum per
land in te stellen. De quotumkorting
in de zuivel vond de ZLM een ver
keerde keuze Gezien de marktsitua
tie is het veel beter om de
melkproduktie juist niet verder in te
krimpen. Een lichte prijsdaling is ac
ceptabel; ook kan gedacht worden
aan een tweeprijzensysteem.
Hervorming landbouwbeleid
Halverwege het jaar bracht de Euro
Op de algemene vergadering van de ZLM, die op 9 december 1991
in Etten-Leur werd gehouden, sprak de voorzitter van het Landbouw
schap, drs. J Mares.
pese Commissie voorstellen naar
buiten over de hervorming van het
EG-landbouwbeleid. Er wordt geko
zen voor een radikale ommezwaai
van markt- en prijsondersteuning
naar inkomensondersteuning. Bo
vendien zit er een sterke tendens in
tot extensivering van de landbouw.
De ZLM vindt dit een onbegrijpelijke
keuze. Het voortbestaan van de
doelmatig producerende bedrijven
dreigt hiermee in gevaar te komen.
Het nationaal beleid stond in het te
ken van bezuinigingen en milieube
leid. De zogenaamde tussenbalans
droeg het ministerie van LNV op
f 140 miljoen te bezuinigen, waar
van f 55 miljoen in 1991. De ZLM
vond, dat de gelden gezocht
moesten worden in inkrimping van
het aantal ambtenaren op het de
partement en in de komponent na
tuur van LNV. Enkele maanden
daarna volgde de zogenaamde grote
efficiency operatie, die voorzag in
het afstoten van een groot aantal
overheidstaken. De ZLM had grote
bezwaren tegen de veronderstelling
van het ministerie, dat het 'meren
deel van deze taken wel overgeno
men kon worden door het
Landbouwschap. Er dient eerst een
totaalbeeld te komen van de bezui
nigingsvoorstellen van de overheid.
Daarna moet in goed overleg tussen
overheid en landbouwbedrijfsleven
bekeken worden welke taken over
genomen kunnen worden. De Land
bouwschapsheffing mag als gevolg
hiervan niet omhoog gaan.
Mestbeleid
De minister van LNV kwam in het
kader van de verscherping van het
mestbeleid met 3 voorstellen:
schorsing van de latente produktie-
ruimte, een generieke korting op het
grondgebonden produktierecht en
scherpere eindnormen voor het ge
bruik van dierlijke mest in de "scho
ne" gebieden. Op de landelijke
CLO-dag over het mestbeleid wer
den alle 3 voorstellen verworpen.
Het landbouwbedrijfsleven kwam
zelf met een zogenaamd "plan van
aanpak-plus". Dit moest be
schouwd worden als een uiterste
bod. De overheid bleek niet voorne-1
mens om haar voorstellen in te trek
ken. Er werd aan het eind van het
jaar een gezamenlijke projektgroep
ingesteld onder leiding van de heer
Timmer om te werken aan een voor
beide partijen acceptabele
oplossing.
Meerjarenplan Gewasbescherming
De ZLM schaarde zich achter het
Landbouwschap, dat bereid is een
inspanningsverplichting van 50%
reduktie in het jaar 2000 op zich te
nemen. Er mag dus niet sprake zijn
van een zgn. valbijlkonstruktia Het
voorgestelde stoffenbeleid is niet
acceptabel. Over geclausuleerde
toelatingen valt te praten als dat in
relatie wordt gebracht met de toela
tingen van alternatieve middelen,
waarbij een toetsing aan landbouw
kundige kriteria dient plaats te vin
den. Als er een breed scala van
middelen beschikbaar blijft is de
50% reduktie haalbaar. Een door de
overheid ingestelde heffing op ge
wasbeschermingsmiddelen vindt de
ZLM onaanvaardbaar.
Dienst Landbouwvoorlichting
De ZLM sprak haar ergernis uit over
de hardnekkige houding van de Ad
vieskommissie Landbouwvoorlich
ting over de financiering van de DLV.
