Nieuws
Vander Have gaat veldproeven DNA
mogelijk naar België verplaatsen
Brochure 'Kennis maken' belicht
kennisnetwerk
Dierenpark ziet handel
in mest olifanten
Slotmanifestatie Floriade
Schoonspuiten asbestplaten
gevaarlijk voor gezondheid
Jonge bevers in de Biesbosch
Kuifje in Den Haag
Subsidie AOC
Rapport 'Stikstof
in balans'
Kweekbedrijf VanderHave over
weegt verplaatsing naar België van
het biotechnologie-onderzoek bui
ten de kas, nadat vorige week het
proefveld met 'genetisch gemanipu
leerde' mais bij Rilland werd ver
nield. "Verplaatsing naar België is
een voor de hand liggende optie,"
aldus onderzoek-directeur Cees
Noome.
Ook vorig jaar vernielde een actie
groep het maisproefveld met re
combinant DNA-planten van
VanderHava De groep noemde zich
toen nog 'De Razende Rooiers', nu
verschuilt men zich achter de naam
'De Vurige Virussen'. In een persbe
richt noemt VanderHave het vrijwel
zeker dat eventuele toekomstige
proefvelden wederom vernield zul
len worden. Mede gezien de om
slachtige en tijdrovende
vergunningprocedures sluit het be
drijf op voorhand niet uit dat de
veldproeven in Nederland opge
schort zullen worden. Volgens de
heer Noome ligt verplaatsing naar
België het meest voor de hand. In
dit land zijn al ruim 50 veldproeven
met genetisch gemodificeerde plan
ten gehouden.
De onderzoek-directeur zou vertrek
van dit deel van het veldonderzoek
uit Nederland overigens ten zeerste
betreuren. Hij vindt dat het gewoon
mogelijk moet zijn de proeven in Ne
derland te doen, temeer daar er on
der de bevolking breed begrip voor
bestaat. Het gaat er immers om
planten zo goed mogelijk resistent
te maken tegen ziekten en plagen,
waardoor het gebruik van chemi
sche middelen in de land- en tuin
bouw teruggebracht kan worden.
De enige manier om verplaatsing
van de proeven nog te voorkomen
lijkt het in de toekomst gaan beveili
gen van de betreffende proefvelden
Onderzoeksleider van VanderHave
maisveld (foto Willem Mieras).
met hekken, schijnwerpers en der
gelijke, maar daar is Noome abso
luut geen voorstander van. "We zijn
altijd heel open geweest met de
veldproeven, en dat willen we ook
blijven. Het zou ook een verkeerde
indruk wekken, net alsof we met
heel enge dingen bezig zijn."
De mais op het vernielde proefveld
was resistent gemaakt tegen het
herbicide Basta. Door de vernieling
weet VanderHave na twee jaar nog
steeds niet hoe het gewas zich ont
wikkelt na een bespuiting met dit
middel. Door de achterstand in on
derzoek zegt het bedrijf enkele mil
joenen guldens schade te lijden.
In de veldproef waren ook suikerbie
ten opgenomen die resistent zijn ge
maakt tegen de virusziekten
vergelingsziekte en Rhizomanie, als
mede tegen een herbicide. Deze sui
kerbieten, evenals koolzaadplanten
die van 'merkergenen' waren voor
zien, zijn onbeschadigd gebleven.
Theo Saat toont het vernielde
Als afsluiting van de Floriade vindt
op 9 oktober a.s. van 9.30 tot 12.15
uur een slotmanifestatie plaats, ge
organiseerd door de werkgroep
'Vrouw en Floriade' in samenspraak
met de Centrale van Plattelands
vrouwenorganisaties en de 3 CLO.
Minister Bukman van Landbouw
houdt om 9.30 uur een openings
woord over het thema emancipatie
beleid op papier en nu in de praktijk.
Vervolgens houdt Legien Kromkamp
een inleiding over beeldvorming in
de agrarische sector. Na de pauze
staat de discussie producent
consument op het programma,
waarna het theaterstuk 'platteland
en sociale vernieuwing' de mani
festatie afsluit. De middag van 9 ok
tober is de laatste mogelijkheid een
bezoek aan de Floriade te brengen.
Aanmelding
Is uw belangstelling gewekt? Pro
beer individueel of met uw afdeling
in te schrijven voor deze happening.
U kunt dit doen door f 10,— per
persoon te storten op gironummer
390228 van 'Vrouw en Floriade' te
Delft. Hierbij dient u duidelijk uw
naam en adres te vermelden onder
de rubriek mededelingen. De in
schrijving is beperkt en geschiedt
naar volgorde van betaling. Te zijner
tijd ontvangt u een bewijs van in
schrijving. In dit bedrag is niet de
toegangsprijs tot het Floriadeterrein
verwerkt. Ook dient u schriftelijk of
telefonisch uw naam en adres op te
geven bij het volgende adres: VES,
Westvest 139, 2611 AZ Delft,
(015)121014. Wanneer u zich per
groep opgeeft, vermeld dan schrif
telijk of telefonisch de naam en het
adres per individuele deelnemer.
