Ondernemerschap versterken
via akkerbouwstudieclubs
Verantwoord werken met asbest
DELTA FLORA IN GOES
Nadenken is goed, vooruitdenken nog beter
Polen moet meer
graan importeren
Goed ondernemerschap wordt ook
in de akkerbouw steeds belangrij
ker. Regelgeving door de overheid
en veranderende wensen van de
consument vragen een voortdurend
aanpassen van de bedrijfsvoering.
Soms wordt het bijna teveel om al
les te volgen, terwijl je als onderne
mer toch niet achterop kunt raken.
De nieuwe akkerbouwstudieclubs,
een gezamenlijk initiatief van de
Landbouworganisaties en Takorga-
nisaties in West-Nederland, richten
zich op het versterken van dit on
dernemerschap. In de studieclubs
worden ideeën en ervaringen uitge
wisseld. Samen met collega's ga je
de sterke en zwakke kanten van het
bedrijf herkennen en erkennen. Een
breed scala aan onderwerpen is bin
nen de in 1992 gestarte groepen
uitgediept.
Een voorbeeld
Werktuigen vormen op de meeste
akkerbouwbedrijven een belangrijke
kostenpost. In de verschillende
groepen leefden verschillende vra
gen t.a.v. het eigen machinepark. Zo
is er gekeken naar de huidige kosten
op de bedrijven en de verschillen
hierin. Bediscussieerd werd hoe een
machine aangekocht wordt; welke
strategie wordt hierbij gevolgd? Ook
De ergste droogte sinds jaren
dwingt Polen tot een belangrijke
toename van de graanimport. Ge
raamd wordt dat de droogte oor
zaak is geweest dat de graanoogst
ruim een kwart lager uitvalt dit jaar
dan vorig jaar. Dat zou een import
behoefte opleveren van 1 tot 2 mil
joen ton vergeleken met 150.000
ton voorgaand jaar.
Aangenomen wordt dat de EG be
langrijke hoeveelheden tarwe, mais
en gerst naar Polen zal kunnen uit
voeren, terwijl ook uit de Ver. Staten
niet-onbelangrijke hoeveelheden
zullen worden ingevoerd.
werd getracht de financiële conse
quenties, zowel bedrijfseconomisch
als fiscaal, te berekenen.
Naar aanleiding van deze berekenin
gen kwam vaak de discussie op de
mogelijkheden tot samenwerking.
Naast de mogelijke besparingen
werden ook andere voordelen, even
als de nadelen besproken. Waar let
je vooraf op: contract, afspraken
over taakverdeling, karakter van de
ondernemers.
Het voordeel
Het voordeel van het werken in stu
diegroepsverband is dat je elkaar
stimuleert om zaken uit te diepen. In
je eentje trek je niet zo gemakkelijk
een avond uit om bijvoorbeeld be
drijfskosten op een rij te zetten. Bo
vendien heb je er niets aan om
slechts te weten dat de uitkomst
f 300,— per ha hoger ligt dan een
streekgemiddelde. Vergelijken is in
teressant als je elkaar als onderne
mer en eikaars bedrijf goed kent,
zodat uitleg gegeven kan worden
over de achtergronden van bedrijfs
beslissingen. Daardoor kun je als
ondernemer wellicht zelf nieuwe
mogelijkheden voor bedrijfsaanpas-
singen ontdekken.
Ondernemen in de toekomst
De toekomst voorspellen kunnen de
meeste mensen niet. Een exact ant
woord op vragen over de toekomst
zult u als ondernemer ook in de
nieuwe studieclub niet krijgen. Wel
wordt je aangezet om kritisch naar
het eigen bedrijf en dat van anderen
te kijken. Een actieve houding en
openheid zijn daarom belangrijk.
Je moet als ondernemer aan de slag
met bedrijfsvraagstukken van el
kaar. Vanzelfsprekendheden worden
ter discussie gesteld. Geen bedrijf is
het hetzelfde, en ook de onderne
mers zijn verschillend. Toch kun je je
voordeel doen met de ideeën uit de
studieclub. Je leert het eigen bedrijf
met de ogen van een ander bekij
ken. Dit kan bijdragen aan het nog
beter nemen van uw bedrijfsbeslis
singen.
Deelname
Informatie over deelname is be
schikbaar bij de studieclubbegelei
ders, bij wie u zich tevens kunt
aanmelden. Komend winterseizoen
zullen weer een aantal nieuwe groe
pen van start kunnen gaan.