De Advieskommissie is van mening,
dat de bijdrage van het landbouw
bedrijfsleven moet bestaan uit een
component algemene heffing en
een component profijtbeginsel. De
ZLM daarentegen vindt, dat er moet
worden vastgehouden aan het oor
spronkelijke standpunt, dat gedu
rende de eerste 3 jaren het
bedrijfslevenaandeel wordt bijeen
gebracht via het profijtbeginsel. Een
algemene heffing als financierings
instrument is gedurende deze ter
mijn niet bespreekbaar. Na deze
termijn zal de situatie opnieuw moe
ten worden bezien.
Het landbouwbedrijfsleven moet
met ingang van 1993 meebetalen.
Invoering van het profijtbeginsel kan
pas dan plaatsvinden; enkele vinger
oefeningen uitgezonderd.
Inrichting Landbouwschap
Het bestuur van het Landbouw
schap besloot niet tot ingrijpende
wijzigingen in zijn struktuur en
werkwijze als gevolg van het rap
port van Rijnconsult. De voorzitter
zal voor 3 jaar worden benoemd in
plaats van 2 jaar. Het bestuur wordt
van 27 naar 29 personen uitge
breid. Elke centrale landbouworga
nisatie dient een vrouw in het
bestuur af te vaardigen.
De ZLM is van mening, dat hiermee
de diskussies over het Landbouw
schap niet zullen stoppen. Er komt
niet een fundamentele herziening
van de wijze van belangenbeharti
ging. De ZLM en ook het KNLC heb
ben gepleit voor het overbrengen
van de belangenbehartiging naar de
landbouworganisaties en dat het
Landbouwschap zich zou beperken
tot zijn verordenende taken. Dan
zou ook het bestuur aanzienlijk in
omvang terug kunnen. Het Land
bouwschap heeft dit niet overgeno
men en heeft juist gepleit voor een
versterking van de belangenbeharti
ging bij het Schap.
Samenwerking 3 CLO
In het najaar moest de ZLM de kon-
klusie trekken, dat een fusie tussen
de 3 CLO - ook in de verdere toe
komst - niet in beeld was. KNBTB en
NCBTB wilden in deze richting zich
op geen enkele wijze verbinden.
Daarmee waren volgens de ZLM
verdere diskussies over een inten
sievere samenwerking niet meer
zinvol. Het KNLC nam dit standpu
over.
bouw (wederom) in het teken van
aanpassing. De Zuidwestelijke
stuurgroep herstrukturering akker
bouw onder voorzitterschap van de
heer H.C. vxi. Maas, had in zijn rap
port een groot aantal projekt-
voorstellen geformuleerd, die
zouden kunnen bijdragen aan het
aanpassingsproces in de akker
bouw. Gedurende het verslagjaar
werden een aantal van deze projek-
ten gehonoreerd. Helaas werden
ook nogal wat projekten afgewezen
of aangehouden.
Uit de herstruktureringsgelden
moesten ook de braak-, de
inkomenssteun- en de beëindigings
regeling worden betaald. Van de
f 450 miljoen zou er slechts f 60
miljoen overblijven voor de daad
werkelijke herstrukturering. De ZLM
pleitte daarom voor een herschik
king van deze gelden. Dit resulteer
de er uiteindelijk in, dat er een
aanzienlijk hoger bedrag beschik
baar kwam voor de herstruktu
rering.
Voor het Zuidwesten werden onder
andere een aantal zoetwaterprojek-
was in feite onwerkbaar en het zag
er niet naar uit, dat de overheid met
verbeteringen zou komen. Daarom
vond de tuinbouwkommissie, dat de
3 CLO's zelf met voorstellen zouden
moeten komen naar de minister van
Sociale Zaken. Desnoods moet de
minister zelf met de praktijk worden
gekonfronteerd. De tuinbouwkom
missie pleitte voor een praktisch
werkbare regeling, waarbij bijvoor
beeld aan een forfaitaire regeling ge
dacht zou kunnen worden.
Op 6 mei organiseerde de ZLM een
informatieve bijeenkomst met een
demonstratief karakter over deze
problematiek te Goes met als motto
"inzetbare en betaalbare arbeid
voor de agrarische sektor". De prak
tijk was zeer goed vertegenwoor
digd en legde het forum vele
kritische vragen voor. Ondanks alle
inspanningen is er nog steeds niet
voorzien in een voor de praktijk
werkbare regeling.
Op initiatief van de Zeeuwse land
bouworganisaties stelde de provin
cie een stuurgroep glastuinbouw in.