Het schoonmaken van asbestplaten
gebeurt vaak op ondeskundige wij
ze, waardoor er risico's voor de ge
zondheid ontstaan. In
Noord-Brabant komen bij onder
meer de Arbeidsinspectie steeds
vaker meldingen binnen van asbest-
vervuiling door het schoonspuiten
van asbesthoudende golfplaten.
Wanneer asbest golfplaten met een
hoge-drukreiniger worden afgespo-
ten laat een deel van de asbest los.
De -asbestdeeltjes worden als ve
zeltjes door de wind verspreid. Ze
kunnen tot op vele honderden me
ters een risico vormen voor de men
sen die ze inademen.
Het reinigen van golfplaten gebeurt
door schoonmaakbedrijven soms op
ondeskundige wijze. Wanneer zij
golfplaten met een hogedruk-
reiniger schoonmaken, overtreden
zij de Arbo-wet. Ook het gebruik
van borstels, staalborstels, schuur
papier en andere technieken die as
bestdeeltjes losmaken, kan niet
worden toegestaan, tenzij de werk
nemers adequaat zijn beschermd en
er geen verspreiding plaatsvindt
naar de omgeving.
De Arbeidsinspectie en de politie
controleren scherp op overtredin
gen. Een bedrijf dat het reinigen van
golfplaten zonder voldoende voor
zorg uitvoert, wordt door Justitie
streng aangepakt. De maximale
straf is 12 jaar gevangenisstraf. Ge
constateerd is ook dat particulieren,
die over een hogedruk-spuit be
schikken, zelf golfplaten reinigen.
Ook zij kunnen hiervoor worden
aangepakt.
De kosten voor het opruimen van
dit soort asbestvervuiling kunnen
oplopen tot vele tienduizenden gul
dens. Daarbij moeten namelijk spe
ciale veiligheidsmaatregelen in acht
worden genomen. In principe zijn
zowel de opdrachtgever als degene
die de reiniging uitvoert, aansprake
lijk voor de kosten van het
opruimen.
Asbesthoudende materialen leveren
geen risico op voor de gezondheid,
zolang het materiaal in goede condi
tie verkeert, en zolang er geen spra
ke is van het bewerken van het
materiaal.
De beverstand in de Biesbosch
heeft een flinke uitbreiding onder
gaan. Medio juli zijn er drie jonge
bevertjes gesignaleerd in twee be
vergezinnen en gezien het gedrag
van andere bevers zijn er vermoede
lijk bij nog meer paren jongen gebo
ren. In de afgelopen drie jaar is de
geboorte van slechts vier jongen
vastgesteld. Vandaar dat Staatsbos
beheer zeer verheugd is over deze
geboorten. In totaal zijn er nu ca. 33
bevers in de Biesbosch.
Hoeveel beverjongen er in totaal ge
boren zijn is nog niet duidelijk. De
bevers vertonen zich pas tegen de
De brochure 'Kennis maken' be
schrijft het agrarisch kennisnetwerk
in Nederland. Het doel van de bro
chure is buitenlanders en Nederlan
ders een duidelijke indruk te geven
van de structuur en het functione
ren van het kennisnetwerk in de Ne
derlandse land- en tuinbouw.
In de brochure wordt onder het
agrarisch kennisnetwerk verstaan
het geheel van personen en instel
lingen in het agrarisch bedrijfsleven,
de landbouwvoorlichting, het land
bouwonderwijs en het landbouw
kundig onderzoek. Deze personen
en instellingen ontwikkelen en ver
spreiden kennis en informatie ten
behoeve van de agrarische sector.
De brochure geeft hiervan een dui
delijk overzicht. Bovendien geeft de
brochure op een overzichtelijke ma
nier weer hoe deze personen en in
stellingen met elkaar samen
werken. Het laatste hoofdstuk van
de brochure gaat in op ontwikkelin
gen die momenteel plaatsvinden in
het kennisnetwerk en de conse
quenties daarvan voor de toekomst.
'Kennis maken' is een informatief
boekwerkje van ruim 40 pagina's en
is voorzien van een aantal on
dersteunende illustraties. De bro
chure is verschenen in de
Nederlandse en Engelse taal. Het is
de bedoeling een Franse en Duitse
versie van de brochure in het najaar
van 1992 te laten verschijnen. De
totstandkoming van 'Kennis maken'
is een gezamenlijk project van de Di
recties Wetenschap en Technologie,
Landbouwonderwijs, Veehouderij
en Zuivel, en Akker- en Tuinbouw
van het Ministerie van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij. De uitvoe
ring van het project was voor een
groot deel in handen van de Infor
matie en Kennis Centra van de Di
recties Veehouderij en Zuivel en
Akker- en Tuinbouw.
'Kennis maken' is te verkrijgen door
een bedrag van f 15,— over te ma
ken op postrekeningnummer
431939 t.n.v. IKC-Veehouderij, Post
bus 482, 6710 BL Ede. Voor meer
inl. tel. 08380-71419.
schemering en dan is het erg moei
lijk om te zien of en hoeveel jongen
er precies zijn.