Zeeland:
Jan Moggré, tel. 01100-47758 en
Luc Mangnus, tel. 01100-47758.
Noord-Brabant:
Marga Jacobs, tel. 01650-67777.
Marga Jacobs
Luc Mangnus
It:
"Twee jaar geleden hebben we gedemonstreerd voor duizend gulden per
hectare meer. Als alle voorstellen doorgaan zitten we op duizend gulden per
hectare minder. Een verschil van tweeduizend gulden per hectare. Toen was
die duizend gulden per hectare nodig. Kijk maar naar de verdringing die zich
naar de groentesector aan het voltrekken is. Nu is het meer dan noodzaak.
Nationaal kan er veel gedaan worden, als de politiek het maar wil. Denk
eens aan de forse rentesubsidies. In Frankrijk gebeurt dit ook, waarom niet
hier?"
Aly Wisse, boerin in Colijnsplaat en lid van de Groep Emmel-
oord (Agrarisch Dagblad 31 juli 1992).
"Subsidies zijn een prijs voor het bevriezen van de bestaande situatie. Boe
ren gaan het bestaande verdedigen, ze willen niet meer bewegen. Je hebt
het in de jaren zeventig gezien met de textiel, de scheepsbouw en de staal
industrie: met subsidies kun je die op den duur niet in standhouden. De landbouw
ook niet".
Pieter Winsemius, voorzitter van Natuurmonumenten (Boerde
rij, 4 augustus 1992).
Dit jaar is de bloemenshow Delta Flora voor het eerst in de Zeelandhallen te Goes gehouden. De ten
toonstelling is uit haar jasje gegroeid, waardoor de expositieruimte in Stellendam (Goeree-Over-
flakkee) te klein is geworden. In de Zeelandhallen zijn fraaie arrangementen te zien, samengesteld uit on
der andere zomerbloemen en gladiolen. Er is ook een kleinveetentoonstelling. Nog t/m zaterdag 8 augus
tus kunt u van al dat moois genieten (foto Ab Westerbeek).
Asbestvezels zijn schadelijk voor de
gezondheid. Toch worden uit ge
woonte nog steeds asbesthouden
de produkten aangeschaft. Dit
ondanks het feit dat vaak goede al
ternatieven voorhanden zijn. Geva
ren van asbest worden vaak
onderschat. Het feit dat asbestpro-
dukten overal vrij verkrijgbaar zijn
heeft hier ongetwijfeld mee te
maken.
Wie asbestvezels inademt, loopt
kans op kanker of asbeststoflongen.
Het 'passief' aanwezig zijn van as
besthoudend materiaal, bijvoor
beeld golfplaten op het dak, vormt
geen direct risico voor de gezond
heid. Het is dus niet zo dat alle as
best nu vervangen moet worden.
Maar het werken ermee, zoals za
gen, knippen en slopen, is wel de
gelijk ongezond. Een eenvoudig
stofmasker, zoals een snuitje of zak
doek, is volgens de Stichting Ge
zondheidszorg Agrarische Sectoren
(STIGAS) dan beslist onvoldoende
als bescherming.
Meldingsplicht
Per 1 februari 1992 zijn de regels
voor het werken met asbesthou
dend materiaal verscherpt. De nieu
we regeling gaat ervan uit dat alle
asbestsoorten gevaarlijk zijn en dat
de blootstelling zo laag mogelijk ge
houden moet worden.
Er is een meldingsplicht ingevoerd
bij de arbeidsinspectie voor elke
sloop of demontering van asbest
houdende constructies. Deze in
stantie wil op de hoogte zijn van dit
risicovolle werk. Men hoopt hiermee
te bereiken dat het werken met as
best zo veilig mogelijk gebeurt. De
arbeidsinspectie wil onder andere
weten hoeveel personen gaan slo
pen, op welke locatie, met welk ge
reedschap, hoe stofvorming wordt
voorkomen en hoelang het een en
ander gaat duren. Verder dienen de
werkzaamheden te worden uitge
voerd volgens een van te voren op
gesteld draaiboek zodat zo weinig
mogelijk verrassingen kunnen optre
den. Omdat een draaiboek nog niet
garandeert dat alles daadwerkelijk
op een veilige manier verloopt,
wordt bovendien toezicht op de
werkzaamheden door een deskun
dige verplicht. Deze deskundige
heeft een cursus gevolgd over
asbest.