De stuurgroep kreeg als opdracht te
ten, Grobeka en de studieclubbege
leiding gehonoreerd. In het kader
van dit laatste projekt werden er
aan het eind van het jaar voor Zee
land 2 begeleiders aangesteld, die
hun werkbasis kregen in het ZLM-
Landbouwhuis. Voor West-Brabant
werd eveneens een begeleider aan
gesteld. Vanuit de ZLM werd de
praktijk opgeroepen initiatief te ne
men dan wel zich aan te sluiten bij
deze ondernemersstudieclubs.
De akkerbouwkommissie vroeg om
meer aandacht op landelijk nivo
voor agrifikatie. Het alternatieve ak-
kerbouwaktieplan van de groep Em-
meloord bevatte naar de mening
van de kommissie een aantal goede
ideeën, onder andere het plan tot
bijmenging van bio-ethanol in auto
brandstoffen. Het hoofdbestuur on
dersteunde deze mening.
Het landbouwkundig onderzoek
werd gekonfronteerd met verder
gaande overheidsbezuinigingen. De
akkerbouwkommissie was van me
ning, dat de aktiviteiten van
proefstation en ROC's niet inge
krompen moesten worden. Om de
bezuinigingen op te kunnen vangen
pleitte de kommissie voor een meer
centrale financiering zonder dat
daarmee de regionale geldstromen
in gevaar komen.
UW
Het jaar 1991 stond voor de akker-
De problematiek van de gelegen
heidsarbeid heeft de gemoederen in
de tuinbouw in 1991 nogal bezig
gehouden. De bestaande regeling
onderzoeken welke lokaties binnen
Zeeland het meest geschikt zijn
voor de ontwikkeling van glastuin
bouw en op welke wijze deze ont
wikkeling kan worden gestimuleerd.
De fruitteelt werd opgeschrikt door
het mogelijk opheffen van het
proefstation voor de fruitteelt te Wil-
helminadorp. In het rapport "Fruit
teelt in perspektief" van de
Commissie Bijloo wordt gepleit voor
het samenvoegen van dit proefstati
on met het PAGV te Lelystad. De
ZLM zocht hierop kontakt met de
provincie en de gemeente Goes om
een gezamenlijke reaktie op te stel
len. De intentie van het rapport, te
weten een verdergaande afstem
ming en integratie van fundamen
teel en praktijkonderzoek kan
worden onderschreven. Niettemin
dreigt door de voorgestelde samen
voeging de herkenbaarheid van het
onderzoek bij de praktijk verloren te
gaan. Voor er besluiten worden ge
nomen, dient er eerst een nadere fi
nanciële onderbouwing te komen
en ook moet worden bekeken welke
andere samenwerkingsopties er
mogelijk zijn (b.v. met het proefstati
on voor de boomkwekerij te
Boskoop).
Op 1 juni fuseerden de veilingen
CVZ te Kapelle en ZHZ te Baren-
drecht onder de naam Coöperatieve
veiling Holland - Zeeland (CHZ). De
ZLM vond dit een zeer verheugende
ontwikkeling.
Half april bracht nachtvorst de sek
tor zware schade toe. Later in het
jaar werden met name Oost
Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-
Beveland getroffen door zware ha
gelbuien. De schade was enorm.
Voor degenen, die geen hagelverze-
kering hadden, betekende dit een
regelrechte ramp.
Medio juli 1991 trok een zware onweersbui met hagel over het ooste
lijk deel van Zeeuws-V/aanderen. De schade aan de land- en tuin-
bouwgewassen was enorm. Het dagelijks bestuur van de ZLM ging
onder leiding van vice-voorzitter A.H. Munters een kijkje nemen.
In het kader van het EG-markt- en
prijsbeleid sprak de veehouderij
kommissie zich uit tegen een verde
re quotumkorting in de zuivel. De
grens is zo langzamerhand wel be
reikt. De kommissie kiest liever voor
een geringe prijsdaling of voor de in
stelling van een A- en een B-
quotum. Bedacht moet worden, dat
de positie van de EG op de derde-
landenmarkten op zijn minst behou
den moet blijven.
Binnen de landbouworganisaties
kwam de vraag aan de orde of er
met behulp van subsidieregelingen