De bevers zijn in de Biesbosch bij
wijze van experiment. Al sinds de
start van het experiment in 1988
worden de dieren nauwkeurig ge
volgd. Zo blijkt een beverfamilie in
de winter gemiddeld 7,3 km oever
lengte te bewonen, waarvan 2,8 km
begroeid met bomen. Het proefge
bied lijkt dan ook groot genoeg om
een volledige populatie bevers te
herbergen. Daarnaast blijkt dat in
het eerste jaar na uitzetten 30%
van de nieuw aangekomen bevers
sterft. Naar verhouding is dat hoog.
Kuifje in Den Haag. Dit is geen
nieuw stripverhaal over 's we
relds beroemdste reporter,
maar een van tienduizenden
begonia's gemaakt mozaïek
van de stripfiguur op het Plein
in Den Haag. Net als Kuifje zelf
wordt zijn beeltenis door onze
zuiderburen vervaardigd. Het
mozaïek meet maar liefst 35 bij
35 meter en wordt op vrijdag
28 augustus door de Belgische
minister van Landbouw, de
heer A. Bourgeois aan burge
meester A.J.E. Havermans van
Den Haag aangeboden. Het
kunstwerk wordt gemaakt ter
gelegenheid van het Belgische
festival op de Floriade.
Het leggen van reuzentapijten
van begonia's is een typisch
Belgische traditie en speciali
teit. In de loop der jaren heb
ben de Belgen met
begoniatapijten de mooiste
pleinen van Europa opgesierd.
Het Noorder Dierenpark in Emmen
is een handel begonnen in mest van
olifanten. Uit analyses is gebleken
dat de mest van deze diersoort be
ter van samenstelling is dan koe
mest. Het is rijker aan mineralen en
vrij van hormonen en zware
metalen.
Uit proeven is gebleken dat het een
uitstekende mest is voor planten en
bloemen. De dieren krijgen immers
uitgekiend voer, met een uitgebreide
mineralensamenstelling. De mest
wordt in emmers van 5 kg verkocht
tegen een prijs van f 7,50. Ze
heeft een goede aftrek van particu
lieren die de dierentuin bezoeken.
Een rijksdaalder hiervan gaat in een
pot die bedoeld is om de bescher
ming van wilde olifanten mee te
steunen. De boeren en de gemeente
Het Agrarisch Opleidingscentrum
(AOC) Zeeland en omstreken te
Goes krijgt van de provincie voor de
tweede keer een subsidie van vijf
tigduizend gulden voor de bouw van
een kas. Een hogere subsidie was
noodzakelijk omdat milieutechnische
eisen de bouw duurder maakten dan
aanvankelijk was voorzien.
Het is de bedoeling dat de kas, met
een grootte van 672 m2 tegelijk
klaar is met de nieuwbouw van de
school. Met het beschikbaar zijn
van een kas kan de school in het
opleidingsprogramma gericht inspe
len op het vergroten van kennis ten
behoeve van de glastuinbouw.
Behalve dat de kas beschikbaar is
voor het onderwijs aan leerlingen
van de school, gaat men de kas ook
gebruiken voor voorlichtingsactivi
teiten en demonstraties voor akker
en tuinbouwers.
Emmen die de mest tot nu toe kre
gen hebben het nakijken.
De directie van de dierentuin gaat
haar handel in mest van uitheemse die
ren mogelijk nog verder uitbreiden. On
derzocht wordt of er ook handel zit
in mest van tijgers en neushoorns.
J. Wierenga
Het Landbouwschap heeft begin
deze maand het rapport 'Stikstof in
balans' uitgebracht. Hierin is de ba
sis gelegd waarop in onderling over
leg met de overheid gekomen kan
worden tot een convenant.
Het gaat erom de stikstofbenutting
in de land- en tuinbouw te verbete
ren, zodat er minder in het milieu
verdwijnt. In het rapport worden per
sector stikstofplannen gepresen
teerd. Deze plannen geven aan wel
ke maatregelen de sectoren
rundveehouderij, intensieve veehou
derij, akkerbouw, vollegrondsgroen-
teteelt, bloembollen en boomteelt in
de periode tot 1995 (de looptijd van
het rapport) bereid zijn te nemen
aanvullend op het al bestaande be
leid. Uitgaande van de gebruikte
hoeveelheid stikstof in 1985/1986
kan hiermee het gebruik in 1995
met 25 procent teruggebracht wor
den, en in 2000 met 31 procent.
Hierbij is het effect van het bijhou
den van een mineralenboekhouding
niet meegenomen, omdat dit moei
lijk in te schatten is.
In het rapport staat dat bij de verde
re uitwerking om te komen tot een
convenant, met de overheid afspra
ken moeten worden gemaakt over
de te stellen tussendoelstellingen,
de uitvoering en met welke instru
menten de doelstelling moet wor
den gehaald.