Wanneer met asbest wordt gewerkt
is het gebruik van juiste adembe-
schermingsmiddelen in alle gevallen
voorgeschreven. Daarnaast moeten
werknemers die asbest slopen wor
den voorgelicht over de risico's en
over preventiemaatregelen. Ook de
ze voorlichting moet volgens een
van te voren opgesteld programma
gebeuren.
Ondernemer
Sloopwerkzaamheden moeten voor
af gemeld worden aan de Arbeidsin
spectie. Het draaiboek moet dan op
de plaats van de sloopwerkzaamhe
den aanwezig zijn. Verder is niet al
leen de werknemer maar ook de
ondernemer verplicht tot het ge
bruik van de juiste adembescher-
ming tijdens asbestwerkzaamheden.
De ondernemer die zelf de asbestcur-
sus met goed gevolg heeft afgerond
hoeft niet te werken onder toezicht van
een deskundige.
Draaiboek
Hoe ziet zo'n draaiboek eruit? In het
draaiboek moeten de maatregelen
staan die worden genomen om het
vrijkomen van asbeststof tijdens de
werkzaamheden zo laag mogelijk te
houden. Dit heeft als voordeel dat er
minder risico bestaat voor de as-
bestwerker en voor de omgeving.
Verder wordt een beschrijving van
de adembescherming en andere
persoonlijke bescherming gevraagd
die men gaat gebruiken. Daarnaast
moet vermeld worden wie voorlich
ting gaat geven aan de werknemers
en wanneer dit gaat gebeuren. De
asbestwerker moet immers op de
hoogte zijn van het onderhoud en
juiste gebruik van de persoonlijke
bescherming, van gereedschap en
van de voorschriften. Waarschu
wingslinten moeten geplaatst wor
den om het werkgebied.
Beperken van de stofproduktie kan
door zoveel mogelijk nat te werken
en door gereedschap te gebruiken
dat weinig stof veroorzaakt. Slijptol
en ander sneldraaiend gereedschap
moet dus niet worden ingezet. Beter
is gebruik te maken van een snijmes
zoals een stanleymes en blikschaar.
Verwijderd materiaal moet direct in
dubbel landbouwplastic worden
verpakt. Asbest het beste in grote
stukken afvoeren.
Alternatieven
Het is beter geen gebruik meer te
maken van asbesthoudend mate
riaal bij nieuwbouw en renovatie.
Vanaf 1 juli 1993 is het zelfs wette
lijk verboden. Bij het zoeken naar al
ternatieven voor golfplaten als
dakbedekking spelen de eigen
schappen van het asbestmateriaal
een rol bij uw keuze. Alternatieven
voor dakbedekking zijn: asbestvrije
vezelcement golfplaten; polyester
golfplaat, verzinkte profielstaalplaat;
aluminiumplaat; dakpan op dakbe
schot en bitumineuze afwerking op
dakbeschot.
Ook zijn er vervangende produkten
op de markt voor de harde asbest-
plaat die dient als scheidingswand
in stallen. Bij het zoeken naar een
andere oplossing is het van belang
te letten op de slijtvastheid, onder
houdsgevoeligheid en brandveilig
heid en het bestand zijn tegen
chemische inwerking.
Alternatieven voor de scheidings
wand zijn: asbestvrije vezelcement-
plaat; gipskartonplaat; board,
multiplex en hout; gietbeton; staal
plaat; metselwerk. Op het eerste
gezicht lijkt het gebruik van asbest
een goedkope oplossing. Goedkoop
is hier echter duurkoop. Op de lan
gere termijn zullen de kosten door
verzekering, reparatiewerkzaamhe
den, sloop en stort of mogelijke
waardedaling van de bedrijfsgebou
wen waarin asbest is verwerkt, het
verschil in prijs overtreffen.
Vakmanschap
Het op ondeskundige wijze verwij
deren en bewerken van asbest
brengt risico's voor de gezondheid
met zich mee Niet alleen voor de
asbestwerker zelf maar ook voor de
mensen in zijn directe omgeving.
Zolang de materialen onberoerd blij
ven is er geen probleem. Laat daar
om het slopen en verwijderen van
asbest over aan bedrijven die zich
bekwaamd hebben in het verwer
ken van asbest.
Nadere informatie over de risico's
van het werken met asbest kunt U
krijgen bij Stigas, 070 - 3526636.
